Ποιος διαχειρίζεται την κρίση;

Το ποδόσφαιρο σε πολλά σημεία μοιάζει με την πολιτική, αν και δεν αποκλείεται να συμβαίνει και το αντίστροφο. Πάντως, ειδικά τα τελευταία χρόνια, η πολιτική αντιγράφει συστηματικά το ποδόσφαιρο. Και αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται πολύ πιο καθαρά σε περιόδους κρίσεων. Δείτε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει με την ΑΕΚ. Μία ομάδα που αντιμετωπίζει διπλή κρίση. Διοικητική και αγωνιστική. Και εκείνο που έχει σημασία είναι το ποιος και με τι σχέδιο θα διαχειριστεί την κρίση. Προφανώς, αν ένας άνθρωπος αναλάμβανε τη διαχείριση και των δύο κομματιών της ομάδας, μάλλον δεν θα τα έβγαζε πέρα, επειδή δεν υπάρχει –τουλάχιστον στην ΑΕΚ– ένας άνθρωπος που να έχει επαρκή γνώση τόσο του αγωνιστικού όσο και του διοικητικού σκέλους.

Στο αγωνιστικό σκέλος, την ευθύνη την έχει ο Μπάγεβιτς. Ολοι ξέρουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόταν αγωνιστικά ο «Δικέφαλος», τις ελλείψεις και τις ανεπάρκειές του και παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται το υλικό αυτό. Και τα αποτελέσματα αυτής της διαχείρισης. Προφανώς ο άνθρωπος γνωρίζει τις δυνατότητες του υλικού του και έχει ένα σχέδιο για να επιτύχει το καλύτερο δυνατό, συνυπολογιζομένων των μέσων που έχει στη διάθεσή του. Στο διοικητικό σκέλος, που κυριαρχούν οι επιχειρηματίες, εκείνο που διαπιστώνουμε είναι πως ούτε σχέδιο υπάρχει ούτε κάποιος άνθρωπος που μπορεί να αναλάβει την ευθύνη της διοικητικής λειτουργίας.

Και αυτή την έλλειψη είναι ζήτημα χρόνου πότε θα την πληρώσει το αγωνιστικό κομμάτι. Οι πιέσεις και τα προβλήματα είσαι σαν το νερό. Οταν δεν βρίσκουν διέξοδο, βαλτώνουν με όλες τις νοσηρές συνέπειες. Τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο συμβαίνει και με τη διαχείριση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ποιος έχει αναλάβει τη διαχείρισή της; Μα (όπως ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση της ΑΕΚ) εκείνοι που τη δημιούργησαν. Οι τραπεζίτες. Κι όμως, πάρα πολλές κυβερνήσεις συνεχίζουν να ρίχνουν εκατοντάδες εκατομμύρια στις μαύρες τρύπες των τραπεζών, αλλά δεν δείχνουν την ίδια ευαισθησία απέναντι σε άλλες κοινωνικές ομάδες, που συχνά βγαίνουν στους δρόμους για να διεκδικήσουν.

Είναι δεδομένο –και εντόνως ανήθικο– ότι οι ζημίες των τραπεζών «κοινωνικοποιούνται», τις φορτωνόμαστε όλοι. Τα εξωφρενικά κέρδη, όμως, που είχαν πριν ξεσπάσει η κρίση (επακόλουθο της απληστίας τους) δεν τα μοιράστηκαν με την κοινωνία. Αν τα χρήματα που οι κυβερνήσεις δίνουν στις τράπεζες μπορούν να θεωρηθούν –και είναι– συλλογικό κοινωνικό κεφάλαιο, οι τραπεζίτες δεν έχουν καμία νομιμοποίηση να το διαχειριστούν. Στις ΗΠΑ, την κοιτίδα της κρίσης, το χρήμα δεν το διαχειρίζονται οι τραπεζίτες, αλλά η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα. Στην Ευρώπη καμία κυβέρνηση δεν τολμά τα εθνικοποιήσει τράπεζα, για να μη δυσαρεστήσει το «κερδοσκοπικό κεφάλαιο».

Οι τραπεζίτες για εκείνο που ενδιαφέρονται είναι τα κέρδη τους. Οπότε, όσο πέφτουν τα επιτόκια και μειώνεται το περιθώριο του κέρδους τους, προτιμούν να μη δανείζουν και να ψάχνουν άλλους τρόπους για να βγάλουν κέρδη. Γιατί, όμως, οι κυβερνήσεις επιμένουν στους τραπεζίτες; Μα η διαπλοκή είναι δεδομένη. Ας δει κάποιος τις νομοθετικές ρυθμίσεις υπέρ των τραπεζών που υιοθέτησαν τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις. Και το τραπεζικό κέρδος, από το οποίο ωφελούνται και οι πολιτικοί με κάποιον τρόπο, δεν είναι δύσκολη υπόθεση. Δανείζεσαι από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με 2% και δανείζεις χώρες ή επιχειρήσεις με 5% ή ιδιώτες με 9%.

Εύκολο χρήμα που πάντα κατευθύνεται στα χέρια ελαχίστων. Αλλωστε, η ίδια η αρχιτεκτονική του συστήματος έχει φτιαχτεί με τέτοιον τρόπο που να διασφαλίζει την απουσία ελέγχων και λογοδοσίας. Ας πούμε, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν ελέγχεται από κανέναν, ούτε λογοδοτεί πουθενά, εκτός κι αν θεωρείται «λογοδοσία» ο απολογισμός των δραστηριοτήτων της στην Ευρωβουλή, η οποία δεν μπορεί ούτε να ελέγξει την τράπεζα ούτε να αμφισβητήσει τις επιλογές της. Γιατί, λέει, πρέπει να είναι ανεξάρτητη. Οι τραπεζίτες πάνω από κάθε δημοκρατικό έλεγχο, δηλαδή. Μήπως η κουβέντα που πρέπει να κάνουμε είναι αναγκαίο να αφορά την αλλαγή του συστήματος και όχι τη διαχείρισή του με την «κοινωνικοποίηση» των ελλειμμάτων που δημιούργησαν οι κερδοσκόποι;

Τελειωμένο πρωτάθλημα;

Στα 2/3 του πρωταθλήματος ο Ολυμπιακός έχει διαφορά από τους πιο κοντινούς του διώκτες 11 και 12 βαθμούς και στο γήπεδό του δεν χάνει. Είναι τελειωμένο το πρωτάθλημα; Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι στο διάστημα που απομένει ο Ολυμπιακός θα χάσει τους βαθμούς που θα του ήταν απαραίτητοι, ώστε να επιτρέψει στους ανταγωνιστές του να τον γκρεμίσουν από την κορυφή, αυτοί μπορούν να το κάνουν; Η απάντηση, βασισμένη στην αγωνιστική εικόνα τόσο του ΠΑΟΚ όσο και του ΠΑΟ, των δύο ομάδων που τον ακολουθούν στη βαθμολογία, είναι αρνητική.

Και η εξήγηση σε αυτό το φαινόμενο δεν μπορεί να είναι η διαιτησία. Οι «κόκκινοι» είναι καλύτερα οργανωμένοι, εκμεταλλεύονται το γήπεδό τους στο έπακρο και παίρνουν από τους ποδοσφαιριστές τους όσα χρειάζονται για να κερδίζουν ή τουλάχιστον να μη χάνουν. Αγωνιστικά, λοιπόν, έχω την εκτίμηση ότι το πρωτάθλημα είναι τελειωμένο ακόμα κι αν ο Ολυμπιακός κάνει απανωτά λάθη. Οι ανταγωνιστές του δεν μπορούν. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, το πρωτάθλημα είναι τελειωμένο για άλλους λόγους.

Οταν γι' αυτό που έγινε στο «Βικελίδης» και προξένησε την αποβολή του Κονσεϊσάο οι περισσότεροι επαινούν τον διαιτητή, ο οποίος τήρησε τον κανονισμό, τότε κάτι σάπιο υπάρχει «στο βασίλειο της Δανιμαρκίας». Ο διαιτητής εκείνο που υπερασπίστηκε ήταν ο εαυτός του και η «δουλίτσα» του. Δεν υπερασπίστηκε το παιχνίδι, ούτε προστάτεψε τον ποδοσφαιριστή. Και στο παιχνίδι πρωταγωνιστές είναι οι ποδοσφαιριστές. Ούτε ο διαιτητής, ούτε οι παράγοντες, ούτε οι φίλαθλοι ή οι οπαδοί.

Δεν επικροτώ τη συμπεριφορά του ποδοσφαιριστή, αλλά την καταλαβαίνω. Εκείνο που έπρεπε να γίνει ήταν να διακοπεί το παιχνίδι. Στο τέλος, εκείνο που κινδύνεψε ήταν η σωματική ακεραιότητα του ποδοσφαιριστή, την οποία ο διαιτητής θα έπρεπε να προστατέψει. Και όχι να ενδιαφερθεί για τη βαθμολογία που θα του έβαζε ο παρατηρητής. Με τέτοιες συμπεριφορές το πρωτάθλημα είναι στην ουσία τελειωμένο. Το παιχνίδι έτσι πεθαίνει. Σε λίγο δεν θα έχουμε μπροστά μας ένα βαριά άρρωστο, αλλά ένα πτώμα. Και η συμπεριφορά του διαιτητή ήταν η μία πλευρά του λόφου. Η άλλη ήταν η συμπεριφορά των κάφρων στην κερκίδα. Αλλά αυτή θα την αντιμετωπίσει η Super League με τα μέτρα που ΘΑ ανακοινώσει. (Χα χα χα!)

Συμπεράσματα για το γήπεδο του ΠΑΟ

Η χθεσινή ανακοίνωση του ΠΑΟ για το ζήτημα του γηπέδου είναι σαφές ότι συνιστά αλλαγή στάσης. Μεγάλη αλλαγή. Από την επιλογή του «θα το κάνω γιατί έτσι γουστάρω», η διοίκηση του ΠΑΟ αποφάσισε να καλέσει σε διάλογο τόσο τους 131 όσο και τον ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα κι εδώ οι «πράσινοι» έκαναν λάθος. Η πρόσκληση για διάλογο δεν πρέπει να αφορά το κόμμα, αλλά τη δημοτική παράταξη Ανοιχτή Πόλη.

Η αλλαγή στάσης του ΠΑΟ δείχνει ότι κάποιοι στη διοίκησή του έβγαλαν ορισμένα συμπεράσματα. Καμία ομάδα, έστω κι αν είναι επιχείρηση, δεν μπορεί να αγνοεί την τοπική κοινωνία. Δεν μπορεί να μην κάνει διάλογο με αυτήν για θέματα τόσο μεγάλης σπουδαιότητας. Η αλλαγή στάσης του ΠΑΟ δείχνει ακόμα ότι το σχέδιο για την ανέγερση του γηπέδου, που το συνέδεσε με την κατασκευή του εμπορικού κέντρου ενός ιδιώτη, ήταν λάθος. Αλλά αυτοί που είναι υπεύθυνοι γι' αυτό δεν πρόκειται να το παραδεχθούν ποτέ.