Οι καουμπόηδες της Ευρώπης

«Εδώ, κύριε, το τσιγάρο απαγορεύεται. Εάν θέλετε να καπνίσετε, να βγείτε έξω από το γήπεδο». Ο συνάδελφος που προσπάθησε να παρακάμψει τις εντολές του ταξιθέτη οδηγήθηκε κακήν κακώς στην έξοδο. Εάν τολμούσε να πει μια κουβέντα παραπάνω, θα βρισκόταν σηκωτός στο κρατητήριο.

Ηταν το σωτήριον έτος 1994. Στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στον τελικό του ποδοσφαιρικού Μουντιάλ ανάμεσα στη Βραζιλία και την Ιταλία. Στην Πασαντίνα, ένα πλούσιο προάστιο του Λος Αντζελες.

Σε ανοιχτό γήπεδο.

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, η Ελλάδα, ουραγός όπως συνήθως σε θέματα κοινωνικής ευαισθησίας και ατομικής ευθύνης, πασχίζει να καθιερώσει τους άκαπνους κλειστούς χώρους εργασίας, εστίασης και διασκέδασης. Στεγασμένους, όχι υπαίθριους. Αυτό που θεωρείται πια αυτονόητο σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, εδώ είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης και ήδη καταστρατηγείται στην πράξη, όχι μόνο από τους καταστηματάρχες και τους πελάτες, αλλά και από την ίδια την Πολιτεία, που γέμισε το σχετικό νόμο με παράθυρα και τον έκανε σουρωτήρι. Δεν είναι δα παράξενη η στάση της. Μολονότι υπήρχε άφθονος χρόνος, δεν υπήρξε παρά ελάχιστη προεργασία για την εφαρμογή του μέτρου. Σχεδόν όλοι όσοι διαμαρτύρονται για το πρακτικό σκέλος της υπόθεσης έχουν δίκιο.

Πάνω απ' όλα, βέβαια, δίκιο έχουν εκείνοι που απαιτούν την άμεση και πλήρη εφαρμογή του νέου νόμου. Η δικτατορία του καπνιστή στην Ελλάδα είναι πανίσχυρη.

Ο Νεοέλληνας έχει συνηθίσει να παραβιάζει τους νόμους ή έστω να τους φέρνει στα μέτρα του σε κάθε ευκαιρία, αρκεί να μην κοιτάζει η εξουσία. Μιλάω για την καθημερινότητα του απλού πολίτη, όχι για την πολιτική και τα μεγάλα της σκάνδαλα. Οι δρόμοι, όπου ζούμε τη μισή ζωή μας, είναι το πιο εύκολο παράδειγμα. Ποια κόκκινα φανάρια, ποια προτεραιότητα των πεζών, ποιες διαβάσεις, ποια όρια ταχύτητας, ποια κράνη, ποιοι κανονισμοί για το παρκάρισμα; Η ανυπαρξία της Τροχαίας ενθαρρύνει την ανυπακοή και δημιουργεί συνθήκες ζούγκλας. Αυτή δεν είναι η χώρα που λανσάρισε μπλουζάκια με ζωγραφιστές ζώνες ασφαλείας όταν η Πολιτεία προσπάθησε να κάνει υποχρεωτική τη χρήση τους;

Πρόβλημα με την αυτοπειθαρχία τους και αίμα που βράζει έχουν και ο Ιταλός και ο Ισπανός και ο Πορτογάλος και ο Τούρκος και ο Σέρβος. Καουμποηλίκι, όμως, πουλάει μόνο ο κακομαθημένος Ελληνας, ο πρωταθλητής στα θανατηφόρα τροχαία, στο κάπνισμα, στην παιδική παχυσαρκία, στη διαφθορά. Βλέπετε, ο τράχηλός του δεν υποφέρει ζυγό. Κι ας είναι κατακόκκινος από τις σφαλιάρες...

Αναμμένο τσιγάρο σε κλειστό γυμναστήριο δεν θα δείτε πουθενά εκτός από την ψωροκώσταινα. Στο φάιναλ φορ του Βερολίνου, οι θρασύδειλοι θεριακλήδες κρύβονταν μέσα στο πλήθος των Ελλήνων οπαδών και άναβαν στα ορεινά από τσιγάρα μέχρι μπάφους, με το συμπάθιο. Οι Γερμανοί αστυνομικοί δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να τους ανεχθούν, μέχρι να περάσει το ρημάδι το τριήμερο και να τους αδειάσουμε τη γωνιά. Οταν όμως ένας Ελληνας δημοσιογράφος έκανε το λάθος να καπνίσει στα... πεδινά, κινδύνευσε με αυτόφωρο. Εσκασε το 150άρι που προβλέπει ο νόμος και μόνο τότε αφέθηκε ελεύθερος. Δύο μήνες αργότερα, ο ίδιος και οι όμοιοί του προφανώς ψάχνουν τρόπους για να ντριμπλάρουν την εν Ελλάδι απαγόρευση του καπνίσματος ή απλώς την αγνοούν, όπως κάνουν τόσοι και τόσοι γύρω σας.

Με το καλό, κάποτε, να εφαρμοστεί το εμπάργκο και στα κλειστά μας γήπεδα...