Ποδοσφαιρικές ακαδημίες και υποκαταστήματα

Πολλές φορές διαβάζετε ή ακούτε ότι οι ποδοσφαιρικές ομάδες έχουν πλέον μεταβληθεί σε επιχειρήσεις, που χαρακτηρίζονται επιχειρήσεις παραγωγής αθλητικού θεάματος. Σε αρκετές περιπτώσεις πολλές από τις ομάδες έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο και αντιγράφουν τις δομές και τις κινήσεις μιας επιχείρησης. Αλλοτε επιτυχημένα και άλλοτε όχι. Κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις παραγωγής αθλητικού θεάματος, όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, χαρακτηρίζονται πρότυπα λειτουργίας και γίνεται προσπάθεια να αντιγραφούν η δομή και η φιλοσοφία τους από πολλές άλλες ομοειδείς επιχειρήσεις.

Οι επιχειρήσεις παραγωγής αθλητικού θεάματος στην εποχή της παγκοσμιοποίησης είναι αναγκασμένες να κινηθούν με τον ρυθμό και τους κανόνες που υπαγορεύουν οι συνθήκες. Οσο κι αν φαίνεται υπερβολικό, οι επιτυχημένες ομάδες όπως και οι επιτυχημένες επιχειρήσεις μπορούν είτε να κλωνοποιηθούν είτε να ανοίξουν υποκαταστήματα. Οπως οι τράπεζες, για παράδειγμα, ή οι μεγάλες εμπορικές φίρμες. Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά η ομάδα που πρώτη έκανε χρήση των δυνατοτήτων του franchising δεν είναι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αλλά ο Αγιαξ.

Η ολλανδική ομάδα ήταν η πρώτη που δημιούργησε ένα πραγματικό υποκατάστημα στη Ν. Αφρική, το οποίο μάλιστα ελέγχουν κατά 50%. Πρόκειται για τον Αγιαξ του Κέιπ Τάουν. Η δομή οργάνωσης και λειτουργίας της νοτιοαφρικανικής ομάδας είναι μία ακριβής αντιγραφή του ολλανδικού Αγιαξ, σε όλα. Από την εμφάνιση της ομάδας μέχρι τη λειτουργία των τμημάτων υποδομής.

Η μητρική ομάδα, ο ολλανδικός Αγιαξ, έχει την υποχρέωση να εφοδιάζει το υποκατάστημα με προπονητές και ποδοσφαιριστές, όποτε υπάρχει η ευκαιρία. Παράλληλα, η νοτιοαφρικανική ομάδα έχει την υποχρέωση να προωθεί στη μητρική ομάδα όποιο εξαιρετικό ταλέντο ανακαλύψει, όπως συνέβη με την περίπτωση του Πιενάαρ. Ο Αγιαξ του Κέιπ Τάουν κάθε χρόνο στέλνει τρεις νεαρούς ποδοσφαιριστές στο Αμστερνταμ. Δημιουργήθηκε το 1999 ύστερα από τη συγχώνευση δύο ποδοσφαιρικών ομάδων της Νοτίου Αφρικής –της Κέιπ Τάουν Σταρς και της Σίλβερ Σταρς–, μία συγχώνευση που έγινε με τις ευλογίες του μητρικού συλλόγου του Αμστερνταμ. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή την ιστορία έπαιξε ένας ποδοσφαιροπαράγοντας και επιχειρηματίας των μίντια της Ν. Αφρικής, ο Ρομπ Μουρ, που είχε πουλήσει στον ολλανδικό Αγιαξ το 1996 τον Νοτιοαφρικανό ποδοσφαιριστή Μπένι ΜακΚάρθι.

Ο Μουρ εκμεταλλεύθηκε τις πολύ καλές σχέσεις που είχε με τον εμπορικό διευθυντή του ολλανδικού Αγιαξ, τότε, τον Μάαρτεν Ολεντορφ, και οι δύο μαζί είχαν την ιδέα να φτιάξουν από έναν Αγιαξ σε κάθε ήπειρο. Να βάλουν μπρος την ιδέα για την πρώτη, πραγματικά, παγκόσμια ομάδα που θα λειτουργούσε και σαν γέφυρα για το πέρασμα ποδοσφαιριστών στον ολλανδικό Αγιαξ. Παράλληλα θα λειτουργούσαν και σαν εμπορικοί αντιπρόσωποι της μητρικής ομάδας-εταιρείας. Το σχέδιο αυτό για τον Αγιαξ των πέντε ηπείρων σε πρώτη φάση το «μπλόκαρε» εν αγνοία της η ΦΙΦΑ, όταν υιοθέτησε τα αυστηρότερα μέτρα για τις μεταγραφές ποδοσφαιριστών κάτω των 18 ετών. Μετά, βέβαια, εφευρέθηκε η φόρμουλα των ακαδημιών έτσι ώστε να γίνεται στην κάθε χώρα μια πρώτη διαλογή ταλέντων. Αν προέκυπτε κάτι εξαιρετικό προωθούνταν στη συνέχεια στην Ολλανδία.

Την ιδέα του Αγιαξ γρήγορα την υιοθέτησαν πολλές ευρωπαϊκές ομάδες και άρχισαν να την εφαρμόζουν ανάλογα με τις δυνατότητές τους και τη σφαίρα ενδιαφερόντων τους. Ας πούμε, είναι δεδομένο ότι οι γαλλικές ομάδες έχουν καλύτερη δικτύωση στην Αφρική από άλλες ευρωπαϊκές και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο οι Γάλλοι έχουν καλύτερη πρόσβαση στη δεξαμενή ταλέντου της Αφρικής. Φυσικά, τώρα πια όλοι αρχίζουν να χτενίζουν την αφρικανική ήπειρο, ελπίζοντας να βρουν το χρυσοφόρο κοίτασμα πριν από τους άλλους.

Σκεφτείτε ότι στην πρωτεύουσα της Γκάνας λειτουργούν πάνω από 500 ποδοσφαιρικές ακαδημίες που διαφέρουν σε επίπεδο οργάνωσης και λειτουργίας. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες έχουν φτάσει στο σημείο να έχουν δημιουργήσει ένα δίκτυο εντοπισμού ταλέντων σχεδόν σε κάθε χώρα. Θυμίζω ότι ο Κριστόφ Βαζέχα είναι ο υπεύθυνος των ακαδημιών της Αρσεναλ στην Ελλάδα, οπότε με την εντατικοποίηση της τάσης επέκτασης του δικτύου των «θυγατρικών» των ομάδων σε όλο τον κόσμο, το ενδεχόμενο της δημιουργίας του Αγιαξ Μπραχαμίου ή της Αρσεναλ Γούβας να μην είναι τόσο μακριά.

Λίγα λόγια για τις τράπεζες

Αυτό που διαβάζουμε συχνά στις οικονομικές στήλες των εφημερίδων τα τελευταία χρόνια είναι τις εντυπωσιακές αυξήσεις στα κέρδη των τραπεζών. Αντιγράφω από το blog e-rooster.blogspot.com ένα πολύ ενδιαφέρον σημείωμα για τη σχέση του κράτους και των τραπεζών, που δίνει μία εξήγηση γι' αυτά τα υπερκέρδη. «Μια τράπεζα λειτουργεί γενικά όπως και κάθε άλλη επιχείρηση. Οι εργαζόμενοι στήνονται στον υπολογιστή τους, οι διευθυντές στα γραφεία τους, οι κλητήρες στην πόρτα.

Τηλέφωνα χτυπάνε και πελάτες περιμένουν στις ουρές. Οπως πάνω-κάτω οπουδήποτε αλλού. Με μια... μικρή διαφορά. Οτι στα χέρια των τραπεζιτών βρίσκονται οι οικονομίες, άρα και οι τύχες δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Κάθε άλλη επιχείρηση, αν «πέσει έξω», θα κλείσει. Αν όμως οι τράπεζες κλείσουν, θα πέσουν έξω εκατομμύρια πολίτες. Και όταν πέσουν έξω, θα βγουν και έξω, κατά προτίμηση με πλακάτ και κατά προτίμηση στις εισόδους υπουργείων και λοιπών κρατικών κτιρίων.

Είναι κατανοητό νομίζω ότι αυτή η κοινωνική ευαισθησία απέναντι στον ρόλο των τραπεζών δεν επέτρεψε στις κυβερνήσεις να τις αντιμετωπίσουν ως κοινές ιδιωτικές επιχειρήσεις... Αντιθέτως. φρόντισαν να τις... εξασφαλίσουν κατάλληλα. Ενα ολόκληρο πλέγμα κρατικών διατάξεων αγκαλιάζει τη λειτουργία των τραπεζών και εγγυάται ότι δεν θα καταστραφούν. Lenders of last resort, επίσημες και ανεπίσημες διασφαλίσεις αποθεματικών, εξασφαλίσεις χρεών, ακόμα και εξασφάλιση funds μετόχων σε ιδρύματα που κρίνονται «πολύ σημαντικά για να χαθούν».

Αυτή η βοήθεια ωθεί υπόγεια τις τράπεζες να αναλαμβάνουν όλο και περισσότερο ρίσκο. Οι διευθύνοντές τους προχωρούν σε ασυλλόγιστες ενέργειες για να παρουσιάσουν ονομαστικά κέρδη σε άπληστους μετόχους. Το πάρτι μπορεί να κρατάει για χρόνια. Και μαντέψτε ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό... Οι τράπεζες υπό τις παρούσες συνθήκες ιδιοποιούνται τα κέρδη τους και κοινωνικοποιούν τις απώλειες. Το κράτος, προσπαθώντας να προστατέψει τις οικονομίες μας, κατάφερε να τις εξανεμίσει. Γιατί; Μα επειδή άνοιξε τον δρόμο στις τράπεζες να ρισκάρουν μυθώδη ποσά οδηγώντας τη φούσκα των ακίνητων στα ακραία όριά της».

Μόνος εναντίον όλων ή...;

Μετά την τοποθέτηση του εκπρόσωπου της ΑΕΚ, του κ. Κανελλόπουλου, στην προχθεσινή συνεδρίαση της Super League, υπήρξε ένα μπαράζ δηλώσεων κατά της ΑΕΚ και του Ντέμη Νικολαΐδη. Αναρωτιέμαι, όπως και πολλοί φίλαθλοι, αν οι τοποθετήσεις του Ντέμη για τη διαιτησία και τον ρόλο των δύο μεγάλων είναι αμυντικού χαρακτήρα –μπροστά στον κίνδυνο να χαθεί το πρωτάθλημα– ή βρήκε αφορμή το παιχνίδι για τον Πανιώνιο για να πει πράγματα που πιστεύει. Αν ισχύει η πρώτη περίπτωση, δεν έχω να κάνω καμία παρατήρηση. Αν ισχύει η δεύτερη, μήπως ο Ντέμης θα έπρεπε να είχε εξετάσει την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων πριν συναινέσει στη δημιουργία της Super League; Κι αν, βρε αδελφέ, του δώσουμε πόντους γι' αυτά που λέει, δεν θα έπρεπε να τους αφαιρέσουμε από τη στιγμή που τόσο καιρό κατά τον οποίο υπάρχει το πρόβλημα ο ίδιος δεν έκανε κάποιες προτάσεις για την αντιμετώπισή του;