Το άλλο με τον Τοτό, ντυμένο Πίνδαρο...

Αντε πάλι… Με αφορμή την Τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας «ανάβει» ο πυρσός της «προγονοπληξίας», του φανφαρονισμού, της κενολογίας. Φτου κι απ' την αρχή οι ύμνοι για το Ολυμπιακό «αρχαίο πνεύμα», το «αθάνατο» το –δήθεν– συνυφασμένο με την ευγενή άμιλλα, τα υψηλά ιδανικά, την ανιδιοτέλεια κ.λπ.

Υπό μία έννοια, ναι, το αρχαίο Ολυμπιακό πνεύμα είναι όντως αθάνατο. Αναλλοίωτο ανά τους αιώνες. Διότι, θέλουμε δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε, από εκείνη την εποχή έλκουν την καταγωγή τους η διαφθορά, η αποθέωση της οικονομικής ισχύος, οι ανταγωνισμοί εξουσίας, ο αμοραλισμός, τα φαινόμενα εξαγοράς και απάτης: όλα όσα με αναπόφευκτη ευκολία καταλογίζουμε –ορθότατα– στο σύγχρονο Ολυμπιακό status, αντιδιαστέλλοντάς τα –αφελώς– προς το αρχαίο Ολυμπιακό «μεγαλείο» («που μας μάθαν' στο σχολείο», όπως τραγουδούσε και ο Β. Παπακωνσταντίνου).

Ας αρχίσουμε από τις πλέον soft παραμέτρους: λένε ότι «τω καιρώ εκείνω» δεν χωρούσαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες το υλικό όφελος, ο επαγγελματισμός. Το άλλο με τον Τοτό, ντυμένο Πίνδαρο, το ξέρετε; Από το δεύτερο ήμισυ του 5ου π. Χ. αιώνα η Ολυμπιακή νίκη κόμιζε πλούτο και αξιώματα – πολιτικά ή στρατιωτικά. Μετά τον 5ο π.Χ. αιώνα προστέθηκε και η φοροαπαλλαγή. Ποιος κότινος, ποια δάφνη, ποιος περιορισμός στην ηθική ικανοποίηση και πράσινα άλογα…

Αλογα είπαμε; Ω, ναι, οι αρματοδρομίες ήταν ένα από τα πλέον «γκλαμουράτα» αγωνίσματα της εποχής. Οχι μόνο επειδή οι νίκες είχαν τεράστιο αντίκτυπο, αλλά επιπροσθέτως διότι με τις αρματοδρομίες συνέβαινε κάτι… απολαυστικό: εάν διέθετες χρήμα γευόσουν νίκες δίχως καν να είσαι εσύ ο ηνίοχος! Νικητής ανακηρυσσόταν ο ιδιοκτήτης των αλόγων, όχι ο ηνίοχος. Ο Αλκιβιάδης, που διέθετε την οικονομική ευχέρεια για να εκτρέφει καλά άλογα και να έχει στη δούλεψή του έμπειρους ηνίοχους, εκπροσωπήθηκε στην Ολυμπία από… επτά άρματα. «Κέρδισε» –δι' αντιπροσώπων– την πρώτη, δεύτερη και τέταρτη θέση. Κατόπιν, περιχαρής και καμαρωτός, απευθύνθηκε στους Αθηναίους. Για να τους πει τι; Οτι οι «νίκες του» απεδείκνυαν πως άξιζε να ασκεί εξουσία περισσότερο από τον καθένα…

Σελίδες ολόκληρες θα χρειάζονταν για να γίνει κάποια, σχετικά επαρκής, αναφορά στα Ολυμπιακά παιχνίδια εξουσίας, αρχής γενομένης από τη φιλοδοξία του Κύλωνα (7ος αιώνας π.Χ.) να γίνει τύραννος της Αθήνας. Ελα, μωρέ, μια απλή επιβράβευση της νίκης του στους Ολυμπιακούς Αγώνες θα ήταν. Σιγά το πράγμα. Περισσότερες σελίδες θα χρειάζονταν για να γίνει μνεία στη διαφθορά και τις δωροδοκίες. Οχι μόνο στις τάξεις των αθλητών: σύμφωνα με τον Πλούταρχο, «λαδώνοντας» ελλανοδίκες αποκτούσες νικητήριο στεφάνι ακόμα κι αν δεν είχες περάσει καν έξω από τον τόπο διεξαγωγής των αθλημάτων!

ΥΓ.: Περισσότερα –και αναλυτικότερα– μεθαύριο.