Το εμπόριο της «καραμελίτσας»

Οπως ήταν αναμενόμενο, το ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο (karpetshow@yahoo.gr) γέμισε χθες από mail πολλών και διάφορων πικραμένων που ως κοινό έχουν ότι αγαπούν τις ομάδες τους πιο πολύ από το ποδόσφαιρο. Στο μάθημα που έδωσε σε όλους μας η Σεντ Ετιέν ελάχιστα σταθήκανε.

Οι πιο πολλοί κατέληξαν σε συμπεράσματα που πάλι έχουν να κάνουν περισσότερο με την κατάρα που λέγεται παραγοντισμός και λιγότερο με το ποδόσφαιρο. Οι οπαδοί του Ολυμπιακού τα 'χουν με τον Κόκκαλη που δεν έκανε μεταγραφές και οι άλλοι επειδή έγραψα ότι ένα «πέτσινο» πέναλτι δεν καθορίζει την τύχη κανενός ματς, αν είναι το μοναδικό σοβαρό λάθος ενός διαιτητή. Για τον Βαλβέρδε και τον Κόκκαλη θα τα πούμε προσεχώς. Προέχουν οι άλλοι.

Οι πιο πολλές ελληνικές ομάδες πουλάνε «καραμελίτσες» με γλυκιά γεύση σε οπαδούς. Το κάνουν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που οι ναυτικοί των εξερευνητικών αποστολών πουλούσαν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς: εκπαίδευσαν ένα κοινό που γουστάρει να ακούει για διαιτητικές σφαγές. Οι ΠΑΕ, ειδικά οι επικοινωνιακά δυνατές, ψάχνουν τρόπους να ικανοποιήσουν το οπαδικό κοινό τους κυρίως με τη ρητορική της αδικίας.

Στην πραγματικότητα οι διοικήσεις ψάχνουν συμπαραστάτες κι όχι απαραίτητα οπαδούς –οι δύο έννοιες, ξέρετε, δεν είναι ταυτόσημες. Ο συμπαραστάτης είναι πρόθυμος να δεχτεί την οποιαδήποτε αποτυχία χωρίς να ζητεί εξηγήσεις από τη διοίκηση: του αρκεί να του πουν ότι τον κυνηγά κάποιος πανίσχυρος εχθρός. Ο οπαδός μπορεί και να ζητεί εξηγήσεις, και μάλιστα με βίαιους καμιά φορά τρόπους. Επειδή οι πιο πολλές ομάδες δεν γουστάρουν την περί αποτυχίας συζήτηση, προτιμούν τη λύση της δικαιολογίας και σε αυτό η διαιτησία είναι πάντα ένα χρήσιμο και ωραίο άλλοθι.

Στο 2-0

Οταν χθες έγραψα ότι η Σεντ Ετιέν δεν διαλύθηκε όταν της σφύριξαν ένα εναντίον της ανύπαρκτο πέναλτι, η κουτοπόνηρη απάντηση ήταν ότι το σκορ ήταν 2-0 υπέρ της. Θυμάμαι τουλάχιστον δύο ματς στα οποία ομάδα διαλύθηκε κι έχασε από τον Ολυμπιακό, μολονότι προηγούνταν με 2-0, μόνο και μόνο επειδή υπήρξε ένα εναντίον της σφύριγμα. Το Το πρώτο ματς ήταν ένα ντέρμπι ΠΑΟ – Ολυμπιακός στο ΟΑΚΑ που έφτανε ένα συζητήσιμο γκολ του Ανατολάκη για να διαλυθεί ο Παναθηναϊκός και να γίνει το υπέρ του 2-0 2-4.

Δεν ήταν ένα το σφύριγμα εκείνη τη μέρα. Μετά το πρώτο ακολούθησαν κι άλλα –όμως μετά το πρώτο δεν υπήρχε και Παναθηναϊκός στο γήπεδο! Το δεύτερο ήταν ένα ματς στο «Κλ. Βικελίδης», όπου ο Αρης κέρδιζε 2-0, ο Ζωγράφος δεν απέβαλε τον Γεωργάτο (εδώ δεν είχαμε ούτε καν γκολ!) και ο γηπεδούχος έχασε τα αυγά και τα καλάθια, χάνοντας με 2-3. Στην πραγματικότητα οι καταρρεύσεις αυτές είχαν και αγωνιστικές εξηγήσεις.

Στο ντέρμπι εκείνο ο Βασίλης Δανιήλ τράβηξε ανεξήγητα την ομάδα τριάντα μέτρα πίσω κι άφησε την μπάλα στον Ολυμπιακό, ενώ στη Σαλονίκη στο δεύτερο ημίχρονο μπήκε ο «Ρίμπο». Για να μην παρεξηγηθώ, όντως ο Ολυμπιακός είχε ευνοηθεί από τη διαιτησία, όμως ούτε ο ΠΑΟ ούτε ο Αρης δεν είχαν δείξει το σθένος, την αγωνιστική ωριμότητα, τη σοβαρότητα και την ψυχραιμία της Σεντ Ετιέν.

«Χεσμένοι»

Ο Ολυμπιακός τα τελευταία χρόνια χτίζει τους μύθους του και γιατί εκμεταλλεύεται την έλλειψη σοβαρών αντιπάλων που μπορούν να φτιάξουν ποδοσφαιρικές ομάδες ανάλογες της Σεντ Ετιέν, της Ρόζενμποργκ, της Νιούκαστλ, που στο απόρθητο φρούριο Καραϊσκάκη έκαναν περιπάτους.

Ο Ακης Ζήκος είπε ότι στο Καραϊσκάκη οι διαιτητές μπαίνουν σαν χεσμένοι –δεν θα διαφωνήσω. Μόνο που με πάνες έχω δει να παίζουν τον Ολυμπιακό και πάρα πολλές ελληνικές ομάδες κι όχι μόνο στο Καραϊσκάκη, αλλά και στην έδρα τους! Ακόμα χειρότερα, βλέπω πολλούς που έχουν μετατρέψει το εμπόριο της «καραμελίτσας» της αδικίας σε στάση ζωής, τρελαίνοντας ακόμα και σοβαρούς προπονητές που ήρθαν να δουλέψουν εδώ.

ΠΑΟ

Ενα ωραίο τέτοιο παράδειγμα είναι ο φετινός ΠΑΟ π.χ. Επειτα από 22 αγωνιστικές μπορώ να πω ότι όντως φέτος δικαιούται να διαμαρτύρεται για τη διαιτητική αντιμετώπιση. Θα μπορούσα να το πω και έπειτα από 8-9 αγωνιστικές, αθροίζοντας τα σε βάρος του σφυρίγματα. Μόνο που ο ΠΑΟ άρχισε να φωνάζει από το πρώτο ματς της χρονιάς, όταν με την ΑΕΚ έγινε (;) από τον Σαραϊδάρη ένα και μόνο λάθος. Και δεν σταμάτησε.

Τη δεύτερη αγωνιστική για το ένα και μοναδικό λάθος του επόπτη στο «Βικελίδης» είχαμε νέες φωνές. Επειτα από μόλις πέντε ματς στην Τούμπα είχαμε επίσης τσιρίγματα πανδαιμόνιου κι ας είχε αδικηθεί κι ο Ολυμπιακός στην Κρήτη με τον ΟΦΗ κι ας ήταν σε αυτό το ματς 1-1 τα λάθη του Κύρκου. Γιατί συνέβη αυτό; Διότι φέτος είχε φύγει ο «κακός» και «ανίκανος» Τζίγκερ που έφταιγε για όλα και η συμπαράσταση των οπαδών ήταν βέβαιη. Η «καραμελίτσα» έγινε ανάρπαστη επειδή υπήρξε κοινό.

Μοιρασιά

Γιατί οι ομάδες προτιμούν να μοιράζουν «καραμελίτσες»; Μα διότι οποιαδήποτε άλλη συζήτηση τις αφήνει εκτεθειμένες. Ο Αρης π.χ, που την Κυριακή έβγαλε ανακοίνωση κατά του συστήματος, τον Οκτώβρη ψήφισε τον Γκαγκάτση: ανάθεμα κι αν ποτέ εξήγησε στους οπαδούς του το γιατί. Οσο για τον ΠΑΟ, αν δεν τσίριζε θα 'πρεπε να εξηγήσει ένα σωρό πράγματα. Το γιατί δίνονταν χρήματα υπό τη μορφή χορηγιών στην αμαρτωλή ΕΠΟ, το γιατί το καλοκαίρι δεν έγινε καμιά κίνηση μομφής προς την Ομοσπονδία πριν αρχίσει το πρωτάθλημα με τους ίδιους που διοργάνωσαν τα προηγούμενα κ.λπ.

Ολα αυτά προϋποθέτουν κάτι που οι παράγοντες μισούν: την ανάληψη των ευθυνών τους. Αντιθέτως, η μίρλα είναι εύκολη όσο σχεδόν και ο φαταλισμός: το να λες ότι δεν θα αλλάξει τίποτα σου δίνει ένα άλλοθι για νέες μελλοντικές αποτυχίες χρήσιμο σε επίπεδο καφενειακής κουβέντας. Το κακό είναι ότι το άλλοθι το χρησιμοποιούν και οι παίκτες. Οι παίκτες του ΠΑΟ π.χ. τσίριζαν για όσα έκανε ο Κάκκος στο ματς με τον Ηρακλή κι ο Τεν Κάτε έψαχνε τον διαιτητή. Ο οποίος Κάκκος τι έκανε; Αντε μία λάθος εκτίμηση –και;

Της πλάκας

Η Σεντ Ετιέν κατέδειξε ότι ο ανταγωνισμός του Ολυμπιακού ήταν φέτος πολύ φτωχός, σχεδόν της πλάκας. Σε όλα τα επίπεδα. Οι «καραμελίτσες» πάντως ήταν πολύ νόστιμες…

«Φροστ/Νίξον»

Χάρηκα με το «Φροστ/Νίξον». Το είδα στις 12 τα μεσάνυχτα και, Παρασκευή βράδυ, αντί να συνεχίσω τη βόλτα στην πάντοτε ενδιαφέρουσα αθηναϊκή νύχτα γύρισα σπίτι να ψάξω στο YouTube αν η ταινία βασιζόταν σε αληθινά γεγονότα και κατά πόσο.

Η ταινία αναφέρεται στην ιστορία μιας μεγάλης πολιτικής συνέντευξης, αυτής που πήρε από τον παραιτηθέντα εξαιτίας του «Γουοτεργκέιτ» πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον ο Ντέιβιντ Φροστ, ένας Αγγλος παρουσιαστής ο οποίος στη συνέχεια έγινε μεγάλος πολιτικός αναλυτής και συζητητής, παίρνοντας συνεντεύξεις από τους μεγαλύτερους πολιτικούς των τελευταίων τριάντα χρόνων. Τα αληθινά αποσπάσματα της συνέντευξης κυκλοφορούν στο YouTube, ενώ υπάρχει και ολόκληρη η συνέντευξη σε DVD που σκέφτομαι να παραγγείλω.

Πολλή αμερικανιά, θα πει κάποιος, το στόρι. Μπορεί. Ομως πέρα από την ιστορία, που έτσι όπως είναι σεναριακά δομημένη γίνεται συναρπαστική (ακόμα και για όσους την κατάληξη της συνέντευξης την ξέρουν), αυτό που έχει σημασία είναι το ίδιο το θέμα της. Η ταινία αναφέρεται στην αλαζονεία, την έπαρση, την αδυναμία διαχείρισης του ψέματος, τη δύναμη της εικόνας και τη βαθιά ουσία της ηθικής, που είναι σχεδόν πάντα μια έννοια ταυτόσημη με τη συνείδηση: αυτό που βλέπουμε είναι πώς ένας παρουσιαστής μετατρέπεται σε λειτουργό του Τύπου, θυμίζοντας ότι η δικαιοσύνη, η αλήθεια και η ενημέρωση είναι συγγενείς έννοιες.

Λάτρεψα τους ηθοποιούς –συγκλονιστικοί οι θεατρικοί πρωταγωνιστές, άψογοι όσοι κλήθηκαν στους μικρούς ρόλους. Κράτησα φεύγοντας δυο-τρεις σκηνές που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Την πρώτη απάντηση–υπεκφυγή του Νίξον, τη συγκλονιστική επίθεση υπο μορφή ερωτήσεων του Φροστ, την τελευταία σκηνή που οι δυο τους έχουν γίνει σχεδόν φίλοι, μολονότι ο ένας είναι ένας μεγάλος νικητής κι ο άλλος ένας ηττημένος που ψάχνει στην υποχρεωτική εξορία τη γαλήνη του.

Το όλο στόρι τελικά είναι ελάχιστα αμερικανικό διότι μιλάει για υποκριτές και ικανούς ανθρώπους, για τη δύναμη της ενημέρωσης και την αλήθεια, για την ανάγκη να εμβαθύνεις στη δημοκρατία, που πρέπει να είναι πάνω απ’ όλους μας. Ο Νίξον συντρίβεται από την αμερικανική δημοκρατία που υπηρετεί ένας ξεροκέφαλος Εγγλέζος. Ισως γι' αυτό η ταινία δεν άρεσε σε κάποιους Ελληνες αριστερούς κριτικούς…

Ολοι οι παλιόφιλοι

Διαβάζω στο site του ΣΠΟΡ FM ότι συναντήθηκαν χθες ο πρόεδρος της ΕΠΟ, Σοφοκλής Πιλάβιος, και ο πρόεδρος της UEFA, Μισέλ Πλατινί, με βασικό θέμα συζήτησης τις δραστηριότητες της UEFA, με βασικότερη όλων το πρόγραμμα βοηθείας «Χατ Τρικ».

Παραβλέπω ότι δεν μπορείς να μιλάς για «Χατ Τρικ» την επόμενη της «τριάρας» του Ολυμπιακού από τη Σεντ Ετιέν (γιατί προκαλείς τον κόσμο του Θρύλου) και περνάω στην είδηση: το βασικό θέμα της συζήτησης ήταν πώς η πρώην ομάδα του Μισέλ νίκησε στο Καραϊσκάκη την ομάδα του Τεό Θεοδωρίδη, μολονότι ο κύριος Τεό έστειλε στην Αθήνα τον Ολιβέιρα να δώσει ένα πέναλτι εκτός περιοχής στον γηπεδούχο…