H μούγκα που έγινε αρετή

Ο Αντώνης Αντωνιάδης είπε ότι ο Παναθηναϊκός χρειάζεται ένα σέντερ μπακ σαν τον Κυργιάκο. Ο Γιάννης Γκούμας, ότι στο πρώτο ημίχρονο με την Ιντερ η ομάδα δεν έπρεπε να παίξει μαν του μαν. Ο Γιώργος Δώνης, ότι η ομάδα του δεν παίζει ελκυστικό ποδόσφαιρο. Δηλώσεις που πριν από δύο-τρία χρόνια ήταν απίθανο να γίνουν. Το ερώτημα είναι μήπως παράγοντες, προπονητές και παίκτες έχουν περάσει σε νέα εποχή και οι μόνοι που μένουν πίσω είναι μερικοί αρτηριοσκληρωτικοί παράγοντες και οπαδικά κολλημένοι δημοσιογράφοι.

Στο ελληνικό ποδόσφαιρο υπάρχει ακόμα μια σταλινική νοοτροπία. Oπως την εποχή του Στάλιν ο κόσμος πείναγε, αλλά κανένας δεν έπρεπε να το λέει, επειδή «θα δώσουμε τροφή για προπαγάνδα στους καπιταλιστές», έτσι και στο ελληνικό ποδόσφαιρο η μούγκα έχει γίνει αρετή. Ο παίκτης δεν πρέπει να μιλάει επώνυμα διότι θα δώσει τροφή στα έντυπα των αντιπάλων να γράφουν ότι οι παίκτες δεν εκτιμούν τον προπονητή τους ή ότι σκοτώνονται στ' αποδυτήρια. Η συγκεκριμένη νοοτροπία δημιούργησε και μια στρεβλή πραγματικότητα. Που οι δημοσιογράφοι γράφουν το ρεπορτάζ από «πηγές». Παίκτες με τους οποίους «μιλάνε» και μπορούν να περνάνε τη γνώμη τους χωρίς την υπευθυνότητα της υπογραφής. Η ίδια νοοτροπία δημιούργησε άλλη μια εξαμβλωματική λογική. Τον διαγωνισμό των οπαδικών δημοσιογράφων ποιος κάνει περισσότερο καλό ή λιγότερο κακό στην ομάδα. Που η φράση «το ξέραμε τι είχε γίνει, αλλά δεν το γράψαμε» αντί για μομφή γίνεται εύσημο.

Εμφανίζονται, λοιπόν, κάποιοι άνθρωποι που με τον αυθορμητισμό ή την αθωότητά τους λένε αυτό που βλέπει ο καθένας που παρακολουθεί ποδόσφαιρο. Οτι ο Παναθηναϊκός χρειάζεται ένα στόπερ τύπου Κυργιάκου, ότι το μαν του μαν με τον Σιμάο στον Ιμπραΐμοβιτς δεν δούλεψε και ότι η ΑΕΚ πήρε αποτελέσματα, αλλά ποδόσφαιρο ποιότητας δεν παίζει. Είναι δυνατόν αντί να τους λέμε «να λέτε πάντα την αλήθεια, παιδιά», να προβληματιζόμαστε αν κάνουν ή δεν κάνουν ζημιά; Ζημιά σε ποιους; Στις εφημερίδες; Αποκλείεται. Στην ομάδα; Αμφιβάλλω. Αλλά ακόμα και να κάνουν, τι γίναμε; Στρατευμένες πένες στην υπηρεσία του κόμματος;

Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη, καθ' όλα λογική, που τη διατύπωσε ο Τάσος Νικολογιάννης στην εκπομπή του novaΣΠΟΡ FM. «Σωστά είναι όλα αυτά, αλλά δεν γίνονται στην Ελλάδα». Σήμερα και αυτή τη στιγμή ισχύει. Αλλά αν κανένας δεν το προσπαθήσει ποτέ, δεν θα γίνουν. Στα 50 χρόνια που ξέρω την Ελλάδα πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο, αλλά σίγουρα έχουν αλλάξει. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτός που έκανε την αλλαγή αντιμετωπίστηκε σαν γραφικός ή έπαθε την αρχική ζημιά. Ο ειλικρινής, όμως, οφείλεται να στηριχθεί. Και όσο κι αν ενοχλούν οι δηλώσεις του Γκούμα, του Αντωνιάδη ή του Δώνη, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από την αλήθεια.


Aλλο ένα τέτοιο και στη Σκανδιναβία ο Ιεροκλής Στολτίδης θα αντιμετωπίζεται σαν την οργή του Θεού. Ο πρώτος Σκανδιναβός που έστειλε ο Στολτίδης ήταν ο Σκιέλμπρεντ. Στο 1-1 της Ρόζενμποργκ με τον Ολυμπιακό, όταν σε ένα τάκλιν στη μεσαία γραμμή ο Στολτίδης τού έσπασε το πόδι. Ο δεύτερος ήταν ο Πέντερσεν, που έφαγε τέτοια κλοτσιά στο πρόσωπο, που όταν σηκώθηκε ο φυσικοθεραπευτής του κούναγε τα δόντια για να δει μην είναι κάποιο έτοιμο να πέσει. Εκτός του Πέντερσεν, μια κεφάτη κλοτσιά κονόμησε και ο Κάρσλεν, το τσαμπουκαλεμένο αμυντικό χαφ της Νόρντζελαντ με το πέτσινο κράνος του ράγκμπι. Μετά την κλοτσιά ο Κάρλσεν έκανε μια χειρονομία που δεν έχω ξαναδεί. Κοίταξε στα μάτια τον Στολτίδη και κατέβασε τα δύο χέρια στη χαρακτηριστική στάση του τραυματιοφορέα, προσπαθώντας να του δείξει τι θα του κάνει όταν τον πετύχει μπόσικο.

Οι κλοτσιές του Στολτίδη όταν πέφτουνε είναι «όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο». Δηλαδή είναι αδύνατον να αγνοηθούν από τον διαιτητή. Αντίθετα, την κλοτσιά που έριξε ο Αντρέας Ιβανσιτς στον Μαϊκόν ούτε που την πήρε είδηση ο Μεχούτο Γκονζάλες. Σε προηγούμενη φάση ο Μαϊκόν είχε κλοτσήσει τον Ιβανσιτς και ο Αυστριακός του τη φύλαγε. Του την έχωσε στο πλάι στο γόνατο, που εμφανώς λύγισε, και όταν ο Μαϊκόν έπεσε στο έδαφος η πρώτη σκέψη ήταν «παρακολουθήσαμε το τέλος μιας καριέρας». Τέλος καλό, όλα καλά, όμως, αφού ο Μαϊκόν σηκώθηκε και ο Ιβανσιτς γλίτωσε την κάρτα, μια και η κλοτσιά ήταν τόσο καθυστερημένη που ο διαιτητής δεν την είδε.

Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα από το τι του συμβαίνει. Από τον αναγνώστη Θ.Ν. πήρα ένα e-mail που αναφέρεται σε μια επίσκεψή του στην Παναγία την Τρυπητή. Γράφει, λοιπόν, ότι κάτω από κάθε εικόνισμα ανάλογα με την ειδικότητα στην αποκατάσταση των ζημιών του αγίου υπήρχε σχισμή για να ρίχνεις νόμισμα. Οπως στα παλιά ουφάδικα. Και στην περίπτωση που δεν είχες ζημιά για να ξηγηθείς ευρώ στον άγιο, στην έξοδο υπήρχε η «Λιμνούλα των ευχών». Εριχνες το νόμισμα και η ευχή σου αποκτούσε τη θεία στήριξη. Και ο Θ.Ν. καταλήγει με το λογικό συμπέρασμα: «Εδώ στη δουλειά σου φεύγει μια μέρα το αφεντικό και γίνεται της Πόπης, στην Εκκλησία, που το αφεντικό δεν έχει εμφανιστεί 1975 χρόνια, δεν θα το γύρναγαν στην κονόμα;». Σωστό και να προσθέσω ότι μπροστά στην καθολική εκκλησία η ορθόδοξη είναι «όλα τζάμπα, το αφεντικό τρελάθηκε».

Στον Αγιο Πέτρο στη Ρώμη έχεις την εντύπωση ότι θα σου χρεώσουνε και τους σταυρούς που κάνεις. Εντάξει, δεν το σκεφτήκανε ακόμα, αλλά για να ανέβεις στον τρούλο σου χρεώνουνε το ασανσέρ. Επίσης, στις καθολικές εκκλησίες της Ιταλίας έχουνε βρει άλλη μόντα για να τα παίρνουνε. Οι εκκλησιαστικοί πίνακες έχουν φωτισμό με κερματοδέκτες. Ρίχνεις και κοιτάς τον πίνακα ένα λεπτό. Στο σημείο που έχεις προβληματιστεί «ποιος κερατάς είναι αυτός που στέκεται ανάμεσα στον Πέτρο και τον Ιησού;» το φως πέφτει και πρέπει να ξαναρίξεις για να δεις αν είναι λεγεωνάριος ή Φαρισαίος.

Και τώρα η ερώτηση του εκατομμυρίου. Πώς έμοιαζαν οι Φαρισαίοι; Φόραγαν ρόμπες και τουρμπάνια και είχαν μυτερά μούσια. Σωστά; Οποιος βιάστηκε να απαντήσει έμεινε μετεξεταστέος. Διότι η εικόνα που έχουμε για τους Φαρισαίους έρχεται κυρίως από τους αναγεννησιακούς ζωγράφους θρησκευτικών θεμάτων, που χωρίς να έχουν ταξιδέψει μακρύτερα από την Ιταλία τούς ζωγράφιζαν με ρούχα της εποχής. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι να νομίζουν ότι οι Φαρισαίοι ντυνόντουσαν σαν ευγενείς της αυλής των Μεδίκων. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Αγιο Γεώργιο και το καταραμένο φίδι (για μας και τον Καραγκιόζη) ή δράκο για τους Βορειοευρωπαίους. Στις περισσότερες εικόνες ο Αγιος Γεώργιος εμφανίζεται σε άλογο να κάνει το φίδι σουβλάκι με πανοπλία της εποχής του Καρλομάγνου. Αλλο που λογχοφόροι ιππείς με μακριά λόγχη δεν υπήρξαν πριν από την ανακάλυψη των υποβολέων της σέλας ώστε να κοντράρει το κοντάρι στο χτύπημα. Οσοι ενδιαφέρονται για το θέμα της μεσαιωνικής πολεμικής τέχνης, ένα αξεπέραστο στο ψάξιμο και γράψιμο βιβλίο είναι το «The art of war in the middle ages», του C.W. Oman. Αμετάφραστο στα ελληνικά, αλλά αν τα αγγλικά σας είναι πάνω από τον μέσο όρο, κάντε την προσπάθεια και θα με θυμηθείτε.

Οπως θα με θυμηθείτε μια μέρα που θα περάσει από το «MG» και ο μούσος του Δημήτρη Μπαλή, Κωστής Χατζηδάκης. Με το που πουλήσει την Ολυμπιακή. Πάντως, εγώ πείστηκα από το άρθρο του Μπαλή. Δεν είναι τι γράφεις, αλλά πώς το γράφεις, και το άρθρο του Δημήτρη είναι l'art pour l'art. Ιδιαίτερα το σημείο που ο Χατζηδάκης θα απολύσει 8.000 εργαζόμενους και «οι νέες εταιρείες θα μπορούν να επαναπροσλάβουν άτομα, αλλά με νέες συμβάσεις», είναι το αριστούργημα του sublime. Το μόνο, δηλαδή, χειρότερο που θα μπορούσε να τους συμβεί θα ήταν να απολυθούν και να απαγορευθεί στις νέες εταιρείες να τους προσλάβουν.


Παρήγορο είναι το νέο νομοσχέδιο για το ντόπινγκ και τον χουλιγκανισμό. Το ντόπινγκ, επιτέλους, από πλημμέλημα γίνεται κακούργημα. Στα 25 χρόνια που ήταν πλημμέλημα καταδικάστηκε ένα άτομο από τον υγρό στίβο. Τώρα που είναι κακούργημα, στο καζάνι με την ντόπα να πέσεις, δεν θα βρεθεί δικαστήριο να καταδικάσει αθλητή.