Ολυμπιακοί Αγώνες και μποϊκοτάζ

Mε αφορμή τις περιπέτειες της Ολυμπιακής Φλόγας στην περιοδεία της ανά τον κόσμο. Το ότι οι Ολυμπιακοί είναι μία μεγάλη επιχείρηση που δεν έχει καμία σχέση με ιδέες είναι δεδομένο. Και ως μία επιχείρηση με παγκόσμια δυναμική παρέχει ένα ισχυρότατο βήμα προβολής. Πολύ λογικό, λοιπόν, που όλοι όσοι υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, ειδικά στην περίπτωση του Θιβέτ, επιλέγουν τη διαδρομή της Φλόγας για να διαμαρτυρηθούν και να γνωστοποιήσουν το πρόβλημα. Αλλωστε, η σχέση των Ολυμπιακών Αγώνων με την πολιτική, την προβολή ή και την προπαγάνδα είναι στενή, από πολύ παλιά. Από τις Ολυμπιάδες που σημαδεύτηκαν από την παρέμβαση της πολιτικής προπαγάνδας ξεχωρίζουν αναμφίβολα οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου, το 1936. Η Γερμανία και οι ναζί χρησιμοποίησαν τους Ολυμπιακούς του Βερολίνου για να προωθήσουν τις ρατσιστικές τους αντιλήψεις περί της ανωτερότητας της αρίας φυλής. Επρόκειτο για μία προπαγάνδα που συνέτριψε ο Τζέσε Οουενς με τα 4 χρυσά μετάλλιά του. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του άλματος εις μήκος ο Γερμανός αντίπαλος του Οουενς, Λουζ Λονγκ, τον συνεχάρη δημόσια, με αποτέλεσμα να πέσει στη δυσμένεια του καθεστώτος. Οι Ολυμπιακοί του Λονδίνου το 1948 ήταν επίσης σημαντικοί, καθώς η συμμετοχή σε αυτούς μαρτυρούσε την αποδοχή του status quo που προέκυψε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στους Αγώνες δεν προσκλήθηκαν η Γερμανία και η Ιαπωνία εξαιτίας του ρόλου τους στον πόλεμο, ενώ η τότε Σοβιετική Ενωση προσκλήθηκε, αλλά δεν εμφανίστηκε. Οι Ολυμπιακοί του 1952 έγιναν στο Ελσίνκι, τη χρονιά που σηματοδοτεί την έναρξη των αντιπαραθέσεων του Ψυχρού Πολέμου. Η Δ. Γερμανία παίρνει μέρος για πρώτη φορά, ενώ η Σοβιετική Ενωση επιστρέφει ύστερα από απουσία 40 χρόνων. Οι Σοβιετικοί, μάλιστα, σχεδίαζαν να έχουν την Ολυμπιακή τους ομάδα στο Λένινγκραντ και να τη μεταφέρουν αεροπορικώς κάθε μέρα στη Φινλανδία. Οι Ολυμπιακοί της Μελβούρνης σημαδεύτηκαν από αρκετές απουσίες κρατών για διαφορετικούς λόγους. Η Κίνα δεν πήρε μέρος διαμαρτυρόμενη για την ενέργεια της ΔΟΕ να αναγνωρίσει την Ταϊβάν, η Ισπανία, η Ελβετία και η Ολλανδία απείχαν διαμαρτυρόμενες για τη σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία, ενώ η Αίγυπτος, ο Λίβανος και το Ιράκ μποϊκοτάρισαν τους Αγώνες διαμαρτυρόμενες για την εισβολή του Ισραήλ στη Χερσόνησο του Σινά. Στους Ολυμπιακούς της Ρώμης το 1960 απαγορεύτηκε η συμμετοχή της Ν. Αφρικής εξαιτίας της ρατσιστικής συμπεριφοράς του καθεστώτος. Στους Ολυμπιακούς του '68, που έγιναν σε μία ταραγμένη χρονιά με φοιτητικές κινητοποιήσεις σε όλο τον κόσμο στην αιχμή του πολέμου του Βιετνάμ, με τις δολοφονίες του Κένεντι και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Σμιθ και ο Κάρλος, Αμερικανοί δρομείς που πήραν την 1η και 3η θέση στα 200 μέτρα, στην απονομή σχημάτισαν τον χαιρετισμό των «μαύρων πανθήρων». Το 1972 στο Μόναχο έχουμε το τρομοκρατικό χτύπημα των Παλαιστινίων στο Ολυμπιακό Χωριό, που κατέληξε σε αιματοχυσία με 9 νεκρούς Ισραηλινούς αθλητές, τους 5 τρομοκράτες και 1 αστυνομικό. Το 1976 στο Μόντρεαλ την τελευταία στιγμή 30 αφρικανικές χώρες μποϊκοτάρισαν τους Αγώνες επειδή η ΔΟΕ δεν απαγόρευσε τη συμμετοχή της Ν. Ζηλανδίας, η ομάδα ράγκμπι της οποίας «έσπασε» το εμπάργκο και έδωσε ένα παιχνίδι στη Ν. Αφρική. Στην Ολυμπιάδα της Μόσχας 60 κράτη δεν πήραν μέρος στους Αγώνες διαμαρτυρόμενα για τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν. Τέσσερα χρόνια μετά, στο Λος Αντζελες, η Σοβιετική Ενωση με άλλες 14 «σοσιαλιστικές» χώρες ανταποδίδουν το μποϊκοτάζ της Μόσχας. Ηταν η τελευταία Ολυμπιάδα που υπήρξε κάποιο μποϊκοτάζ. Ομως στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου είναι αρκετοί οι ηγέτες που ανακοίνωσαν ότι δεν θα παραστούν στην τελετή έναρξης διαμαρτυρόμενοι για τη στάση της Κίνας στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υποκρισία ολκής. Αυτοί -ή τουλάχιστον οι περισσότεροι από αυτούς- που διαμαρτύρονται είχαν ψηφίσει υπέρ των Ολυμπιακών του Πεκίνου. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του μποϊκοτάζ, γιατί δεν επέλεγαν τον τομέα των εμπορικών συναλλαγών με την Κίνα, που θα «πονούσε» περισσότερο; Μήπως γιατί έχει οικονομικό κόστος;

Για ένα συλλαλητήριο αδειανό

Δύο επισημάνσεις για το προχθεσινό συλλαλητήριο των φίλων του Παναθηναϊκού. Με ενόχλησε το γεγονός ότι από τις τηλεοράσεις είχε περιορισμένη ή και μηδενική κάλυψη. Ανεξαρτήτως του λόγου για τον οποίο συγκεντρώθηκαν, 20.000 άνθρωποι στο κέντρο της πόλης κυριακάτικα είναι ΕΙΔΗΣΗ. Είτε μας αρέσει είτε όχι. Η δεύτερη επισήμανση. Αξίζουν συγχαρητήρια στους οργανωτές, που καλό θα ήταν να μας είχαν γνωστοποιήσει και την ταυτότητά τους, για την περιφρούρηση και τον ειρηνικό χαρακτήρα της διαμαρτυρίας. Παρά τις όποιες μικρές και τελικά χωρίς ιδιαίτερη σημασία υπερβολές. Ούτε τζαμαρίες κατέβηκαν, ούτε Μολότοφ έπεσαν, ούτε αυτοκίνητα κάηκαν. Επί της ουσίας, τώρα. Για ποιο λόγο έγινε το προχθεσινό συλλαλητήριο; Για να δημοσιοποιήσει την απογοήτευση μιας μερίδας φίλων του ΠΑΟ για την πορεία της ομάδας τα τελευταία χρόνια; Αν έγινε γι' αυτό, ήταν επιτυχημένο, αν και η απογοήτευση φαίνεται και από τις άδειες κερκίδες. Κυρίως από αυτές. Μήπως το συλλαλητήριο έγινε για να αναγκάσει τον ιδιοκτήτη της ομάδας να την πουλήσει; Αν έγινε γι' αυτό, ήταν μία λανθασμένη κίνηση. Κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει κάποιον να πουλήσει κάτι, αν ο ίδιος δεν το θέλει. Και πέρα από αυτό, πόσο πεπεισμένοι για τις προθέσεις ενός πιθανού αγοραστή -ο οποίος μάλιστα δεν έχει πει δημόσια ότι θέλει να αγοράσει- είναι όλοι αυτοί που διαμαρτύρονται; Το ποδόσφαιρο έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ήταν ένα χόμπι για πλούσιους κυρίους. Το ποδόσφαιρο, τώρα, δίνει χρήμα, προβολή, μπορεί να λειτουργήσει σαν μοχλός πίεσης για την προώθηση συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων ή σαν ασπίδα προστασίας. Το επιχείρημα ότι ο ΠΑΟ είναι ιδέα -όπως και κάθε ομάδα- και ανήκει στον λαό του είναι ηλιθιότης. Μπορεί μία ομάδα να ιδρύθηκε στο όνομα μιας ιδέας, στο όνομα ενός τόπου, μιας ιστορίας, αλλά αυτό δεν την ταυτίζει ούτε με την ιδέα, ούτε με τον τόπο, ούτε με την ιστορία. Η ομάδα -καμία ομάδα- δεν είναι θρησκεία. Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Οχι σαν ζήτημα ζωής ή θανάτου. Γιατί αν ήταν κάτι τόσο σοβαρό, τότε θα έπρεπε αυτοί οι 20.000 άνθρωποι –και όχι μόνον αυτοί– να είχαν βγει εδώ και καιρό στους δρόμους ζητώντας ένα τίμιο πρωτάθλημα για όλους. Ομως, δεν το έκαναν. Και ούτε θα το κάνουν. Γιατί και αυτούς, όπως και τους άλλους, τους ενδιαφέρει να κερδίζει μόνο η δική τους ομάδα. Και οι άλλοι να πάνε να…