Αφού έφυγε αυτός...

Περισσότερο από την άθλια εμφάνιση της ομάδας, το ματς της ΑΕΚ εναντίον του Ηλυσιακού έχει ενδιαφέρον για τις αντιδράσεις της κερκίδας. Η οποία ενίσχυσε την ομάδα σε όλο το ματς και κυρίως πανηγύρισε τα γκολ του Ισμαέλ Μπλάνκο και του Παντελή Καφέ, οι οποίοι έδωσαν την πρόκριση στην ΑΕΚ. Πριν από μόλις 10 μέρες οι ίδιοι οπαδοί είχαν αποδοκιμάσει την ομάδα της ΑΕΚ και τον Ντέμη Νικολαΐδη, όταν ο Μαϊστόροβιτς είχε πανηγυρίσει το γκολ της ισοφάρισης επί του Αστέρα. Αν συμπεράνουμε ότι το να βάζεις γκολ στα δεύτερα του ουραγού της Β' Εθνικής, Ηλυσιακού, δεν είναι μεγαλύτερο κατόρθωμα από το να ισοφαρίζεις μία ομάδα της Σούπερ Λίγκας, η ανοχή της κερκίδας στους πανηγυρισμούς δείχνει κάτι άλλο. Οτι το αντικείμενο των αποδοκιμασιών δεν ήταν η ομάδα, αλλά ο Νικολαΐδης. Και από τη στιγμή που έφυγε ο «κοντός», όλα μέλι-γάλα και οι παίκτες μπορούν να πανηγυρίζουν όποιο γκολ γουστάρουν.

Υπάρχει, όμως, και μία άλλη ενδιαφέρουσα, αλλά πιο ψαγμένη παράμετρος. Το μένος της κερκίδας περιοριζόταν στον Νικολαΐδη και δεν περιλάμβανε τα υπόλοιπα μέλη της διοίκησης. Ενας λόγος πρέπει να είναι οικονομικός. Γιατί όπως βγαίνει από τη διοίκηση, από φέτος η διοίκηση της ΑΕΚ δίνει στην Ερασιτεχνική το ποσοστό του 10% στην ώρα του και όχι μόνο από τα εισιτήρια που κόβονται για κάθε ματς, αλλά και από τα διαρκείας. Ενα συνολικό ποσό που δεν είναι ευκαταφρόνητο, διότι μέχρι στιγμής υπολογίζεται ότι είναι 50.000 ευρώ τον μήνα. Μια αλλαγή στο ιδιοκτησιακό της ΑΕΚ θα μπορούσε να σημαίνει επιστροφή στο περσινό καθεστώς, με το πενηντάρι να μειώνεται σημαντικά.

Αγωνιστικά, το δράμα της ΑΕΚ δεν μοιάζει να έχει τέλος, επειδή εμφανώς πια στις αγωνιστικές αδυναμίες των παικτών έχει προστεθεί και ένα ψυχολογικό πατατράκ που προκύπτει από την αβεβαιότητα. Και φυσικά –εκτός αν σκοπεύουν να μιλάνε σαν τους Ντιπόν και Ντιπόν στον Τεν Τεν– το δικέφαλο σχήμα της ΑΕΚ από τον Νίκο Κούλη και Τάκη Κανελλόπουλο είναι πολύ δύσκολο να αναστρέψει το κλίμα στα αποδυτήρια. Με τον Ντέμη Νικολαΐδη οι παίκτες ήξεραν ότι μιλάνε με έναν άνθρωπο του σιναφιού. Κανελλόπουλος και Κούλης δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο. Οπότε υπάρχει η ανάγκη εξεύρεσης ενός ανθρώπου με πείρα από αποδυτήρια. Μπορεί να είναι παλιός παίκτης, να συγκεντρώνει τον σεβασμό παικτών και κόσμου και να λέγεται Μανωλάς. Μπορεί να είναι πεπειραμένος τεχνικός διευθυντής να έχει την εμπιστοσύνη του προπονητή, να ξέρει από διαπραγματεύσεις και να λέγεται Λυράκης. Μπορεί να είναι κάτι άλλο ή κάποιος άλλος που δεν μου έρχεται στο μυαλό. Το μόνο σίγουρο, όμως, είναι ότι κάτι πρέπει να γίνει σύντομα. Γιατί αυτή τη φορά η κερκίδα των οργανωμένων στην ευφορία του φαγώματος του Νικολαΐδη δεν αντέδρασε στο χάλι της ομάδας. Την επόμενη, την μεθεπόμενη, όμως, φορά που η ΑΕΚ θα παίξει τόσο κακό ποδόσφαιρο, θα αντιδράσει. Και ότι θα τα ακούνε δύο είναι μικρή παρηγοριά για τον Κανελλόπουλο και τον Κούλη, οι οποίοι όταν ξεκινούσαν τον αγώνα σωτηρίας της ΑΕΚ δεν είχαν πρόθεση να βρεθούν σε τέτοια θέση.


Το 1998 ο Ντέμης Νικολαΐδης είχε συστήσει μια εταιρεία, που αν θυμάμαι καλά ονομαζόταν Denic. Ενα πράγμα που είχε κάνει η εταιρεία ήταν να αντιπροσωπεύσει στην Ελλάδα ένα σύστημα ανάλυσης αγώνων. Χρησιμοποιώντας το βίντεο του ματς, το σύστημα έδινε σε γράφημα τα σημεία που κινήθηκε ένας ποδοσφαιριστής στη διάρκειά του. Η θεωρία ήταν ότι με το σύστημα ο προπονητής θα μπορούσε να αναλύσει τις κινήσεις που έκαναν οι παίκτες του στο γήπεδο. Εντυπωσιακό; Στα λόγια ναι, αλλά στην πράξη όχι και τόσο. Γιατί όταν είχα δει ένα τυπωμένο γράφημα από ματς του Ολυμπιακού, πηγαίνοντας στον Τζόρτζεβιτς ανακάλυψα κάτι: ο Τζόρτζεβιτς στο 80% των φάσεων κινούνταν στα αριστερά. Οχι ακριβώς αυτό που θα λέγαμε αποκάλυψη, εκτός αν υπήρχαν άνθρωποι που πίστευαν ότι ο Τζόρτζεβιτς παίζει στόπερ ή τερματοφύλακας. Οσο για το υπόλοιπο 20% που ο Τζόρτζεβιτς εμφανιζόταν να πατάει το κέντρο ή να παίζει στα δεξιά, ήταν οι περιπτώσεις που τον έφεραν οι φάσεις ή τα λεπτά των κλασικών αλλαγών ανάμεσα στον αριστερό και τον δεξιό πλάγιο που κάνει στις ομάδες του ο Ντούσαν Μπάγεβιτς. Συμπέρασμα: το σύστημα ήταν απόλυτα αξιόπιστο, αλλά μάλλον άχρηστο. Εχω την εντύπωση ότι για μία περίοδο χρησιμοποιήθηκε από τον Στεπάνοβιτς στην ανάλυση των ματς της ΑΕΚ και μετά εγκαταλείφθηκε.

Η μειωμένη σημασία της στατιστικής είναι το πρόβλημα των περισσοτέρων αθλημάτων ροής. Των αθλημάτων που η ροή του ματς μπορεί να δημιουργήσει στο χαρτί τις πιο περίεργες καταστάσεις, οι οποίες στο γήπεδο, όμως, είναι απολύτως λογικές. Κυρίως καταστάσεις που δημιουργούνται από τις φάσεις. Για παράδειγμα, στα στημένα του Ολυμπιακού ο Γκαλέτι λόγω ύψους μένει κοντά στη σέντρα. Αν η μπάλα αποκρουστεί και φτάσει σε αντίπαλο, ο Γκαλέτι θα κάνει ό,τι κάθε φυσιολογικός ποδοσφαιριστής. Θα κυνηγήσει τον αντίπαλό του, συνήθως σταματώντας τον με φάουλ, για να μη γίνει η αντεπίθεση. Η λογική κίνηση του Γκαλέτι ξεκάρφωτη σε ένα γράφημα θα τον εμφανίζει να ξεκινάει από το κέντρο καλύπτοντας τη θέση του δεξιού πλάγιου μπακ. Το συμπέρασμα στο χαρτί είναι εντελώς διαφορετικό απ' ό,τι στο βίντεο και ακόμα πιο διαφορετικό από αυτό που θα έβγαζε κάποιος στο γήπεδο έχοντας οπτικό έλεγχο όλου του χώρου.

Αυτά για τα συστήματα που καταγράφουν τις κινήσεις των παικτών. Πάμε τώρα στη στατιστική στην οποία πάντα ισχύει το αξίωμα «junk in, junk out». Σκουπίδια μέσα, σκουπίδια έξω. Αξίωμα που ορίζει ότι το αποτέλεσμα είναι ανάλογο της ποιότητας των στοιχείων της τροφοδοσίας. Ξεκινώντας με τις επιτυχημένες πάσες.

Πόσο μετράει η πάσα που έκανε ο Ρεκόμπα στον Αντερσον στην πρώτη εμφάνισή του με τον Πανιώνιο; Ακριβώς το ίδιο που μετρούσαν οι ατελείωτες πάσες του Δέλλα στον Κυργιάκο στο ματς του Euro της Ελλάδας με τη Σουηδία. Στην περίπτωση του Ρεκόμπα οι θεατές στο γήπεδο χειροκροτούσαν όρθιοι. Στην περίπτωση των πασών του αμυντικού διδύμου της Εθνικής Ελλάδας ένα γήπεδο σφύριζε και μερικά εκατομμύρια τηλεθεατών βλαστημούσαν στα σπίτια τους.

Αλλη περίπτωση, αυτή τη φορά στο ματς του Ολυμπιακού με την ΑΕΚ. Πώς ξεκινάει το πρώτο γκολ του Ολυμπιακού, που άνοιξε την άμυνα της ΑΕΚ; Ο Λαγός δίνει μια κοντινή πάσα στον Πελετιέρι, ο οποίος είναι περικυκλωμένος από τρεις αντιπάλους. Οπως ήταν αναμενόμενο, χάνει την μπάλα από τον Ντιόγο, που πασάρει στον Τζόρτζεβιτς, ο οποίος σεντράρει στον Κοβάσεβιτς και μπαίνει το γκολ. Στατιστικά η φάση πρέπει να εμφανίστηκε με σωστή πάσα του Λαγού και λάθος του Πελετιέρι.

Τρίτη περίπτωση. Ο Ηρακλής παίζει με τον Αρη και ο Κοβαλέφσκι έχει κάνει μια από τις καλύτερες εμφανίσεις τερματοφύλακα τη φετινή σεζόν. Μόνο που τα χαλάει στο τέλος. Οταν γίνεται μια σέντρα από δεξιά, η μπάλα φτάνει στη μικρή περιοχή και ο Κοβαλέφσκι στέλνει την μπάλα πάνω στον Κατσιαμπή, για να μπει στη φάση ο Λέμπο και να σκοράρει. Στατιστικό αποτέλεσμα: απόκρουση του Κοβαλέφσκι.

Αντίθετα με το baseball, το κρίκετ και το αμερικανικό ποδόσφαιρο, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο είναι κλασικό παιχνίδι που για να καταλάβεις τι έγινε, χρειάζεται βίντεο ή λεκτική περιγραφή της φάσης. Το να πετάξεις ένα νούμερο δεν λέει πολλά. Ας πούμε το «αποκρούσεις». Ας πούμε ότι η μια ομάδα παίζει ψηλά και τα στόπερ αποκρούουν. Και ας πούμε ότι τρεις από τις αποκρούσεις, επειδή δεν πιάνουν καλά την κεφαλιά, σηκώνονται ψηλά, η μπάλα πέφτει μέσα στην περιοχή και ο αντίπαλος φορ σκοράρει. Frankly πώς αποδίδεται αυτό; Σαν απόκρουση και λάθος; Και πώς αποτυπώνεται το ασήμαντο που είναι η απόκρουση από το λάθος που είναι το σημαντικό; Μόνο με την εικόνα ή τον λόγο.

Και ένα τελευταίο. Στο baseball, που η στατιστική παίζει μεγάλο ρόλο και το πώς εκτιμάται κάθε μπαλιά είναι σημαντικά για την καριέρα ενός παίκτη, την καταγραφή κάνει ο official scorer. Ενας πεπειραμένος αθλητικογράφος που ορίζεται από την ομάδα. Στην Ελλάδα ποιοι είναι αυτοί που καταγράφουν τις φάσεις και κρίνουν το λάθος ή την απόκρουση; Γιατί μην το ξεχνάμε. Junk in, junk out.


Ποιο είναι το πιο πολύτιμο και αδιαμφισβήτητο στατιστικό στοιχείο στο ποδόσφαιρο; Το χτύπημα των πέναλτι, που για τον τερματοφύλακα το να ξέρει πού συνηθίζει να τα χτυπάει ο αντίπαλος μπορεί να είναι η διαφορά ανάμεσα στην απόκρουση και το γκολ. Αλλά ακόμα και σε αυτό, χρειάζεται εικόνα ή λόγος. Γιατί το να ξέρεις ότι μερικοί έχουν τη συνήθεια στην εκτέλεση να σταματούν στη διαδρομή μπορεί να αλλάξει τα πάντα.