Μπαρτσελόνα, γιατί γίνεται κι αλλιώς

ΓΡΑΦΕΙ Ο Ν. ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ

Ποδοσφαιρικές ομάδες θα υπάρχουν πάντα. Κάποιες από αυτές θα λέγονται μεγάλες. Αλήθεια, πώς μετράμε το «μεγάλες»; Τα κριτήρια διαφέρουν για τον καθένα μας, όμως έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι ο πιο εύκολος τρόπος για να φτάσει ένας σύλλογος σε επιτυχίες είναι να βρεθεί ένας «λεφτάς που να τα σπρώχνει». Πράγματι αυτός είναι ένας τρόπος. Υπάρχει, όμως, και άλλος τρόπος. Αυτός που διδάσκει ο σύλλογος που λέγεται FC Barcelona.

Στην Μπάρτσα κανείς δεν περιμένει τον «λεφτά». Εκατόν δέκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ίδρυσή της και μέχρι τώρα ποτέ δεν χρειάστηκε ο «μεγάλος» για να την ξελασπώσει. Δεν της χρειάστηκε ακόμα και σε δύσκολες εποχές, όταν το καθεστώς απειλούσε να την εξαφανίσει. Την Μπάρτσα την κυβερνάει ο κόσμος της, τα 160.000 μέλη της, τα οποία εκλέγουν διοίκηση σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τα μέλη του FC Barcelona έχουν δικαίωμα να ρίξουν τη διοίκηση με πρόταση μομφής, αν υπάρχει η υποψία ότι αυτή λειτουργεί εκτός καταστατικού.

Τα μέλη έχουν δικαίωμα να ελέγχουν τη διοίκηση για το πού πάνε τα λεφτά από τα έσοδα του συλλόγου. Τα μέλη αποφασίζουν πού θα πάει μέρος του προϋπολογισμού και έχουν αποφασίσει ότι ένα σεβαστό ποσό θα δίνεται σε ετήσια βάση για κοινωνική-ανθρωπιστική δράση. Ενα ποσό που καμία διοίκηση δεν μπορεί όχι να πει ότι δεν το δίνει, αλλά ούτε καν να επιχειρήσει να το μειώσει. Κανένας πρόεδρος της Μπαρτσελόνα δεν θα βάλει λεφτά από την τσέπη του, κανένας δεν θα βάλει λεφτά στην τσέπη του, κανένας δεν έχει τη θέση του εξασφαλισμένη.

Την εποχή που άλλες ομάδες αναζητούν χορηγούς εν μέσω κρίσης, η Μπάρτσα έχει στη φανέλα της τη UNICEF. Οχι μόνο δεν βγάζει λεφτά από αυτή την πράξη, αντίθετα «πληρώνει» για να υπάρχει κάτι πάνω στη φανέλα της. Μια φανέλα που επί δεκαετίες παρέμεινε και παραμένει «αμόλυντη», όπως πιστεύουν οι φίλοι της ομάδας, από κάθε είδους διαφήμιση. Τα μέλη, άλλωστε, δέχτηκαν κάποτε να αυξηθεί η συνδρομή που πληρώνουν προς τον σύλλογο, παρά να μπει κάποιος χορηγός στην «καμισέτα».

Παράλληλα, όταν άλλοι σύλλογοι προσπαθούν να πάρουν έτοιμους ποδοσφαιριστές, η Μπαρτσελόνα επιχειρεί να τους δημιουργήσει. Οι ακαδημίες της βγάζουν παίκτες συνεχώς, όσοι δεν προωθούνται στη μεγάλη ομάδα τροφοδοτούν άλλους συλλόγους. Η Μπάρτσα φέτος έκανε τρεμπλ, κατέκτησε πρωτάθλημα και Κύπελλο στην Ισπανία αλλά και το Τσάμπιονς Λιγκ. Βαλντές, Πουγιόλ, Πικέ, Μπουσκέτς, Τσάβι, Ινιέστα, Μέσι, επτά από τους έντεκα παίκτες που ήταν βασικοί στον τελικό της Ρώμης, προέρχονταν από τις μικρές ομάδες της Μπαρτσελόνα, μπολιασμένοι με τη νοοτροπία που ο κόσμος της ομάδας έχει επιβάλει: παίζουμε γρήγορα, επιθετικά και θεαματικά. Προπονητής ο Γκουαρντιόλα, ένας πρώην μεγάλος παίκτης της Μπάρτσα, προερχόμενος κι αυτός από τα σπλάχνα του συλλόγου.

Οι φίλοι της Μπάρτσα λένε περήφανα για την ομάδα τους ότι αποτελεί «mes que un club», κάτι περισσότερο από έναν απλό σύλλογο. Θα μπορούσαν να γραφτούν σελίδες επί σελίδων για τους κοινωνικούς της αγώνες από το παρελθόν μέχρι σήμερα, για τον τρόπο που διοικείται, για το τι σημαίνει για τους οπαδούς της να διοικείται έτσι και να συνεχίσει και τα επόμενα χρόνια στον ίδιο δρόμο. Εδώ, στην Ελλάδα, το μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας της Μπάρτσα φαντάζει «εξωπραγματικό». Ποιος, όμως, κάθισε ποτέ να μας εξηγήσει το γιατί δεν θα μπορούσαν και οι ελληνικοί σύλλογοι να λειτουργήσουν με παρόμοιο τρόπο; Μήπως γιατί ποτέ δεν προσπάθησαν;

Μήπως γιατί τέτοια εποχή, 30 χρόνια πριν, ο Αχιλλέας Καραμανλής, ως υπουργός Προεδρίας και υπεύθυνος για θέματα αθλητισμού, αποφάσιζε κάτι άλλο; Τότε δεν ήταν που κατατέθηκε νομοσχέδιο που μετέτρεπε τα ΤΑΠ (Τμήματα Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών) σε ΠΑΕ (Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες); Από τότε δεν πέρασαν ουσιαστικά οι αθλητικοί σύλλογοι στα χέρια μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων (Βαρδινογιάννης, Νταϊφάς, Κοσκωτάς, Κόκκαλης και τόσοι άλλοι) και οι τύχες τους συνδέθηκαν με τις επιδιώξεις του κάθε επιχειρηματία; Δεν υπήρχε άλλη λύση;

Ολα αυτά τα ερωτήματα θα είχαν ίσως διαφορετική απάντηση αν κάποιος έριχνε μια ματιά στο μοντέλο διοίκησης της Μπαρτσελόνα. Ωστόσο, η επιδίωξη μάλλον δεν ήταν να εξασφαλιστεί το μέλλον του κάθε αθλητικού συλλόγου, αλλά να εξυπηρετηθεί το επιχειρηματικό συμφέρον ορισμένων.

Η Μπαρτσελόνα εδώ και 110 χρόνια «φωνάζει» ότι γίνεται κι αλλιώς. Αρκεί να θέλουν κάποιοι να ακούσουν! Θέλουν; Η εμπειρία διδάσκει ότι δεν θέλουν.