Διάταξη 2-3-5: Μπορεί να δουλέψει στο σύγχρονο ποδόσφαιρο;

Η εξέλιξη του ποδοσφαίρου τα τελευταία χρόνια είναι ραγδαία.

Μπορεί κανείς να παρατηρήσει πως οι αλλαγές σε αυτό, είναι πάρα πολλές τα τελευταία 30 χρόνια. Οι κανονισμοί, τα χρήματα που ξοδεύουν οι ομάδες σε κάθε μεταγραφική περίοδο και φυσικά τα συστήματα και οι τακτικές έχουν αλλάξει. Μιλώντας για τακτικές, θα γυρίσουμε πίσω τον χρόνο, στα πρώτα χρόνια του ποδοσφαίρου όταν ορισμένες ομάδες χρησιμοποιούσαν την διάταξη 2-3-5.

Πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη διάταξη ήταν το 1887 από την Μπλάκμπερν Ρόβερς κόντρα στην Γουένσντεϊ. Το ίδιο σύστημα παρατηρήσαμε λίγα χρόνια αργότερα, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1930 και του 1934 από την Ουρουγουάη, η οποία, μάλιστα, τα κατέκτησε. Και κάπου εδώ, έρχεται το μεγάλο ερώτημα. Μπορεί αυτή η φουλ επιθετική διάταξη να δουλέψει στο σύγχρονο ποδόσφαιρο;

Πρώτα απ’ όλα χρειάζεται να αναλύσουμε το 2-3-5 σαν διάταξη και τις δύο παραλλαγές του. Υπάρχουν δύο κεντρικοί αμυντικοί που διατηρούν συνεχώς τις θέσεις τους στον αγωνιστικό χώρο. Τρεις μέσοι μπροστά τους: ένας εξ αυτών είναι ο αμυντικός μέσος και οι άλλοι δύο οι κεντρικοί χαφ ή αυτό που λέμε box-to-box μέσοι. Και φτάνουμε στους πέντε επιθετικούς: ένας καθαρόαιμος σέντερ φορ, δύο εσωτερικοί επιθετικοί που τον πλαισιώνουν, πατώντας συνεχώς περιοχή, και δύο εξτρέμ (ή εξωτερικοί επιθετικοί) που... πατάνε γραμμή. Όσον αφορά την άλλη παραλλαγή; Σε άμυνα και κέντρο δεν υπάρχει καμία παρ-αλλαγή. Αλλά στην επίθεση, συνεχίζουν να υπάρχουν δύο εξτρέμ (ή εξωτερικοί επιθετικοί), δύο καθαρόαιμοι στράικερ και ένας ακόμη που θα παίζει πίσω τους σαν... ψευτοεννιάρι και θα έχει ελευθερία κινήσεων.

Τα πλεονεκτήματα

Η παραπάνω διάταξη χρησιμοποιήθηκε ορισμένες φορές από τον Πεπ Γκουαρδιόλα στην Μπάγερν Μονάχου. Συγκεκριμένα, ο Καταλανός τεχνικός το επέλεξε κόντρα σε ένα ματς Κυπέλλου με την Βόλφσμπουργκ και κόντρα στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας στο Champions League. Και ο Γκουαρδιόλα το επέλεξε αυτό διότι γνώριζε πως οι παίκτες του θα έκαναν ότι τους ζητούσε και θα άκουγαν όλες τις εντολές του. Χρησιμοποιούσε δύο φουλ-μπακ, οι οποίοι έπαιζαν μόνιμα κοντά στην αντίπαλη περιοχή και βρίσκονταν σχεδόν σε κάθε φάση πέντε τουλάχιστον παίκτες στην επίθεση. Η εν λόγω διάταξη μπορεί να... δουλέψει εφόσον έχεις παίκτες αφοσιωμένους στο πλάνο σου και γνωρίζουν κάθε ώρα και στιγμή τι πρέπει να κάνουν μέσα στο γήπεδο.

Κατά τη διάρκεια του αγώνα, πολλές φορές ο αμυντικός μέσος γίνεται τρίτος στόπερ, ενώ αρκετές φορές είναι και αυτός που θα γυρίσει ανάμεσα στα δύο σέντερ μπακ για να υποδεχθεί την μπάλα και να ξεκινήσει την επίθεση της ομάδας του και να βοηθήσει στη μεταφορά της μπάλας. Οι δύο φουλ-μπακ (ή εξωτερικοί επιθετικοί) παίζουν κοντά στο «κουτί», ενώ την ίδια ώρα οι τρεις επιθετικοί έχουν κοντινές αποστάσεις. Αυτή η διάταξη βοηθάει στην γρήγορη κυκλοφορία της μπάλας και στην γρήγορη εναλλαγή της ανάμεσα στους πέντε προωθημένους και στα τρία χαφ. Τους δίνεται η ευκαιρία λόγω των κοντινών αποστάσεών τους, να δημιουργήσουν ορισμένα τρίγωνα και να παίξουν γρήγορο ποδόσφαιρο που μοιάζει με το «tiki-taka» της Μπαρτσελόνα.

Η αμυντική προσέγγιση

Ένα ακόμη σημείο που πρέπει κανείς να επιστήσει την προσοχή του είναι το πως ανταποκρίνεται η ομάδα όταν αμύνεται. Όταν η ομάδα χρησιμοποιεί ως διάταξη το 2-3-5 και θέλει να αμυνθεί, η διάταξη αλλάζει και γίνεται 4-3-3. Οι δύο εξτρέμ (εξωτερικοί επιθετικοί) γυρνάνε στην άμυνα και γίνονται μπακ, οι τρεις μέσοι παραμένουν στην θέση τους και οι δύο εσωτερικοί επιθετικοί, γίνονται μπακ και μαρκάρουν τα αντίπαλα μπακ χωρίς να τους επιτρέψουν να πάρουν μέτρα στο γήπεδο.

Τα μειονεκτήματα

Παρόλα τα θετικά στοιχεία που έχει το 2-3-5, υπάρχουν και αρκετά μεινοεκτήματα και γι’ αυτό τον λόγο δεν το βλέπουμε συχνά αυτά τα χρόνια στο ποδόσφαιρο. Το έχουμε δει μερικές φορές από τον Πεπ Γκουαρδιόλα κατά την παρουσία του στον πάγκο της Μπάγερν Μονάχου και από τον Χόρχε Σαμπάολι όταν προπονούσε την Αργεντινή. Ωστόσο, χρησιμοποιούσαν αυτή τη διάταξη όταν είχαν να αντιμετωπίσουν εύκολους αντιπάλους (σσ. ο Σαμπάολι κόντρα στη Σιγκαπούρη) ή έδιναν αδιάφορα βαθμολογικά παιχνίδια.

Όταν μια ομάδα χρησιμοποιεί το 2-3-5 ως διάταξη χάσει την μπάλα στο τελευταίο μισό του γηπέδου, υπάρχουν σίγουρα οι δύο στόπερ και ίσως οι τρεις χαφ. Λέμε ίσως γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποιοι από τους τρεις μέσους να συμμετέχουν στο επιθετικό κομμάτι. Αυτό βοηθάει την αντεπίθεση των αντιπάλων και αν οι παίκτες που κλέψουν την μπάλα είναι έξυπνοι, μπορούν πολύ γρήγορα να φτιάξουν φάσεις και να δημιουργήσουν υπεραριθμίες στην αντίπαλη άμυνα.

Το «κλειδί» για την αντίπαλη ομάδα, είναι ο προπονητής Εάν ο αντίπαλος προπονητής καταλάβει γρήγορα τον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας, μπορεί να αλλάξει γρήγορα την τακτικής της ομάδας του και να τους... εγκλωβίσει. Οι αντίπαλοι μπορούν να μπλοκάρουν το 2-3-5 εφόσον χρησιμοποιήσουν διάταξη 4-4-2, αφού τα δύο σέντερ μπακ θα είναι απασχολημένα και δεν θα μπορούν να βοηθήσουν στο build-up του παιχνιδιού καθώς θα έχουν να αντιμετωπίσουν δύο αντιπάλους (σέντερ φορ). Πόσω μάλλον, εάν, ένας στόπερ από τους δύο χάσει την μπάλα, τότε θα δημιουργηθεί κατάσταση 2 εναντίον 1.

Επίσης, εάν μια ομάδα χρησιμοποιεί με ένα επιθετικό 4-3-3 ως διάταξη θα είναι πρόβλημα ξανά για τους αντιπάλους. Οι τρεις προωθημένοι θα πρέπει να μένουν ψηλά στον αγωνιστικό χώρο και να παίζουν κοντά ο ένας με τον άλλον. Πάλι θα υπάρχουν υπεραριθμίες και αρκετοί χώροι για την ομάδα. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως ο προπονητής της ομάδας που αγωνίζεται με διάταξη 2-3-5, θα πρέπει να καλέσει τους δύο εξτρέμ (εξωτερικούς επιθετικούς) να οσπιθοχωρήσουν και να παίζουν σαν μπακ και η διάταξη θα αλλάξει σε 4-3-3.

Συμπερασματικά, η διάταξη 2-3-5 είναι αρκετά δύσκολο να χρησιμοποιηθεί στο σύγχρονο ποδόσφαιρο. Ο προπονητής θα πρέπει να δουλέψει σκληρά πάνω στον συγκεκριμένο τρόπο παιχνιδιού στις προπονήσεις και πρέπει να έχει παίκτες... εργαλεία που θα είναι 100% αφοσιωμένοι στο πλάνο του. Πρέπει να τους κάνει εντατικά μαθήματα και να είναι συγκεντρωμένοι καθόλη τη διάρκεια του 90λεπτου, για να καταφέρουν να αφομοιώσουν όσα πρέπει να κάνουν στο ματς για να πετύχει. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί και γι αυτό το βλέπουμε σπάνια σήμερα στο ποδόσφαιρο. Η διάταξη 2-3-5 είναι δύσκολο για μια ομάδα να την χρησιμοποιήσει και μπορεί να δημιουργήσει πάρα πολλλά προβλήματα στο αμυντικό κομμάτι. Οι αντίπαλοι θα βρίσκουν πολύ χώρο στον αγωνιστικό χώρο, θα χτυπάνε στις αντεπιθέσεις, θα δημιουργούν υπεραριθμίες και θα μπορούν να φτιάξουν φάσεις και να σκοράρουν εύκολα γκολ στο ανοιχτό γήπεδο.

ON DEMAND: Όλα τα ρεπορτάζ στο επίσημο κανάλι του bwinΣΠΟΡ FM στο youtube