Το πρωτάθλημα των ελάχιστων απαιτήσεων

Eίναι πολλές οι φορές που παρακολουθώντας την καταγραφή από τον αθλητικό Τύπο κυρίως όσων συνέβησαν σε μία αγωνιστική, μου δημιουργείται η εντύπωση ότι στο ελληνικό ποδόσφαιρο υπάρχει μόνο το παρόν (άλλες φορές, βέβαια, για διαφορετικούς λόγους, μου δημιουργείται η εντύπωση ότι έχει μόνο παρελθόν). Το δεύτερο ημίχρονο του Ολυμπιακού με τον Ηρακλή ήταν πράγματι καλό.

Η αξιολόγησή του, βέβαια, από πολλούς είναι υπερεκτιμημένη. Ολόκληρη τη χρονιά οι Πειραιώτες δεν έπαιξαν δύο πολύ καλά παιχνίδια συναπτά. Για την ακρίβεια, δεν έπαιξαν ούτε ένα ολόκληρο. Σκόρπια ημίχρονα υπάρχουν μόνο. Αλλά να αντιμετωπίζει -και να προβάλλει κάποιος- το παιχνίδι σαν επίδοση 5 αστέρων από μία ομάδα χωρίς συνέχεια και με ελλείψεις ομολογημένες απέναντι σε έναν αντίπαλο που θα μπορούσε να είχε προηγηθεί στο πρώτο ημίχρονο και να αλλάξει τελείως την εικόνα του παιχνιδιού, είναι υπερβολή.

Αν ο Ολυμπιακός είναι ομάδα που ξέρει τα μυστικά ενός ποδοσφαίρου 5 αστέρων, το οποίο ξεσηκώνει και ευχαριστεί όποιον βρίσκεται στην κερκίδα ή το παρακολουθεί από την τηλεόραση, τότε η ομάδα του Πειραιά είναι πολύ εχέμυθη. Αυτό το μυστικό το κράτησε πολύ καλά φυλαγμένο όλη τη χρονιά. Και, στο τέλος, αν μπορείς να παίξεις καλό ποδόσφαιρο, δεν το κάνεις όταν όλα έχουν τελειώσει και με έναν πολύ κατώτερο αντίπαλο και με πολλά προβλήματα.

Το κάνεις στα παιχνίδια που έχουν σημασία, όπως για παράδειγμα το πρώτο παιχνίδι με τη Σεντ Ετιέν. Υποψιάζομαι, παρατηρώντας τη συνολική εικόνα της περασμένης αγωνιστικής και τους φίλους του Ολυμπιακού να ζητούν από τον Βαλβέρδε και τους ποδοσφαιριστές το Κύπελλο, ότι έχουμε εθιστεί -ως θεατές- στο ποδόσφαιρο των ελάχιστων απαιτήσεων. Και οι ελάχιστες απαιτήσεις για ένα ποδόσφαιρο που να αξίζει να το παρακολουθήσεις είναι το καλύτερο διαβατήριο για τη μετριότητα και την καθοδική ποιοτική πορεία.

Αντί ο φίλος μιας ομάδας, όπως ο Ολυμπιακός, να ζητεί, να απαιτεί την ευρωπαϊκή διάκριση, του αρκεί η επιβεβαίωση της πρωτιάς στο χωριό. Που του δίνει τον αέρα να κάνει πλάκα σε όλους τους άλλους και να ικανοποιεί τον εγωισμό του, μια και σε πάμπολλες περιπτώσεις ο οπαδός -της κάθε ομάδας- ταυτίζει την ανθρώπινη αξία του με τις επιδόσεις της ομάδας του.

Είναι η ομάδα μου πρώτη; Είμαι κι εγώ. Αυτή η αντιμετώπιση είναι και απόδειξη της εγχώριας ποδοσφαιρικής καθυστέρησης, που ενισχύει την εσωστρέφεια και απομακρύνει την απαίτηση ανταγωνισμού με τις ομάδες άλλων χωρών, μια και σε ένα τέτοιο πεδίο ανταγωνισμού μαζεύουμε τη μία σφαλιάρα μετά την άλλη. Σε αυτή την πραγματικότητα σταδιακά προσαρμόζονται όλοι όσοι επιμένουν να ασχολούνται με αυτό το ποδόσφαιρο.

Από θεατές, οπαδούς, παράγοντες, διαιτητές, ποδοσφαιριστές, δημοσιογράφους. Αν ξεχωρίσουμε το παιχνίδι του Ολυμπιακού με τον Ηρακλή, ποιο παιχνίδι από τα υπόλοιπα της αγωνιστικής άξιζε να παρακολουθήσει κανείς με τη θέλησή του; Αντε λίγο της ΑΕΚ με τον ΟΦΗ επειδή είχε και μερικές φάσεις παραπάνω. Πέραν τούτων, μιζέρια άνευ προηγουμένου που θα διαιωνίζεται όσο εμείς δεν απαιτούμε κάτι καλύτερο.

Αλλά από ένα πρωτάθλημα στο οποίο το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του, στα μέσα Μαρτίου, γίνεται το μεταγραφικό παζάρι του καλοκαιριού και οι πιθανοί μεταγραφικοί στόχοι που άρχισαν τις παρελάσεις στα πρωτοσέλιδα, τι μπορεί να περιμένει κάποιος; Από ένα πρωτάθλημα το οποίο ξεκινάει στο τέλος Αυγούστου παρ' ότι οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις των ομάδων ξεκινάνε τον Ιούλιο και ο σχεδιασμός είναι μία έννοια συνώνυμη με το χάσιμο χρόνου, τι μπορεί να περιμένει κάποιος;

Τι μπορεί να περιμένει κανείς όταν οι ομάδες νοιάζονται μόνο για τα χρήματα που θα πάρουν από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και για την αντιμετώπιση από τη διαιτησία και τους «τηλεκριτικούς»; Τι μπορεί να περιμένει κάποιος από ένα πρωτάθλημα στο οποίο ο μέσος όρος των τερμάτων πέφτει διαρκώς; Το ελληνικό ποδόσφαιρο μοιάζει με την ιστορία των ανθρώπων που περιμένουν τον Γκοντό, γνωρίζοντας ότι ποτέ δεν θα έρθει.

Τα κέρδη είναι παρελθόν

Οι ανακοινώσεις οικονομικού χαρακτήρα που αφορούν τα σπορ -ιδίως τις οικονομικές επιδόσεις των ομάδων- που γίνονται μέχρι τώρα αφορούν τα αποτελέσματα της προηγούμενης περιόδου 2007/08. Είναι δηλαδή αποτελέσματα μιας περιόδου στην οποία δεν είχε εκδηλωθεί η κρίση με την ένταση που αυτό συμβαίνει τώρα. Είναι κατανοητό ότι, παρά τις όποιες ενδείξεις στην κάμψη των καταναλωτικών συνηθειών που είναι συνδεδεμένες με τα σπορ, σε ένα χρόνο από τώρα θα μπορούμε να έχουμε μια περισσότερο ολοκληρωμένη εικόνα για τη ζημιά που έχει γίνει, ιδιαίτερα στο ποδόσφαιρο, το οποίο είναι μια βιομηχανία που κάνει ένα τζίρο 300 δισ. δολάρια τον χρόνο παγκοσμίως.

Για παράδειγμα, η εικόνα των οικονομικών της Αρσεναλ για την περίοδο 2007/08 είναι πολύ καλή, μια και για μία ακόμα φορά η ομάδα παρουσίασε κέρδη, αλλά είναι μάλλον απίθανο να παρουσιάσει κέρδη την επόμενη περίοδο. Η μεγάλη κρίση που ξεκίνησε από αυτό που ονομάζουν real estate, κτηματομεσιτικό τομέα, έχει επεκταθεί παγκοσμίως και εκδηλώνεται με ιδιαίτερη ένταση σε χώρες όπως η Αγγλία. Αυτό σημαίνει ότι η Αρσεναλ δεν θα μπορεί να έχει έσοδα από την πώληση των πολυτελών γραφείων και διαμερισμάτων που κτίστηκαν στην έκταση του παλιού γηπέδου της, στο «Χάιμπουρι» με προφανή αποτελέσματα.

Κάτι ανάλογο αναμένεται να συμβεί με τις ομάδες της Μπουντεσλίγκα, οι οποίες για την περίοδο 2007/08 παρουσίασαν ρεκόρ εσόδων, μια και όλες μαζί έβαλαν στα ταμεία τους ένα ποσό που έφθασε το 1 δισ. 930 εκατομμύρια ευρώ. Η άνοδος στα έσοδά τους παρατηρείται για τέταρτη συνεχή χρονιά και είναι κατά 10% μεγαλύτερη σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Πολλοί την αποδίδουν στη δυναμική που δημιούργησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006. Το συνολικό ποσό αφορά και τις 36 επαγγελματικές ομάδες του γερμανικού πρωταθλήματος.

Από το συνολικό ποσό, ποσοστό 89% κατευθύνθηκε στην Μπουντεσλίγκα και το υπόλοιπο στη δεύτερη κατηγορία, την ώρα που ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων στο γερμανικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο έφθασε τους 35 χιλιάδες ανθρώπους σε όλες τις ειδικότητες. Θυμίζω ότι το γερμανικό ποδόσφαιρο σε οικονομικά δεδομένα είναι το δεύτερο πρωτάθλημα στην Ευρώπη μετά το αγγλικό και μάλιστα σε κάποια επιμέρους στοιχεία -όπως ο διαφημιστικός τζίρος στη φανέλα- είναι καλύτερο από το αγγλικό. Ομως, η κρίση δεν κάνει διακρίσεις, γεγονός που αρχίζουν να καταλαβαίνουν ακόμα και οι Γερμανοί κοιτώντας στις κερκίδες.

Το «σχέδιο» που δεν υπάρχει

Αναρωτιέμαι, υπάρχει σοβαρός άνθρωπος που μπορεί να πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ, όπως διακηρύττει συνεχώς ο αρχηγός του, έχει σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης; Ωσάν η κρίση να ήταν ένα ελληνικό πρόβλημα που οφείλεται σε λάθη της κυβερνητικής πολιτικής. Από την άλλη, πριν από λίγες ημέρες ο πρωθυπουργός έκανε ένα διάγγελμα με το οποίο ζητούσε συναίνεση από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε έξι σημεία αόριστα, γενικόλογα ή αυτονόητα.

Ας πούμε, ζήτησε ο πρωθυπουργός τήρηση των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, λες και το ΠΑΣΟΚ ή ο ΛΑΟΣ θα αμφισβητούσαν αυτούς τους κανόνες. Η αλήθεια είναι ότι για την αντιμετώπιση της κρίσης κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν έχει σχέδιο. Και δεν έχει επειδή και τα δύο είναι μέρος του συστήματος που δημιούργησε την κρίση. Και τώρα θέλει να τη διαχειριστεί προς όφελός του με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.