Η σημασία του Γκούμα

Σε μία από τις σπάνιες μεταφορικές αναφορές του, όταν πριν από τρία χρόνια ο Μιχάλης Κωνσταντίνου μετακόμιζε στον Πειραιά, ο Γιάννης Βαρδινογιάννης είχε αναφερθεί στον Γιάννη Γκούμα. Είχε πει ότι στον Παναθηναϊκό δεν θέλει «παίκτες-σημαίες» και «παίκτες–κοντάρια», αλλά σημαιοφόρους και ότι ο Γιάννης Γκούμας, που τότε είχε ανανεώσει το συμβόλαιο του με τον Παναθηναϊκό, είναι από τους παίκτες-σημαιοφόρους που χρειάζεται η ομάδα. Χρειάστηκε να έρθουν η πολυμετοχικότητα και η «ΠΕΚ» για να φανεί ότι τους σημαιοφόρους τούς σκοτώνουν πριν καν γεράσουν.

Στην υπόθεση Γκούμα θα δώσω έναν πόντο στην «ΠΕΚ». Με την αρχική απαίτησή του για 600 χιλιάρικα τον χρόνο, ο Γκούμας έδειξε μια ευκαιριακή λογική. «Μπήκαν νέοι ιδιοκτήτες και καιρός να τους τα πάρουμε». Μετά όμως την αρχική απαίτηση που έδειχνε απληστία, ο Γιάννης Γκούμας έχει όλα τα δίκια με το μέρος του. Πέρυσι ήταν ο καλύτερος στόπερ του Παναθηναϊκού. Με τον Πεσέιρο στον πάγκο και τη γενική αναταραχή, ο Γκούμας όχι μόνο δεν δημιούργησε προβλήματα, αλλά στήριξε τη διοικητική γραμμή. Στις διαπραγματεύσεις, μετά την αρχική απόρριψη της πρότασής του, έδειξε διαλλακτικότητα. Τα τρία χρόνια του συμβολαίου γρήγορα έγιναν δύο. Τα 600 χιλιάρικα σύντομα έγιναν 450 και μπορεί να πέσουν και στα 400. Τετρακόσια χιλιάρικα είναι περίπου τα λεφτά που προτείνει ο Αρης στον Αβραάμ Παπαδόπουλο για να υπογράψει πενταετές συμβόλαιο. Από μία διοίκηση που ένας από τους μετόχους της, ο Ανδρέας Βγενόπουλος, είχε πει ότι η ομάδα του έχει μεγαλύτερη οικονομική ισχύ από τον Αμπράμοβιτς, είναι σουρεαλιστικό να συνεχίζεται το παζάρι των εκατό χιλιάδων της διαφοράς...

Ξεχνώντας, όμως, τις ρητορικές υπερβολές, που είναι εύκολες όταν κάποιος βρίσκεται στην αντιπολίτευση, αλλά δύσκολες όταν χρειάζεται να βάλει τα λεφτά του εκεί που βρίσκεται το στόμα του, πάμε στη σημασία του Γιάννη Γκούμα στον Παναθηναϊκό. Ο Γκούμας, εκτός του ότι έδωσε ό,τι είχε όχι μόνο για να κερδίζει η ομάδα του, έφθειρε την εικόνα του σε μερίδα των οπαδών με τη στήριξη στην εποχή των μεγάλων συγκρούσεων. Εκτός λοιπόν της ανταμοιβής της περσινής αγωνιστικής προσφοράς του, υπάρχει και η ανάλογη σε έναν παίκτη που δείχτηκε πιστός στην ιδιοκτησία. Μια μακριά διαπραγμάτευση «του δεκάρικου» ενώ θα έχει γλιτώσει μερικά χιλιάρικα για τη διοίκηση, θα έχει δημιουργήσει κακή διάθεση και θα έχει στείλει το μήνυμα στους άλλους παίκτες «να πώς ανταμείβονται όσοι είναι βολικοί με τους ιδιοκτήτες». Το τελευταίο έχει σχέση με την ιστορία. Το να λες «θέλουμε να έχουμε τους παλιούς παίκτες του Παναθηναϊκού κοντά στην ομάδα» είναι θετικό. Το να τους σπρώχνεις, όμως, για λίγα λεφτά να τελειώνουν την καριέρα τους στη μισητή σου ομάδα δείχνει αδιαφορία στην ιστορία. Εδώ κάτι θα έχει να προσθέσει ο αντιπρόεδρος της ΠΑΕ Αντώνης Αντωνιάδης, που για λίγα χιλιάρικα την τελευταία χρονιά της καριέρας του χρειάστηκε να φορέσει τη φανέλα του Ολυμπιακού.


Με την έναρξη του πρωταθλήματος το ζήτημα του νόμου ενάντια στον χουλιγκανισμό τίθεται για μία ακόμα φορά σε εξέταση από τους οργανωμένους του ΠΑΟΚ. Η επιχειρηματολογία ενάντια στον νόμο είναι η γνωστή. «Αντισυνταγματικός», «ρατσιστικός», «νόμος που οδηγεί σε άδικες και δρακόντειες ποινές» και τα σχετικά. Αν σκόπευα στον εντυπωσιασμό, δεν θα είχα παρά να δημοσιεύσω τα mail που είχα λάβει την τελευταία φορά που είχα γράψει για τον νόμο και κυρίως αφορούσαν τη σεξουαλική δραστηριότητα της κυρά Λένης της μαμάς μου, που νομίζω ότι ήταν περισσότερο άδικα από τον νόμο, μια και δεν προέκυπτε κανένα στοιχείο, αλλά θα περιοριστώ να ασχοληθώ με τα επιχειρήματα.

Το αν ο νόμος δεν συμβαδίζει με το Σύνταγμα δηλώνω αδυναμία να το κρίνω, αλλά επίσης δεν μου λέει τίποτα η αφοριστική αναφορά «αντισυνταγματικός». Ο νόμος ψηφίστηκε κανονικά από τη Βουλή και όποιος έχει αντίρρηση για τη συνταγματικότητά του δεν έχει παρά να πάει στον Αρειο Πάγο για να το κρίνει. Αλλη διαδικασία εγώ δεν γνωρίζω και όσοι μίλησαν δεν πρότειναν. Το να είναι ο νόμος «ρατσιστικός» με τη στενή έννοια του όρου δεν προκύπτει. Δεν στρέφεται κατά μιας ιδιαίτερης ομάδας ανθρώπων που διαφέρει από τους υπόλοιπους λόγω «ράτσας». Το ότι ο νόμος αφορά συγκεκριμένα τους φιλάθλους, με επίσης συγκεκριμένες ποινές, δεν στοιχειοθετεί ρατσισμό. Με την ίδια λογική οι ποινές για αναίτια χρήση του μοχλού σήματος κινδύνου στα τρένα θα στοιχειοθετούσε ρατσισμό κατά των επιβατών.
Το ζήτημα των «εξοντωτικών ποινών» είναι κοινωνικό. Κατά καιρούς έχουν περάσει νόμοι που την εποχή που ψηφίστηκαν οι ποινές τους έμοιαζαν λογικές, αλλά με την πάροδο του χρόνου και τη μεταλλαγή της κοινωνίας κρίθηκαν εξοντωτικές. Είναι των «Γιάννη Αγιάννη», της ιστορίας που καταδικάστηκαν στα κάτεργα επειδή έκλεψαν ένα ψωμί. Σ' αυτές τις περιπτώσεις εμφανίζεται κάποιος Ουγκό, γράφει για την περίπτωση και οι νόμοι αλλάζουν κάτω από την κοινή κατακραυγή. Για την ώρα, οι κινητοποιήσεις περιορίζονται στους οργανωμένους, την ομάδα δηλαδή που θίγεται από την εφαρμογή του νόμου.


Το θέμα της άδικης σύλληψης και καταδίκης είναι πραγματικό, αλλά αφορά κάθε άνθρωπο που θα έμπαινε σε ομάδα που μέλη της πιθανόν να διέπρατταν αδικήματα. Για παράδειγμα, ένας πολίτης μπορεί κάλλιστα να διαδηλώσει μαζί με μια αντιεξουσιαστική ομάδα χωρίς να παραβεί κάποιο νόμο, είναι όμως αδύνατον, αν οι υπόλοιποι ρίχνουν Μολότοφ, να απαιτήσει από τους αστυφύλακες τα δακρυγόνα να πηγαίνουν μόνο στους παραβάτες. Είναι θέμα κοινής λογικής ότι, αν ταξιδέψεις με ομάδα οργανωμένων, κινδυνεύεις περισσότερο να καταδικαστείς άδικα για χουλιγκανισμό από το αν έχεις πάει σε μια άλλη εξέδρα.

Το επιχείρημα «πώς μπορεί ένας άνθρωπος που είναι στο κρατητήριο να συγκεντρώσει στοιχεία για να αποδείξει την αθωότητά του» έχει φυσικά βάση. Η απάντηση είναι «ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που μαζεύει αθωωτικά στοιχεία κάθε κατηγορούμενος που καταδικάζεται σε προφυλάκιση». Με τον δικηγόρο του, δηλαδή, που μαζεύει μαρτυρίες, εξετάζει τις καταθέσεις των αστυνομικών και γενικά χαράζει αυτό που ονομάζουμε «υπερασπιστική γραμμή». Καταδίκες με προφυλάκιση μέχρι την εκδίκαση της έφεσης έχουμε όχι μόνο για αδικήματα για χουλιγκανισμούς, αλλά και για οικονομικές καταδίκες από πολίτες, που μπορεί να είναι μέχρι και μητροπολίτες.

Για τους λόγους θέσπισης του νόμου νομίζω ότι είναι λάθος η άποψη που διατυπώθηκε ότι «έγινε για να φέρει τον κόσμο στα γήπεδα» και εφόσον δεν τον έφερε, ο νόμος απέτυχε. Ο κόσμος στα γήπεδα πάει ή δεν πάει από πληθώρα λόγων, που, για παράδειγμα, η ποιότητα του θεάματος και οι παρεχόμενες ανέσεις δεν έχουν καμία σχέση με τον χουλιγκανισμό. Νομίζω ότι η λογική του νόμου, όπως και η απαγόρευση των μετακινήσεων οργανωμένων οπαδών σε ματς εκτός έδρας, έγινε με γνώμονα την τήρηση της δημόσιας τάξης. Για να αποφεύγονται περιπτώσεις που θυμίζουν πρακτικές στρατευμάτων κατοχής, με χούλιγκαν να λεηλατούν, να καταστρέφουν αυτοκίνητα και να διαταράσσουν τη ζωή πολιτών που δεν φταίνε ότι η πόλη τους έχει επαγγελματική ποδοσφαιρική ομάδα.

Στο θέμα του χουλιγκανισμού χρειάζεται λιγότερος λαϊκισμός και υποκρισία. Ξεκινώντας μια ειλικρινή πολιτική, η διοίκηση της ΑΕΚ κατόρθωσε να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Εχοντας μια από τις πιο χουλιγκάνικες κερκίδες την εποχή που έπαιζε στο γήπεδο του Ακράτητου με δύο χιλιάδες θεατές, σήμερα η ΑΕΚ έχει μηδενική χουλιγκανική δραστηριότητα παίζοντας στο ΟΑΚΑ με δεκαπλάσιους. Χρειάστηκαν, όμως, ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα. Γιατί όταν η διοίκηση Νικολαΐδη επέτρεψε την παραλαβή εισιτηρίων για το ματς με τον Αρη στο «Κλ. Βικελίδης» και είδε κάποιος να πετούν φωτοβολίδες, δεν τα έριξε στην Αστυνομία, ούτε υπέκυψε στις εκκλήσεις «δεν θα το ξανακάνουμε». Απλώς δεν ξαναπήρε. Επίσης δεν είναι συμπτωματικό ότι ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός, από τότε που αποφάσισαν να ασχοληθούν με τον χουλιγκανισμό στην εξέδρα των γηπέδων τους και να μην παίρνουν εισιτήρια εκτός έδρας, άλλαξαν τη συμπεριφορά τής εξέδρας τους. Οπως δεν είναι επίσης συμπτωματικό ότι με τη διοίκηση του Θοδωρή Ζαγοράκη να ρίχνει κάθε φορά το βάρος των επεισοδίων στην Αστυνομία, οι οργανωμένοι του ΠΑΟΚ προκάλεσαν τα μεγαλύτερα επεισόδια του περσινού πρωταθλήματος στην Ξάνθη.


Η κυρά Λένη πέθανε το 1988 σε ηλικία 71 ετών. Καταγόταν από την Ισμαηλία, έμεινε την περισσότερη ζωή της στην Καλλίπολη Πειραιά και η μοναδική φορά που ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο ήταν όταν ο Παναθηναϊκός έκανε την πορεία μέχρι το «Γουέμπλεϊ». Σύμφωνα με όσα ξέρω, η κυρά Λένη ποτέ δεν έχει κάνει ατομικό ή ομαδικό σεξ με οπαδούς του ΠΑΟΚ στην Τούμπα ή όπου αλλού. Οπότε, αιωνία της η μνήμη, ας την αφήσουμε ήσυχη, ιδιαίτερα όταν είμαι βέβαιος ότι αν τη ρωτούσα τι είναι οι χούλιγκαν, θα μου απαντούσε «φυλή της Πολυνησίας».