Ο καλύτερος «νοικοκύρης» της πιάτσας

Ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των ποδοσφαιρικών ομάδων, ας πούμε στην Ευρώπη, προφανώς και δεν είναι ίδιος. Οι διαφορές οφείλονται σε πάρα πολλούς παράγοντες. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η OYEΦΑ με το σχέδιο αδειοδότησης προσπαθεί να δημιουργήσει ένα ενιαίο μοντέλο ή, πιο σωστά, ενιαίους κανόνες με τους οποίους θα πρέπει να λειτουργούν οι διάφορες ποδοσφαιρικές ομάδες-επιχειρήσεις.

Υποθέτω πως όλοι καταλαβαίνουν πως από τον καιρό που οι ομάδες απέκτησαν και χαρακτηριστικά επιχείρησης και άρχισαν να ενδιαφέρονται, εκτός από τις αθλητικές επιτυχίες, και για τα κέρδη –δύο παράμετροι που τα τελευταία χρόνια συνδέονται όλο και περισσότερο– έπρεπε να αλλάξουν και το διοικητικό τους μοντέλο και την οργάνωσή τους. Και φυσικά να αναζητήσουν και τους κατάλληλους ανθρώπους που θα μπορούσαν να «τρέξουν» το νέο σχήμα.

Ανθρώπους με γνώση των μηχανισμών της αγοράς, των ιδιαιτεροτήτων του sports marketing, του τρόπου με τον οποίο εξασφαλίζονται οι χορηγίες και ένα σωρό άλλα πράγματα, τα οποία παλιά ήταν άγνωστα. Αλλες ομάδες κατάλαβαν, σχετικά νωρίς, τις αλλαγές που έρχονταν και που θα τροποποιούσαν καθοριστικά το πρόσωπο του ποδοσφαίρου –και προσαρμόστηκαν ανάλογα– και άλλες συνέχισαν να λειτουργούν όπως παλιά.

Και τώρα υποχρεώνονται να κάνουν τις αλλαγές που απαιτούνται. Μία διαδικασία ιδιαίτερα επίπονη. Ομως, πέρα από τις αλλαγές στο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας, μεγάλο ρόλο παίζουν και τα πρόσωπα. Και η ικανότητα ενός προσώπου –ή μιας ομάδας προσώπων– να διαχειριστεί τις τύχες, τις οργανωτικές και οικονομικές, ενός συλλόγου μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για την πορεία της ομάδας.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σε ό,τι αφορά την επίδραση ενός προσώπου στις τύχες ενός συλλόγου το προσφέρει ο Πίτερ Κένιον. Ενας από τους πιο πετυχημένους μάνατζερ της Βρετανίας και σίγουρα ο πιο επιτυχημένος στο αγγλικό ποδόσφαιρο.

Ο Κένιον, που ήταν από τους ανθρώπους που χρησιμοποίησε στην αρχή της θητείας του ο Μπλερ για να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις, είναι ο άνθρωπος που οργάνωσε την εμπορική συμπεριφορά της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και απογείωσε την κερδοφορία της. Αν η Γιουνάιτεντ σήμερα έχει μεταμορφωθεί σ' ένα παγκόσμιο brand name, ένα παγκόσμιο «σήμα κατατεθέν», το χρωστάει στις προσπάθειές του σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Ηταν λογικό, λοιπόν, ο Αμπράμοβιτς, που ήθελε να οργανώσει την Τσέλσι σε ανάλογα πρότυπα, να τον «κλέψει» από τη Γιουνάιτεντ, προσφέροντάς του τα διπλά λεφτά και κάνοντάς τον, με διαφορά, τον πιο καλοπληρωμένο μάνατζερ στον χώρο του ποδοσφαίρου. Το έργο του Κένιον στην Τσέλσι ήταν –και παραμένει– σαφώς δυσκολότερο από εκείνο που είχε αναλάβει στη Μάντσεστερ.

Οταν ο Κένιον ανέλαβε τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή στην Τσέλσι, ο σύλλογος είχε χρέη –πέρα από εκείνα που χρωστούσε στον ιδιοκτήτη του– 195 εκατομμυρίων στερλινών. Ο Κένιον, τότε, είχε υποστηρίξει πως στόχος του ήταν να κάνει την Τσέλσι αυτοδύναμη οικονομικά, να μην εξαρτιέται δηλαδή από το πορτοφόλι του Ρώσου. Προχθές ανακοινώθηκαν τα οικονομικά στοιχεία της Τσέλσι για τη χρονιά 2007-08 και για τρίτη συνεχή χρονιά παρατηρούμε μείωση των ζημιών που έχουν φτάσει τα 65,7 εκατ. στερλίνες.

Στις ζημιές αυτές περιλαμβάνονται και τα 23,7 εκατ. που δόθηκαν ως αποζημίωση στους Μουρίνιο και Γκραντ. Τα έσοδα του συλλόγου αυξήθηκαν κατά 12% και έφτασαν τα 213,1 εκατ. στερλίνες, ενώ το συνολικό ποσό των οφειλών προς τον Αμπράμοβιτς έφτασε τα 709 εκατ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Κένιον στην προσπάθειά του να νοικοκυρέψει την Τσέλσι βρίσκεται στις αμοιβές των ποδοσφαιριστών που φτάνουν στο 70% των συνολικών εσόδων. Ποσοστό που πρέπει να πέσει τουλάχιστον στο 50%, στόχος δύσκολος μέχρι το 2010, ακόμα κι αν λέγεσαι Κένιον, όταν έχεις να κάνεις με τον Αμπράμοβιτς.

Ελλείμματα και… ελλείμματα

Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία ήταν οι αναμενόμενες, με κυρίαρχη εκείνη που κάνει λόγο για τον περιορισμό των ελλειμμάτων. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι έχει σχέδιο για να φέρει την οικονομία σε σωστή κατεύθυνση, αλλά προφανώς νομίζει ότι απευθύνεται σε πολίτες με ελλειμματική αντίληψη. Το ερώτημα είναι ευνόητο. Πώς θα καταφέρει να περιορίσει τώρα τα ελλείμματα, με την παγκόσμια οικονομική κρίση σε εξέλιξη και με χαμηλό, σχεδόν μηδενικό, ρυθμό ανάπτυξης, τη στιγμή που δεν το έκανε όταν ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν στο 4% και η παγκόσμια οικονομία σε πολύ καλύτερη κατάσταση; Η κυβέρνηση, πολύ απλά, λέει ψέματα. Η περίφημη ανάπτυξη βασίστηκε στον δανεισμό και την επέκταση της ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, σε χώρες με προβληματικές οικονομίες, που ήταν οι πρώτες που επλήγησαν σοβαρά –και ακόμη είμαστε στην αρχή– από την οικονομική κρίση. Θυμάμαι, σε αντίθεση με πολλούς άλλους που «ξέχασαν» πολύ γρήγορα, ότι στις αρχές Οκτωβρίου, όταν έγινε φανερό ότι η οικονομική κρίση που ξέσπασε στις ΗΠΑ έπαιρνε παγκόσμιο χαρακτήρα, η κυβέρνηση και οι τραπεζίτες μάς διαβεβαίωναν ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν αντιμετώπιζαν κινδύνους από την κρίση. Κυρίως επειδή δεν είχαν επενδύσει σε «τοξικά τραπεζικά προϊόντα» και γιατί δεν είχαν πραγματοποιήσει ριψοκίνδυνα ανοίγματα σε χώρες με προβληματικές οικονομίες. Από χθες, όμως, γνωρίζουμε τα κεφάλαια που έχουν ρίξει οι ελληνικές τράπεζες στη μαύρη τρύπα της οικονομίας των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Τότε, βέβαια, και η κυβέρνηση και οι τραπεζίτες έλεγαν ψέματα επειδή –αν μαθευόταν η αλήθεια– θα έπεφταν οι μετοχές των τραπεζών, συμπαρασύροντας το χρηματιστήριο και την εικόνα της ελληνικής οικονομίας, πράγμα που δεν ευνοούσε ούτε την κυβέρνηση ούτε τις τράπεζες. Και η καλή κυβέρνηση γι' αυτό έδωσε και 28 δισ. στις τράπεζες δήθεν για να τα διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία, αλλά στην ουσία για να καλύψουν τα ανοίγματά τους στα Βαλκάνια και τις ανατολικές χώρες. Στον επίλογο, έρχεται και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και βάζει το κερασάκι στην τούρτα. Οι αυξήσεις στους μισθούς, λέει, χειροτερεύουν τα πράγματα. Ποιος κοροϊδεύει ποιον, άραγε;

Εχουν κοινά προβλήματα

Οσο κι αν εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο, Ολυμπιακός και ΠΑΟ αντιμετωπίζουν έναν κοινό κίνδυνο για το υπόλοιπο της σεζόν. Εναν κίνδυνο που έχει τις ρίζες του στη νοοτροπία του Ελληνα ποδοσφαιριστή, ο οποίος δεν διακρίνεται για τον επαγγελματισμό του. Ο κίνδυνος αυτός έχει να κάνει με τη χαλάρωση του ποδοσφαιριστή όταν διαπιστώνει ότι η προσπάθειά του έχει ευοδωθεί ή όταν καταλάβει πως ο στόχος που κυνηγούσε χάθηκε. Τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο φέρνουν τη χαλάρωση, μόνο που στην περίπτωση εκείνου που κατακτά τον στόχο του η χαλάρωση μπορεί να γυρίσει στον χαβαλέ, ενώ στην περίπτωση του δεύτερου γυρίζει στην εσωστρέφεια. Και η εσωστρέφεια μπορεί να δημιουργήσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από τον χαβαλέ. Αν στον ΠΑΟ αρχίσουν από τώρα να τρώγονται με τα ρούχα τους ψάχνοντας αποδιοπομπαίους τράγους, είτε στο ρόστερ είτε στον προπονητή είτε σε άλλους τομείς της εσωτερικής οργάνωσης, τίποτα δεν θα βοηθήσει στην καλυτέρευση. Οπως ακριβώς αν στην περίπτωση του Ολυμπιακού θεωρήσουν ότι είναι φορείς μιας νομοτέλειας σε ό,τι αφορά το θέμα της κατάκτησης του πρωταθλήματος.