«Βιώνοντας» την 11η Σεπτεμβρίου… (pics)

Ένα από τα πρώτα πράγματα που ήθελα να κάνω όταν πάτησα το πόδι μου στη Νέα Υόρκη ήταν να επισκεφθώ το «σημείο μηδέν» και να βιώσω, κατά κάποιον τρόπο, τα όσα έζησαν οι Αμερικανοί εκείνο το θλιβερό πρωινό της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Έχοντας, μάλιστα, μαζί μου τους καλύτερούς μου φίλους Γιώργο (μόνιμο κάτοικο Νέας Υόρκης, πλέον) και Μάνο- ο οποίος έχει μελετήσει δίχως υπερβολή σχεδόν τα πάντα για όλα όσα έγιναν εκείνη τη μέρα- η επίσκεψή μας και μια και δυο και τρεις φορές στο σημείο όπου βρίσκονταν οι δίδυμοι πύργοι και πλέον το freedom tower, τα περίφημα συντριβάνια με τα «αιώνια δάκρυα» και το μουσείο για το συμβάν, ήταν αναπόφευκτη.

Ας υποθέσουμε ότι είσαι κυνικός. Ας υποθέσουμε ότι ναι, στενοχωριέσαι με τραγωδίες όπως αυτή που «χτύπησε» το Μανχάταν και έχασαν τη ζωή τους πάνω από 3.000 άνθρωποι, αλλά μέχρι εκεί. Δεν συγκλονίζεσαι, δεν επηρεάζεσαι παραπάνω. Πίστεψέ με, από τη στιγμή που θα βρεθείς στο σημείο, στο οποίο το 2001 έγινε η απίστευτη αυτή τραγωδία, τίποτε δεν θα είναι όπως πριν. Η ατμόσφαιρα, οι επιγραφές με τα ονόματα των θυμάτων στα συντριβάνια, το κλάμα των ανθρώπων που επισκέπτονται το ground zero, αλλά και οι σχεδόν καθημερινές παρουσίες των συγγενών των νεκρών, για να αφήσουν ένα λουλούδι και ένα δάκρυ μαζί, σε κάνουν να παγώνεις. Αρχικά...

Στη συνέχεια να «λυγίζεις» και να δακρύζεις. Να θυμάσαι όλα όσα είδες εκείνη την ημέρα και να «μεταφέρεσαι», πίσω στο 2001, στον χώρο όπου βρίσκεσαι τώρα. Τότε, που οι άνθρωποι πηδούσαν από τον 100ο όροφο, στην απελπισία τους. Τότε, που τα κτίρια έπεφταν σαν χαρτόκουτα. Τότε, που ο θάνατος έκανε την εμφάνισή του και η δυστυχία απλώθηκε παντού…

Κατά την περιήγησή μας, πάντα μαζί με τους καλούς μου φίλους, στο lower manhattan και τους δρόμους γύρω από το "σημείο μηδέν" (εκεί που βρίσκονταν οι δίδυμοι πύργοι, δηλαδή), βρεθήκαμε τυχαία στο ελληνικό diner (νταϊνεράδικο για τους Ελληνοαμερικανούς), του καταπληκτικού και περίφημου Γιάννη Κωσταλά, ο οποίος μαζί με τον αδερφό του Πάνο, διατηρούν το συγκεκριμένο μαγαζί από το 1972. Πρόκειται για το world essex cafe. Ένα καταπληκτικό μαγαζί, καθ’ όλα ελληνικό και φιλόξενο. Μπασκετμπολίστες, άνθρωποι του αθλητισμού και όχι μόνο έχουν περάσει από εκεί.

Το ελληνικό diner των κ.κ. Γιάννη και Πάνου Κωσταλά. Από το 1972, μόλις 300 μέτρα από το "σημείο μηδέν" του Μανχάταν.

Σε απόσταση μόλις 300 μέτρων από το σημείο μηδέν, οι άνθρωποι αυτοί τα έζησαν όλα. Έζησαν το χτίσιμο των δίδυμων πύργων, αλλά και την καταστροφή τους. Και φυσικά τη συνέχεια, που ήταν, εξίσου, δραματική. Η αφήγηση του κ. Γιάννη, του ανθρώπου που έχει φιλοξενήσει και ταΐσει, χιλιάδες Έλληνες, είναι συγκλονιστική.

Μαζί με τον κ. Γιάννη Κωσταλά, μετά τα όσα συγκλονιστικά μας είπε...

«Να σου πω κάτι παλικάρι μου και να το θυμάσαι. Αν δεν ζήσεις την κόλαση, δεν πας στον παράδεισο. Εμείς, λοιπόν, εδώ ζήσαμε την κόλαση. Τη βιώσαμε, αλλά σωθήκαμε και μετά προχωρήσαμε», λέει, αρχικά, ο κ. Γιάννης για να υψώσει τον τόνο της φωνής του, όντας αναστατωμένος: «Κι όλα αυτά που λένε ότι τάχα ήταν όλα φτιαχτά, να έρθουν να με βρουν και να μου τα πουν. Εδώ ήμουν και τα έζησα όλα. Να μην παίζουμε με τη δυστυχία των ανθρώπων. Έλεγαν για παράδειγμα ότι το έστησαν οι Εβραίοι και κανείς τους δεν ήταν μέσα εκείνη την ώρα. Ξέρεις, σε πόσες κηδείες φίλων Εβραίων πήγα εγώ εκείνες τις ημέρες;».

Στη συνέχεια, ο κ. Γιάννης κατευθύνεται προς το γραφείο του και έρχεται έξω με πολλούς φακέλους. Ανοίγοντάς τους, και μην μπορώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά του, μας δείχνει φωτογραφίες. Φωτογραφίες που απεικονίζουν την απόλυτη τραγωδία. Πτώματα, φωτιές, κτίρια να διαλύονται, καπνοί, σκόνη, πυροσβεστικά και άνθρωποι να κλαίνε. «Τη βλέπεις αυτή την πόρτα, πίσω», λέει και μας δείχνει την έξοδο κινδύνου του μαγαζιού. «Όταν έπεσε το πρώτο αεροπλάνο και ακούσαμε το «μπαμ», πήγα και άνοιξα την πίσω πόρτα του μαγαζιού. Όταν έπεσε και το δεύτερο αεροπλάνο, το είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια. Στη συνέχεια και με την κατάρρευση, ήταν τέτοια η ένταση και το κύμα μας πέταξε μαζί με τους πελάτες στον πίσω τοίχο. Αν δεν είχαμε ανοίξει την πόρτα για να φύγουμε μετά, τώρα δε θα ζούσαμε».

Ο κ. Γιάννης καταλαβαίνει ότι το κλίμα έχει γίνει βαρύ και με έναν αστεϊσμό και ένα δυνατό «γεια μας», πίνουμε λίγη μπύρα για να ξεχαστούμε και τρώμε από το καταπληκτικό cheese cake, που μας είχε φέρει. Λίγο αργότερα, φωνάζει έναν από τους εργαζόμενούς του. Μισός Αμερικανός, μισός Νιγηριανός, αλλά μου διαφεύγει το όνομά του. «Τον βλέπεις αυτόν; Είχα τον πατέρα του στη δουλειά και μετά πήρα κι αυτόν. Ήταν μέσα…», λέει ο κ. Γιάννης για να... γουρλώσουμε το μάτι μας και να παγώσουμε ξανά. «Που μέσα;», τον ρωτάω. «Στον ένα πύργο την ώρα του χτυπήματος», απαντάει. Αργότερα, ο ίδιος μας εξηγεί την περιπέτειά του: «Ημουν στο 69ο όροφο και αυτά που είδα δεν θα τα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Στο λέω φίλε μου, να μην τα ζήσει ποτέ άνθρωπος. Ευτυχώς, κατάφερα και βγήκα έξω και τώρα είμαι εδώ. Να μην ξανασυμβεί τέτοιο πράγμα ξανά φίλε. Είναι η απόλυτη κόλαση…».

H θέα από τον 102ο όροφο του freedom tower. Του ουρανοξύστη που χτίστηκε στο σημείο όπου ήταν οι δίδυμοι πύργοι.

Έπειτα από πολλή ώρα συζήτησης για εκείνο το συμβάν, αλλά και κάποιες «τζούρες» από μπάσκετ και στίβο (λάτρης των δυο αθλημάτων ο κ. Γιάννης), ένας ένστολος μπαίνει μέσα στο μαγαζί. «Καλώς τον», είπε ο κ. Γιάννης, «θέλω να προσέξεις τα παιδιά μου», του ξαναείπε. Ο τύπος αυτός, λοιπόν, ήταν πρώην αστυνομικός και νυν αρχιφύλακας στο μουσείο της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο κ. Γιάννης τον κάλεσε να έρθει να μας παραλάβει και να μας βάλει στο μουσείο, εξηγώντας μας, όλα όσα θέλαμε. Η έκπληξη για εμάς ήταν μεγάλη.

Όταν χαιρετήσαμε τον κ. Γιάννη και μας έδωσε ραντεβού για «αύριο πάλι, για να φάτε ωραίο κοτόπουλο με ρύζι και cheese macaroni που θα φέρω», ρωτήσαμε τον υπεύθυνο ασφαλείας του μουσείου που μας συνόδευε μέχρι εκεί «γιατί τέτοια μεταχείριση». Η απάντησή του μας έκανε τα να καταλάβουμε όλα:

«Ο Γιάννης είναι ένας καταπληκτικός άνθρωπος και πάρα πολλά χρόνια εδώ. Όταν έγινε το χτύπημα έκλεισε το μαγαζί του για περίπου 2,5 χρόνια και το έδωσε στην Πολιτεία για νοσοκομείο και επιχειρησιακό κέντρο. Εχασε πολλούς φίλους του. Πάρα πολλούς. Όπως και όλοι μας. Αποτελεί υποχρέωση, λοιπόν, για εμάς να κάνουμε τα πάντα για να μάθει ο κόσμος και κάθε χρόνο να τιμά τη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν εδώ», είπε για να συνεχίσει: «Ελάτε τώρα. Από εδώ πάμε για να δούμε υλικό από το τι απέμεινε από τα συντρίμμια και μετά θα προχωρήσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες…».

Ένα από τα σίδερα του ενός πύργου, που ανασύρθηκαν από τα συντρίμμια.

Υ.Γ: Στην κεντρική φωτογραφία που βλέπετε είναι η ταμπέλα με την ένδειξη "medical station". Ήταν τότε, που το μαγαζί του κ. Γιάννη δόθηκε στην Πολιτεία για νοσοκομείο. Δίπλα, μια σπάνια φωτογραφία που δείχνει τους πύργους να καίγονται και ακριβώς από κάτω το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου που βρισκόταν εκεί...

ON DEMAND: Όλα τα ρεπορτάζ στο επίσημο κανάλι του bwinΣΠΟΡ FM στο youtube