Αλλαξε και η δουλειά του ομοσπονδιακού

Πριν από λίγες μέρες ένας φίλος εκδότης μού πρότεινε να καθίσω να γράψω την ιστορία της εξέλιξης των ποδοσφαιρικών συστημάτων μέσα από αναφορές σε ομάδες που διαμόρφωσαν τα δεδομένα των καιρών του ποδοσφαίρου. Τα αθλητικά βιβλία είναι της μόδας αυτόν τον καιρό και ήταν λογικό να μου προτείνουν κάτι. Δεν ξέρω αν θα καθίσω να το κάνω, μου λείπει ο χρόνος πιο πολύ και από την όρεξη.

Ομολογώ ότι πάντα ήθελα να γράψω ένα βιβλίο, αυτό να είναι ένα αστυνομικό -σαν αυτά που διαβάζω- αλλά αν είχα χρόνο, μπορεί αυτή την ιστορία των συστημάτων να την έγραφα για να αποδείξω ότι αυτή είχε μια αρχή και ένα τέλος και δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλα καινούργια. Σε ένα τέτοιο βιβλίο ίσως τη μόνη ιστορία του καιρού μας που θα έβαζα θα ήταν αυτή του Φελίπε Σκολάρι, διότι αφορά την εξέλιξη της δουλειάς του προπονητή. Η αποτυχία του είναι διδακτική.

Ρόμαν

Δεν μου έκανε εντύπωση ότι ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς, ακόμα ιδιοκτήτης της ακριβότερης ομάδας του κόσμου, έδιωξε και τον Σκολάρι μετά τον Ζοσέ Μουρίνιο. Οι Ιταλοί λένε ότι για κάθε ιδιοκτήτη ομάδας το δύσκολο είναι να απολύσει έναν προπονητή για πρώτη φορά -αν το κάνει, από εκεί κι έπειτα μπορεί να απολύει έναν κάθε μήνα! Εχω ξαναγράψει ότι η απόλυση ενός προπονητή είναι συνήθως και μία μικρή ομολογία διοικητικής αποτυχίας.

Ενας προπονητής που αποδεικνύεται κακή επιλογή μπορεί να φταίει για τα πάντα, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν πήρε τη δουλειά απειλώντας τον πρόεδρο ή τους ιδιοκτήτες της ομάδας με κάποιο όπλο στον κρόταφο. Προφανώς αυτοί που τον επέλεξαν δεν ζύγισαν σωστά ορισμένα πράγματα, που σημαίνει ότι κάποια λάθη τα έκαναν.

Ο Αμπράμοβιτς, από τη στιγμή που έδιωξε πέρυσι τον Ζοσέ Μουρίνιο, τον αναμορφωτή της Τσέλσι, ήταν βέβαιο ότι δεν θα έχει υπομονή με τον Φελίπε Σκολάρι. Ομως και ο Φιλιπάο δεν κατάφερε να δώσει τίποτα δικό του στην Τσέλσι -στο Λονδίνο το μόνο που θα θυμούνται είναι ότι η ομοιότητά του με τον γέρο Τζιν Χακ Μαν από κοντά είναι μικρότερη.

Λάθος

Το λάθος του Αμπράμοβιτς και των συνεργατών του στην προκειμένη περίπτωση είναι απλό: δεν έλαβαν υπόψη τους ότι είναι πλέον άλλη η δουλειά του ομοσπονδιακού τεχνικού και άλλη η δουλειά του προπονητή του συλλόγου. Ο Σκολάρι υπήρξε ένας από τους καλύτερους ομοσπονδιακούς στον κόσμο: κέρδισε έπειτα από τρία χρόνια δουλειάς το Παγκόσμιο Κύπελλο με την εθνική Βραζιλίας και έδωσε για πέντε χρόνια στην εθνική Πορτογαλίας τη συνέχεια που της έλειπε.

Ομως ήταν εξαρχής απίθανο να πιστέψει κάποιος ότι ο άνθρωπος αυτός θα προσαρμοστεί στις απαιτήσεις και στις ανάγκες ενός συλλόγου όπως η Τσέλσι. Πριν από λίγο καιρό σάς είχα γράψει ότι ο Μαρτσέλο Λίπι είχε πει στην Αθήνα σε ένα σεμινάριο ότι υπάρχει η δουλειά του προπονητή και η ειδικότητα του ομοσπονδιακού. Μολονότι εξακολουθώ να θεωρώ την παρατήρηση πολύ εύστοχη, αρχίζω να πιστεύω ότι το να είσαι ομοσπονδιακός δεν είναι απλώς ειδικότητα αλλά τελείως διαφορετική δουλειά.

Κύρος

Κάποτε για να γίνεις καλός ομοσπονδιακός απαιτούνταν κύρος, πείρα, σχέδιο και όρεξη να συνεννοηθείς με τους παράγοντες των ομοσπονδιών, οι οποίοι είναι διαφορετικοί από τους λεφτάδες που σου κάνουν μεταγραφές. Οι ανάγκες των συλλόγων από τους προπονητές ήταν πάντα μεγάλες και τα τελευταία χρόνια γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες. Στην Πρέμιερ Λιγκ δύσκολα απέλυαν τεχνικούς.

Τώρα κάθε χρόνο είναι ζήτημα αν αντέχουν πέντε-έξι να βγάλουν τη χρονιά. Ο προπονητής που δουλεύει σε σύλλογο πρέπει να μπορεί να διαχειρίζεται καθημερινά μερικούς νεαρούς πολυεκατομμυριούχους που κάνουν το επάγγελμα του ποδοσφαιριστή, αλλά είναι στην πραγματικότητα μικρές επιχειρήσεις. Κυρίως πρέπει να μπορεί να διευθύνει ένα ολόκληρο τιμ ειδικών γυμναστών, προπονητών, «κατασκόπων» και διατροφολόγων, να δύναται να δώσει στην ομάδα ταυτότητα, να έχει γνώμη για τις μεταγραφές και να μπορεί να συνεργάζεται με τεχνικούς διευθυντές, να ξέρει να στέκεται μπροστά στις κάμερες και να μπορεί να συνεργάζεται αρμονικά και με τον ιδιοκτήτη ή τον πρόεδρο. Ομως και η δουλειά του ομοσπονδιακού άλλαξε πάρα πολύ.

Μούτρα

Κάποτε η πείρα έφτανε, όμως τα τελευταία χρόνια πεπειραμένοι και ψημένοι στον πρωταθλητισμό προπονητές σπάσανε τα μούτρα τους στις εθνικές ομάδες: ο Τραπατόνι π.χ. απέτυχε παταγωδώς στην Ιταλία και όταν τον επέλεξαν έλεγαν ότι είναι ο καλύτερος για τη θέση. Οι εθνικές ομάδες κάποτε έπαιζαν είκοσι σοβαρά ματς την τετραετία και αναφέρομαι σ' αυτές που διεκδικούσαν Παγκόσμια Κύπελλα και Πανευρωπαϊκά Πρωταθλήματα -οι άλλες έπαιζαν ακόμα λιγότερο.

Σήμερα δίνουν είκοσι ματς για να προκριθούν στα τελικά των διοργανώσεων! Οι ομοσπονδιακοί πρέπει να τους δώσουν αγωνιστική ταυτότητα, να συντονίσουν ένα γκρουπ συνεργατών που δουλεύει λιγότερο, αλλά με μεγαλύτερη ένταση, να είναι καλοί ψυχολόγοι παρεμβαίνοντας στους παίκτες όποτε χρειάζεται και χωρίς την άνεση της καθημερινής συναναστροφής.

Οι προπονητές πρέπει να βλέπουν χαρακτήρες, οι ομοσπονδιακοί να βλέπουν πίσω από τους χαρακτήρες. Ολα αυτά απαιτούν οργανωμένη δουλειά, εξειδίκευση και τρόπους. Οταν οι προπονητές αυτοί γυρνούν στο κουρμπέτι για να αναλάβουν συλλόγους, δεν προσαρμόζονται εύκολα στις απαιτήσεις, όχι μόνο γιατί η νέα τους δουλειά έχει άλλου είδους απαιτήσεις, αλλά επειδή οι προηγούμενη ήταν σύνθετη.

Δεν απέτυχε μόνο ο γερο-Σκολάρι στην Τσέλσι, δυσκολεύονται και ο Κλίνσμαν στην Μπάγερν Μονάχου και ο Φαν Μπάστεν στον Αγιαξ. Ακόμα και ο θριαμβευτής του καλοκαιριού Αραγονές στο τουρκικό πρωτάθλημα έμπλεξε, μολονότι του έκαναν μεταγραφές πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Δουλειά

Οι ομοσπονδιακοί κάνουν πλέον άλλη δουλειά. Οχι τυχαία ο Λίπι π.χ. δεν ανέλαβε κανένα σύλλογο στο διάστημα της απουσίας του και ο Ερικσον προτίμησε την εθνική του Μεξικό μετά τη Σίτι. Αλλαξαν δουλειά στο μεταξύ και το ξέρουν καλά…

Για το «Βαλς»

Tις προάλλες είχα γράψει για ποιους λόγους πρέπει να πάτε να δείτε το «Βαλς με τον Μπασίρ» - ίσως την καλύτερη ταινία της δεκαετίας. Ενας φίλος, του οποίου τα στοιχεία τα έχω, την είδε και μου έγραψε τι του ξύπνησε. Δώστε λίγη προσοχή παρακαλώ.

«Δεκέμβριος 2001 - Μάιος 2002. Ημουν ένας από τους αρκετούς εθελοντές στρατιώτες στην ειρηνευτική αποστολή στο Κόσοβο που υπηρετούσε τους τελευταίους έξι μήνες της θητείας του. Στη διαδρομή του επαναπατρισμού σκεφτόμουν τι από όλα όσα έζησα αυτούς τους έξι μήνες θα θυμόμουν περισσότερο στο μέλλον.

Η μία πραγματικότητα (Κόσοβο) δεν έχει μεγάλες ομοιότητες με την άλλη (Βηρυτός). Η Βηρυτός στη δεκαετία του '80 ήταν πόλεμος! Στο Κοσσυφοπέδιο του 2001 ζούσαμε τις συνέπειες του πολέμου, προσπαθώντας να καταλάβουμε τον ρόλο μας σε μία νέα τάξη πραγμάτων που υποτίθεται ότι έπρεπε να φέρουμε εμείς (δηλαδή το ΝΑΤΟ)!

Το 2003 με ρώτησε ένας φίλος μου, αν μου δινόταν η ευκαιρία να ξαναπάω σε ειρηνευτική αποστολή στο Κόσοβο, τι θα έκανα. Εχοντας τις αναμνήσεις νωπές τού απάντησα "δεν ξέρω" -η αλήθεια είναι ότι θα το σκεφτόμουν γιατί τα χρήματα είναι καλά! Αν με ρωτούσε σήμερα ξανά, θα του έλεγα "ούτε με σφαίρες"! Το 2003, γνωρίζοντας τις λεπτομέρειες των κινδύνων και έχοντας συνηθίσει κατά κάποιον τρόπο τον εθισμό σ' αυτές, νομίζεις ότι θα αντέξεις ακόμα έναν γύρο! Το 2009, έξι χρόνια μετά, έρχεται μια ταινία για να σου θυμίσει ότι ζώντας μια άλλη κοινωνική πραγματικότητα δίχως τον πόλεμο ή τις συνέπειες αυτού δεν θα το σκεφτόσουν καν να ξαναζήσεις κάτι τέτοιο, έστω και προσωρινά, έστω και αποστασιοποιημένα!

Πάντα πίστευα ότι υπήρχε μεγάλη απόσταση από το να είσαι σε εγρήγορση (σημαδεύοντας με σφαίρα στη θαλάμη) μέχρι να πατήσεις τη σκανδάλη και να δεις το αποτέλεσμα. Το "Βαλς με τον Μπασίρ" μου άφησε μια εντύπωση ότι δεν είναι και τόσο μεγάλη η απόσταση! Οταν ζεις σε τέτοιες πραγματικότητες, όπου τίθεται θέμα επιβίωσης, η σχετικότητα του πότε πρέπει να κάνω τι είναι αρκετά εύθραυστη ώστε να επιλέξεις! Απλά στο Κοσσυφοπέδιο είχες την πολυτέλεια να εύχεσαι το... να μην σου τύχει περίπτωση να αντιδράσεις! Αν έπρεπε να αντιδράσεις, το "Βαλς με τον Μπασίρ" είναι αρκετά ρεαλιστική προοπτική».

Κακό μάτι

Κάποιος έχει ματιάσει τον καλό μάνατζερ Λευτέρη Σιδηρόπουλο και του χαλάνε δουλειές που έμοιαζαν κλεισμένες, όπως αυτή του Ματίας Λέκι. Ο Σιδηρόπουλος όχι μόνο κατάφερε να πείσει την ΑΕΚ και τον Πανιώνιο (δηλαδή τον Μανωλά και τον Τσακίρη) ότι αυτός και μόνο εκπροσωπεί τον Αργεντινό (και όχι καμιά σαρανταριά άλλοι που εμφανίζονταν και τον πρότειναν δεξιά και αριστερά), αλλά κατόρθωσε να πείσει τον Λέκι να ρίξει γύρω στο 40% τις οικονομικές απαιτήσεις του – αλλά και πάλι η δουλειά δεν έγινε! Πριν από λίγο καιρό αυτός είχε προτείνει στον ΠΑΟ τον Ολιβέιρα, αλλά τότε ο Αντωνίου και ο Πατέρας τον πέταξαν έξω και έφαγαν τα μούτρα τους. Να τον μάτιασαν αυτοί;