Οι χοντρές γάτες τρώνε τα πιο πολλά

Οταν στην ΟΥΕΦΑ σχεδίασαν, με πυξίδα την πρώτη μεγάλη συμφωνία πώλησης τηλεοπτικών δικαιωμάτων, αυτή της Πρέμιερσιπ το '92, την αναμόρφωση του Τσάμπιονς Λιγκ, είχαν στόχο τη διασφάλιση περισσότερων χρημάτων και την προσφορά, φυσικά, καλύτερης ποιότητας θεάματος. Η ιστορία δείχνει πως η κίνηση της ΟΥΕΦΑ ήταν όντως επιτυχημένη, μια και έφερε χρήματα, μεγάλες τηλεθεάσεις και αναμόρφωσε το προϊόν, προσφέροντας στους διαφημιστές σε όλη την Ευρώπη την ίδια ώρα στη ζώνη prime time, όταν μάλιστα παρακολουθούσε τα ματς το δυναμικό κοινό που τους ενδιέφερε, οι άνδρες στις ηλικίες 15-44. Μάλιστα, το εμπορικό «λίφτινγκ» στο παιχνίδι, με τη δημιουργία ειδώλων που θα μπορούσαν να συγκινήσουν και γυναίκες -π.χ. Μπέκαμ, Κριστιάνο Ρονάλντο-, διεύρυνε την εμπορική βάση του προϊόντος Τσάμπιονς Λιγκ. Η ΟΥΕΦΑ άρχισε να μοιράζει και αρκετά χρήματα στις ομάδες, σε μια βάση ισοτιμίας -τουλάχιστον στο αρχικό στάδιο, στη φάση των ομίλων- και στη συνέχεια όσο μακρύτερα προχωρούσε μια ομάδα τόσο περισσότερα χρήματα θα μπορούσε να βάλει στο ταμείο της. Οπως σε όλα τα πράγματα στην αγορά, έτσι και εδώ το μέγεθος παίζει ρόλο.

Το αποτέλεσμα είναι κάποιοι που είναι μεγαλύτεροι και ισχυρότεροι οικονομικά να κερδίζουν περισσότερα. Ενα παράδειγμα. Οσο μεγαλύτερη είναι η χώρα προέλευσης τόσο περισσότερα είναι τα χρήματα που συγκεντρώνει μια ομάδα. Ας πούμε η Πόρτο το 2004 συγκέντρωσε από τα τηλεοπτικά δικαιώματα μόλις 2,2 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η Αρσεναλ, που έχασε στον τελικό του 2006 από την Μπαρτσελόνα, από την τηλεόραση μάζεψε σχεδόν 32 εκατομμύρια ευρώ! Η ουσία είναι πως η μορφή της διοργάνωσης παγιώθηκε σε τέτοιο βαθμό που σπάνια κάποιες μικρότερης δυναμικότητας ομάδες μπορούν να μπουν στη φάση των «16». Σε αυτή τη φάση οι ομάδες που παίρνουν μέρος είναι -σχεδόν σε ποσοστό 90%- ομάδες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τις 20 πλουσιότερες της Ευρώπης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα πολλά χρήματα τα μοιράζονται οι πιο πλούσιοι και ισχυροί του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η πραγματικότητα αυτή οδήγησε την ευρωπαϊκή συνομοσπονδία στο να προχωρήσει στην αναμόρφωση του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, για να δημιουργήσει κάτι σαν ένα «Τσάμπιονς Λιγκ των φτωχών», ώστε να μπορούν να κερδίζουν κάποια χρήματα και οι μικρότερης δυναμικότητας ομάδες. Το κατά πόσο θα λειτουργήσει το σχέδιο θα φανεί την επόμενη τριετία -την πιλοτική χρονική περίοδο εφαρμογής του-, μια και πολλοί εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις, εκτιμώντας πως τα πολλά χρήματα του ΟΥΕΦΑ θα τα μαζεύουν οι αποτυχόντες του Τσάμπιονς Λιγκ. Πάντως, σύμφωνα με μια έρευνα που εκπόνησε η MasterCard, που είναι από τους επίσημους αποκλειστικούς χορηγούς του Τσάμπιονς Λιγκ, υπολογίζεται ότι οι ομάδες που φτάνουν στη φάση των «16» από όλες τις πηγές εσόδων (εισιτήρια, τηλεοπτικά δικαιώματα, πριμ της ΟΥΕΦΑ, χορηγίες, πωλήσεις αντικειμένων με το σήμα της ομάδας, διαφημίσεις) συγκεντρώνουν κατά μέσο όρο 38,4 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, όπως αποκαλύπτει η μελέτη, όσο μεγαλύτερη οπαδική βάση έχει μια ομάδα, όπως για παράδειγμα η Μπαρτσελόνα και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τόσο μεγαλύτερο μπορεί να γίνει και το ποσό αυτό, που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 46,14 εκατομμύρια ευρώ!

Η μελέτη της MasterCard σημειώνει πως η ομάδα που κατορθώνει να κερδίσει τη διοργάνωση μπορεί να βάλει στο ταμείο της ένα ποσό που μπορεί να φτάσει συνολικά τα 110 εκατομμύρια ευρώ. Το σύνολο του ποσού που κερδίζει μια ομάδα, εν προκειμένω η ομάδα που κατακτά το Κύπελλο, κατανέμεται ως εξής: το 24,7% προέρχεται από τα χρήματα της τηλεόρασης, το 24,4% από τα πριμ που δίνει η ΟΥΕΦΑ, το 22,3% από τις πωλήσεις εισιτηρίων, 15,6% από τα έσοδα της εμπορικής εκμετάλλευσης και του μάρκετινγκ και το 13% από την άνοδο της εμπορικής αξίας των ποδοσφαιριστών. Η μελέτη της MasterCard, πάντως, δεν ασχολείται με την ανισομερή κατανομή των χρημάτων ανάμεσα στις ομάδες. Και γιατί να το κάνει, άλλωστε; Κάθε αγορά έχει και τις ανισότητές της, που κάποια στιγμή, όμως, γίνονται δυσάρεστες ή και διαλυτικές.

Πού είναι αυτή η ψυχή;
Το όνομά του το συναντήσαμε στα χρόνια του Ανδρέα Παπανδρέου. Και όχι μόνο το όνομά του. Και το κότερό του και τα πλούτη του και την περιφερόμενη χλιδή, κατά πάσα πιθανότητα και τις μίζες του. Οι φήμες έλεγαν ότι ήταν άνθρωπος του στενού περιβάλλοντος του Ανδ. Παπανδρέου. Η συναναστροφή μαζί του κολάκευε κάποιες άνευ προηγουμένου ασημαντότητες που είχαν προσκολληθεί γύρω από τον Ανδ. Παπανδρέου. Ο οποίος δεν αποκλείεται να κολακευόταν εξίσου, αλλά παράλληλα ήθελε να χρησιμοποιήσει τον Κασόγκι για να «καλλιεργήσει» τις σχέσεις του με τον αραβικό κόσμο. Ο Αντνάν Κασόγκι είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που οι Αμερικανοί -οι οποίοι γοητεύονται από τα μεγέθη- χαρακτηρίζουν bigger than life. Σαουδάραβας, γεννημένος το 1935 στη Μέκκα, έγινε πάμπλουτος από τις προμήθειες των πωλήσεων όπλων από δυτικές εταιρείες σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Λένε ότι η είσοδός του στο εμπόριο όπλων άλλαξε τους όρους του παιχνιδιού. Στις αρχές της δεκαετίας του '70 είχε θεωρηθεί ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Είχε άμεση πρόσβαση σε κάθε πρωθυπουργικό γραφείο δυτικής χώρας και όλοι ήξεραν ότι οι αραβικές χώρες τον εμπιστεύονταν τυφλά. Την περίοδο της παντοδυναμίας του ήταν το μεγαλύτερο όνομα αυτού που ονομάζεται «διεθνές jet set» και ήταν συνώνυμο του απόλυτου glamour. Ηταν το μεγάλο θήραμα για τους παπαράτσι όλου του κόσμου. Είχε σπίτια στη Μαρμπέλα, στο Παρίσι, στις Κάννες, στη Μαδρίτη, στη Ρώμη, στη Βηρυττό, στο Ριάντ, στην Τζέντα, στο Μόντε Κάρλο και στα Κανάρια Νησιά, ένα ιδιωτικό αεριωθούμενο DC9 και ένα γιοτ, το «Ναμπίλα», που έγινε συνώνυμο της επιδεικτικής πολυτέλειας. Η παρουσία κάποιου εκεί υποδήλωνε το προφανές. Οτι είχε φτάσει στην κορυφή του κόσμου.

Το 1961 παντρεύτηκε τη Σάντρα Ντάλι, που είχε μεγαλώσει σε μια δημοτική πολυκατοικία της αγγλικής πόλης του Λέστερ. Η Ντάλι, μετά τον γάμο, μετονομάστηκε σε Σοράγια και όταν πήρε διαζύγιο από τον Κασόγκι, το 1974, πήρε τη μισή περιουσία του, που τότε υπολογιζόταν σε 2,4 δισεκατομμύρια στερλίνες. Ηταν το μεγαλύτερο ποσό που πληρώθηκε σε διαζύγιο. Ο Αλ Φαγέντ, που έχει παντρευτεί την αδελφή του, είναι δικό του δημιούργημα. Ο Κασόγκι τον σύστησε ως οικονομικό σύμβουλο στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου, τον σουλτάνο του Μπρουνέι. Ο Αλ Φαγέντ εκεί, με μυστηριώδη τρόπο, έφτιαξε την τεράστια περιουσία του.

Ο «βασιλιάς της μίζας»

Κάψτε τις γαλοπούλες τώρα, για να μην έχουν απαιτήσεις τα αρνιά το Πάσχα.

Από τον Φεβρουάριο του 1986 μέχρι τις αρχές Απριλίου εκείνης της χρονιάς ο Κασόγκι έπαιξε συνολικά στο καζίνο του ξενοδοχείου «Ριτζ» ένα ποσό ίσο με 18 εκατομμύρια ευρώ σήμερα. Στην αρχή κέρδιζε, αλλά μετά η τύχη του γύρισε. Οι επιταγές που έδωσε στο καζίνο, ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ, ήταν ακάλυπτες. Στο δικαστήριο ο δικηγόρος του ισχυρίστηκε πως είχε συμφωνηθεί οι επιταγές του να μην είναι πληρωτέες επί τη εμφανίσει, αλλά μόλις έπαιρνε τις προμήθειες από το Ιρανγκέιτ. Το σκάνδαλο που είχε ταρακουνήσει τις ΗΠΑ, όταν αποκαλύφθηκε ότι η CIA χρηματοδοτούσε τους Κόντρας στη Νικαράγουα με χρήματα από τα όπλα που πούλησε στο Ιράν με τη μεσολάβηση του Κασόγκι. Την τελευταία φορά που άκουσα να μιλούν γι' αυτόν ήταν το 2003, όταν βρέθηκε πάλι πίσω από ένα άλλο σκάνδαλο, που οδήγησε στην παραίτηση του Ρίτσαρντ Περλ. Του επονομαζόμενου και «πρίγκιπα του σκότους», προέδρου της επιτροπής αμυντικού σχεδιασμού του Πενταγώνου και δεξιού χεριού, τότε, του υπουργού Αμύνης, Ντόναλντ Ράμσφελντ. Το τι πήρε ο Περλ δεν έγινε ποτέ γνωστό. Τώρα κανείς δεν γνωρίζει πού είναι και τι κάνει. Αλλωστε, έχει πάψει εδώ και χρόνια να βρίσκεται στο προσκήνιο. Μπορεί να διαπραγματεύεται μία ακόμα συμφωνία. Ο Μίδας που από το «bigger than life» των Αμερικανών πέρασε στο sic transit gloria mundi (έτσι περνάει η δόξα του κόσμου τούτου) των Λατίνων.