Το μπάσκετ δεν κερδίζει (ούτε στις ΗΠΑ)

Πριν από 7-10 μέρες, ίσως και λίγο παλιότερα, παρουσίασα μία οικονομική αποτίμηση πρωταθλημάτων και ομάδων που είχε κάνει το αμερικανικό οικονομικό περιοδικό «Forbes» σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Columbia της Ν.Υ. (μάλλον). Το μπάσκετ, από όσο έδειχνε η έρευνα, ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρο -πριν από το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης- γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του ίδιου του ΝΒΑ.

Σύμφωνα με τα οικονομικά δεδομένα της περιόδου 2007-08 τα έσοδα του ΝΒΑ διαμορφώθηκαν στα 3,8 δισ. δολάρια, ποσό που ήταν κατά 6% υψηλότερο από την προηγούμενη περίοδο, ενώ ο μέσος όρος των κερδών των ομάδων –προ φόρων- στο ύψος των 10,6 εκατομμυρίων δολαρίων, το υψηλότερο εδώ και δέκα χρόνια, από τότε που άρχισε το «Forbes» να παρουσιάζει τα οικονομικά δεδομένα του ΝΒΑ.

Εν τω μεταξύ, πρέπει να σημειωθεί ότι το NBA πέρυσι έκανε μία νέα συμφωνία πώλησης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων που ξεκίνησε από τη σεζόν 2008-09 και του αποφέρει 7,4 δισ. δολάρια, ποσό που είναι υψηλότερο κατά 21% σε σχέση με την προηγούμενη συμφωνία. Η νέα συμφωνία είναι οκταετούς διάρκειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο 2007/08 τρεις ομάδες σημείωσαν διψήφια αύξηση της εμπορικής τους αξίας, με τους Πόρτλαντ να πετυχαίνουν ένα ποσοστό 21% και να διαμορφώνουν την αξία τους στα 307 εκατομμύρια δολάρια.

Είναι φανερό ότι η αξία των ομάδων του μπάσκετ είναι περίπου 3-4 φορές μικρότερη από εκείνη των ομάδων του αμερικανικού φούτμπολ. Μεγάλη αύξηση της εμπορικής τους αξίας σημείωσαν και οι Σέλτικς, κατά 14%, ανεβάζοντάς την στα 447 εκατ. δολάρια. Οι προβλέψεις, πάντως, για την οικονομική κίνηση της χρονιάς που τελείωσε δεν είναι αισιόδοξες, καθώς σημειώθηκε πτώση στην πώληση των εισιτηρίων ενώ παρατηρήθηκε και πτώση στον τζίρο του merchandising, δηλαδή των αντικειμένων με το σήμα των ομάδων, ο κύριος όγκος του οποίου βρίσκεται στα χέρια των εταιρειών που ντύνουν τις ομάδες.

Η πτώση αυτή αποδίδεται στην παγκόσμια οικονομική κρίση που έπληξε τις ΗΠΑ -από εκεί ξεκίνησε, άλλωστε- με πολύ μεγαλύτερη ένταση. Η οικονομική κρίση έπληξε σοβαρά πολλές εταιρείες που είχαν διαφημιστικά συμβόλαια με τις ομάδες για την ονομασία των γηπέδων, με αποτέλεσμα αυτές οι συμφωνίες να τερματιστούν νωρίτερα με σημαντικές οικονομικές απώλειες για τις ομάδες.

Απώλειες που αντισταθμίζονται σε ένα βαθμό από το υψηλότερο τηλεοπτικό συμβόλαιο. Κάποιες από αυτές τις εταιρείες, όπως οι American Airlines, Conseco, Ford, United Airlines, Wachovia, είδαν τις μετοχές τους να χάνουν μέχρι και το 80% της αξίας τους μέσα σε 8 μόλις μήνες. Κάποιες από τις ομάδες που μοιράζονται τις έδρες τους με ομάδες του χόκεϊ έχουν λιγότερα οικονομικά προβλήματα, αλλά η κρίση στις ΗΠΑ είναι πολύ βαθιά. Οπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, μόνο στο τέλος του 2009 θα μπορέσουμε να έχουμε πλήρη εικόνα για την οικονομική ζημιά που θα έχουν υποστεί οι ομάδες.

Υπάρχει η εκτίμηση ότι το 2009 μπορεί να είναι η πρώτη χρονιά εδώ και 15 χρόνια που η αξία των ομάδων του NBA, συνολικά, θα έχει μείωση. Το περιοδικό «Forbes» σημείωνε στην έρευνά του ότι ακόμη και μικρομεσαίες ομάδες που επί χρόνια θεωρούνταν υπόδειγμα επιχειρηματικής λειτουργίας και οικονομικής απόδοσης -όπως οι Ιντιάνα Πέισερς και οι Σακραμέντο Κινγκς- τη χρονιά που πέρασε παρουσίασαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Το παράδειγμα του NBA είναι ιδιαίτερα διδακτικό, γιατί δείχνει τη ζημιά που μπορεί να υποστούν οι ομάδες οι οποίες είναι απόλυτα συνδεδεμένες με την αγορά. Οταν οι αγορές πάνε καλά, οι ομάδες μπορούν να έχουν κέρδη, αλλά μία μεγάλη κρίση -όπως αυτή- μπορεί να τις αναγκάσει να χάσουν όλα τα κέρδη που σημείωσαν τα προηγούμενα χρόνια και να τις φορτώσει με χρέη, που πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να αποσβεστούν.

Δωρεάν πανικός

Αν ο κόσμος είχε τη μορφή που θέλουν τα media να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι έχει, τη Γη θα την κατοικούσαν όντα με IQ αμοιβάδας και μνήμη χρυσόψαρου. Ο τρόπος που λειτουργούν ή -πιο σωστά- ο τρόπος με τον οποίο προσφέρουν την ενημέρωση είναι υπόδειγμα σκοταδισμού. Δεν ενδιαφέρει η παρουσίαση της πραγματικότητας αλλά η κατασκευή μιας άλλης «πραγματικότητας», που μπορούν να εμπορευθούν, να πουλήσουν.

Και ένα από τα πράγματα που «πουλάνε» πολύ -ανάμεσα σε πολλά άλλα- είναι ο τρόμος. Αυτό αφορά κυρίως τις τηλεοράσεις, που στο ζήτημα της δημοσιογραφικής κάλυψης του νέου ιού της γρίπης έχουν δώσει ρεσιτάλ μπουρδολογίας και τρομολαγνείας. Δεν μιλάω για διάφορα blogs και sites και γενικά για το Διαδίκτυο, όπου μπορεί να δημοσιοποιηθεί οτιδήποτε χωρίς κανείς να μπορεί να ερευνήσει -στις περισσότερες περιπτώσεις- την αξιοπιστία αυτού που δημοσιοποιείται.

Ετσι, έχουν ακουστεί πλείστες όσες θεωρίες για την πρώτη πανδημία που αντιμετωπίζουμε, μετά την ισπανική γρίπη των αρχών του περασμένου αιώνα. Από το ότι «τον ιό δημιούργησαν οι φαρμακευτικές εταιρείες για να πουλήσουν εμβόλια», μέχρι την «λιακοπούλεια» θεωρία ότι με την πανδημία ξεκινάει η διαδικασία που θα μας οδηγήσει στο τέλος του κόσμου το 2012.

Εκείνο που γνωρίζω είναι πως όταν χρειάζεσαι σωστή ενημέρωση την αναζητείς μόνον από τους ειδικούς. Εχουμε να κάνουμε με μία γρίπη της οποίας ο ιός διαδίδεται πιο γρήγορα από τους συνήθεις ιούς. Μπορεί να σκοτώσει μόνον αν δεν προσέξει κάποιος, αν δεν ζητήσει ιατρική συμβουλή, αν ακολουθήσει δικής του επιλογής θεραπεία («παίρνω αυτό το σιρόπι που μου έφεραν από Αμερική, τρεις χειμώνες τώρα, και δεν είχα ούτε βηχαλάκι») ή αν ανήκει στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου και δεν πάρει τα απαραίτητα μέτρα.

Ακόμη και η κοινή γρίπη μπορεί να σκοτώσει, το κάνει ήδη. Χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από κοινή γρίπη. Απλά, η εμμονή μας στη «φαρμακολατρία» και η παπαρολογία των τηλεοράσεων, που πρώτα σου λένε πόσοι έχουν πεθάνει στη Βρετανία και μετά σε «ενημερώνουν» για τα χαρακτηριστικά και τους τρόπους προφύλαξης, δημιουργούν πανικό που διανέμεται δωρεάν όπως παλιά το «θαυματουργό» νεράκι του Καματερού.

Μαγαζί γωνία, αλλά...

Η είδηση είχε πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από όσο έδειχνε η λιγόλογη ανακοίνωση της ΠΑΕ Ολυμπιακός. Αναφέρομαι στη χθεσινή συνάντηση του προέδρου του Ολυμπιακού με τον εφοπλιστή Μαρινάκη. Τυπικά, αντικείμενο της συζήτησης ήταν το θέμα της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.

Θυμίζω ότι οι κύριοι Κόκκαλης και Μαρινάκης είχαν συναντηθεί και στο πρόσφατο παρελθόν με αντικείμενο την πώληση της ΠΑΕ, αλλά σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέρρευσαν, τα όσα προσέφερε ο κ. Μαρινάκης κρίθηκαν πολύ λίγα.

Στη διαδικασία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, δεν φαίνονται πολλοί πρόθυμοι να πάρουν μέρος, παρά το γεγονός ότι μιλάμε για μία από τις δύο μεγαλύτερες ομάδες στην Ελλάδα. Επίσης, δεν φάνηκε να υπάρχει ενδιαφέρον αγοράς της ΠΑΕ από κανέναν πλην του κ. Μαρινάκη.

Πριν από λίγες ημέρες, μάθαμε ότι ο πρόεδρος της ΠΑΕ θα καλύψει το μεγαλύτερο ποσό της αύξησης ή και όλο να χρειαστεί. Η συνάντηση με τον κ. Μαρινάκη, όμως, επαναφέρει στην επιφάνεια το θέμα της πώλησης ή όχι; Θα είχε ενδιαφέρον η απάντηση της ΠΑΕ.