Χρειάζεται ταλέντο για να μανατζάρεις το ταλέντο

Η θέση του τηλεσχολιαστή στο γήπεδο είναι, οφείλει κανείς να αναγνωρίσει, η πιο πλεονεκτική. Εχεις, για αρχή, την «αφ' υψηλού» εικόνα της δράσης επάνω στο χορτάρι. Εχεις επιπλέον, μέσα από το ανοικτό μικρόφωνο του «ρεπόρτερ αγωνιστικού χώρου», την ταυτόχρονη αίσθηση πώς ζει και εισπράττει την ίδια αυτή δράση (σαν σε τελείως διαφορετικό, σας βεβαιώ, κόσμο!) ο πάγκος της ομάδας. Και, εάν ετούτα δεν είν' αρκετά, για τις όποιες δυσδιάκριτες λεπτομέρειες έχεις την πολυτέλεια-μόνιτορ και το όπλο-ριπλέι.

Δίδαγμα, με την όποια αξία, ύστερα από τόσα χρόνια σ' αυτή τη θέση: στο ποδόσφαιρο, δεν υπάρχει (από τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας έως τον φροντιστή στα αποδυτήρια) εύκολη δουλειά. Στο ποδόσφαιρο επίσης, ανάμεσα σε όλες τις δουλειές της ιεραρχίας, δεν υπάρχει πιο δύσκολη δουλειά από τη δουλειά του προπονητή. Ολες, πιθανόν, οι δουλειές έχουν τις δυσκολίες τους. Αλλά δεν ξέρω και καμία πιο δύσκολη «βραχέος ορίζοντος» δουλειά από τη δουλειά του προπονητή ποδοσφαίρου.

Το κοινό θέλει, κατά κανόνα, αλλαγές. Τα μίντια πεθαίνουν για καινούργια πρόσωπα. Η επιχείρηση-ποδόσφαιρο είναι 100% εξαρτημένη από το τι γράφει, κάθε φορά, το ταμπλό. Υψηλό διακύβευμα σημαίνει υψηλό ρίσκο. Αφεντικά και πελάτες αξιώνουν και την επάρκεια των αποτελεσμάτων, αλλά και τη φλόγα του παιχνιδιού. Το στυλ. Ο προπονητής καλείται να λειτουργήσει, περίπου σαν έρμαιο, σε περιβάλλον που επηρεάζεται βαρύτατα από την «ισχύ» των παικτών, τους πλούσιους ιδιοκτήτες, τους επικριτικούς παλαίμαχους, τον αδηφάγο Τύπο, την αχόρταγα απαιτητική εξέδρα.
Οι Αγγλοι έχουν τη φράση it takes talent to manage talent, χρειάζεται ταλέντο για να μανατζάρεις το ταλέντο. Χρειάζεται, είναι η αλήθεια, πληθωρικό ταλέντο. Να ξέρεις πόση ένταση και πόση διάρκεια θα βάλεις στην προπόνηση, να 'χεις τον σωστό έλεγχο πόσα πράγματα θα αφήσεις στην αρμοδιότητα του γυμναστή, πώς θα επιτύχεις τη συγκέντρωση και τον συντονισμό της ομαδικής κίνησης, πώς θα κάνεις τακτική, στημένες φάσεις, πώς θα αντιμετωπίσεις τη διαφορετικότητα κριτηρίου των διαιτητών, πώς θα τα βγάλεις πέρα με τον «τέταρτο» που, καμιά φορά, συμπεριφέρεται σαν να 'χει απέναντί του σκυλί.

Οχι λιγότερο σημαντικό, πώς θα επιτευχθεί να προσαρμόζεται η ομάδα στους πάσης φύσεως (και... διαστάσεων) αγωνιστικούς χώρους. Κι αν παραπονεθείς γι' αυτό, το επόμενο στάδιο είναι ότι κινδυνεύεις να σε πάρουν στον μεζέ! Θα σε πουν κηπουρό. Ο Αρσέν Βενγκέρ μ' αυτό το κριτήριο, τόση έμφαση που αποδίδει στην ποιότητα του γρασιδιού, είναι κηπουρός. Αλλά, πάλι, πώς να προκύψουν λεπτεπίλεπτες καλλιτεχνίες μες στις λακκούβες; Ο Αλσατός κόουτς έχει πει ότι «όταν το τερέν δεν είναι τέλειο, αυτό ανταμείβει τους αθλητές, όχι τους αρτίστες».

Ολο αυτό το πακέτο που έως τώρα περιγράψαμε (φιλοδοξούμε, ασφαλώς θα μπορούσαμε να προσθέσουμε κι άλλα, ότι) αποδίδει τη λίστα προτεραιοτήτων του talent management... από το νούμερο δύο και κάτω. Διότι το νούμερο ένα είναι η διαχείριση προσωπικού σε συνθήκες πίεσης. Πώς κουλαντρίζεις, επτά ημέρες την εβδομάδα και έντεκα μήνες τον χρόνο, ένα μάτσο επαγγελματίες. Με εγωισμούς. Με νεύρα και ανασφάλειες. Με, στη σύγχρονη πραγματικότητα του ποδοσφαίρου, διαφορετικές προελεύσεις και ιδιαίτερες κουλτούρες. Γλώσσες. Θρησκείες. Χούγια.

Και πώς τους βάζεις στην καθημερινότητα του προπονητηρίου, εκεί που δεν έχει κοινό και κάμερες και ευκαιρία προβολής όπως την Κυριακή στο ματς, να το κάνουν με κέφι και ενθουσιασμό. Απαιτείται επινόηση ασκήσεων με κίνητρο, με ενδιαφέρον, με πειστικότητα ότι αυτές έχουν όντως σχέση με αληθινές αγωνιστικές καταστάσεις. Η εποχή του προπονητή-αφέντη, το κάνε-ό,τι-σου-λέω-και-μη-ρωτάς-γιατί είναι ήδη στο χρονοντούλαπο. Οι παίκτες θέλουν να ξέρουν για το καθετί. Κι ο προπονητής οφείλει να 'ναι έτοιμος να απαντήσει.