Αυτός που ξέρει να κερδίζει πολέμους

Πολλές φορές το ποδόσφαιρο παρομοιάζεται με μάχη, στην οποία ο προπονητής παίζει τον ρόλο του στρατηγού. Ο τρόπος που θα στήσει τις δυνάμεις του στον αγωνιστικό χώρο και η επιτυχημένη ή όχι μελέτη των δυνατοτήτων του αντιπάλου τις περισσότερες φορές κρίνουν τη μάχη. Βέβαια, κάποιες φορές σε ορισμένες μάχες το αποτέλεσμα μπορεί να κριθεί από έναν αστάθμητο παράγοντα, ας πούμε ένα φυσικό φαινόμενο, ή ακόμα σπανιότερα από την τύχη. Για κάθε περίπτωση από όσες αναφέρθηκαν υπάρχουν δεκάδες ιστορικά παραδείγματα.

Ακόμα και το μέγεθος παίζει ρόλο, όσο κι αν στον αγωνιστικό χώρο –εν προκειμένω για το ποδόσφαιρο– οι αντίπαλοι παρατάσσουν ίσον αριθμό δυνάμεων. Δεν έχουν, όμως, το ίδιο ρόστερ. Για παράδειγμα, στον Μαραθώνα οι Αθηναίοι παρατάσσουν το μάξιμουμ των δυνάμεων που μπορούν να συγκεντρώσουν και παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με τους νεότερους υπολογισμούς των ιστορικών, οι αντίπαλοί τους ήταν τουλάχιστον πενταπλάσιοι. Αυτό –η αριθμητική υπεροχή–, όμως, δεν τους έδωσε και τη νίκη, επειδή σε εκείνη τη μάχη έπαιξαν ρόλο η τακτική, η εκπαίδευση των στρατιωτών και η ομοιογένεια των στρατιωτικών δυνάμεων. Στις ποδοσφαιρικές μάχες, βέβαια, παρά τις όποιες ομοιότητες με τις στρατιωτικές συγκρούσεις, υπάρχουν και μεγάλες διαφορές.

Για παράδειγμα, πέρα από όλες τις άλλες διαφορές τους, η Μπόλτον με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έχουν τεράστια, αριθμητική διαφορά στο ρόστερ. Η Μπόλτον έχει στη διάθεσή της 28 ποδοσφαιριστές και η Μάντσεστερ 53. Ακόμα κι αν η Μπόλτον υποθέσουμε ότι έχει 28 ποδοσφαιριστές ανάλογης ποιότητας με αυτούς της Γιουνάιτεντ, μπορεί να επικρατήσει σε μία μεταξύ τους αναμέτρηση, αλλά είναι δεδομένο ότι σε βάθος χρόνου η Μάντσεστερ θα επικρατήσει. Ενα πρωτάθλημα 38 αγωνιστικών είναι μαραθώνιος. Ενα και μόνο παιχνίδι μπορεί να είναι μια κούρσα 100 μέτρων. Στους μαραθώνιους κερδίζουν εκείνοι με τη μεγαλύτερη αντοχή, όχι με τη μεγαλύτερη ταχύτητα.

Και στην Αγγλία ο Αλεξ Φέργκιουσον κατέκτησε ένα πρωτάθλημα, το τρίτο διαδοχικό, επειδή πάνω από όλα γνωρίζει πώς να κάνει αποτελεσματικότερη διαχείριση του υλικού του. Ο Ράφα Μπενίτεθ, ο προπονητής της Λίβερπουλ, που νίκησε τον Φέργκιουσον στις μεταξύ τους αναμετρήσεις, αρνείται να παραδεχθεί ότι ο Σκωτσέζος είναι καλύτερος. Ομως, συγκέντρωσε περισσότερους βαθμούς αποδεικνύοντας ότι διαθέτει μεγαλύτερες αντοχές. Και το χειρότερο είναι πως ο Μπενίτεθ δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν είχε μεγάλο ρόστερ, μια και αυτό της Λίβερπουλ αριθμεί 62 ποδοσφαιριστές.

Ο Ισπανός, παρά το γεγονός ότι δεν είναι «φρέσκος» στην πραγματικότητα του αγγλικού ποδοσφαίρου, βλέπει τον ανταγωνισμό πολύ προσωπικά. Πολύ εγωιστικά. Ο Φέργκιουσον, εκτός του ότι διαχειρίζεται καλύτερα το υλικό του γιατί γνωρίζει τις δυνατότητες των ποδοσφαιριστών του, μπορεί παράλληλα να αναδεικνύει και νέους ποδοσφαιριστές και να τους βοηθά να ωριμάσουν αγωνιστικά, για να μπορέσουν να αναπληρώσουν επάξια τους ποδοσφαιριστές πρώτης γραμμής.

Και κάτι ακόμα που οι επικριτές του Σκωτσέζου –αλλά ακόμα και οι θαυμαστές του– παραγνωρίζουν είναι η τακτική γνώση που έχει ο Φέργκιουσον, ο οποίος φροντίζει να μελετά και τις αδυναμίες του αντιπάλου και αρκετές φορές να τολμά επιλογές που άλλοι δεν θα σκέφτονταν καν. Φυσικά, η οικονομική δύναμη της Γιουνάιτεντ της δίνει τη δυνατότητα να συντηρεί ένα τέτοιο ρόστερ, τις ικανότητες του οποίου εκμεταλλεύεται ο Φέργκιουσον, τον οποίο οι Αγγλοι χαρακτηρίζουν «Μaster of rotation». Ναι, ίσως με μικρότερο ρόστερ ή ευρισκόμενος σε άλλη ομάδα ο Φέργκιουσον να μην μπορούσε να πετύχει όσα πέτυχε με τη Γιουνάιτεντ, αλλά μην ξεχνάτε ότι έφαγε αρκετές «σφαλιάρες» και χρειάστηκε τουλάχιστον 8 χρόνια μέχρι να μεταμορφώσει τους «κόκκινους διαβόλους».

Δύο στιγμιότυπα

Aπό τον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας. Δύο διαφορετικά στιγμιότυπα, το καθένα με τη σημασία του. Το πρώτο δεν το αντιληφθήκαμε όσοι παρακολουθήσαμε το παιχνίδι από την τηλεόραση. Λίγο πριν από την έναρξη του παιχνιδιού –θα θυμίσω απλώς ότι η διοργάνωση του Κυπέλλου ονομάστηκε επί Φράνκο Κόπα ντελ Ρέι –Κύπελλο του βασιλιά, δηλαδή– κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου της Ισπανίας, ο ύμνος αποδοκιμάστηκε με ένταση.

Να θυμίσω επίσης πως ο εθνικός ύμνος είναι στοιχείο αναφοράς στην ενότητα της Ισπανίας και βασικό στοιχείο αυτής της ενότητας και σύμβολό της θεωρείται ο θεσμός της βασιλείας. Μην ξεχνάτε επίσης ότι στην Ισπανία είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη η κουλτούρα της αυτονομίας, μια και κάθε περιφέρεια έχει τη δική της τοπική βουλή και αποφασίζει για ένα σωρό ζητήματα, από τις τιμές του εισιτηρίου στα λεωφορεία, το ωράριο των καταστημάτων, θέματα παιδείας και περιβάλλοντος, εργασιακά και υγείας.

Οι δύο περιφέρειες με τα ισχυρότερα αυτονομιστικά κινήματα στην Ισπανία είναι η χώρα των Βάσκων και η Καταλωνία, δύο περιοχές που ταλαιπωρήθηκαν αφάνταστα κατά τη διάρκεια της 40χρονης δικτατορίας του Φράνκο αλλά και παλιότερα. Αλλωστε, στη διάρκεια του εμφυλίου οι δημοκρατικοί βρίσκονταν συγκεντρωμένοι σε αυτές τις δύο περιοχές κυρίως, ενώ η Μαδρίτη ήταν η έδρα του βασιλιά και των μοναρχικών. Τις αποδοκιμασίες του ύμνου και του βασιλιά, όμως, η ισπανική τηλεόραση τις έκοψε. Λογοκρισία καραμπινάτη.

Το δεύτερο στιγμιότυπο είναι ένα που το είδαμε όλοι. Κάποια στιγμή ο Αλβες της Μπαρτσελόνα πηγαίνει να εκτελέσει ένα κόρνερ και από την πλευρά των φιλάθλων της Μπιλμπάο, που ήδη έχανε 4-1, σηκώθηκε ένας τύπος και του πέταξε ένα μπουκάλι. Αμέσως όλοι σχεδόν οι φίλαθλοι σε εκείνο το σημείο της γηπέδου, φίλοι της Μπιλμπάο οι περισσότεροι, σηκώθηκαν και άρχισαν να τον αποδοκιμάζουν, φωνάζοντας «fuera, fuera», δηλαδή «έξω, έξω». Επειτα από λίγο εμφανίστηκαν οι σεκιουριτάδες που πήραν τον ανεγκέφαλο και τον οδήγησαν εκτός γηπέδου, υπό τις κραυγές των οπαδών που συνέχιζαν να φωνάζουν «fuera, fuera». Φυσικά, δεν σκέφτομαι ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί εδώ κι αυτό λέει πολλά για την αθλητική παιδεία μας.

Τελευταίο σύνορο

Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο γεγονός ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας ετοιμάζεται να ανακοινώσει την οριστική απόφασή του για το ζήτημα της ανέγερσης του γηπέδου του ΠΑΟ στον Βοτανικό. Συγκεκριμένα, τη νομιμότητα της σύνδεσης του γηπέδου με την κατασκευή ενός εμπορικού κέντρου, το οποίο, σύμφωνα με την αντίληψη κάποιων ανθρώπων, θα προξενούσε μεγάλη περιβαλλοντική ζημιά. Οι ενέργειες των ανθρώπων λοιδορήθηκαν και συκοφαντήθηκαν, αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας, η τελευταία γραμμή άμυνας του πολίτη απέναντι στην κρατική αυθαιρεσία, έκρινε τη σύνδεση αυτή παράνομη και αντισυνταγματική.

Οπότε εδώ πρέπει να ισχύει ο σεβασμός στον νόμο, ένας σεβασμός που τον ζητούσαν πολλοί που υποστήριζαν το έργο, μόνο και μόνο γιατί υπήρχε ένας νόμος που ψήφισε η Βουλή, η οποία μπορεί μια χαρά να κάνει «λάθη». Ενα από τα πράγματα που με ενοχλούν είναι το γεγονός ότι κάποιοι δεν δίστασαν να αμφισβητήσουν και τη χρησιμότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπονοώντας ότι νόμος είναι το δίκιο του ισχυρότερου. Και κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει στη ζούγκλα, αλλά όχι στις δημοκρατίες. Τουλάχιστον όχι ακόμα.