Eνα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη

Αυτά είναι προβλήματα. Θα διαβάσει τον τίτλο ο Αντώνης Πανούτσος και θα νομίσει ότι είμαι ο Διονύσης Ελευθεράτος που -με ψευδώνυμο- ξαναγράφει το κομμουνιστικό μανιφέστο. Είναι και η μέρα περίεργη με τα συλλαλητήρια και τις απεργίες, μπορεί να έχει πιει και κανένα «σπίρτο» και μάλιστα, άμα το χθεσινό βράδυ τραβιότανε στους ναούς του οινοπνεύματος με τίποτε παλιοπαρέες από Ψαριανούς και άλλες αριστερές νεροφίδες του είδους, πάει... Μπορεί να τον χάσουμε τον Αντώνη. Θα νομίσει ότι έγινε η επανάσταση, επικράτησε η φράξια Ελευθεράτου που κρατικοποίησε την εφημερίδα και από αύριο θα στηνόμαστε με τις ώρες στις ουρές έξω από τα κολεκτιβοποιημένα «Καρφούρ» για να βρούμε κάτι να φάμε.

Ασε που το νέο καθεστώς θα επιβάλει το υποχρεωτικό αλκοτέστ στους δημοσιογράφους πριν αρχίσουν να γράφουν, οπότε βλέπω τον Αντώνη, ως άλλο Ζαχάρωφ, να εξορίζεται κάπου και να περιμένει κανένα Νόμπελ από την ελεύθερη Δύση ή άντε κανένα μολτ από τη «μαύρη αγορά» που θα του πασάρουν οι αντιστασιακοί, για να μην τινάξει τα πέταλα. Το χειρότερο για τον Αντώνη θα είναι όταν τον ανακρίνουν οι χοντροκώλες του Διονύση. Ωραία εισαγωγή έκανα, τώρα που την ξαναδιαβάζω... Δεν το αποκλείω να αρχίσω να πίνω κι εγώ. Βλέπω ότι αποδίδει. Τέλος πάντων.

Το φάντασμα του τίτλου όμως είναι υπαρκτό, αν και δεν έχει καμία σχέση με το φάντασμα του Μαρξ. Βέβαια, τώρα που το ξανασκέφτομαι, δεν βάζω και το χέρι μου στη φωτιά. Ολοι, ή τουλάχιστον οι περισσότεροι με τους οποίους μιλάω μετά την αγωνιστική της Κυριακής, εκτιμούν ότι παρακολουθούμε ένα συναρπαστικό πρωτάθλημα. Εκτίμηση που βασίζεται στις εναλλαγές στην κορυφή της βαθμολογίας κυρίως, αλλά δεν μπορεί -αυτή η εκτίμηση- να εξηγήσει πώς αυτό το συναρπαστικό πρωτάθλημα από πλευράς ποδοσφαιρικού θεάματος ούτε που βλέπεται.

Φαντάζομαι ότι η εξέλιξη δημιουργεί ένα είδος αγωνίας, ένα είδος σασπένς για την ομάδα που θα κατακτήσει το πρωτάθλημα. Δεν είναι όμως εκείνο το είδος της αγωνίας που στον κινηματογράφο ονομάζουν συμμετοχική, που βάζει τον θεατή μέσα στην εξέλιξη της υπόθεσης. Είναι μια αγωνία που βρίσκει ανταπόκριση μόνο στις οπαδικές συνειδήσεις. Οι υπόλοιποι πιστεύουν ότι το πρωτάθλημα θα το πάρει όχι ο καλύτερος, αλλά ο λιγότερο κακός.

Παραδόξως, κάτι ανάλογο φαίνεται να συμβαίνει και σε άλλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, στα οποία και εκεί το θέαμα είναι το ζητούμενο. Φυσικά, τηρουμένων των αναλογιών, άσχημο είναι το θέαμα και στην Primera και στη Serie A και στο Championnat και κάπως λιγότερο στην Bundesliga και -εν μέρει- στο αγγλικό πρωτάθλημα. Εκεί, εξαιτίας της μεγάλης διαφοράς μεταξύ των 5 ομάδων που πρωταγωνιστούν και ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες σε δυναμικότητα, συχνά δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι ο δείκτης θεάματος είναι υψηλότερος απ' ό,τι αλλού. Τον περιορισμό του θεάματος τον εντοπίζουμε -τουλάχιστον έτσι πιστεύω- και στα παιχνίδια του Τσάμπιονς Λιγκ.

Παντού, σε όλη την Ευρώπη, οι ομάδες οργανώνουν το παιχνίδι τους με τέτοιον τρόπο ώστε πρωταρχικό μέλημά τους να είναι το πώς θα καταστρέψουν το παιχνίδι του αντιπάλου. Αυτή η προσέγγιση στο παιχνίδι, καθόλου δημιουργική, που γεμίζει το κέντρο με χαφ που κάνουν τα πάντα, που καταπίνουν χιλιόμετρα και σφίγγουν τον αντίπαλο σαν πεισματάρικα χταπόδια, είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης να διασφαλιστεί η νίκη, έστω και με μισό μηδέν, πάση θυσία. Γιατί η νίκη σημαίνει χρήμα, που είναι πολύ προτιμότερο από το θέαμα.

Οσοι θέλουν θέαμα ας πάνε στα 5x5. Μπορεί να πετύχουν παιχνίδι της μεικτής Lagavulin-Πανούτσου εναντίον της ΚΟΒ Χοντροκώλες Ελευθεράτου. Πέφτουν κορμιά.

Η τυραννία του αυτονόητου

Τώρα, που απομένουν μόλις πέντε αγωνιστικές για τη λήξη του πρωταθλήματος, είναι σίγουρο ότι η αθλητική ενημέρωση θα μας βομβαρδίσει με τα πυρά του αυτονόητου. Το κάνει ήδη.

Ο προπονητής του ΠΑΟ μαθαίνουμε ότι ζήτησε από τους ποδοσφαιριστές του να πετύχουν το «πέντε στα πέντε» στα παιχνίδια που απομένουν. Λες και υπήρχε περίπτωση να τους ζητήσει να κάνουν οπωσδήποτε το «τρία στα τρία» και να φέρουν μία ισοπαλία. Ε, αν χάσουν και ένα παιχνίδι δεν χάθηκε ο κόσμος. Αλλωστε, οι άλλοι μπορεί να χάσουν περισσότερα, γιατί έχουν δύσκολο πρόγραμμα.

Από την άλλη πλευρά, στου Ρέντη, ο Ισπανός προπονητής των «ερυθρολεύκων» είπε στους ποδοσφαιριστές της ομάδας του ότι το πρωτάθλημα είναι τώρα, μετά την ήττα του ΠΑΟ στην Ξάνθη, στο χέρι τους. Προφανώς ο πρώην βοηθός του Τάκη Λεμονή θεωρεί πιο σίγουρο ένα πρωτάθλημα που βρίσκεται στα χέρια των ποδοσφαιριστών, παρά στα πόδια τους. Πριν από την περασμένη αγωνιστική και στις δύο ομάδες ο στόχος ήταν το «6 στα 6» και εκείνο που γίνεται εύκολα αντιληπτό είναι ότι όσο πλησιάζουμε προς το τέλος τόσο σπουδαιότερος γίνεται ο πολλαπλασιασμός.

Φυσικά, αν κάποιος προσπαθήσει να δει τα πράγματα από την αγωνιστική τους πλευρά, καταλαβαίνει ότι στους «πράσινους» θα πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους στο black out που έπαθαν στα 65 πρώτα λεπτά του παιχνιδιού στα Πηγάδια και όχι στο τελευταίο εικοσάλεπτο, όταν μπόρεσαν να ανακάμψουν κάπως χάρη και στην κούραση της Ξάνθης. Κλειστές άμυνες, απέναντι στις οποίες οι «πράσινοι» έχουν πρόβλημα, θα συναντήσουν κι άλλες στις πέντε αγωνιστικές που απομένουν. Στον Ολυμπιακό ο γρίφος είναι κάπως πιο δύσκολος.

Ο υπηρεσιακός προπονητής του θα πρέπει να βρει τρόπο να ξεκουράσει κάποιους από τους βασικούς ποδοσφαιριστές της 11άδας, ελπίζοντας οι αντικαταστάτες τους να τα βγάλουν πέρα, με πρώτη δοκιμασία την αποψινή ρεβάνς με τον Ηρακλή. Διαφορετικά ο Ολυμπιακός θα αναγκαστεί να εγκαταλείπει στόχους -και παίκτες- όπως το αερόστατο που ξεφορτώνεται κάθε περιττό βάρος προκειμένου να κερδίσει ύψος.

Συντήρηση uber alles

Πολλές φορές ψάχνουμε να βρούμε λόγους που να εξηγούν αυτό που κάποιοι ερμηνεύουν ως συντηρητική στροφή της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια. Η τηλεόραση σε αυτή τη στροφή, φυσικά, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, μια και προβάλλει συνεχώς και σε μεγάλη έκταση συντηρητικά πρότυπα και επιλογές, ιδιαίτερα στα λεγόμενα δελτία ειδήσεων και στα τοκ σόου. Η επιρροή της Εκκλησίας στα δημόσια πράγματα παραμένει υψηλή. Μάλιστα η κυβέρνηση πολλές φορές την έχει στηρίξει, αναγνωρίζοντας σε αυτήν ένα πολύτιμο ιδεολογικό σύμμαχο, που θα βοηθήσει όποτε χρειαστεί. Ιδίως στις εκλογές. Τα συντηρητικά ανακλαστικά της ελληνικής Εκκλησίας φάνηκαν και στη θέση της Ιεράς Συνόδου για το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, που κάποιοι ιεράρχες χαρακτήρισαν εφάμιλλο της πορνείας. Εκτός, όμως, από την Εκκλησία υπάρχει και το σχολείο. Εκεί ορισμένοι εκπαιδευτικοί ξεπερνούν τον συντηρητισμό της Εκκλησίας και προωθούν τον σκοταδισμό. Λαμπρό ή μάλλον σκοτεινό παράδειγμα προς αποφυγήν, οι υπεύθυνοι δύο διευθύνσεων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες. «Φωτισμένοι» καθηγητές που απαγόρευσαν για λόγους ηθικής στους μαθητές τους να παρακολουθήσουν μία παράσταση του έργου «Το λεωφορείον ο πόθος», αλλά και να επισκεφθούν μία έκθεση με σκίτσα του Πικάσο.