Η νύχτα που γεννήθηκε το ποδόσφαιρο...

Με το παιχνίδι της Τσέλσι με τη Λίβερπουλ είναι αδύνατο να ασχοληθείς χωρίς να χρησιμοποιήσεις θεολογικούς όρους και όχι γιατί βρισκόμαστε στη Μεγάλη Εβδομάδα. Είναι υποχρεωτικό να μιλήσεις για θαύμα, για πίστη, για επιστροφή από τον θάνατο, για λύτρωση, για ανάσταση.

Μπορείς απλώς να πεις ότι ως άλλος Σαούλ είδες το φως και ότι θα γυρίζεις από τούδε και στο εξής τη γη για να κηρύττεις τον λόγο του ποδοσφαίρου. Μπορείς να επικαλείσαι το χρονικό του ματς σαν να είναι το «Πιστεύω» ή απλώς να προσευχηθείς και να ευχαριστήσεις τον Θεό επειδή το είδες.

Eίναι διαφήμιση του ποδοσφαίρου το Τσέλσι – Λίβερπουλ 4-4; Οχι. Η διαφήμιση είναι μεν πρόταση, πλην όμως είναι μια πρόταση μιας δεδομένης κατανάλωσης. Αν πεις ότι αυτό το ματς διαφήμισε το ποδόσφαιρο, αδικείς και το ματς και το ποδόσφαιρο. Πρώτον, γιατί το ματς είναι κάτι μοναδικό, ανεπανάληπτο και ως εκ τούτου κάτι που δεν μπορεί να αποτελέσει πρόταση.

Και δεύτερον, γιατί είναι άδικο για το ίδιο το ποδόσφαιρο να επικαλούμαστε μια από τις πιο λαμπερές εκδόσεις του για να το κάνουμε δημοφιλές και πιασάρικο. Οχι, το ματς δεν είναι διαφήμιση, είναι κάτι πολύ σημαντικότερο: μια ιεροτελεστία αποθέωσης ενός σπορ, που είναι το μαζικότερο του πλανήτη, επειδή μπορεί να προσφέρει τέτοιες τελετουργικές συγκινήσεις. Ανεπανάληπτες και συγχρόνως μυσταγωγικές. Χρήσιμες κυρίως σε εκείνους που χάνουν την πίστη τους.

Αρκετά

Στην ιστορία του ποδοσφαίρου μπορεί να βρεθούν αρκετά ματς ανάλογης διακύμανσης ή ανάλογης δραματικότητας. Η παράταση του Ιταλία – Γερμανία 4-3 στον πρώτο τηλεοπτικό Μουντιάλ της ιστορίας παραμένει ακόμα και σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, ένα θέαμα υψηλού επιπέδου. Η ανατροπή του 0-3 από τη Λίβερπουλ στον τελικό της Κωνσταντινούπολης και η επικράτησή της στα πέναλτι με αντίπαλο την πολύ καλύτερη Μίλαν έχουν δικαίως καταγραφεί ως θρίαμβος θέλησης.

Οι ίδιες οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις είναι γεμάτες από εποποιίες: ένα ματς μεταξύ της Βέρντερ του Οτο Ρεχάγκελ και της Αντερλεχτ στα πρώιμα χρόνια του Τσάμπιονς Λιγκ, στο οποίο οι Γερμανοί μετέτρεψαν το αρχικό 0-3 σε μια καθαρή νίκη με 5-3, είναι ακόμα και σήμερα που νιώθουμε ότι τα 'χουμε δει όλα, κάτι ανεπανάληπτο. Στο ποδόσφαιρο υπάρχει πάντα η προσμονή του ανεπανάληπτου: ο ποδοσφαιρόφιλος είναι ένας μεγάλος ματαιόδοξος, που θέλει να πιστεύει ότι στον καιρό του είδε ό,τι καλύτερο, κάτι που οι επόμενοι δεν θα χαρούν ποτέ τους.

Το πράγμα γίνεται χειρότερο ή καλύτερο (ανάλογα πώς το βλέπει κανείς) όταν η ματαιοδοξία (μας) συναντά την παιδικότητα (μας): εδώ την ανάγκη του να κοινωνήσουμε κάτι μοναδικό συναντά ο μύθος. Το Τσέλσι – Λίβερπουλ 4-4 είναι το παραμύθι που ψάχναμε να λέμε στα παιδιά μας σαν παιδιά που είμαστε.

Μύθος

Ο ποδοσφαιρόφιλος ψάχνει μύθους –αυτή νομίζω ότι είναι η αόρατη κλωστή που δένει όλους τους ανθρώπους γύρω από τις όποιες κοινές μεγάλες ιστορίες που μπορεί να αφηγούνται. Ενώ στην αξιολόγηση των ποδοσφαιριστών μετράνε απτά πράγματα (γκολ, εμφανίσεις, τρόπαια, διάρκεια και είδος καριέρας), στην περίπτωση των μεγάλων ματς αυτό που μετρά είναι κάτι μεταφυσικό: το ματς έχει ένα σενάριο, ίσως σημαντικότερο από τους χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν, και αυτό το σενάριο είναι που στο πέρασμα των χρόνων του δίνει τη μυθιστορηματική διάστασή του.

Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο χρόνος και οι μύθοι που αυτός κουβαλά είναι το μόνο ασφαλές κριτήριο αντοχής. Ομως το ματς της Τσέλσι με τη Λίβερπουλ είναι πέρα από τα όρια του μύθου: κανείς από αυτούς τους άτυχους που δεν το είδαν δεν θα καταφέρει ποτέ να το χαρεί και κανείς από όσους το απόλαυσαν δεν θα καταφέρει να το περιγράψει. Ολα, μα όλα, ακόμα και οι απουσίες των δύο Αγγλων αρχηγών, του Τέρι και του Τζέραρντ, εξυπηρετούν μια παράξενη κορύφωση που αναδεικνύει το ματς σε κάτι μυσταγωγικό. Οταν τέλειωσε, ο κόσμος έλαμπε.

Κρίσεις

Τι είδα εγώ; Οτι το ποδόσφαιρο είναι πιο δυνατό ακόμα και από τις κρίσεις στο οποίο το οδηγούν. Το Τσάμπιονς Λιγκ π.χ. εξελίσσεται σε μια επανάληψη των ίδιων και των ίδιων αγώνων, μια και από τότε που υπήρξε η διεύρυνσή του οι πρωταγωνίστριες ομάδες μονιμοποιούνται αντί να εναλλάσσονται. Αυτό το ενδεχόμενο, όταν η διεύρυνση του θεσμού αποφασίστηκε, φαίνεται ότι στην ΟΥΕΦΑ δεν το είχαν εξετάσει.

Ετσι φτάσαμε τα τελευταία χρόνια να βλέπουμε διαρκώς τα ίδια και τα ίδια ζευγάρια: ακόμα και το Μπαρτσελόνα – Τσέλσι είναι κάτι που έχουμε δει πολύ –το δε Τσέλσι – Λίβερπουλ είναι τόσο επαναλαμβανόμενο, που όταν το ακούς και μόνο κουράζεσαι. Κι όμως, επειδή το ποδόσφαιρο, πέρα από όλα τα άλλα, κουβαλάει και κατιτίς το μυστικιστικό και είναι σίγουρα μια παγκόσμια πίστη, έμελλε αυτό το δεδομένο, επαναλαμβανόμενο, κουραστικά διαρκώς εμφανιζόμενο ματς να γίνει η «Αποκάλυψη» των αξιών του σπορ, που ελάχιστα προστατεύεται!

Καταδίκη

Οι Αμερικανοί, που ξέρουν από κλειστές λίγκες, γλιτώνουν τα σπορ τους από την καταδίκη μιας επαναλαμβανόμενης μονοτονίας βάζοντας κανόνες όπως το σάλαρι καπ, με τους οποίους δεν επιτρέπουν μόνιμους πρωταγωνιστές και μόνιμους θριαμβευτές. Ολοι γίνονται κατά καιρούς πλουσιότεροι ή φτωχότεροι, όλοι τρίβονται στις δυσκολίες, όλοι έχουν δικαίωμα στην καταξίωση: στην Ευρώπη αυτά δεν υπάρχουν. Οι Ευρωπαίοι, ανήμποροι κατά βάση να διαχειρισθούν το μέγεθος της παγκόσμιας πίστης που λέγεται ποδόσφαιρο, σκέφτονται απλώς το τηλεοπτικό χρήμα. Ομως το ποδόσφαιρο είναι πιο δυνατό από τους εμπόρους του κι αυτό την Τρίτη θριάμβευσε.

Πράξη

Μην ψάχνετε «μαγικές» ενέργειες του Ντρογκμπά, λάθη του Τσεχ, τακτικά μυστικά, παθιασμένα βλέμματα, νικητές και ηττημένους. Τώρα που πέρασε μια μέρα από το χρονικό της απίστευτης γιορτής που παρακολουθήσαμε και δυναμώνει ακόμα περισσότερο η ανάμνησή της, μπορούμε μόνο να πούμε ένα ευχαριστώ στην τύχη μας: τίποτε άλλο. Το Τσέλσι – Λίβερπουλ 4-4 δεν είναι η ιδρυτική πράξη του σπορ, αν και θα μπορούσε. Είναι η απόδειξη της ίδιας της δύναμής του: το ποδόσφαιρο είναι άτρωτο, απλό, μεγαλειώδες, υπέροχο.

Φήμες

Eίχα γράψει τις προάλλες κάποιες πληροφορίες που κυκλοφορούν για διάφορους ποδοσφαιριστές και προπονητές, τις οποίες δεν βλέπει κανείς δημοσιευμένες στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, που ασχολούνται συνήθως με μεταγραφές που δεν πρόκειται να γίνουν. Να σας πω κάποια πράγματα ακόμα που κυκλοφορούν:

• Ο Ογιος έχει συμφωνήσει με τα Γιάννενα, αλλά ακόμα δεν έχει υπογράψει με τον ΠΑΣ την ανανέωση της συνεργασίας τους. Ως εκ τούτου, η συζήτηση που είχε με τον Γιάννη τον Κόντη στη Θεσσαλονίκη πριν από ένα μήνα περίπου παραμένει πάντα επίκαιρη.

• Τρεις ομάδες της Σούπερ Λίγκας «φλερτάρουν» τον Πόποβιτς του ΟΦΗ. Ο Ατρόμητος για την ώρα φαίνεται να του έχει κάνει την καλύτερη πρόταση, μια και του δίνει περίπου 170.000 ευρώ τον χρόνο. Η ομάδα του Σπανού πήρε και τον Κουτσόπουλο και παρακολουθεί την εξέλιξη της ιστορίας του Γιάννη Γκούμα, που δεν έχει ανανεώσει με τον ΠΑΟ. Τι θα γίνει με τον Γκούμα περιμένουν να δουν και άλλοι. Ο Πανιώνιος λόγου χάρη.

• Στον Ηρακλή τους δύο πρώτους παίκτες θα τους φέρει ο Ολεγκ Προτάσοφ. Είναι και οι δύο Ρουμάνοι και τους γνωρίζει από τον καιρό που προπονούσε τη Στεάουα. Ο ένας είναι αμυντικός και αγωνίζεται ως στόπερ και δεξιός μπακ. Ο άλλος είναι αριστεροπόδαρος και παίζει χαφ εξτρέμ.

• Ο Βενετίδης έχει σίγουρα μια μεγάλη πρόταση. Είναι από την Κύπρο. Τον θέλει η Ομόνοια και του δίνει πάρα πολλά χρήματα, αλλά εγώ λέω ότι θα μείνει στη Λάρισα. Η Ομόνοια θέλει και τον Πατσατζόγλου, αλλά η Καϊσερισπόρ δίνει στον μέσο του Ολυμπιακού 750.000 ευρώ τον χρόνο: να τρελαίνεσαι!

• Ο Φωτάκης έχει σίγουρα πρόταση από τον ΠΑΟΚ και μάλιστα άκρως δελεαστική. Αλλά αρέσει και στον Στέλιο Μανωλά, ο οποίος προσπαθεί να μπει σφήνα.

• Δύο ακόμα παίκτες του ΟΦΗ ενδιαφέρουν πολλές ομάδες. Ο ένας είναι ο Μάλαρτζ, που τον καλοβλέπουν δύο νεοφώτιστες. Ο άλλος είναι ο Σίμιτς με τον οποίο ασχολείται πολύς κόσμος. Η συμβουλή μου είναι να μην ασχολείται κανείς: ο καλός παίκτης έκλεισε ήδη σε ομάδα και του χρόνου θα παίζει στην Ευρώπη. Οχι στην ΑΕΚ.

• Από τον Ολυμπιακό εξαρτάται πότε θα πάρει τον Ζουέλα. Απλώς επειδή ο Βαλβέρδε δεν έχει πει «ναι», δεν θέλουν να στραβώσει ξεκινώντας να κάνουν μεταγραφές που ο Ισπανός δεν γνωρίζει.

Χάλασε;

Την Τρίτη το βράδυ η συμφωνία ήταν σχεδόν δεδομένη. Ο νέος προπονητής του Πανιωνίου όλα έδειχναν ότι θα είναι ο Βίκτορ Μουνιόθ, που είχε μιλήσει με τους ανθρώπους του «Ιστορικού» και είχε συμφωνήσει σχεδόν σε όλα.

Στον Πανιώνιο εκτιμούσαν ότι γνωρίζει το ελληνικό πρωτάθλημα, ότι του αρέσει το οργανωμένο ποδόσφαιρο, ότι είναι από τους προπονητές που δίνουν ευκαιρίες σε μικρούς και η ομάδα αυτό το 'χει ανάγκη. Πού χάλασε το πράγμα; Νομίζω στις απαιτήσεις του Ισπανού σχετικά με το τιμ των συνεργατών του, ίσως και στη διστακτικότητα του Μουνιόθ να επιστρέψει. Α, και όσο κι αν ακούγεται παράξενο, ούτε και αυτός μιλάει αγγλικά.

(Πάντως κι αυτός που θα 'ρθει κάτι μου λέει ότι ισπανικά θα μιλάει).