Η Ζενίτ που θυμίζει -λίγο- την Ντιναμό Κιέβου...

Η Κεϊλάνη γινόταν ανεξάρτητο κράτος. Ο Αμερικανός πρόεδρος Νίξον διέταζε να ενταθούν οι βομβαρδισμοί στο Βιετνάμ. Στην Ελλάδα καταδικάζονταν σωρηδόν αντίπαλοι της χούντας. Στα βρετανικά charts κυριαρχούσαν δύο LP που έμελλε να μείνουν κλασικά. Το «Harvest» του Neil Young και το «Machine Head» των Deep Purple.

Ολα αυτά τα... απόμακρα συνέβαιναν τον Μάιο του 1972. Από τότε είχε να αντιμετωπίσει η σκωτσέζικη Ρέιντζερς ρωσική (τότε σοβιετική) ομάδα σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Τότε ήταν Κύπελλο Κυπελλούχων. Ρέιντζερς - Ντιναμό Μόσχας 3-2, στη Βαρκελώνη. Αξέχαστο στοιχείο του τελικού: κάθε φορά που οι Σκωτσέζοι σημείωναν γκολ, ο αγωνιστικός χώρος πλημμύριζε από μεθυσμένους συμπατριώτες τους που πανηγύριζαν! Ναι, τέτοιο «φολκλόρ» -αδιανόητο για το σημερινό ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό status.

Τι τροποποιήθηκε ελάχιστα από τότε; Το σκωτσέζικο ποδόσφαιρο -σαν να λέμε «τσιγκουνιά» ακόμα και στις καινοτομίες... Οσον αφορά το άλλο «στρατόπεδο» του φετινού τελικού ΟΥΕΦΑ, το ερώτημα δεν είναι πόσο θυμίζει η Ζενίτ την Ντιναμό Μόσχας, η οποία ουδέποτε άφησε εποχή. Το ερώτημα είναι κατά πόσο η Ζενίτ θυμίζει την Ντιναμό Κιέβου, ομάδα που το 1975 αποδείχθηκε κορυφαία μαθήτρια του «δάσκαλου» Αγιαξ στο μάθημα του «ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου». Ομάδα που 11 χρόνια αργότερα απέδειξε ότι η εξαιρετική αφομοίωση του μαθήματος εξακολουθούσε να τελεσφορεί. Οχι, δεν ήταν αυτά καθαυτά τα χορταστικά 3-0 στους δύο τελικούς του Κυπέλλου Κυπελλούχων, επί της Φερεντσβάρος το '75 και επί της Ατλέτικο Μαδρίτης το '86. Το ποδοσφαιρικό στυλ ήταν αυτό που καθιστούσε μοναδική την Ντιναμό Κιέβου. Ομάδα πολλών τροπαίων δεν έγινε, αλλά αφότου ο Αγιαξ έπαψε να μεσουρανεί, εκείνη απέμεινε -σε συλλογικό επίπεδο- η μόνη αυθεντική εκπρόσωπος του total football.

Είναι πολύ τιμητικό για τη Ζενίτ και μόνο το γεγονός ότι διατυπώνεται, δειλά δειλά, το ερώτημα κατά πόσο αποτελεί την Ντιναμό Κιέβου της σύγχρονης εποχής, δεδομένων φυσικά των διαφορών που χωρίζουν το ποδόσφαιρο των δύο εποχών. Η ενδεδειγμένη απάντηση είναι μάλλον ότι η Ζενίτ έχει απλώς ενσωματώσει στο παιχνίδι της στοιχεία της Ντιναμό. Εως εκεί. Θεμελιώδες στοιχείο της παρέας του Μπλαχίν ήταν η ικανότητά της να ελέγχει το παιχνίδι σχεδόν καθ' όλη τη διάρκειά του, «απλώνοντάς το» σε κάθε σημείο του γηπέδου, με τρόπο αφάνταστα χορταστικό για το μάτι και αφόρητα «βαρύ» για τον εκάστοτε αντίπαλο.

Η σταθερή κυριαρχία (παντού) στον χώρο καθιστούσε... προαιρετικό τον ταχύτατο ρυθμό, τουλάχιστον σε αγώνες που δεν είχαν υψηλό συντελεστή δυσκολίας -«πολυτέλεια» ασύμβατη με το σύγχρονο ποδόσφαιρο. Το 1976 η Ντιναμό επικράτησε του ΠΑΟΚ 4-0 σχεδόν... περπατώντας: δεν «ορμούσαν» οι παίκτες της στην «κόντρα», δεν ήταν δα παρανοϊκός ο ΠΑΟΚ ώστε να ανοιχτεί. Απλούστατα μια ξαφνική επιτάχυνση ήταν αρκετή, αφού ο «Δικέφαλος του Βορρά»

-όπως η μεγάλη πλειονότητα των ομάδων τότε- ήταν εξουθενωμένος από τη διαρκή προσπάθεια να ελέγξει τους χώρους.
Τέτοια πληρότητα η Ζενίτ δεν έχει, διαθέτει όμως την ικανότητα να κάνει σποραδικά ό,τι επιτύγχανε η Ντιναμό σε... ενενηντάλεπτα: η φάση που απέφερε το δεύτερο γκολ της Ζενίτ σε βάρος της Μπάγερν θυμίζει Ντιναμό, αλλά και κάτι από εκείνο το «όργιο πάσας» που προηγήθηκε του ολλανδικού γκολ σε βάρος των Γερμανών στον τελικό του Μουντιάλ '74. Σε ατομικό επίπεδο, όμως, οι καριέρες των παικτών της Ζενίτ προδιαγράφονται καλύτερες από εκείνες που έκαναν οι παίκτες της Ντιναμό. Οξύμωρο; Καθόλου! Ηταν τόσο άψογη, ιδιαίτερη και αδιαλείπτως λειτουργούσα η «μηχανή» του Λομπανόφσκι, ώστε οι παίκτες αδυνατούσαν να λειτουργήσουν πέρα και έξω από αυτή.

Ασοι όπως ο Ζαβάροφ και ο Μπελάνοφ απέτυχαν να λάμψουν, όταν δοκίμασαν την τύχη τους στην Ιταλία, τη Γερμανία και αλλού. Και ας είχαν αφήσει άφωνη την Ευρώπη όσο αγωνίζονταν στις ομάδες-κομπιούτερ (1986) της Ντιναμό και της εθνικής ΕΣΣΔ.

Τέτοιο πρόβλημα οι παίκτες της Ζενίτ δεν προβλέπεται να αντιμετωπίσουν -συν τοις άλλοις, επειδή στο ποδόσφαιρο της παγκοσμιοποίησης και των πολυεθνικών ρόστερ οι παραστάσεις αφθονούν. Η ίδια η ομάδα του Αντβοκάατ διαθέτει 11 παίκτες που δεν είναι Ρώσοι. Η Ζενίτ δεν θα μπορούσε να είναι ομάδα-κομπιούτερ όπως η Ντιναμό, αν όμως έδινες στον υπολογιστή εντολή για «αναζήτηση» με τις λέξεις «μελλοντικές ατομικές καριέρες» θα σου «έβγαζε» περισσότερα πράγματα. Και οι σύλλογοι-μνηστήρες μάλλον θα είναι πολλοί...