Δημοφιλία και μάρκετινγκ. Μια άλλη κατάταξη

Πριν από λίγο καιρό παρουσιάστηκε ο κατάλογος με τις 20 πλουσιότερες ομάδες της Ευρώπης. Ενας κατάλογος που παρουσιάζεται από την Deloitte & Touch τα τελευταία 10 χρόνια, σαν αποτέλεσμα της ραγδαίας εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου. Πέρα από τις όποιες διαφοροποιήσεις στις θέσεις του φετινού καταλόγου, στην κορυφή του οποίου για δεύτερη συνεχή χρονιά βρίσκεται η Ρεάλ Μαδρίτης, το πιο ενδιαφέρον ίσως στοιχείο αφορά την αύξηση των εσόδων των ομάδων σε ποσοστό 11% σε σχέση με πέρυσι. Μία αύξηση που σε συνδυασμό με τη μελέτη και άλλων στοιχείων δείχνει ότι υπάρχουν ακόμα μεγάλα περιθώρια για την αύξηση των εσόδων των συλλόγων.

Υποθέτω ότι έχει γίνει σαφές πως η ετήσια λίστα της Deloitte παρουσιάζει μόνο τα έσοδα και όχι τα καθαρά κέρδη, κάτι που θα διαφοροποιούσε την κατάταξη σε αρκετές θέσεις. Για παράδειγμα, η Τσέλσι, που βρίσκεται στην τέταρτη θέση με 190,7 εκατομμύρια στερλίνες, έχει χρέη που αγγίζουν τα 75 εκατομμύρια στερλίνες και αν υπολογίζαμε και τα υπόλοιπα οικονομικά μεγέθη της, θα βρισκόταν σε πολύ χαμηλότερη θέση αν εκείνο που μετρούσε ήταν η κερδοφορία.

Ο Πίτερ Κένιον πιστεύει ότι μέχρι το 2010 θα μπορέσει να έχει περιορίσει δραστικά το έλλειμμα της ομάδας, αλλά για να καταφέρει κάτι τέτοιο, ανάμεσα στα άλλα, θα πρέπει να διευρύνει και την εμπορική βάση της ομάδας. Πόσο εφικτό, όμως, είναι αυτό; Το γερμανικό ινστιτούτο μάρκετινγκ SPORT & MARKT προσπάθησε με την αποστολή 9.600 ερωτηματολογίων σε 16 ευρωπαϊκές χώρες -600 ερωτηματολόγια ανά χώρα- να «μετρήσει» κατά προσέγγιση τον αριθμό των οπαδών των 20 δημοφιλέστερων ομάδων της Ευρώπης.

Τα συμπεράσματα της έρευνας, που είχε διεξαχθεί και πριν από δύο χρόνια, έχουν ενδιαφέρον για όλες τις ομάδες, αλλά ειδικά για την Τσέλσι που μέσα σε δύο χρόνια κατάφερε να αυξήσει την εμπορική βάση της 5 φορές (!) και να σκαρφαλώσει στην 7η θέση του σχετικού καταλόγου. Αυτό το γεγονός δείχνει πόσο εύπλαστη και πόσο ρευστή είναι η ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική αγορά. Ενα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο αφορά τη σχέση αγγλικών και ισπανικών ομάδων. Οι αγγλικές ομάδες φαίνεται ότι έχουν τους περισσότερους οπαδούς στο εσωτερικό ενώ οι ισπανικές στο εξωτερικό. Θυμίζω ότι η έρευνα δεν μετρά τη δημοφιλία παγκοσμίως, αλλά μόνο στην Ευρώπη.

Αν υπήρχε τρόπος η ίδια έρευνα να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι σίγουρο ότι τα αποτελέσματα θα είχαν διαμορφωθεί διαφορετικά. Πρώτη, λοιπόν, στη σχετική κατάταξη βρίσκεται η Μπαρτσελόνα με εκτιμώμενη οπαδική βάση 50,3 εκατομμυρίων φιλάθλων. Ακολουθεί η Ρεάλ με 45,9 εκατομμύρια, στην τρίτη θέση βρίσκεται η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 32,8 εκατομμύρια και την τέταρτη θέση καταλαμβάνει η Αρσεναλ με 22,9 εκατομμύρια. Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ρεάλ έπεσε από την πρώτη θέση, μια και μέσα σε μία διετία φαίνεται ότι έχασε 11 εκατομμύρια οπαδούς. Από την 5η μέχρι και τη 10η θέση βρίσκονται κατά σειρά οι Μίλαν, Μπάγερν, Τσέλσι, Λίβερπουλ, Γιουβέντους και Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης. Τη δεύτερη δεκάδα ανοίγει η Σπάρτακ Μόσχας, ακολουθούμενη από τις Ιντερ, Λιόν, Μαρσέιγ και ΤΣΣΚΑ Μόσχας.

Τις πέντε τελευταίες θέσεις καταλαμβάνουν η Βίσλα Κρακοβίας, ο Αγιαξ, η Γαλατασαράι, η Ρόμα και η Βέρντερ Βρέμης. Από τη μελέτη των στοιχείων της έρευνας οι ειδικοί του SPORT & MARKT εκτιμούν ότι οι ομάδες στην ευρωπαϊκή αγορά μπορούν να αυξήσουν τα έσοδά τους 4-5 φορές μέσα στην επόμενη εικοσαετία και είναι αποδοτικότερο να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους εδώ από ό,τι στη νοτιοανατολική Ασία, όπου οι «μεγάλοι» έχουν ήδη μοιράσει την πίτα.

Η οικονομική ανεξαρτησία του Κοσόβου

H πρόσφατη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου φέρνει στην επιφάνεια πολλά κρίσιμα ερωτήματα και ορισμένες δυσάρεστες διαπιστώσεις. Η πλέον δυσάρεστη αφορά την ανυπαρξία κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. -γεγονός που επιτρέπει στους Αμερικανούς να επαναχαράσσουν τα σύνορα των Βαλκανίων (μέσα στην αφόρητη ιστορική άγνοια της διπλωματίας τους) για να περιορίσουν τη Ρωσία.

Τις συνέπειες, όμως, του ηλίθιου αμερικανικού επεμβατισμού θα τις πληρώσουν οι βαλκανικές χώρες κατά πρώτον και η Ε.Ε. κατά δεύτερον. Επιστρέφω στο Κοσσυφοπέδιο. Ανακήρυξε την πολιτική ανεξαρτησία του, αλλά είναι ζητούμενο κατά πόσον είναι σε θέση να εξασφαλίσει και την οικονομική ανεξαρτησία του. Το 1/2 των δύο εκατομμυρίων κατοίκων του Κοσόβου υποσιτίζεται και μόλις το 47% των ανδρών και το 10% των γυναικών εργάζονται. Κάθε χρόνο 25.000-30.000 νέοι εισέρχονται στην αγορά εργασίας σε μια περιοχή που έχει το υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων στην Ευρώπη. Το ένα τρίτο του πληθυσμού, άλλωστε, είναι κάτω των 14 ετών. Ο αριθμός των ανέργων επισήμως ανέρχεται σε 330.000. Βασική πηγή εργασίας είναι το Δημόσιο.

Ο ιδιωτικός τομέας περιορίζεται σε ορισμένα μαγαζιά και μικροεπιχειρήσεις που απασχολούν το πολύ μέχρι τρία άτομα, δίνοντας τον κατώτατο μισθό. Τυχεροί είναι όσοι εργάζονται σε διεθνείς οργανισμούς, μια και έχουν το υψηλότερο εισόδημα. Η ΠΓΔΜ και η Σερβία είναι οι κυριότεροι εμπορικοί εταίροι του Κοσόβου, με μέσο όρο εισαγωγών 220 εκατ. ευρώ και εξαγωγών 9 εκατ. ευρώ με την πρώτη και 11 εκατ. ευρώ και 5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα με τη δεύτερη. Ακολουθούν η Γερμανία και η Τουρκία.

Συνολικά το Κόσοβο κάνει εισαγωγές που φθάνουν το 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο και εξάγει μετά βίας αγαθά αξίας 150 εκατ. ευρώ. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι εκτός από τη διεθνή οικονομική βοήθεια, οι Κοσοβάροι προσδοκούν σε ξένες επενδύσεις, εκμεταλλευόμενοι το πλούσιο υπέδαφος της περιοχής, στην οποία βρίσκονται.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις στο κοσοβάρικο υπέδαφος υπάρχουν 15 δισ. τόνοι άνθρακα, 20 δισ. τόνοι χαλκού και μόλυβδου και 15 δισ. τόνοι νικελίου.

Τα καρτέλ και οι Γερμανοί

Εντάξει, δεν αποτελεί καμία απρόσμενη ανακάλυψη ότι λειτουργούν καρτέλ και στο ποδόσφαιρο. Εκείνο που ίσως ξαφνιάζει, όμως, αφορά τη βούληση των κυβερνήσεων να καθαρίσουν τον χώρο από τέτοιες «δυσλειτουργίες» της οικονομίας της αγοράς. Οι Γερμανοί τέτοιου είδους φαινόμενα τα κυνηγάνε και αυτό φάνηκε από την έφοδο που έκανε η υπηρεσία δίωξης οικονομικού εγκλήματος του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών στα γραφεία της γερμανικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και της γερμανικής λίγκας στη Φρανκφούρτη. Ο γερμανικός Τύπος, μάλιστα, δημοσιεύει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες οι διωκτικές αρχές βρήκαν έγγραφα με βάση τα οποία τα δύο αυτά ποδοσφαιρικά όργανα είχαν συστήσει μία επιτροπή που «κανόνιζε» τις τιμές και το μοίρασμα των διαφημίσεων στις φανέλες των ομάδων. Η υπόθεση έχει πολύ δρόμο ακόμα, αλλά δεν μπορεί να μην αναρωτηθεί κάποιος. Καλά, τόσο καθυστερημένοι είναι οι Γερμανοί που κάνουν οικονομικούς ελέγχους στην ποδοσφαιρική ομοσπονδία τους;