Την Τετάρτη το βράδυ, γυρίζοντας σπίτι αμέσως μετά την εκπομπή στο ραδιόφωνο (το γράφω επειδή διαβάζει η γυναίκα μου, η οποία είναι ακόμα στο χωριό με τη μικρή), βρήκα στο ηλεκτρονικό γραμματοκιβώτιό μου καμιά δεκαριά μηνύματα, τα οποία μπορεί να τα πήρε και ο Πανούτσος, στη λιγότερο ευγενική βερσιόν ίσως. Οι φίλοι που μου έγραψαν –δεν γνωρίζω πώς έχουν διαμορφώσει την εντύπωση ότι είμαι ένα είδος βυζαντινού φύλακα-Ακρίτα για τα ζητήματα ελληνικής γλώσσας– μου ζητούσαν να εγκαλέσω τον Αντώνη γι' αυτά που έγραψε για την ελληνική γλώσσα.
Ο Αντώνης υποθέτω ότι έγραψε ό,τι έγραψε με αφορμή ένα κείμενο απίστευτης ηλιθιότητας που κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο, το οποίο εκθειάζει με ψευδοεπιστημονικό τρόπο την απόλυτη κυριαρχία της ελληνικής γλώσσας στον κόσμο. Το κείμενο μου το ξανάστειλαν αλλαγμένο ελαφρά σε σχέση με τη μορφή που είχε πριν από 4 χρόνια, όταν το πρωτοείδα. Λοιπόν, Αντώνη Πανούτσε, σε εγκαλώ επειδή έχεις δίκιο. Και ντροπή σου που αμφιβάλλεις για το αν ο Μπιλ Γκέιτς (ο οποίος διαβάζει Θουκυδίδη τα βράδια από μία μετάφραση του Ρώσση για να δώσει του χρόνου πανελλήνιες) χρησιμοποιεί στον προγραμματισμό των ηλεκτρονικών υπολογιστών τους «νοηματικούς τύπους» της ελληνικής, τους οποίους μπορούν να καταλάβουν οι υπολογιστές καλύτερα και ακριβέστερα από κάθε άλλη γλώσσα στον πλανήτη.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, διότι –ο Αντώνης έχει δίκιο– όταν μία παπάρα επαναλαμβάνεται και ουδείς την αντικρούει, στο τέλος θεωρείται και αλήθεια. Λοιπόν, για να μην μπερδευόμαστε με πολλά πολλά, στη γλωσσολογία «νοηματική» είναι η γλώσσα των κωφών. Μου έρχεται κομματάκι δύσκολο να φανταστώ τον Μπιλ Γκέιτς να κάθεται μπροστά στον υπολογιστή και να μιμείται τον Βασ. Πουλάκη, προγραμματίζοντάς τον. Γιατί αν έφτιαξε έτσι τον κώδικα των Windows Vista, τότε η κόρη μου, που έχει μάθει το «κου πε πε» με την κίνηση που το συνοδεύει, λογικά με το powerbook πρέπει να έχει ξετινάξει τους κωδικούς ασφαλείας του Αμερικανικού Πενταγώνου.
Δεύτερον, περί προγραμματισμού. Ειδικός στους υπολογιστές δεν είμαι, αλλά πέντε βασικά πράγματα για τους κομπιούτορες τα κατέχω. Ας πούμε ότι δεν διορθώνω με Blanco τα λάθη στην οθόνη. Ή δεν τον σβήνω φυσώντας την οθόνη. Η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι υπολογιστές είναι αυτή που στα αγγλικά ονομάζεται machine code και στα ελληνικά γλώσσα μηχανής, ήτοι δυαδική γλώσσα, δηλαδή μία σειρά από τα ψηφία 0 και 1. Για να μπορεί λοιπόν και ο άνθρωπος να «καταλαβαίνει» τη γλώσσα των υπολογιστών, φτιάχτηκαν οι λεγόμενες γλώσσες προγραμματισμού (Cobol, Basic, Fortran, κ.ά.), μερικές από τις οποίες χρησιμοποιούν μια σύνταξη που μοιάζει με αυτή που χρησιμοποιούν οι φυσικές μας γλώσσες.
Τώρα αν εσείς επιμένετε να προγραμματίζετε υπολογιστές στη νοηματική γλώσσα, αν δεν καταλήξετε υπότροφοι της σχολής που δόξασε ο Δελαπατρίδης, στην καλύτερη περίπτωση θα γίνετε ένα κακέκτυπο του μακαρίτη Μαρσέλ Μαρσό (τον οποίο την πρώτη φορά που ήρθε στην Ελλάδα στο «Παλλάς» στη Βουκουρεστίου –πριν από την ανακαίνιση– ο διπλανός μου τον βρήκε βαρετό επειδή δεν μιλούσε και έφυγε στο πρώτο τέταρτο της παράστασης). Περί του αληθοφανούς χαρακτήρα της παπάρας αυτής που κάθε «Ελληναράς» είναι πρόθυμος να πιστέψει και η οποία κυκλοφορεί ως chain mail, ένα μέιλ-αλυσίδα δηλαδή το οποίο ο ένας περνάει στον άλλο, θα πληροφορήσω και τον Αντώνη, που πιθανόν δεν το γνωρίζει, ότι τη χρησιμοποίησε σχεδόν αυτούσια σε μία ομιλία του, πριν από 4-5 μήνες περίπου, ο υπουργός Αμάθειας και Μυθευμάτων, Ευριπίδης Στυλιανίδης.
Συνεχίζω όμως. Στο μέιλ αυτό, που είναι και μεγάλο το ρημαδιασμένο, γίνεται αναφορά «στο λεξιλόγιο των 70 εκατομμυρίων τύπων της ελληνικής γλώσσας». Πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίσουμε τον συντάκτη. Ο οποίος θα είναι κρίμα να αφήσει ανεκμετάλλευτη τόση φαντασία και να μένει στη σκιά, αν και θα μπορούσε να είχε γίνει ένα δημόσιο λιακονούμερο, το οποίο θα μας διασκέδαζε αρκούντως.
Οι νοηματικοί και οι ηλίθιοι
Νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό να ξεκαθαρίσουμε κάπως το αληθινό από το παπαροειδές. Είναι άλλο πράγμα η λέξη και άλλο πράγμα ο λεκτικός τύπος. Λέξεις είναι τα λήμματα του λεξικού, ας πούμε η λέξη «πράξη». Σε κάθε λέξη-λήμμα αντιστοιχεί ένας ή περισσότεροι λεκτικοί τύποι. Η λέξη–λήμμα «πράξη», για παράδειγμα, έχει δέκα λεκτικούς τύπους. Πέντε στον ενικό και τέσσερις στον πληθυντικό –αφού η κλητική ταυτίζεται με την ονομαστική– συν τον δυικό αριθμό. Τώρα αν η λέξη-λήμμα είναι ας πούμε επίρρημα, έχει ένα μόνο λεκτικό τύπο, αλλά αν είναι ρήμα γίνεται πανικός.
Μπορεί να έχει και εκατό λεκτικούς τύπους, διότι υπάρχουν χρόνοι, εγκλίσεις και έξι πρόσωπα στα οποία πρέπει να πολλαπλασιαστούν οι διάφοροι λεκτικοί τύποι. Και αυτοί οι λεκτικοί τύποι, εν προκειμένω για ρήμα, αν υπάρχει και μέση φωνή θα πρέπει να διπλασιαστούν. Ας πούμε «λύω» και «λύομαι», που μαθαίναμε τα παλιά χρόνια. Πώς προέκυψε αυτό το νούμερο των 70 εκατομμυρίων; Από τον αποθησαυρισμό των κειμένων της αρχαίας ελληνικής –και κάποιων άλλων, μέχρι την άλωση– που σώζονται, τον οποίο πραγματοποίησε ένα αμερικανικό πανεπιστήμιο. Σε αυτό τον αποθησαυρισμό, συνολικού όγκου 615 megabytes, καταγράφηκαν 78 εκατομμύρια λέξεις συνολικά. Οχι 78 εκατομμύρια διαφορετικές λέξεις όμως.
Για παράδειγμα, η λέξη «άνθρωπος» στους διάφορους λεκτικούς τύπους της εμφανίζεται 135.000 φορές. Αυτό το νούμερο, των 78 εκατομμυρίων, είναι σαν το νούμερο που μας προκύπτει όταν γράφουμε ένα κείμενο στο Word και επιλέγουμε την εντολή Word count και μαθαίνουμε τις λέξεις που έχει το κείμενό μας. Μία διόρθωση μόνο στα όσα έγραψε ο Αντώνης την Τετάρτη γι' αυτή τη φουστανελοφόρα παπαριά. Γράφει σε ένα σημείο του κειμένου του ότι «η παπαριά συνοδεύεται από τον δημοφιλή αστικό μύθο ότι ο Ξενοφών Ζολώτας είχε εκφωνήσει ομιλία σε παγκόσμιο συνέδριο στα αγγλικά, χρησιμοποιώντας μόνο λέξεις ελληνικής ρίζας και όλοι κατάλαβαν τι έλεγε».
Η αλήθεια είναι ότι η ομιλία υπάρχει, αλλά δεν εκφωνήθηκε. Απλώς την είχε καταθέσει ο Ζολώτας –επειδή δεν προλάβαινε να μιλήσει– στο προεδρείο της συνάντησης υπουργών Οικονομίας και διπλωματών την ημέρα που ιδρύθηκε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στη Νέα Υόρκη. Οπότε, μάλλον ο χαρακτηρισμός περί αστικού μύθου αναφέρεται στο ότι το κείμενο το κατάλαβαν όλοι ή τουλάχιστον όσοι προσπάθησαν να το διαβάσουν. Αυτά τα ολίγα για την ηλιθιότητα που κυκλοφορεί από mailbox σε mailbox και την οποία ξέχεσε αρκούντως ο Αντώνης. Και να σκεφθεί κάποιος ότι ήθελα να γράψω για τη «νυχτερινή περίπολο» του Ρέμπραντ, στην οποία αναφέρθηκα την Πέμπτη και για την οποία πήρα δύο mail. Δεν πειράζει. Αύριο, μεθαύριο…
Ανάγνωση χωρίς σκέψη
Πρόκειται για μια χαριτωμενιά, που στα αγγλικά θα τη χαρακτηρίζαμε all time classic. Και η οποία επαναλαμβάνεται σε κάθε παρόμοια ή ανάλογη ευκαιρία, όπως αυτή η χθεσινή με την παρουσίαση των σχεδίων του προπονητικού κέντρου της ΑΕΚ. Μιλώ για τη φράση «στα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων θα βαδίσει η ΑΕΚ (ο Πανιώνιος, ο ΠΑΟΚ, ο Αρης κ.ά.) με το νέο αθλητικό κέντρο μπλα μπλα μπλα…». Διαβάζει ο οπαδός και φτιάχνεται, αλλά δεν σκέφτεται. Γιατί τα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων, χώρια ότι περιλαμβάνουν πολύ σημαντικότερα και ουσιαστικότερα πράγματα, όπως το στελεχιακό δυναμικό, τη φιλοσοφία, τον σχεδιασμό και μερικά ακόμα, περιλαμβάνουν και τους οπαδούς.
Και απ' ό,τι βλέπουμε σχεδόν κάθε Κυριακή, τα ελληνικά οπαδικά πρότυπα δεν ακολουθούν τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Και το χειρότερο είναι ότι οι ομάδες που θέλουν να βαδίζουν στα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων δεν έχουν καμία διάθεση να βοηθήσουν στη συμμόρφωση των «καλομαθημένων» τους παιδιών. Γι' αυτό και η Σούπερ Λίγκα αντιτίθεται στην απαγόρευση μετακίνησης των οπαδών. Τα ευρωπαϊκά πρότυπα τη μαράνανε.
Ακολουθήστε τον bwinΣΠΟΡ FM 94.6 στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι τα τελευταία νέα από την Ελλάδα και τον κόσμο.
