Λιγότερα έξοδα για περισσότερα κέρδη

Δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος ή ειδικευμένος στην οικονομία των σπορ για να καταλάβεις ότι οι τιμές στο ποδόσφαιρο (στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, που ενδιαφέρεται για την οικονομική του διάσταση περισσότερο απ' όσο για την αγωνιστική) έχουν ξεφύγει πέρα από κάθε λογική. Οταν κάποιος ακούει την προσφορά της Μάντσεστερ Σίτι για τον Κακά, καταλαβαίνει ότι ο οικονομικός παραλογισμός στο ποδόσφαιρο, αν δεν αναστραφεί, θα οδηγήσει στην καταστροφή του παιχνιδιού.

Εδώ δεν ισχύει καν η αφελής και απλοϊκή προσέγγιση που υποστηρίζει «γιατί να μη δώσουν οι Αραβες 120 εκατομμύρια, αφού θα τους τα φέρει πίσω;». Πρώτον, η προσφορά συνολικά ήταν πολύ μεγαλύτερη αν συνυπολογιστούν σε αυτή οι αμοιβές του Κακά για δύο χρόνια και οι φόροι. Εφτανε τα 180 εκατομμύρια ευρώ. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, σημειώστε ότι η τιμή πώλησης της Πόρτσμουθ, ομάδας της Πρέμιερ Λιγκ, δεν ξεπερνάει τα 40 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο Λέρνερ, ο Αμερικανός πολυεκατομμυριούχος, πριν από δύο χρόνια ξόδεψε λιγότερα από 90 εκατομμύρια για να αγοράσει την Αστον Βίλα.

Δεύτερον, η μεταγραφή αυτή δεν θα μπορούσε να φέρει τα χρήματά της πίσω ακόμα κι αν η Σίτι κατακτούσε το πρωτάθλημα και το Τσάμπιονς Λιγκ την ίδια χρονιά. Τρίτον, η υιοθέτηση μιας τέτοιας οικονομικής συμπεριφοράς θα έσπρωχνε τις τιμές προς τα πάνω και θα ενίσχυε μια φούσκα, που όταν θα έσκαγε θα δημιουργούσε πολλούς φτωχούς. Παράλληλα, η υπερβολική και πέρα από κάθε λογική εκτόξευση των τιμών προς τα πάνω θα μεγάλωνε το άνοιγμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων, ενώ θα δημιουργούσε μεγάλες τρύπες στους ισολογισμούς των ομάδων, εξαιτίας των υπερβολικών ποσών που θα δαπανούνταν για μεταγραφές και συμβόλαια αλλά και εξαιτίας των περιορισμών της αγοράς.

Η οικονομική πραγματικότητα, που είχε γίνει κατανοητή απ' όλους, ίσως χρειαζόταν την παγκόσμια οικονομική κρίση ως αφορμή για να αναγκάσει ομάδες, παράγοντες, ποδοσφαιριστές και ενώσεις να πάρουν κάποια περιοριστικά μέτρα για να αποτρέψουν το μεγάλωμα της φούσκας που δημιουργήθηκε στο ποδόσφαιρο. Ετσι, πριν από δύο μέρες στην Κοπεγχάγη κάτω από την ομπρέλα της ΟΥΕΦΑ συναντήθηκαν εκπρόσωποι ομάδων, ποδοσφαιριστών και ομοσπονδιών για να συζητήσουν ζητήματα που άπτονται αυτού που ονομάζεται «οικονομικό fair play».

Μια μορφή ανταγωνισμού με πιο δίκαιους όρους, που η απόσταση ανάμεσα στους ισχυρούς και τους αδύναμους κατ' αρχάς δεν θα μεγάλωνε και υπό προϋποθέσεις θα μίκραινε. Η ΟΥΕΦΑ με το σχέδιο αδειοδότησης είχε ήδη κάνει ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, σε μια προσπάθεια να διαμορφώσει ένα κοινό ανταγωνιστικό πεδίο για τις ευρωπαϊκές ομάδες. Ομως το σχέδιο αδειοδότησης δεν αρκεί. Στη συνάντηση της Κοπεγχάγης παρουσιάστηκε η μελέτη μιας επιτροπής που είχε συστήσει η ΟΥΕΦΑ, η οποία και θα προσδιόριζε όρους και προϋποθέσεις για το «οικονομικό fair play».

Η μελέτη αυτή που συζητήθηκε θα εμπλουτιστεί από τις προτάσεις που κατέθεσαν οι άλλοι παράγοντες του παιχνιδιού και θα επανέλθει για συζήτηση και έγκριση σε μια επόμενη συνάντηση που θα γίνει μέσα στον Μάιο. Η ένωση των ευρωπαϊκών συλλόγων, για παράδειγμα, πρότεινε την καθιέρωση του σάλαρι καπ, την υιοθέτηση ενός είδους φόρου πολυτελείας στις μεταγραφές, όπως και έναν ανώτατο αριθμό συμβολαίων που θα μπορεί να υπογράφει με ποδοσφαιριστές κάθε χρόνο μια ομάδα.

Οι σχετικές ρυθμίσεις, σύμφωνα και με την επιδίωξη της ΟΥΕΦΑ, πρέπει να διαμορφωθούν ύστερα από συμφωνία και των τεσσάρων εμπλεκόμενων μερών, των συλλόγων, των εθνικών ομοσπονδιών, των ποδοσφαιριστών και των εθνικών ενώσεων συλλόγων (οι λίγκες δηλαδή). Εκπρόσωποι της ΟΥΕΦΑ είχαν συναντηθεί πριν από λίγες εβδομάδες με εκπροσώπους της ομοσπονδίας μπέιζμπολ των ΗΠΑ για να τους εξηγήσουν ένα σύστημα φορολόγησης των πλούσιων συλλόγων προς όφελος των αδύναμων αλλά και του ίδιου του παιχνιδιού. Νομίζω ότι αξίζει να περιμένουμε μέχρι την επόμενη σχετική συνάντηση της ΟΥΕΦΑ για να δούμε πώς θα διαμορφωθεί το σχετικό πλαίσιο.

Η εθνικότητα στο ποδόσφαιρο

Eίναι πιθανό ο τίτλος του κειμένου να αποτελέσει κάποια στιγμή τον τίτλο ενός δοκιμίου που σκέφτομαι να γράψω σχετικά με τη σπουδαιότητα και τον ρόλο της εθνικότητας στο παγκοσμιοποιημένο ποδόσφαιρο του σήμερα. Αυτό το γράφω διότι καθημερινά γεννιούνται ειδήσεις που μας δείχνουν, χωρίς καμία αμφισβήτηση, ότι ο ρόλος της εθνικότητας στο ποδόσφαιρο έχει περιοριστεί δραματικά τα τελευταία χρόνια.

Αν κάποτε έπρεπε να φτάσουμε στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ της περιόδου 2002-03 για να αντιληφθούμε τον μειωμένο ρόλο που διαδραματίζει η εθνικότητα για τους συλλόγους, στο περσινό Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, που έγινε σε Αυστρία και Ελβετία, καταλάβαμε και τον περιορισμένο ρόλο που παίζει πλέον και στις εθνικές ομάδες. Στον τελικό του ΟΥΕΦΑ του 2002-03 ανάμεσα στη Σέλτικ και την Πόρτο, όταν παρουσιάστηκαν στο γήπεδο οι ενδεκάδες των δύο ομάδων μπορούσε να μετρήσει κανείς 16 διαφορετικές εθνικότητες.

Στο Euro του 2008 σχεδόν όλες οι ομάδες είχαν στις τάξεις τους -νομίμως, με ό,τι σημαίνει η λέξη- ποδοσφαιριστές διαφορετικής εθνικότητας. Αποκορύφωμα αυτής της διαπίστωσης ήταν η ανάδειξη ενός Βραζιλιάνου -που αγωνιζόταν στην πρωταθλήτρια ομάδα της Ισπανίας- ως πολυτιμότερου παίκτη της διοργάνωσης. Αφορμή γι' αυτές τις σκέψεις στάθηκε η είδηση για τον γιο του Ζινεντίν Ζιντάν, τον Εντσο, που υπάρχει το ενδεχόμενο να κληθεί στην εθνική Παίδων της Ισπανίας και να αγωνιστεί έτσι σε διαφορετική εθνική ομάδα από εκείνη του πατέρα του.

Δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Εχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν και όχι μόνο για πατέρα και γιο, αλλά και για αδέλφια. Ο Κρίστιαν Βιέρι έπαιξε με την εθνική Ιταλίας και ο αδελφός του, Μαξ, για την Αυστραλία. Ο Εντσο Ζιντάν, που έγινε προχθές 14 χρόνων, βρίσκεται 8 χρόνια στην Ισπανία, αγωνίζεται στους μικρούς της Ρεάλ και, όπως φαίνεται, θα ακολουθήσει τον δρόμο του Μπόγιαν Κρκιτς της Μπάρτσα, που αγωνίστηκε με τη φανέλα της εθνικής Ισπανίας. Αυτό που παρατηρεί, λοιπόν, κανείς είναι ότι η εθνικότητα πλέον δεν αποτελεί περιορισμό για να αγωνιστεί κάποιος σε μία εθνική ομάδα, μια και αυτές ακολουθούν πλέον τις πρακτικές που έχουν υιοθετήσει και οι σύλλογοι σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό και την κατοχύρωση νεαρών ταλαντούχων ποδοσφαιριστών.

Το μαγαζί ξεπουλάει

Η φετινή χρονιά της Μάντσεστερ Σίτι, η πρώτη με τη νέα αραβική ιδιοκτησία, είναι μια χρονιά αντιφατική. Στην Αγγλία η ομάδα δεν έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο του υποβιβασμού (που θα έχει κόστος το οικονομικό σκέλος του οποίου δεν «πονοκεφαλιάζει» καθόλου την ιδιοκτησία της ομάδας), αλλά στην Ευρώπη έχει φτάσει στους «8» του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ και μπορεί να προχωρήσει ακόμα περισσότερο.

Η καινούργια αγωνιστική χρονιά θα είναι διαφορετική, πρώτα απ' όλα για το ρόστερ της ομάδας. Οπως δήλωσε ο διευθυντής της ομάδας, Μαρκ Χιουζ, το ρόστερ των 43 ποδοσφαιριστών δεν είναι καθόλου λειτουργικό και τουλάχιστον 17 θα την εγκαταλείψουν το καλοκαίρι.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν δημοσιοποιηθεί, ανάμεσα σε αυτούς που θα φύγουν περιλαμβάνονται ο Ελάνο, ο Ζο, ο Χάμαν, ο Μπεν Χαΐμ, ο Κάσπερ Σμάιχελ, ο Ντάριους Βασέλ, ο Ντάνι Μιλς και ο Μάικλ Μπολ. Ο Χιουζ δήλωσε πως στόχος είναι να φτιαχτεί μια ομάδα με μικρότερο ρόστερ, το οποίο θα αποτελούν ποδοσφαιριστές πρώτης γραμμής, που θα μπορούν να φτιάξουν ένα σύνολο ανταγωνιστικό. Δηλαδή ο εμίρης θα ξοδέψει όχι μόνο για να αγοράσει, αλλά και για να αποζημιώσει όσους διώξει.