Πώς καταντήσαμε, λοχία; Ε, λοχία Αθανασόπουλε;

A, όλα κι όλα. Μπορεί η προίκα να καταργήθηκε το 1983 στο ελληνικό Οικογενειακό Δίκαιο, αλλά στους νόμους της αγοράς «βασιλεύει». Λέγεται και γράφεται, λοιπόν, ότι οι συνεχείς, μεγάλες αυξήσεις τιμολογίων της μετοχοποιημένης ΕΥΔΑΠ αποτελούν ιδιότυπη «προικοδότηση»: επίκειται ξεπούλημα και πρέπει να δελεαστούν οι επιχειρήσεις-μνηστήρες.

Ακούγεται, επίσης, ότι «εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο» να κατατμηθεί η ΕΥΔΑΠ, ώστε τα κερδοφόρα τμήματα να περιέλθουν σε ιδιώτες (μάλλον γαλλικές επιχειρήσεις) και τα ζημιογόνα να παραμείνουν, στην πλειονότητά τους, στο κράτος. Για να δούμε αν θα δούμε και τούτη την εκδοχή της «προστασίας των φορολογουμένων καταναλωτών»...

Οι περίφημες κατατμήσεις είναι το σημείο συνάντησης δύο προβλημάτων: ακρίβεια τιμολογίων και ποιότητα υπηρεσιών. Εύγλωττο παράδειγμα, η ηλεκτρική ενέργεια. Σε παγκόσμια κλίμακα, τα νεοφιλελεύθερα θέσφατα δεν διαχώρισαν απλώς την παραγωγή από τη διανομή, αλλά επέφεραν και την παρακμή της πρώτης. Βλέπετε, η παραγωγή ενέργειας είναι «ζόρικο» πεδίο. Απαιτεί μεγάλα κεφάλαια για υποδομές, εξορύξεις λιγνίτη, κ.λπ. Αντιθέτως, το σκέλος της διανομής είναι «Ελ Ντοράντο» για κάθε ιδιώτη επιχειρηματία, ο οποίος, σεβόμενος την ιδιότητά του, δεν παριστάνει τον κοινωφελή, καλό Σαμαρείτη.

«Αυτά τα ρυθμίζουν οι ίδιες οι αγορές», μας έλεγαν οι... κουρδισμένοι Ταλιμπάν της «αυτορρύθμισης». Το άλλο, με τον Καλιφορνέζο Τοτό, το ξέρετε; Ακραίο μεν, ενδεικτικό δε: η εγκατάλειψη του πεδίου παραγωγής στην Καλιφόρνια, όταν εκεί ιδιωτικοποιήθηκε πλήρως ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας, οδήγησε στα αλλεπάλληλα μπλακ άουτ το 2001. Προσφάτως ο ίδιος ο πρόεδρος-διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ θυμήθηκε την Καλιφόρνια και προειδοποίησε ότι ενδέχεται να βιώσουμε κι εδώ ανάλογες... σκοτεινές καταστάσεις. Ο Τ. Αθανασόπουλος το έκανε αυτό για να υπεραμυνθεί της «λύσης» των απανωτών αυξήσεων στα τιμολόγια. Είναι όντως πρωτότυπο να οδύρεσαι για τη «λύση» χωρίς να λες πώς στην ευχή προέκυψε το πρόβλημα. Πρωτότυπο αλλά και βολικό: σε απελευθερώνει από την υποχρέωση να συνομολογήσεις την αβάσταχτη ξεφτίλα της «απελευθέρωσης».

Πριν από μερικά χρόνια η ΔΕΗ παρουσίαζε ετήσια κέρδη μισού δισεκατομμυρίου ευρώ. Σήμερα; Στο πρώτο εξάμηνο του έτους εμφάνισε «τρύπα» 99 εκατομμυρίων ευρώ κι ο Τ. Αθανασόπουλος προβλέπει ακόμα χειρότερα. «Πώς καταντήσαμε, λοχία»; Οπως θέλησαν της «απελευθέρωσης» τα... λαχεία. Η «απελευθέρωση» χτύπησε την πόρτα του εγχώριου τομέα ηλεκτρικής ενέργειας το 1998, σαν ιερομόναχος που διαλαλούσε ένα δόγμα. Οτι «η ΔΕΗ θα λειτουργήσει με αμιγώς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια κι έτσι θα εκτοξεύσει τα κέρδη της» (φοβερή πρόβλεψη, οι λεβέντες!). Στη συνέχεια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. έκαναν στη ΔΕΗ το πρώτο ηλεκτροσόκ, αντλώντας ενέργεια από την πρίζα των Βρυξελλών: εφαρμόζοντας οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όχι μόνον ανέστειλαν προγράμματα κατασκευής νέων μονάδων, αλλά επιπροσθέτως μείωσαν την κάλυψη της ενεργειακής κατανάλωσης στο 80%. Το υπόλοιπο 20% αφέθηκε ακάλυπτο, για να το αναλάβουν στο μέλλον ιδιώτες παραγωγοί.

Η παραγωγή μειώθηκε, οι εισαγωγές ρεύματος αυξήθηκαν -άρχισε να διαφαίνεται ότι το «ηλεκτροσόκ» κάποια στιγμή θα εξελισσόταν σε ηλεκτρική καρέκλα. Αυτό συνέβη με τον θεσμό που ονομάζεται «Οριακή Τιμή Συστήματος». Τρεις λέξεις-γρίφος που περιγράφουν την υποχρέωση της ΔΕΗ να αγοράζει ακριβό ρεύμα ιδιωτών, έστω κι αν η ίδια παράγει πολύ φθηνότερο. Απλό παράδειγμα: το 2006 η μονάδα των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη διέθεσε στη ΔΕΗ ρεύμα σε τιμή 60-75 ευρώ τη μεγαβατώρα, ενώ ο Σταθμός Αγ. Δημητρίου παρήγαγε με 28 ευρώ.

Αναρωτιέστε γιατί το κάνει αυτό η ΔΕΗ; Διότι το επιβάλλει η «ευρωπαϊκή οδηγία εναντίον των μονοπωλίων»! Είδες η Ε.Ε.; Εξασφαλίζει εύκολα κέρδη σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις με φρασεολογία... ΚΚΕ! Χάρη στον ηρωικό «αντιμονοπωλιακό αγώνα» της Ε.Ε., επιχειρηματίες όπως οι κύριοι Λάτσης (ΕΛΠΕ) και Μυτιληναίος («Αλουμίνιον Ελλάδος») έχουν κάθε λόγο να θυμούνται το τσιτάτο του Λένιν: «σοσιαλισμός ίσον εξηλεκτρισμός». Σοσιαλισμός, υπό την έννοια ότι συγκροτείται «κράτος πρόνοιας» για τους... αναξιοπαθούντες καπιταλιστές. Ποιος είπε, λοιπόν, ότι ο τρέχων «σοσιαλισμός για τραπεζίτες» είναι κεραυνός εν αιθρία; Υπάρχει ολόκληρη προϊστορία.

Εν κατακλείδι η ΔΕΗ Α.Ε. έπιασε δουλειά στο πορνείο της «απελευθέρωσης» κι επειδή το κορίτσι δεν «βγαίνει» με το αυξημένο νταβατζιλίκι που πληρώνει, αναλαμβάνουμε εμείς ένα τμήμα του κόστους. Ολο αυτό το χάλι, μάλιστα, ονομάζεται «μεταρρύθμιση»! Ωρες-ώρες τα λόγια εξοργίζουν περισσότερο κι απ' τα τιμολόγια...

ΥΓ.: Στο εγγύς μέλλον, ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στην υπόθεση ΔΕΗ και τις αντίστοιχες ΟΤΕ και Ολυμπιακής.