Η διδακτική ιστορία του Δώνη

Ο Γιώργος Δώνης ολοκλήρωσε την καριέρα του στην ΑΕΚ εκείνο το απόγευμα στο γήπεδο της Φυλής, όταν η «Ενωση» απέναντι στον Θρασύβουλο δεν κατάφερε να κρατήσει το υπέρ της 3-0. Εκείνο το ματς, όπως και να το δει κανείς, μαρτυρά ένα τεράστιο πρόβλημα εμπιστοσύνης: είναι το κλασικό παιγνίδι–θάνατος για έναν προπονητή σαν τον Δώνη. Η ΑΕΚ του εκείνη τη μέρα έκανε στο γήπεδο τα πάντα χωρίς την παραμικρή πίστη στο σχέδιο. Ακόμα και τα γκολ που πέτυχε πανηγυρίστηκαν ανόρεχτα. Ο,τι ακολούθησε δεν ήταν παρά το χρονικό του τέλους.

O Δώνης θεωρούνταν στη Λάρισα ο πλέον φέρελπις Ελληνας προπονητής. Η σχεδόν αγγλική του νοοτροπία, η αγάπη του για το ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας, η ικανότητά του να κρατάει τα αποδυτήρια ήταν πράγματα που όλοι επισήμαναν αυτά τα χρόνια. Σε ένα πρωτάθλημα όπου το κακό παιγνίδι είναι κανόνας και οι χειρότεροι επικριτές του Δώνη παραδέχονταν ότι η Λάρισα όλες τις χρονιές της στη Σούπερ Λίγκα είχε μήνες που έπαιζε καλό ποδόσφαιρο. Μάλιστα, αυτό το καλό ποδόσφαιρο βασιζόταν και σε διαφορετικούς πρωταγωνιστές: η Λάρισα πέρασε από τον Κυπαρίσση στον Ζουράφσκι, από τον Σέρμπαν στον Κλέιτον, από τον Αλωνεύτη στον Μετίν: οι πρωταγωνιστές άλλαζαν, αλλά η νοοτροπία της ομάδας ήταν πάντοτε ίδια και τα αποτελέσματά της, καλά ή άσχημα, βασίζονταν σε μια και μόνο συνισταμένη: το καλό παιγνίδι. Η Λάρισα πολύ σπάνια κέρδιζε ματς όταν ήταν χειρότερη του αντιπάλου της – οι νίκες της ήταν συνήθως αποτέλεσμα καλής δουλειάς.

Νοοτροπία

Φτάνει η σωστή νοοτροπία για να φτιάξεις μια καλή ομάδα; Στην περίπτωση του Δώνη αποδείχτηκε πως δεν φτάνει. Η ΑΕΚ που ο Δώνης ονειρευόταν είναι μια ομάδα που δεν είδαμε ποτέ. Αν τον ρωτήσει κάποιος σε ποιο από τα δεκατρία επίσημα ματς που η ΑΕΚ έδωσε ο ίδιος ευχαριστήθηκε από το ποδόσφαιρο που έπαιξε η ομάδα του, έχω την υποψία ότι θα απαντήσει «σε κανένα». Στο ματς με τον ΠΑΟ έπαιξε άμυνα εξ ανάγκης –δεν το επανέλαβε ούτε καν στο Καραϊσκάκη. Καλά διαστήματα η ΑΕΚ είχε στην Κύπρο με την Ομόνοια, στην Τούμπα με τον ΠΑΟΚ, στα ματς με τον Αστέρα και την Ξάνθη, όμως άλλο είναι τα μεμονωμένα καλά διαστήματα κι άλλο το ένα ολοκληρωμένο και καλό ματς. Η διοίκηση της ΑΕΚ θα μπορούσε να βάλει μια μονοκονδυλιά στη χρονιά και να τον στηρίξει: όμως είναι αμφίβολο κατά πόσο στην Ελλάδα (κι όχι στην Αγγλία ή στη Γερμανία) αυτού του είδους η στήριξη θα είχε πρακτικά αποτελέσματα.

Αγχος

O Γιώργος Δώνης έχει άγχος, πολύ άγχος. Τόσο άγχος που άθελά του το μετέφερε και στην ομάδα του. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς από πού προερχόταν αυτό: από την προηγούμενη καλή δουλειά του, που όπως όμως αποδείχτηκε δεν ήταν αποκλειστικά δική του. Οταν περνάς από τη Λάρισα στην ΑΕΚ είναι ανθρώπινο να πιστεύεις ότι με καλύτερους παίκτες θα έχεις καλύτερα αποτελέσματα. Ξεχνάς, όμως, ότι οι συνθήκες και οι άνθρωποι που έχεις γύρω σου είναι διαφορετικοί κι αυτά δεν είναι λεπτομέρειες.

Επιτυχία

Το είχα γράψει όταν ο Δώνης υπέγραψε στην ΑΕΚ και προσπάθησα πολλές φορές να το κάνω κατανοητό, γιατί ήθελα ο νεαρός κόουτς να πετύχει στην «Ενωση». Εγραφα ότι ο Δώνης βρέθηκε στην ΑΕΚ αφού προηγουμένως είχε περάσει κάποια χρόνια σε ένα αυστηρά προστατευόμενο περιβάλλον, στο «θερμοκήπιο» της Λάρισας. Στη Λάρισα του (πρώην) φίλου του Κώστα Πηλαδάκη ο Δώνης λειτουργούσε σαν Αγγλος μάνατζερ: ό,τι κι αν συνέβαινε ο ίδιος ήταν υπεράνω κριτικής, προστατευόμενος όχι από κάποιο συμβόλαιο που τον «έδενε» με την ομάδα για πάντα, αλλά από ανθρώπους που ήταν 100% βέβαιοι για την αξία του. Δούλευε με τη σιγουριά του ανθρώπου που δεν δίνει εξετάσεις, δηλαδή συνέβαινε εκεί το ακριβώς αντίθετο απ' αυτό που του έτυχε φέτος στην ΑΕΚ!

Επιλογές

Το ποδόσφαιρο είναι σύνθετο παιγνίδι. Καμιά φορά επιβραβεύει συμπεριφορές πιο πολύ και από ιδέες, ορθές επιλογές πιο πολύ και από άσκοπα ξοδέματα. Ο Δώνης βρέθηκε στην ΑΕΚ μαζί με το Ντέμη Νικολαΐδη τη στιγμή που και η ίδια η εμπιστοσύνη του Ντέμη απέναντι στο «σχέδιο ΑΕΚ» είχε αρχίσει να κλονίζεται. Ο Δώνης το περασμένο καλοκαίρι –δεν ξέρω πόσοι το καταλάβατε– ήταν η «ασπίδα» του βαλλόμενου Νικολαΐδη. Υπόσχονταν καλό θέαμα, νίκες, αυστηρή πειθαρχία, πολλή δουλειά ώστε να δικαιωθεί η επιλογή του Νικολαΐδη προς το πρόσωπό του. Στη Λάρισα δεν βρέθηκε ποτέ σε μια τέτοια θέση, γιατί εκεί ο προστατευόμενος ήταν εκείνος.

«Διαζύγιο»

Η περίπτωση του Δώνη είναι διδακτική και γι' αυτό στέκομαι στο «διαζύγιό» του με την ΑΕΚ, μολονότι αυτό τις τελευταίες μέρες αποτελούσε τυπική διαδικασία. Το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει κι έχει αλλάξει πολύ. Κάποτε έφτανε ένας καλός προπονητής, ένας παθιασμένος με το ποδόσφαιρο άνθρωπος, για να φτιάξει μια ομάδα της προκοπής διαλέγοντας σωστά παίκτες. Μετά ήρθε ο Γιώργος Βαρδινογιάννης που τους προπονητές τους έφτιαχνε αυτός αρκεί να τον άκουγαν, μετά ο Ντούσαν Μπάγεβιτς που πιο πολύ από παθιασμένος ήταν διοικητής ενός ολόκληρου τιμ που δούλευε γι' αυτόν, μετά ο Σωκράτης Κόκκαλης που τους προπονητές τους «στηρίζει» ή τους πετάει στον Καιάδα όταν βλέπει ότι παρά τη στήριξη δεν του κάνουν τη δουλειά. Ακόμα και δίπλα από τους προπονητές του Ολυμπιακού υπάρχουν άνθρωποι με σημαντικούς ρόλους: ο Σάββας Θεοδωρίδης π.χ., ο Γιάννης Μώραλης, ο Κούλης Δουρέκας στον μηχανισμό υποστήριξης του εκάστοτε προπονητή είναι απαραίτητοι. Σήμερα καμιά ομάδα δεν μπορεί να στηρίζεται σε έναν προπονητή, αλλά σε ένα μηχανισμό ανθρώπων που μπορούν τον κόουτς να τον βοηθήσουν ποικιλοτρόπως.

Κουράζω

Το επαναλαμβάνω με κίνδυνο να γίνω κουραστικός. Από την ΑΕΚ δεν λείπει ένας προπονητής: κι ο καλύτερος του κόσμου να 'ρθει, θα κονιορτοποιηθεί πιο γρήγορα κι από τον Δώνη, αν μείνει μόνος του. Από την ΑΕΚ λείπει ένας άνθρωπος να πάρει το τιμόνι στα χέρια και να οργανώσει αγωνιστικά την εταιρεία, διαλέγοντας κι έναν προπονητή και αρκετούς άλλους απαραίτητους ανθρώπους.

Παρατηρητές 10

Eίχα επισημάνει ότι από τη στιγμή που απομακρύνθηκε οριστικά η πιθανότητα να 'ρθει ο Φρισκ, έφυγε το άγχος από το σύνολο των Ελλήνων διαιτητών του Ψυχομάνη.

Για να δούμε τι έκαναν το Σαββατοκύριακο.

• Καλόπουλος (Λάρισα – ΠΑΟ 1-1). Ο «Κάλλου» το πάει φιρί φιρί να αποκτήσει εχθρούς στον ΠΑΟ. Δίστασε να δώσει πέναλτι στον Ρουκάβινα στην αρχή και στον Σίλβα στο τέλος και έτσι τα πέναλτι που δεν έχουν σφυριχτεί υπέρ του ΠΑΟ έφτασαν τα έξι. Εφαγε τις καθυστερήσεις όπως με τον Εργοτέλη και πήρε και σχεδόν άριστα, μολονότι δεν τόλμησε να διακόψει το ματς όταν έπεφτε ξύλο στην εξέδρα.

• Κύρκος (ΑΕΚ – Πανσερραϊκός 0-0). Οπως σας έχω πει, είναι ευλογία για τον φιλοξενούμενο διαιτητής που γυρίζει από τιμωρία. Ολα τα άλλα, όμως, τα έχασα. Ούτε να τρέξουν τις ομάδες άφησε ούτε άνετος ήταν. Ασε που στη βούλα δεν θα πήγαινε ούτε πέντε μέρες να έπαιζαν. Και του 'βαλαν και άριστα!

• Λαμπρόπουλος (Αρης – Αστέρας Τρίπολης 1-1). Καλός ήταν. Και δεν αδίκησε κανέναν και δεν έκανε πολιτική, όπως συνηθίζει.

• Καστανίδης (Εργοτέλης – Θρασύβουλος 1-2). Σας έγραφα ότι θα παίξει λίγο έδρα κι έτσι κι έγινε, μια και το πέναλτι στον Θρασύβουλο θα το έδινε κι ο Καραγεωργίου! Για ένα αυτογκόλ στο 96' δεν έφερε το τρίτο «Χ». Τα πέντε λεπτά τα 'δωσε γιατί ο κουμπάρος πίεζε, αλλά ο Βούλης είναι εφτάψυχος!

• Χαραλαμπίδης (Λεβαδειακός – ΟΦΗ 2-1). Οπως τα 'λεγα. Ο Χαραλαμπίδης δεν έκανε το χοντρό λάθος, αλλά κι ο νόμος του Κομπότη επιβεβαιώθηκε. Χωρίς τηλεοπτική μετάδοση χτυπάμε Τσάμπιονς Λιγκ! Με τα ψιλά…

• Σταθόπουλος (Πανιώνιος – Ηρακλής 0-2). Με οκτώ χιλιάδες κόσμο στο «Αρένα» σε τρεις μέρες γύρισε το φύλλο: σας τα 'λεγα. Και είναι και το πρόγραμμα σούπερ. Ειδικά οι χορεύτριες, ένα πράγμα σαν τον Επστάιν!

• Σταυρίδης (Πανθρακικός – Ξάνθη 0-0). Το αριστούργημά μου. Θυμάστε τι σας έγραφα; «Χωρίς Αθηναίους επόπτες και με Καταρτζή παρατηρητή προβάδισμα η έδρα». Αλλά ο Ολίσε έχασε το πέναλτι του «Σταυρώνω» κι ο αγωνιστής «Κάσνα» άντεξε κι έβγαλε κι ανακοίνωση.

• Κάκος (Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ). Εμοιαζε καλός για τον ΠΑΟΚ (!), αλλά εγώ ακόμα ακούω στ' αυτιά μου μια φωνή που λέει «τέτοιους θέλουμε, να παίζουν μια ψιλή αβάντα και να ξέρει ο κόσμος ότι είναι και Παναθηναϊκοί». Δεν έχει πάρει κι ο Μάκης ακόμα το πτυχίο να υπερασπιστεί τον Γκαρσία στην πειθαρχική…

Εκανε πράξη…

Για να λέμε την αλήθεια, ο Αχιλλέας Μπέος φώναζε από την περασμένη Πέμπτη για τον διαιτητή Παναγόπουλο που είχε ο Ολυμπιακός Βόλου στην Καβάλα και απ' ό,τι είδα στα φτωχά στιγμιότυπα είχε και τα δίκια του. Το λέω γιατί θέλω για την ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου να καταγράψω μια ατάκα του για το πώς περιέγραψε τον προβληματισμό του παραμονές του ματς, μιλώντας με στενό του φίλο. «Βάλανε», είπε, «κάποιον που πέρυσι με τον Μάκη έχει κάνει δύο φορές πράξη…».