Οταν έκλαψε (από τα γέλια) ο Μπάσετ

Οποιος δεν έχει δει την ταινία «Μάικ Μπάσετ, ένας Αγγλος μάνατζερ» δεν μπορεί να καταλάβει το μέγεθος του τραγελαφικού αποκλεισμού της εθνικής Αγγλίας από τα τελικά του Euro 2008. Η ταινία δεν κυκλοφόρησε στις ελληνικές αίθουσες, διότι (κακώς) κρίθηκε από τους διανομείς ότι δεν θα έβρισκε κοινό. Με την τρέλα που δέρνει τους Ελληνες για τους Αγγλους, είναι βέβαιο ότι θα υπήρχαν αρκετοί που θα την έβλεπαν ως παρωδία και θα έκλαιγαν από τα γέλια και πολλοί άλλοι που θα την έπαιρναν στα σοβαρά και θα προβληματίζονταν για το παρόν και το μέλλον του αγγλικού ποδοσφαίρου.

Tο «Μάικ Μπάσετ, ένας Αγγλος μάνατζερ» μπορείτε να το βρείτε σε όλα τα βίντεο κλαμπ: κυκλοφορεί χρόνια τώρα σε dvd. Πρέπει να πω πρώτα από όλα ότι μοιάζει με ντοκιμαντέρ και ότι ο σκηνοθέτης της Ανταμ Ρόμπερτς έχει κάνει μια σπουδαία δουλειά. Τέλειος είναι φυσικά και ο πρωταγωνιστής της, ο κύριος Ρίκι Τόμλινσον, ένας καταπληκτικός θεατρικός ηθοποιός από αυτούς που μόνο το νησί βγάζει.

Προκριματικά

Η υπόθεση. Υποτίθεται ότι το 2001, κατά τη διάρκεια των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου, η εθνική Αγγλίας τα κάνει θάλασσα. Το F.A. προβληματισμένο προσλαμβάνει στη θέση του ομοσπονδιακού τον ανερχόμενο Μάικ Μπάσετ, προπονητή που μόλις έχει κατακτήσει το Κύπελλο Αγγλίας με τη Νόριτς. Ο Μπάσετ δεν είναι μια προπονητική ιδιοφυΐα -είναι ένας συμπαθητικός κυριούλης που καλά καλά δεν μοιάζει με Βρετανό. Είναι κοντόχοντρος, μελαχρινός, φοράει γυαλιά, λέει κοινοτυπίες με στόμφο και δεν έχει παρελθόν μεγάλου ποδοσφαιριστή. Η πρόσληψή του δεν δημιουργεί ενθουσιασμό.

Γέροι

Ο Μπάσετ προσπαθεί να συνεννοηθεί με τους γέρους της αγγλικής ομοσπονδίας -πράγμα μάλλον δύσκολο. Για να μην τους σκοτίζει και να μην τον ταλαιπωρούν του ζητάνε να τους γράφει εκθέσεις για τα προβλήματα της εθνικής και να τις ρίχνει κάτω από την πόρτα του γραφείου του προέδρου που είναι μονίμως κλειστό. Σε χρόνο ρεκόρ μαζεύονται τόσοι πολλοί φάκελοι, που η πόρτα φρακάρει και ο πρόεδρος δεν μπορεί να μπει μέσα.

Διεθνείς

Δραματική είναι και η γνωριμία του με τους Αγγλους διεθνείς. Στην ταινία, οι παίκτες αυτοί ανήκουν σε τέσσερις κατηγορίες: είναι α) αλκοολικοί και βιτσιόζοι, β) κουτοί και εντελώς άτεχνοι, γ) ωραιοπαθείς και υπερφίαλοι και δ) όλα τα προηγούμενα. Κυρίως δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το ποδόσφαιρο. Οι κλήσεις στην εθνική είναι μια ευκαιρία για να δείξουν τα καινούργια αυτοκίνητά τους ο ένας στον άλλο ή για να το σκάσουν από το ξενοδοχείο και να πάνε να τα πιουν. Οι σεναριογράφοι της ταινίας, ο Ρίκι Σμιθ και ο Ροκ Σπράκλινγκ, ισχυρίζονται ότι βάσισαν τους χαρακτήρες σε πραγματικούς παίκτες: κυρίως στον Γκασκόιν, τον Μπέκαμ, τον Ράιτ και τον Βίνι Τζόουνς. Οι καρικατούρες τους στην ταινία είναι αυτό που για τους σεναριογράφους οι παίκτες κατά βάθος πρεσβεύουν.

Ξεκίνημα

Ο Μπάσετ δεν απογοητεύεται, μολονότι καταλαβαίνει ότι έχει μπλέξει με υπερτιμημένους τσαρλατάνους, κι αρχίζει να εφαρμόζει κάποιες επιστημονικές μεθόδους προπόνησης, ώστε να τους βοηθήσει να μάθουν τα βασικά, δηλαδή κοντρόλ, πάσα, σουτ, κεφαλιά κ.λπ. Δυστυχώς το ξεκίνημά του στην ομάδα δεν είναι το καλύτερο: η Αγγλία χάνει τα δύο πρώτα παιχνίδια κι ο ίδιος την ησυχία του!

Στόχος

Τα ταμπλόιντ τον κάνουν βασικό στόχο τους. Δέχεται μια βίαια επίθεση για τις μεθόδους και τις ιδέες του και για να δείξει ότι είναι νεωτεριστής και ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου αποφασίζει να αλλάξει το κλασικό 4-4-2 και να υιοθετήσει ένα σύστημα που ο ίδιος αποκαλεί «χριστουγεννιάτικο δέντρο»: στη γλώσσα του ποδοσφαίρου είναι μια απλή παραλλαγή του 4-3-2-1. Η χώρα σκανδαλίζεται. Ενα δεύτερο ατυχές αποτέλεσμα γίνεται αιτία για να αρχίσει να δυσκολεύει η ζωή της ίδιας του της οικογένειας: το σπίτι του λιθοβολείται από εξαγριωμένους περαστικούς και οι συμμαθητές του γιου του στο σχολείο τον προπηλακίζουν και του κόβουν το αυτί, απειλώντας τον ότι αν δεν πείσει τον πατέρα του να παραιτηθεί, θα του βγάλουν και το μάτι.

Κρίσιμο

Ο Μπάσετ είναι όμως σκληρό καρύδι. Στο τελευταίο και πιο κρίσιμο ματς η Αγγλία του πρέπει να νικήσει τη Σλοβενία για να προκριθεί στο Μουντιάλ, διότι οι Τούρκοι, που διεκδικούν τη θέση της, παίζουν ένα εύκολο σχετικά παιγνίδι με το Λουξεμβούργο. Οι Αγγλοι πρέπει να νικήσουν αλλά -ω τι έκπληξη- δεν τα καταφέρνουν. Χάνουν μάλιστα και πέναλτι-μαϊμού που τους έδωσε ο διαιτητής. Ενώ το γήπεδο θέλει να λιντσάρει τον ήρωά μας, γίνεται γνωστό ότι το Λουξεμβούργο νίκησε την Τουρκία, κάνοντας τη μεγαλύτερη έκπληξη των προκριματικών!

Πελέ

Δεν θέλω να σας πω τι γίνεται στη συνέχεια. Περιορίζομαι να επισημάνω ότι στην ταινία υπάρχει μια πραγματική συνέντευξη του Πελέ, τον οποίο οι Βρετανοί δημοσιογράφοι ρωτούν ποιον θεωρεί φαβορί για την κατάκτηση του Μουντιάλ. Ο Βραζιλιάνος ξεκινά με τους βασικούς πρωταγωνιστές (Βραζιλία, Γερμανία, Αργεντινή, Ιταλία), συνεχίζει εκθειάζοντας τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Κολομβία, την Πορτογαλία, την Ουρουγουάη και την Ισπανία και στη συνέχεια αναφέρει μια σειρά από χώρες της Αφρικής και της Ασίας ως πιθανές εκπλήξεις. Οταν οι Αγγλοι δημοσιογράφοι τον ρωτάνε αν έχουν πιθανότητες τα «Λιοντάρια», ο Βραζιλιάνος ξεκαρδίζεται στα γέλια περίπου όπως στη διαφήμιση της MasterCard!

Θαύματα

Βλέποντας τον αγώνα της Τετάρτης ανάμεσα στην Αγγλία και την Κροατία θυμόμουν την ταινία και γελούσα μόνος μου. Για να είμαι ειλικρινής περίμενα να ισοφαρίσει η Ανδόρα τη Ρωσία για να περάσουν οι Αγγλοι με ήττα: η πραγματικότητα θα είχε ξεπεράσει τους σεναριογράφους του Μπάσετ. Οι οποίοι το μόνο που ξέχασαν είναι να αναφέρουν ότι κάπου στη Νότια Μεσόγειο υπάρχει μια χώρα που λέγεται Ελλάδα, στην οποία ζουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι η όγδοη θέση της Αγγλίας στο Μουντιάλ 2002 και στο Euro 2004 ήταν αποτυχίες του Σβεν Γκόραν Ερικσον. Ενώ η ίδια η ιστορία απέδειξε αυτό που πίστευε όλος ο υπόλοιπος, πλην Ελλήνων, κόσμος: ότι δηλαδή με αυτούς τους ποδοσφαιριστές τα αποτελέσματα αυτά ήταν προπονητικά θαύματα…

Παράδεισος

Πέρα από τον Μπάσετ, που αξίζει να δείτε, θέλω να μοιραστώ μαζί σας και τον εξής προβληματισμό για το ποδόσφαιρο των Αγγλων: αναρωτιέμαι, όχι αν είναι άρρωστο ή σε μόνιμη κρίση, αλλά αν είναι πραγματικό.

Πολλοί φίλοι ποδοσφαιριστές που έχουν παίξει μπάλα στο νησί περιγράφουν την Αγγλία ως αληθινό ποδοσφαιρικό παράδεισο. Κυρίως εστιάζουν τον θαυμασμό τους στο γεγονός ότι στην Αγγλία δεν υπάρχουν εντάσεις που να έχουν να κάνουν με το αποτέλεσμα. Ολοι εκθειάζουν τον πολιτισμό του γηπέδου και το γεγονός ότι το αποτέλεσμα, όποιο κι αν είναι και όσο σκληρό κι αν είναι, γίνεται αποδεκτό. Δεν έχω την παραμικρή αντίρρηση ότι το πράγμα είναι έτσι, αναρωτιέμαι όμως αν αυτή η προσέγγιση είναι τελικά η πρέπουσα. Δεν είναι γιατί πρόκειται για ακρότητα: όταν οι παροχές προς τον θεατή μετράνε περισσότερο από το αγωνιστικό αποτέλεσμα, κάτι δεν πάει καλά! Οι Αγγλοι, ειδικά την τελευταία δεκαπενταετία, έχουν κάνει το ποδόσφαιρο πραγματική επιχείρηση και τα γήπεδά τους δεν έχουν διαφορετικό κοινό από αυτό που τρέχει στις πρεμιέρες των ακριβών θεατρικών θεαμάτων του Λονδίνου: μόνο που δείχνοντας σπουδή για όλα αυτά, έφτιαξαν ένα αποστειρωμένο θερμοκήπιο που παράγει διαρκώς αποτυχίες! Πολύ αμφιβάλλω αν υπάρχει ένας Αγγλος ποδοσφαιριστής που να έχει την αίσθηση της αποστολής που διακρίνει τον Γιώργο Καραγκούνη ή τον Φάμπιο Καναβάρο ή τον Ντίντμαρ Χάμαν έστω. Και δεν φταίνε γι' αυτό ούτε οι ξένοι παίκτες που παίζουν στην Πρέμιερ Λιγκ, ούτε τα εκατομμύρια στερλίνες με τα οποία πληρώνονται οι ποδοσφαιριστές τους: φταίει η αντίληψή τους για τα πράγματα -μια αντίληψη προσβλητική τελικά για την ίδια τη φύση του σπορ που υποτίθεται ότι ανακάλυψαν.

Δεν φταίνε οι Αγγλοι ποδοσφαιριστές που αποκλείστηκαν. Φταίει η ίδια η χώρα που αντιμετωπίζει την εθνική της ομάδα χωρίς καμία απαίτηση. Δεν μπορώ να ρίξω ευθύνες ούτε καν στον κακόμοιρο «ΜακΚλόουν». Την Τετάρτη το βράδυ, στο κρισιμότερο ματς των προκριματικών, έβαλε έναν πρωτάρη τερματοφύλακα που έτρεμε σαν το ψάρι: γιατί να μην το κάνει; Ποιος θα του ζητήσει εξηγήσεις; Ο φίλαθλος που πληρώνει 100 ευρώ εισιτήριο και που ενδιαφέρεται να δει αν τα εστιατόρια του «Γουέμπλεϊ» έχουν καλή κουζίνα και αν κυκλοφόρησαν σώβρακα με την υπογραφή του Μπέκαμ;

Δέχομαι ότι η Αγγλία είναι ποδοσφαιρικός παράδεισος. Στον παράδεισο, όμως, υπάρχουν μόνο πεθαμένοι και άγιοι. Οχι ακριβώς το καλύτερο υλικό για να φτιάξεις μια καλή ομάδα.

Διαψεύσεις «Αναστό»

Ο Νίκος Αναστόπουλος, με δηλώσεις του στον Sport Fm Πάτρας, φρόντισε να διαψεύσει ότι έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να αναλάβει την Παναχαϊκή με τον μεγιστάνα παράγοντα Κώστα Μακρή. «Κάτι άκουσα», είπε, «αλλά τίποτα το σοβαρό». «Οταν, μάλιστα, ρώτησα πόσα χρήματα δίνει για προπονητή ο Μακρής, εξεπλάγην! Δεν μπορεί να λέει "δίνω τόσα και σκέφτομαι τον Αναστόπουλο". Είναι σαν να δίνει χρήματα για Μίνι Κούπερ και να δηλώνεις ότι σου χρειάζεται Φεράρι! Αμα έχεις χρήματα για Μίνι Κούπερ, πάρε Μίνι Κούπερ και ξέχνα τη Φεράρι για να μη στενοχωριέσαι», δήλωσε ο allenatore. Η δήλωση έρχεται σε συνέχεια μιας απάντησης που είχε δώσει στον ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού Βόλου, όταν του ζήτησε να γίνει προπονητής της ομάδας. «Βλέπεις αυτό το ρολόι;», τον ρώτησε, δείχνοντάς του το Rolex που φοράει. «Με τα λεφτά που μου δίνεις δεν μπορώ να το πάω ούτε για επισκευή έτσι και χαλάσει!».