Μία επιχείρηση με πολύ μυστήριο και αίμα

Οταν ασχολείσαι με το παρελθόν των προσώπων που πρωταγωνιστούν στην πολιτική σκηνή του Ισραήλ, αργά ή γρήγορα θα ανακαλύψεις ότι σχετίζονται ή διασταυρώθηκαν κάποια στιγμή με την περίφημη επιχείρηση Εντενμπε του 1976. Βρίσκεται σχεδόν κάτω από κάθε πέτρα.

Αναζητώντας κάποια στοιχεία για την υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ και new entry στην ισραηλινή πολιτική σκηνή, την Τζίπι Λίβνι, για ένα κείμενο που ετοιμάζω στο «SMS» της κυριακάτικης «SportDay», έπεσα πάλι πάνω σε αυτή τη θρυλική, πια, επιχείρηση.

Ο αντίπαλός της στη διεκδίκηση της ηγεσίας του κεντρώου κόμματος «Καντίμα», ο υπουργός Μεταφορών Σαούλ Μοφάζ, είχε πάρει μέρος σ' εκείνη την επιχείρηση. Ο κύριος αντίπαλος της Λίβνι στις εκλογές θα είναι ο πρώην πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος έχασε τον αδελφό του σ' εκείνη την επιχείρηση, που ήταν και αρχηγός του επιτελείου ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ είχε πάρει κι αυτός μέρος στην επιχείρηση.

Τότε η επιχείρηση είχε δημιουργήσει πολύ μεγάλη αίσθηση παγκοσμίως και είχε θεωρηθεί «απάντηση» των Ισραηλινών στο τρομοκρατικό χτύπημα των Παλαιστινίων στους Ολυμπιακούς του Μονάχου, το 1972. Πέρα από «απάντηση», ήταν και μία επίδειξη δύναμης των Ισραηλινών, οι οποίοι μετά τη νίκη τους στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 και με την υποστήριξη των ΗΠΑ άρχισαν να χτυπούν ό,τι θεωρούσαν ως «τρομοκρατία» των Παλαιστινίων και των Αράβων.

Το Εντενμπε είναι ένα αεροδρόμιο στην Καμπάλα της Ουγκάντα. Εκεί είχαν οδηγήσει ένα αεροπλάνο της Air France με 248 επιβάτες τέσσερις αεροπειρατές. Δύο Παλαιστίνιοι του «Λαϊκού μετώπου για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης» και δύο Γερμανοί, μέλη της οργάνωσης «Επαναστατικοί πυρήνες».

Ολη η ιστορία ξεκίνησε το πρωί της 27ης Ιουνίου 1976 πάνω από την Κόρινθο, όταν εκδηλώθηκε αεροπειρατεία σ' ένα Αirbus A300 της Air France με 248 επιβάτες, που έφυγε από το Τελ Αβίβ για το Παρίσι, με ενδιάμεσο σταθμό το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Ο επικεφαλής της τρομοκρατικής ομάδας Βίλφριντ Μπέζε ζήτησε την απελευθέρωση 40 Παλαιστινίων και άλλων 12 ατόμων που κρατούνταν στις φυλακές της Ελβετίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, για να απελευθερώσει τους ομήρους. Το αεροπλάνο από τον ελλαδικό χώρο πήγε πρώτα στη Βεγγάζη της Λιβύης, όπου έμεινε 7 ώρες και ανεφοδιάστηκε σε καύσιμα. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε στην Καμπάλα της Ουγκάντα, όπου τότε κυβερνούσε ο Ιντι Αμίν Νταντά, ο οποίος δήλωνε φίλος των Παλαιστινίων. Το Ισραήλ αρνήθηκε να διαπραγματευτεί με τους αεροπειρατές και η Μοσάντ, η μυστική υπηρεσία του Ισραήλ, αναλαμβάνει να καταστρώσει και να εκτελέσει επιχείρηση απελευθέρωσης των ομήρων, η οποία ονομάστηκε «αστροπελέκι».

Στις 3 Ιουλίου 1976 τέσσερα μεταγωγικά ισραηλινά αεροσκάφη –με σιγή ασυρμάτου–, συνοδευόμενα από ένα άλλο αεροσκάφος πλήρως εξοπλισμένο με ιατρικό υλικό και ένα πρόχειρο χειρουργείο, έφυγαν το απόγευμα από το Ισραήλ για την Ουγκάντα. Το ιατρικό αεροσκάφος προσγειώθηκε στο Ναϊρόμπι της γειτονικής Κένυας, που προσέφερε βοήθεια στους Ισραηλινούς, μια και ήταν σε διαμάχη με την Ουγκάντα. Τα τέσσερα στρατιωτικά μεταγωγικά, με 100 κομάντος και τη διοίκηση του Γιονατάν Νετανιάχου, προσγειώθηκαν λίγο πριν από τα μεσάνυχτα στο αεροδρόμιο Εντενμπε. Από τα αεροσκάφη βγήκαν μία μαύρη Μερσεντές και μερικά πολιτικά αυτοκίνητα συνοδείας, που κατευθύνθηκαν στο παλιό κτίριο του αεροδρομίου, όπου οι αεροπειρατές κρατούσαν τους ομήρους. Είχαν απελευθερώσει όλους όσοι δεν ήταν εβραϊκής καταγωγής και κρατούσαν 103 επιβάτες της πτήσης.

Οι αεροπειρατές είχαν τη βοήθεια στρατιωτικών δυνάμεων της Ουγκάντας που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, οι οποίες παραπλανήθηκαν από την αυτοκινητοπομπή των Ισραηλινών κομάντος, θεωρώντας ότι μέσα στο αυτοκίνητο βρίσκονταν ο δικτάτορας Ιντι Αμίν και η συνοδεία του. Σε μισή ώρα όλα είχαν τελειώσει. Νεκροί οι αεροπειρατές, τρεις όμηροι, τέσσερις Ισραηλινοί κομάντος και 45 στρατιώτες της Ουγκάντα. Οι υπόλοιποι όμηροι επιβιβάστηκαν στα μεταγωγικά και επέστρεψαν στο Ισραήλ.

Θρίαμβος ή μύθος;

Καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της επιχείρησης έπαιξε το γεγονός ότι τα κτίρια του αεροδρομίου είχαν κατασκευαστεί από ισραηλινή εταιρεία που έδωσε τα σχέδια των κτιρίων, τα οποία χρησίμευσαν για την εκπαίδευση των κομάντος του Ισραήλ. Η επιχείρηση Εντενμπε εδραίωσε το κύρος της Μοσάντ, που είχε κάνει αισθητή την παρουσία της από το 1960 με τη σύλληψη και απαγωγή του ναζί Αϊχμαν.

Ομως, έγιναν όλα τότε έτσι όπως πιστεύουμε; Οπως καταγράφηκαν σε ταινίες, βιβλία και εφημερίδες; Κάποια απόρρητα έγγραφα των βρετανικών εθνικών αρχείων, που αποχαρακτηρίστηκαν το 2006, δίνουν ενδείξεις για την ύπαρξη μιας διαφορετικής ανάγνωσης της συγκεκριμένης επιχείρησης.

Εκείνο που επρόκειτο να συμβεί εκείνη τη χρονιά ήταν η εκλογή του Τζίμι Κάρτερ στην προεδρία των ΗΠΑ, ο οποίος είχε δεσμευθεί να δώσει μία διαφορετική ώθηση στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μ. Ανατολή, υποστηρίζοντας τα μετριοπαθέστερα στοιχεία της PLO και ιδιαίτερα τον Γιάσερ Αραφάτ. Οι «σκληροί» της PLO δεν ήθελαν τις ειρηνευτικές συνομιλίες και είχαν ταχθεί υπέρ της συνέχειας του ένοπλου αγώνα.

Σύμφωνα με τα αποχαρακτηρισμένα βρετανικά έγγραφα, ο πρώτος γραμματέας της βρετανικής πρεσβείας στο Παρίσι, Ντ. Κόλβιν, είχε ενημερώσει με σημείωμά του το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών ότι μία πληροφορία που είχε από κάποια πηγή στον ευρω-αραβικό κοινοβουλευτικό σύνδεσμο, υποστήριζε πως η εσωτερική μυστική υπηρεσία του Ισραήλ, η Σιν Μπετ, συνεργαζόταν με κάποιους από τους «σκληρούς» της PLO, με στόχο η αεροπειρατεία να τη δυσφημήσει ιδιαίτερα τον Αραφάτ, έτσι ώστε να παγώσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες και οι «σκληροί» να κερδίσουν πόντους στην εσωτερική διαπάλη ηγεσίας που είχε εκδηλωθεί στους κόλπους της παλαιστινιακής οργάνωσης.

Το πόσο σοβαρά πήραν αυτές τις πληροφορίες στο βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών δεν θα το μάθουμε ποτέ ή τουλάχιστον μέχρι τον αποχαρακτηρισμό άλλων εγγράφων ύστερα από χρόνια. Το ενδεχόμενο της συνεργασίας Ισραηλινών και Παλαιστινίων, φυσικά, διαψεύδεται και από τις δύο πλευρές. Ομως, πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται.

Το ποδόσφαιρο του «όλα γίνονται»

Αρκετές φορές συμβαίνουν πράγματα στο ελληνικό ποδόσφαιρο που μπορεί να οδηγήσουν τη λογική σε χρεοκοπία. Αφήνω την προχθεσινή διαπίστωση του προέδρου της ΕΠΟ για τη διαιτησία. Από τον κύριο αυτόν το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να περιμένει οτιδήποτε. Μόνο να απεύχεται μπορεί. Ούτε με την εικόνα της Β' Εθνικής θα ασχοληθώ, εκεί όπου έχουν μαζευτεί ένα σωρό «μπουμπούκια» που θέλουν να κάνουν το ποδόσφαιρο σαν τα μούτρα τους. Ας αφήσω στην άκρη και την περίπτωση του Ηλυσιακού και του επαγγελματία παράγοντα Θ. Μητρόπουλου, που έχει διακριθεί στο παρελθόν στην ανέγερση οικημάτων που απαξιωτικά ονομάστηκαν παράγκες.

Στέκομαι στη Σούπερ Λίγκα που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί τη νέα τάξη πραγμάτων και παραγόντων στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Η συμπεριφορά της και οι ενέργειές της στο ζήτημα του γηπέδου του Πανσερραϊκού δείχνουν ότι τίποτα δεν άλλαξε. Οι καινούργιοι είναι ίδιοι με τους παλιούς, μόνο που είναι πιο φρέσκοι.