Η κρίση φωνάζει «σάλαρι καπ!»

Είμαστε περίεργος λαός. Και όσο περνούν τα χρόνια, γινόμαστε όλο και πιο περίεργοι. Πολύ συχνά, μάλλον ως αντίδραση σε εκείνα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, γινόμαστε εσωστρεφείς. Η εσωστρέφεια είναι το αγαπημένο μας καταφύγιο, όπως η τρύπα στην άμμο είναι το καταφύγιο της στρουθοκαμήλου. Οι άνθρωποι της Σούπερ Λίγκας, οι οποίοι από τον καιρό που ιδρύθηκε αυτός ο ιδιόμορφος «συνεταιρισμός» δεν έχουν δώσει δείγματα πραγματικού ενδιαφέροντος για το παιχνίδι και διακρίνονται για την κοντόφθαλμη και αποσπασματική τους οπτική, ακόμη δεν έχουν ασχοληθεί με τους τρόπους που θα αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση, όταν αυτή χτυπήσει το ελληνικό ποδόσφαιρο.

Πράγμα που ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει σε άλλες χώρες. Η κρίση, κατά την αντίληψή τους μάλλον, είναι κάτι πολύ μακρινό και πιθανόν να πιστεύουν ότι δεν θα τους αγγίξει, μετά τη συμφωνία που έκαναν για την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων τους. Εκείνοι που παρακολουθούν από κοντά την οικονομική κρίση προειδοποιούν ότι οι συνέπειές της είναι πολύ σοβαρές, δεν έχουν φτάσει ακόμη εδώ και σε ένα τέτοιο περιβάλλον όλα μπορούν να συμβούν. Ακόμη και τέτοιες συμφωνίες μπορεί να καταρρεύσουν. Αλλωστε όταν άρχισε το ντόμινο με τις τηλεοράσεις το 2002 που οδήγησε πολλές ομάδες στην πτώχευση (πράγμα που θα είχε συμβεί και εδώ, αν λειτουργούσαν οι νόμοι) κανείς δεν μπορούσε να το προβλέψει.

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν οι υπεύθυνοι της Σούπερ Λίγκας έχουν συζητήσει για το οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται επιχειρηματικά το ελληνικό ποδόσφαιρο, αν ανησυχούν έστω και λίγο και αν σκέφτονται να κάνουν κάτι, για να μην τους έρθει καμία κεραμίδα ξαφνικά. Βέβαια, θα μου πει κάποιος, εδώ και τόσα χρόνια ούτε ο ΠΣΑΠ ούτε η ΕΠΟ ή ο προκάτοχος της Σούπερ Λίγκας, η αμαρτωλή ΕΠΑΕ, δεν μπήκαν στον κόπο να κάνουν μία μελέτη για τις συνέπειες της απόφασης Μποσμάν στο ελληνικό ποδόσφαιρο.

Συζήτηση για τις συνέπειες μίας κρίσης που μοιάζει τόσο μακρινή θες να κάνουν; Λογικό ακούγεται, για την ελληνική εσωστρέφεια. Στην Αγγλία πάντως που αρχίζουν να βλέπουν την κρίση να έρχεται ήδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για να βρουν τρόπους αντιμετώπισης. Και σε τέτοιες περιόδους εκείνο που πρώτο από όλα θες να κάνεις είναι να περιορίσεις τα έξοδα και να διασφαλίσεις όσο το δυνατόν καλύτερα τα έσοδα. Οι ομάδες της Τσάμπιονσιπ στην Αγγλία ήδη έχουν αρχίσει να προβληματίζονται για την αναγκαιότητα της καθιέρωσης ενός είδους σάλαρι καπ, ενός είδους «οροφής» στο ποσό που θα επιτρέπεται να ξοδεύουν ετησίως για μισθούς και συμβόλαια.

Οι περισσότερες ομάδες έχουν ζημιές, μια και είναι αναγκασμένες οι μισές να ξοδεύουν αρκετά για να κυνηγήσουν την άνοδο στη μεγάλη κατηγορία και τα εκατομμύρια που θα τους αποφέρει η συμμετοχή σε αυτήν. Οι άλλες μισές είναι αναγκασμένες να ξοδεύουν αρκετά για να μπορέσουν να κρατηθούν στην κατηγορία. Τα έσοδα που έχουν οι ομάδες από την τηλεοπτική συμφωνία είναι 1,2 εκατομμύρια ευρώ και άλλα τόσα από τις «πληρωμές αλληλεγγύης» που τους δίνουν οι ομάδες της Πρέμιερσιπ. Τα όποια επιπλέον έσοδα –που είναι πολύ μικρά– προέρχονται από πωλήσεις ποδοσφαιριστών, εισιτήρια, διαφημίσεις, χορηγούς και πωλήσεις αντικειμένων με το σήμα της ομάδας.

Είναι χαρακτηριστική η οικονομική κατάσταση των περισσότερων ομάδων. Αναφέρω ενδεικτικά: η Ντέρμπι έχει χρέη που ξεπερνούν τα 15 εκατομμύρια ευρώ, η Σέφιλντ έχει 5, η Κόβεντρι σχεδόν 6, άλλα τόσα η Σαουθάμπτον και η Κάρτντιφ και πάει λέγοντας. Το είδος του σάλαρι καπ που συζητούν ορίζεται στη δυνατότητά τους να ξοδεύουν για μισθούς και συμβόλαια ένα ποσό χρημάτων που να μην ξεπερνά το 60% των εσόδων τους. Και το μέτρο του σάλαρι καπ συζητείται σε συνάρτηση με την υιοθέτηση της ρήτρας 6+5 για τους γηγενείς ποδοσφαιριστές. Αλήθεια, η Σούπερ Λίγκα και η ΕΠΟ έμαθαν τι συζήτησαν για το συγκεκριμένο ζήτημα οι υπουργοί Αθλητισμού της Ε.Ε. το περασμένο Σαββατοκύριακο;

Κυβέρνηση «χα, χα, χα, χου, χου, χου»

Οι επικοινωνιολόγοι του πρωθυπουργού είτε μας θεωρούν ηλίθιους είτε έχουν υπερεκτιμήσει την «προπαγανδιστική» δύναμη της κρατικής τηλεόρασης και των Μέσων γενικά ή τέλος βρίσκονται μπροστά σε ένα αδιέξοδο από το οποίο δεν μπορούν να διαφύγουν. Το αδιέξοδο αυτό μαρτυρούν τα ποσοστά που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στο κυβερνών κόμμα, το οποίο από τη Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης και μετά βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Από τότε δηλαδή που ο πρωθυπουργός πρόσφερε πλήρη κάλυψη στους κυρίους Ρουσόπουλο και Βουλγαράκη και αναγκάστηκε να τους αποπέμψει μετά.

Και αυτή η στάση του πρωθυπουργού δείχνει πρώτα απ' όλα την αδυναμία του να κυβερνήσει και να πάρει πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να ανατρέψουν το άσχημο για την κυβέρνηση κλίμα. Ενα κλίμα που χειροτερεύει με την οικονομική κρίση, η οποία κάνει όλο και περισσότερο φανερές τις συνέπειές της και αποκαλύπτει την προχειρότητα –και την ανεπάρκεια– των κυβερνητικών σχεδίων για την αντιμετώπισή της. Κανέναν δεν πείθουν πλέον οι εικόνες του πρωθυπουργού που επισκέπτεται («αιφνιδιαστικά») τα υπουργεία και δίνει εντολές για την αποτελεσματικότερη άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής.

Ενα είδος στρατηγού Πάτον δηλαδή, που όμως εξελίσσεται σε μία γραφική καρικατούρα ενός ανθρώπου ο οποίος «αναγκάζεται» να κάνει πράγματα τα οποία δεν δείχνει να πιστεύει. Την εικόνα μιας κυβέρνησης σε διάλυση, εκτός από τις ανεπάρκειές της στην οικονομία, κάνει ακόμα μελανότερη η παρουσία των νυν και πρώην υπουργών στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Εκεί που, σαν κακομαθημένα παιδάκια, ο ένας τα ρίχνει στον άλλο ή ομολογεί ότι δεν φταίει ή δεν ήξερε, αφού ακολουθούσε τις γνωματεύσεις του νομικού συμβουλίου.

Και ενώ αποδεδειγμένα έχουμε την ύπαρξη ενός σκανδάλου –που ξεκίνησε από την διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ– ο κυβερνητικός εκπρόσωπος –ένας άλλος υπερασπιστής μίας διασκεδαστικής πολιτικής γραφικότητας– συνεχίζει να επιμένει ότι δεν υπάρχει θέμα πολιτικών ευθυνών για την κυβέρνηση. Ούτε θέμα φιλότιμου υπάρχει, προφανώς. Το ακόμη χειρότερα είναι όταν βλέπει κάποιος εκείνους που θεωρούν πως είναι η εναλλακτική λύση. Εκείνους που έκαναν διδακτορικό στη διαπλοκή και την αδιαφάνεια.

Ακόμα φτωχότεροι

Είναι πολλοί, πάρα πολλοί, ίσως η πλειονότητα που δεν νιώθει την πνευματική ένδεια, τη φτώχεια που μας τυλίγει όταν ένας άνθρωπος του πνεύματος φεύγει. Και γιατί να τη νιώσει; Πού βλέπει κάποιος τους πνευματικούς ανθρώπους; Σε ποιες τηλεοράσεις, ας πούμε, τους δίνουν βήμα για να ακούσουμε τις δικές τους απόψεις; Πώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα ενθαρρύνει την εξωσχολική ανάγνωση;

Πώς το Υπουργείο Παιδείας ενισχύει τις δημόσιες βιβλιοθήκες και τι πιστώσεις εγγράφονται στον προϋπολογισμό γι' αυτόν τον σκοπό; Ψιλά γράμματα που ακόμη και χοντρά να ήταν, αναρωτιέμαι ποιοι θα ένιωθαν την ανάγκη να διαβάσουν. Και πέρα από την ανάγκη ποιοι θα μπορούν. Η Μαργαρίτα Καραπάνου ήταν μία σπουδαία συγγραφέας. Βασανισμένος άνθρωπος που έπαιρνε αυτό το βάσανο και το έκανε τέχνη. Αν δεν έχετε διαβάσει κάτι δικό της μέχρι τώρα, αναζητείστε τον «Υπνοβάτη». Ή τα ημερολόγιά της που κυκλοφορούν από την Ωκεανίδα με τον τίτλο «Η ζωή είναι αγρίως απίθανη».