Για κάποιους απαράδεκτος

Στα τέσσερα χρόνια που είχαμε το Euro δεν νομίζω ότι ήρθε ξένος στην Ελλάδα για να το δει και να φωτογραφηθεί δίπλα του. Στο ίδιο χρονικό διάστημα μερικές εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες ίδρωσαν να ανεβούν σκαλιά για να επισκεφθούν το μνημείο ειδικά για το οποίο τις περισσότερες φορές ήρθαν στην Ελλάδα. Οταν ο Οτο Ρεχάγκελ συνέκρινε την Ακρόπολη με το Euro του 2004, φαινόταν από το ύφος του ότι δεν έκανε πλάκα. Για τον Γερμανό οι Ελληνες μπορούν να είναι περήφανοι γι' αυτό που έκαναν οι αρχαίοι και γι' αυτό που έκαναν οι ίδιοι, αλλά μόνο κάτω από τις εντολές ενός Βορειοευρωπαίου. Ο Ρεχάγκελ απλώς δέχτηκε αυτό που όλοι λέγαμε: «Οι Ελληνες χρειάζονται τον Γερμανό τους».

Μόνο η εικόνα των μαυροφορεμένων με τα μούσια να περιμένουν στο Καλλιμάρμαρο για να κουνάνε σταυρούς και να δίνουν μετάλλια, επειδή μια ομάδα κέρδισε ένα κύπελλο σε ένα τουρνουά, πρέπει να ήταν αρκετή για να καταλάβει ο Γερμανός ότι έχει έρθει στο εξωτικό Τραλαλιστάν. Ο Οτο Ρεχάγκελ αντιλήφθηκε ότι οι Ελληνες είναι πρωτόγονοι ιθαγενείς, τους οποίους μπορείς εύκολα να κάνεις χαρούμενους, αλλά δεν είναι απαραίτητο να τους παίρνεις στα σοβαρά. Μέχρι του σημείου να αποφασίζει τι θα πρέπει να μαθαίνουν και τι όχι.

Οπως, για παράδειγμα, στη συνέντευξη Τύπου μετά το ματς με τη Ρωσία, όταν ένας Γερμανός δημοσιογράφος τον ρωτάει αν πιστεύει ότι θα τύχει σκληρής αντιμετώπισης στην Ελλάδα μετά την επιστροφή του. Ο Οτο Ρεχάγκελ αρχικά ζητεί από τον διερμηνέα να μη μεταφράσει την ερώτηση. Μετά λέει στον Γερμανό δημοσιογράφο, ο οποίος ξέρει πώς θα τον αντιμετωπίσουν οι Ελληνες, ότι απαντάει σε όποιες ερωτήσεις θέλει και σε αυτές που δεν θέλει, φεύγει. Και μετά, πραγματοποιώντας την απειλή του, σηκώνεται και φεύγει. Το να είσαι προπονητής μιας χώρας και να απαγορεύεις οι δηλώσεις σου να μεταφράζονται στη γλώσσα της πρέπει να είναι ρεκόρ.

Ο Ρεχάγκελ στα έξι χρόνια που βρίσκεται στην Ελλάδα δεν έκρυψε την άποψή του για τη χώρα. Σε αντίθεση με τον Εβαλντ Λίνεν, που σε έξι μήνες μπορούσε να συνεννοείται στα ελληνικά, ο Ρεχάγκελ σε έξι χρόνια ως προπονητής της Εθνικής δεν μπορεί να παραγγείλει σαλάτα. Εχοντας σπίτι με νοίκι των τριών και βάλε χιλιάδων, είναι ζήτημα να έχει μείνει ένα χρόνο. Στο ελληνικό πρωτάθλημα ο Ρεχάγκελ βλέπει πέντε ματς μάξιμουμ. Από την άλλη, όμως, ο Ρεχάγκελ έχει κάνει μακράν τη μεγαλύτερη επιτυχία στην ιστορία της Εθνικής. Οπότε;

Αν μιλήσετε με ανθρώπους που έζησαν την κατοχή, οι περισσότεροι αναφέρονται στους Ιταλούς σαν μακαρονάδες, αλλά όταν μιλάνε για τους Γερμανούς, η φωνή τους έχει ένα δέος. Οι περισσότεροι Ελληνες γουστάρουν το γερμανικό αφεντιλίκι. Υπάρχουν όμως και Ελληνες που πιστεύουν ότι αφεντικά έχουν μόνο τα σκυλιά. Γι' αυτούς οποιοσδήποτε δεν σέβεται τη χώρα και τη γλώσσα της η συμπεριφορά του Ρεχάγκελ είναι απαράδεκτη.


Οσο είναι υποχρέωσή μας να κριτικάρουμε αυστηρά την Εθνική χωρίς να ξεχνάμε το επίτευγμα της Πορτογαλίας τόση υποχρέωση έχουμε να μην ξεχνάμε ότι η Εθνική Ελλάδας δεν ξεκίνησε να υπάρχει από το 2004. Η κριτική μπορεί να γίνεται ανά ματς ή τουρνουά, μπορεί να γίνεται σύμφωνα με την προσφορά του κάθε παίκτη, μπορεί να γίνεται σε ολόκληρη την ιστορία της Εθνικής, στη μεταπολεμική της ιστορία, στην ιστορία της με προπονητή τον Ρεχάγκελ, και φυσικά τα συμπεράσματα από την κριτική θα διαφέρουν. Το μόνο που δεν μπορεί να γίνεται είναι να επιλέγεται η Πορτογαλία και ό,τι άλλο έχει συμβεί να είναι μια άσχημη στιγμή. Σε αυτή τη χρονική λογική πιο εύκολο είναι να συμπεράνεις ότι η ιστορία της Εθνικής Ελλάδας είναι μια συλλογή αποτυχιών με αναλαμπή το Euro, παρά το αντίστροφο.

Ξεκινάμε, λοιπόν, με το ότι η σκληρή κριτική ασκήθηκε στην Ελλάδα όχι για τις εμφανίσεις της στο Confederation Cup, που είχαμε πει ότι ως θεσμός ήταν μπασκλάς, όχι για τον αποκλεισμό από το Μουντιάλ, που είχαμε πει ότι ήταν αποτέλεσμα της ήττας από την Αλβανία, τότε που δεν ήμασταν έτοιμοι, αλλά για ένα πολύ συγκεκριμένο γεγονός. Το ματς εναντίον της Σουηδίας. Οχι επειδή χάσαμε. Με τους Ρώσους επίσης χάσαμε, αλλά κανένας δεν έγραψε κακή κουβέντα.

Η κριτική έγινε για τον τρόπο του παιχνιδιού, ο οποίος ήταν παθητικός και απαράδεκτος. Ολη η υπόλοιπη επιχειρηματολογία για τις Ιταλίες που τρώνε τρία και τις διοργανώτριες που δεν μπορούν να κερδίσουν είναι εκ του πονηρού. Η οξεία κριτική έγινε για την ξεφτίλα των λεπτών που γυρίζαμε την μπάλα γύρω γύρω, μπας και πιάσουμε κορόιδα τους Σουηδούς και βγάλουν παίκτη μπροστά. Η κριτική έγινε στην Εθνική για δειλή και εξευτελιστική τακτική. Γκέγκε, παιδιά; Αν όχι γκέγκε, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να γίνει πιο πενηνταράκια η ιστορία.

Ενα μεγάλο λάθος που έγινε μετά την Πορτογαλία ήταν μια διάθεση να πατουλιδίσουμε μετά το Euro. Οπως η Βούλα μετά τη νίκη στη Βαρκελώνη σταμάτησε να τρέχει στα εμπόδια, έτσι και οι παίκτες της Εθνικής με τις δηλώσεις «δεν έχουμε να αποδείξουμε τίποτα» και «δεν χρειάζεται να δώσουμε απαντήσεις» έδειξαν τη διάθεση να σταματήσουν να κρίνονται. Και όποιος δοκιμάσει να τους κρίνει, να του πετάνε την επιτυχία του Euro στη μούρη με ένα κομμάτι των δημοσιογράφων να σιγοντάρει κουτοπόνηρα «περιμένανε την ήττα της Εθνικής για να βγάλουν χολή». Ετσι, στις ήττες δεν μπορεί να ασκηθεί κριτική, στις νίκες επίσης, μια και είναι κομμάτι ροκ να γράψει κάποιος «είναι ντροπή τους που νίκησαν», και καθαρίσαμε από κάθε κίνδυνο κριτικής.

Αλλά το θέμα του Τύπου πάει να γίνει βασικό στην Εθνική. Ο Μπασινάς μιλάει μετά το ματς με τη Ρωσία και το θέμα είναι πώς ερμηνεύθηκαν οι δηλώσεις του μετά το προηγούμενο ματς και αν τα ρεπορτάζ ήταν σωστά. Ο Κυργιάκος δηλώνει ότι δεν έχουν να απαντήσουν σε τίποτα. Ο Τοροσίδης, ότι δεν πρέπει να γίνεται τέτοια κριτική. Ο Γκέκας παραπονιέται που οι Ελληνες δημοσιογράφοι δεν υπερασπίστηκαν την Εθνική όταν κάποιοι έγραφαν ότι, αντί για την Ελλάδα, έπρεπε να είχε πάει η Αγγλία. Ο Λυμπερόπουλος δηλώνει την αδιαφορία του για ανθρώπους που δεν ξέρουν μπάλα και κρατάνε ένα στυλό, αλλά και την πικρία του για κριτική από παλιούς παίκτες και προπονητές. Γραφείο αποδελτοποίησης Τύπου αντί για ποδοσφαιρική ομάδα να ήταν η Εθνική, δεν θα ασχολούνταν οι παίκτες τόσο με το τι γράφεται. Πάμε στο επόμενο θέμα.

Οσο και να μην το καταλαβαίνουν οι παίκτες της Εθνικής, αυτά που γράφονται και λέγονται είναι για τους αναγνώστες, τους τηλεθεατές και τους ακροατές. Φυσικά οι παίκτες έχουν το δικαίωμα της κρίσης, αλλά η τελική κρίση είναι πάντα του αναγνωστικού κοινού. Σε πιστεύει, σε διαβάζει, βρίσκεις δουλειά. Δεν σε διαβάζει, σε λίγο διαβάζεις εσύ τους άλλους. Επίσης, το ότι έχει παίξει κάποιος μπάλα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μπορεί να την αναλύσει και να εκφράσει την ανάλυσή του. Αν ήταν έτσι, όποια εφημερίδα, ραδιόφωνο ή κανάλι έπαιρνε μόνο παλιούς παίκτες θα βαριόταν να μετράει χρήμα.

Το χάβαλο που γίνεται με την Εθνική στην Αυστρία έχει συγκεκριμένους λόγους. Ο κύριος είναι ότι η Εθνική μετά τον Ζαγοράκη δεν έχει πια αρχηγό που να τυγχάνει της αποδοχής παικτών και ΕΠΟ. Ο Δέλλας είναι μια χαρά με τους παίκτες, αλλά η σχέση του με τον Γκαγκάτση είναι κακή. Ο Μπασινάς παραείναι μουρμούρης για να παίξει τέτοιο ρόλο. Ο Καραγκούνης είναι ηγέτης, αλλά μόνο στον αγωνιστικό χώρο. Ο Νικοπολίδης δεν ασχολείται και πολύ με τα κοινά. Οσο για τους υπόλοιπους, για διάφορους λόγους ο καθένας δεν μπορεί να αναλάβει τον ρόλο.

Επίσης, από την αποστολή στην Αυστρία λείπει ο Θόδωρος Θεοδωρίδης. Ο Πρίγκιψ του Λουξεμβούργου, που πήρε αυτό το παρατσούκλι γιατί κινείται σε ρυθμό Λουξεμβούργου, την προηγούμενη φορά είχε παίξει καταλυτικό ρόλο στην πορεία της Εθνικής ως ενδιάμεσος της ομάδας με τον Τύπο. Πρέπει να είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει καλές σχέσεις με τον Γκαγκάτση, τους παίκτες, τον προπονητή και το σύνολο του Τύπου. Η ένταξή του στην ομάδα του Πλατινί μπορεί να βοήθησε την ΟΥΕΦA, αλλά αποδυνάμωσε την ομάδα.


Το κύριο σημείο είναι η έλλειψη ελεγχόμενης οργής. Την προηγούμενη φορά οι παίκτες της Εθνικής ήταν οργισμένοι με όσους τους είχαν αμφισβητήσει. Τώρα πήγαν στην Αυστρία με τις ευχές ή την ανοχή όλων. Και όσο οι Μπιτλς είχαν δίκιο όταν έλεγαν «All you need is love» τόσο μοιάζει να είναι σωστή η άποψη ότι αυτή η Εθνική οικοδομήθηκε στο μίσος.