Τα μεταξωτά βρακιά… κοστίζουν

Θυμάμαι πριν από 4-5 χρόνια όταν συζητούσα με έναν παλιό φίλο και συνάδελφο Ολλανδό δημοσιογράφο, που εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία και έγινε υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, τις επιπτώσεις της απόφασης Μποσμάν στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ο Γιαν, που παρακολουθούσε μπάλα και ήταν και οπαδός της Αϊντχόφεν, μου έλεγε ότι η ιστορία αυτή ευνόησε υπέρμετρα τους ποδοσφαιριστές και κατέστρεψε τις ομάδες. Βέβαια, αυτή η καταστροφή ήταν κυρίως αγωνιστικού χαρακτήρα στην αρχή, αλλά κάποιες ομάδες προσπάθησαν και σε ένα βαθμό κατάφεραν να ωφεληθούν οικονομικά από αυτή την απόφαση.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η ομάδα του Αγιαξ εκείνη την εποχή, μία ομάδα με εξαιρετική συγκέντρωση ταλέντου που διασκορπίστηκε σε όλη την Ευρώπη. Αγωνιστικά η ολλανδική ομάδα διαλύθηκε, αλλά τα έσοδα από την «αναγκαστική» πώληση των ποδοσφαιριστών του επέτρεψαν στον Αγιαξ να φτιάξει ένα καινούργιο γήπεδο. Ομως, από τότε ο Αγιαξ ουδέποτε μπόρεσε να συνέλθει αγωνιστικά και να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις όπως παλιότερα. Εχει μεταβληθεί σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ταλέντων, χάρη και στην πολύ μεγάλη εμπειρία που διαθέτει στην παραγωγή τους.

Βέβαια, πολύ δύσκολα μπορεί να κρατήσει αυτά τα ταλέντα, αλλά μπορεί να κερδίσει χρήματα πουλώντας τα σε πλούσιους ευρωπαϊκούς συλλόγους. Ομως, όλο αυτό το οικοδόμημα έχει ένα σοβαρό κόστος λειτουργίας. Μπορεί σε άλλες ομάδες το μεγαλύτερο ποσό των εσόδων τους να πηγαίνει στα πολύ υψηλά συμβόλαια των ποδοσφαιριστών ή και στις μεταγραφές, αλλά η ολλανδική ομάδα -που σε αντίθεση με άλλους συλλόγους δεν έχει πανάκριβους σταρ οι οποίοι αμείβονται με τεράστια ποσά- μοιράζει το 75% των εσόδων της σε μισθούς του προσωπικού και των ποδοσφαιριστών.

Το κλειδί εδώ είναι το προσωπικό, οι άνθρωποι που δουλεύουν στα τμήματα υποδομής. Την αγωνιστική περίοδο 2006-07 γι’ αυτούς, μαζί με τους ποδοσφαιριστές, ο ολλανδικός σύλλογος ξόδεψε σχεδόν 46 εκατομμύρια ευρώ και κατέγραψε ζημιές στον ισολογισμό του που φθάνουν τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Εκείνα που μπορούν ακόμα να κρατήσουν οικονομικά στο παιχνίδι τον Αγιαξ είναι η ιστορία του, που την εκμεταλλεύεται το μάρκετινγκ του συλλόγου όσο καλύτερα μπορεί, και οι πωλήσεις ποδοσφαιριστών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο η ολλανδική ομάδα ανανέωσε για δέκα χρόνια τη συμφωνία που είχε με την Adidas και η οποία έληγε το 2009. Μία συμφωνία που θα αποφέρει στον σύλλογο 100 εκατομμύρια ευρώ και παράλληλα για την επόμενη επταετία θα βάζει κάθε χρόνο στο ταμείο του 12 εκατομμύρια ευρώ από τη συμφωνία που υπέγραψε με την ασφαλιστική πολυεθνική Aegon. Για μία χώρα, της οποίας η ποδοσφαιρική αγορά δεν είναι και πολύ μεγαλύτερη από την ελληνική, τα ποσά αυτά είναι εξαιρετικά, παράλληλα ωστόσο δείχνουν τα όρια του Αγιαξ.

Αν ήταν σε μεγαλύτερη αγορά, σίγουρα θα είχε πολύ μεγαλύτερα έσοδα και τη δυνατότητα να έχει και να κρατάει μεγάλους ποδοσφαιριστές. Από την απόφαση Μποσμάν και μετά στο παιχνίδι της διεκδίκησης του Τσάμπιονς Λιγκ μπορούν να παίρνουν μέρος με σοβαρές πιθανότητες διάκρισης μόνον οι οικονομικά ισχυροί. Οι υπόλοιποι πιθανόν να κάνουν μία καλή πορεία, αλλά μέχρις εκεί. Αν θέλουν περισσότερα θα πρέπει να ανταγωνιστούν στο γήπεδο της δεύτερης σε σπουδαιότητα ευρωπαϊκής διασυλλογικής διοργάνωσης.

Του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ που αναδιοργανώθηκε γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο. Για να φέρει μια ισορροπία -έστω και περιορισμένη- στο μοίρασμα των χρημάτων από την πώληση του προϊόντος «ποδόσφαιρο». Πάντως, ενώ στον Αγιαξ καταλαβαίνουν ότι η συντήρηση του οικοδομήματος παραγωγής ταλέντων είναι πολύ σημαντική για την επιβίωση του συλλόγου, στην Τσέλσι διαλύουν το τμήμα σκάουτινγκ και υποδομής, διότι υποστηρίζουν ότι κοστίζει πολλά και δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Προφανώς περίμεναν ότι κάθε χρόνο θα ανακάλυπταν κι ένα νέο Λιονέλ Μέσι. Τυπική συμπεριφορά ποδοσφαιρικά νεόπλουτου.

Ο απόηχος μιας εκλογής

Οπως περίμεναν οι περισσότεροι, ο Μπαράκ Ομπάμα κέρδισε τις αμερικανικές εκλογές. Η, σχεδόν, παγκόσμια ικανοποίηση από την εκλογή του πρώτου Αφροαμερικανού στην προεδρία των ΗΠΑ εξηγείται από την απίστευτα καταστροφική δεύτερη τετραετία της διοίκησης Μπους. Μία τετραετία που σημαδεύτηκε από τις καταστροφικές συνέπειες των πολέμων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ αλλά και την αδιέξοδη και επικίνδυνη οικονομική πολιτική των ΗΠΑ όχι μόνο για τους ίδιους τους Αμερικανούς αλλά και για ολόκληρη την υφήλιο.

Στο χρονικό διάστημα που θα ακολουθήσει μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, οπότε και θα ορκιστεί ο νέος πρόεδρος, οι ορισμοί προσώπων στις θέσεις-κλειδιά της κυβέρνησής του θα αποτελέσουν ενδείξεις για την πολιτική που θα ακολουθήσει. Οταν ο Ομπάμα κέρδισε το χρίσμα στο συνέδριο του δημοκρατικού κόμματος, ο Κλίντον υποστήριξε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ως πρόεδρος είναι να αποκαταστήσει την πίστη στο αμερικανικό όνειρο και την αμερικανική ηγεμονία στον κόσμο.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο, το αμερικανικό όνειρο, δηλαδή τη δυνατότητα του καθενός να πετύχει στη Γη της επαγγελίας -που θέλουν οι Αμερικανοί να πιστεύουν ότι είναι οι ΗΠΑ- τα κατάφερε. Και το είπε στην πρώτη ομιλία του μόλις επιβεβαιώθηκε η εκλογή του. Διότι η εκλογή ενός Αφροαμερικανού, σε αυτή την ηλικία, με το βιογραφικό και την καταγωγή του Ομπάμα, είναι όνειρο που γίνεται πραγματικότητα. Αυτό είναι που έχει δημιουργήσει ευφορία και θρέφει την ελπίδα για καλύτερες μέρες, ιδίως στην πλειονότητα των νέων ψηφοφόρων στις ΗΠΑ.

Μάλιστα, αυτός ο άνεμος αλλαγής φαίνεται ότι πνέει σε ολόκληρο τον κόσμο με όχημα τη συνθηματολογία και τις μελλοντικές προτάσεις του επιτελείου του νέου Αμερικανού προέδρου. Τώρα το ζητούμενο είναι πώς θα υλοποιήσει το δεύτερο σκέλος της προτροπής του Κλίντον, που αφορά την αποκατάσταση της αμερικανικής ηγεμονίας στον κόσμο. Στη δική μου, προφανώς αποσπασματική αντίληψη για την πραγματικότητα, η ευκαιρία που έφερε η οικονομική κρίση για την εκ βάθρων αναδιάρθρωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος θα χαθεί αν τον πρώτο λόγο τον αφήσει η Ε.Ε. στις ΗΠΑ. Και αν κρίνω απ' όσα συζητήθηκαν στην έκτακτη σύνοδο των 27 στις Βρυξέλλες, πάλι η Ευρώπη θα ακολουθεί ασθμαίνουσα τους Αμερικανούς.

Η νίκη της κωλοτούμπας

Πριν από 10 μόλις ημέρες ο ΠΑΟ ήταν μία ομάδα που έδειχνε έτοιμη για διάλυση. Ενα μεγάλο μέρος των οπαδών του απαξίωνε τους ποδοσφαιριστές, τον προπονητή και τη διοίκησή του. Αυτή η συμπεριφορά μεγεθυνόταν παραμορφωτικά από ανερμάτιστες φωνές στα ραδιόφωνα ή από κάποιους «δημοσιογράφους» στον αθλητικό Τύπο που παραμένουν δέσμιοι του οπαδισμού. Πρόκειται για μία συμπεριφορά που μαρτυρά, όπως έχω γράψει και άλλες φορές, την έλλειψη αθλητικής παιδείας και κάνει τεράστια ζημιά στο ίδιο το παιχνίδι αλλά και στην προσπάθεια που καταβάλλει η διοίκηση των «πρασίνων».

Και τώρα, μετά τη νίκη και την πολύ καλή εμφάνιση στη Βρέμη, όλοι εκείνοι οι αυτόκλητοι εισαγγελείς, που ήταν πρόθυμοι να στήσουν λαϊκά δικαστήρια έξω από το ΟΑΚΑ μετά την ήττα από τον Εργοτέλη, επευφημούν και χειροκροτούν. Η ανοησία και η άγνοια ευδοκιμούν σε όλους τους χώρους της κοινωνίας, πολύ περισσότερο στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Στον κόσμο ενός παιχνιδιού που οι ανόητοι και οι αδαείς έχουν αναγορεύσει σε ζήτημα ζωής ή θανάτου.