«Για χάρη του ποδοσφαίρου, Πορτογαλία»: Το «φαρμάκι» που έσταζε ο διεθνής Τύπος στο έπος της Ελλάδας

Αυτή η ημερομηνία: 4η Ιουλίου. Για πάντα χαραγμένη στο θυμικό των Ελλήνων. Και πώς να γίνει διαφορετικά. Δεκαοκτώ χρόνια συμπληρώνονται αισίως -αλήθεια πότε πέρασαν- από τον ιστορικό και ανεπανάληπτο θρίαμβο της Εθνικής Ελλάδος στα γήπεδα της Πορτογαλίας το καλοκαίρι του 2004: Η χώρα μας Πρωταθλήτρια Ευρώπης!

Ένα έπος κόντρα σε όλους και σε όλα. Από τη μία, απέναντι στον ίδιο της τον εαυτό, στους «δαίμονες» και την εσωστρέφεια που την κατέκλυζαν μέχρι να αρχίσει αυτό το ταξίδι με την πρόσληψη του Ότο Ρεχάγκελ. Από την άλλη, κόντρα σε μια πλειάδα αρνητικών σχολίων που έβαζαν στο στόχαστρο το ποδόσφαιρο που έπαιξε το σύνολο του Γερμανού τεχνικού. Διότι, ναι, μπορεί να έκανε το ακατόρθωτο και να γράφτηκαν διθυραμβικά κείμενα απ' άκρη σ' άκρη στον πλανήτη, αλλά αυτό δεν συγκίνησε και τους πάντες.

Η αλήθεια είναι ότι το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα δεν είχε θέλξει με τον τρόπο παιχνιδιού του. Σύμφωνοι, η συνεπής αμυντική λειτουργία μόνο εύκολη δεν είναι, εξάλλου αποτελεί κομμάτι της τακτικής που συχνά υποτιμάται από το κοινό. Ωστόσο, εδώ μιλάμε για τον Τύπο της εποχής, ο οποίος είχε στάξει ολίγον τι… φαρμάκι για το jogo bonito που δεν εφάρμοζε η Εθνική μας σ' εκείνο το Euro.

Άρθρα με τίτλους που παρακινούσαν τους ουδέτερους να υποστηρίξουν στον τελικό (0-1) την Πορτογαλία, κείμενα που στέκονταν στο φτωχό ρόστερ της Εθνικής και στις προτάσεις από μεγάλες ομάδες που δεν βρήκαν οι παίκτες της μετά τον θρίαμβο. «Βαρετή», «κακό σημάδι για το μέλλον του ποδοσφαίρου» μεταξύ των σχολίων που συνόδευαν αυτήν τη μαγική πορεία. Το sport-fm.gr παραθέτει τα πιο χαρακτηριστικά εξ αυτών και στέκεται στο συμπέρασμα των «New York Times»: «Όμως τι τη νοιάζει την Ελλάδα εάν εμείς λέμε ότι το ''τέκνο'' της (σ.σ. ο τρόπος παιχνιδιού της) δεν είναι όμορφο»…

«Για χάρη του ποδοσφαίρου, όλοι θα έπρεπε να ελπίζουμε να νικήσει η Πορτογαλία αύριο»

Δαβίδ εναντίον Γολιάθ. Ανέκαθεν στον αθλητισμό ήταν ρομαντικό και πιο… ιντριγκαδόρικο να τάσσεσαι με τον αδύναμο. Σ' αυτό είχε σταθεί εκείνες τις μέρες του έπους και ο «Guardian» που είχε σημειώσει πως η Ελλάδα αποτελεί «το μοναδικό αουτσάιντερ στην ιστορία που όλοι θέλουν να δουν να χάσει».

Μια μέρα πριν τον νικηφόρο τελικό με την οικοδέσποινα Πορτογαλία, οι «Times» της Ιρλανδίας το είχαν πάει ένα βήμα παραπέρα. «Απλώς μην αφήσετε την Ελλάδα να το χαλάσει. Για χάρη του ποδοσφαίρου, όλοι θα έπρεπε να ελπίζουμε να νικήσει η Πορτογαλία αύριο. Η πραγματικότητα είναι ότι μια νίκη των αρνητικών Ελλήνων (κάτι που δεν είναι αδύνατο) θα έριχνε σκιά σε μια διοργάνωση του Euro που σε μεγάλο βαθμό έχει χαρακτηριστεί με θετικά σχόλια», ανέφερε το γνωστό Μέσο που θεωρούσε αδικία να μην κατακτήσει το τρόπαιο μια ομάδα όπως η Πορτογαλία ή και η Τσεχία, οι οποίες είχαν κατεβάσει στο τουρνουά ιδιαίτερα επιθετικά σύνολα.

Από κοντά και το «Sky Sports» που, αφού ο Θοδωρής Ζαγοράκης σήκωσε το βαρύτιμο τρόπαιο στον ουρανό του «Ντα Λουζ», συμπλήρωνε πως «ο θρίαμβος της Ελλάδας στο Euro 2004 είναι κακό σημάδι για το μέλλον του ποδοσφαίρου».

Είθισται αρκετοί παίκτες της εκάστοτε ομάδας που κατακτά μια διεθνή διοργάνωση να προσελκύουν τα βλέμματα των μεγάλων κλαμπς. Υπήρξαν διεθνείς που εξαργύρωσαν την πορεία του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος με μια μεταγραφή. Το γεγονός, όμως, ότι καμία εξ αυτών δεν αφορούσε μια… Μπαρτσελόνα ή Ρεάλ Μαδρίτης δεν πέρασε ασχολίαστο από το «BBC». «Θα περίμενες οι κορυφαίες ευρωπαϊκές ομάδες να χτυπούν τις πόρτες προσπαθώντας να υπογράψουν τους παίκτες της ομάδας. Όμως η Ελλάδα δεν είναι της μόδας και η επιτυχία της βασίζεται σε έναν ομαδικό χαρακτήρα και όχι στην κατοχή ατομικών ταλέντων και στο χτίσιμο ενός παιχνιδιού γύρω τους», σημείωνε χαρακτηριστικά.

Μέσα στο… φαρμάκι υπήρξε και υποστήριξη

Θα ήταν αδύνατο να έχουν όλοι στραμμένα τα βέλη τους απέναντι στη χώρα μας. Αφενός διότι θα ήταν υπερβολικό να πιστεύει κάποιος ότι υπήρχε συνολικά εκ των προτέρων τέτοια πρόθεση, αφετέρου γιατί, όπως και να το κάνουμε, η προσπάθεια του συνόλου του Ρεχάγκελ ήταν αξιοπρόσεκτη.

Σ' αυτό το κλίμα, οι «New York Times» το 2004 έβαζαν μεν στο ίδιο τραπέζι το αμυντικογενές ελληνικό σύστημα με το ιταλικό «κατενάτσιο», αλλά στο τέλος έκλειναν με το σημαντικότερο συμπέρασμα: «Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η ελληνική (σ.σ. ποδοσφαιρική) φιλοσοφία έχει επικρατήσει. Μερικοί από εμάς φοβόμαστε ότι η συνέπειά της θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει επιστροφή στις… σκοτεινές εποχές, πριν από δύο δεκαετίες, όταν η Ιταλία κέρδισε με αδιαπέραστη και ανεξιχνίαστη αμυντική συμπεριφορά. Όμως τι τη νοιάζει την Ελλάδα εάν εμείς λέμε ότι το ''τέκνο'' της δεν είναι όμορφο».

Στο ίδιο μήκος κύματος, το 2016 το «ESPN» ανήρτησε μεν κείμενο με τίτλο «Πώς η ''βαρετή'' Ελλάδα κατέπληξε τον κόσμο για να κερδίσει το Euro 2004», ωστόσο ουσιαστικά το περιεχόμενό του εξέταζε απλώς τα σχόλια της εποχής και στεκόταν στην ουσία που δεν ήταν άλλη από τη χαρά των Ελλήνων: «Ένα ολόκληρο έθνος βγήκε στους δρόμους με δυσπιστία κι έκσταση. Ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να επέκρινε την Ελλάδα ότι ήταν βαρετή, χωρίς φαντασία, αλλά κανείς δεν νοιάστηκε από τους χιλιάδες που συνέρρεαν για να δουν τους ήρωές τους να φτάνουν. Κατηγορήθηκαν ότι είναι βαρετοί, πως σκότωναν το τουρνουά σε ό, τι αφορά το θέαμα, ότι το… στράγγιζαν από χαρά, ότι έπνιγαν τα παιχνίδια, κάνοντας τις καλύτερες ομάδες να ασφυκτιούν. Ο Πλατινί ήξερε ότι ήταν κακοί για το οικοδόμημα. Εκφράζονταν ανησυχίες ότι ίσως ενθαρρυνθούν κι άλλοι να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους».

Η πορτογαλική οπτική

Προφανώς τη δική του θέση πήρε και ο πορτογαλικός Τύπος. Ωστόσο, ίσως να είχε μεγαλύτερη σημασία η οπτική των ίδιων των πρωταγωνιστών.
«Είναι λυπηρό που μια ομάδα που δεν κάνει τίποτα άλλο πέρα από το να αμύνεται, να καταλήγει Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Εάν με ρωτάτε είναι ένας περίεργος τρόπος να παίζεις ποδόσφαιρο, αλλά εμείς δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν το γνωρίζαμε. Αγωνίζονται έτσι εδώ και αρκετό καιρό, με όλους πίσω από την μπάλα. Αναρωτιέσαι εάν μπορούν να απολαύσουν το να παίζουν έτσι, αλλά φαίνεται πως το κάνουν». Λόγια του Πέδρο Παουλέτα, ενός εκ των πλέον έμπειρων ποδοσφαιριστών του πορτογαλικού ρόστερ στο Euro 2004, μετά την ήττα της χώρας του στον τελικό.

Αντίθετα, ο προπονητής του, Λουίς Φελίπε Σκολάρι, έβλεπε την κατάσταση περισσότερο ψύχραιμα και… αντικειμενικά. «Όλα τους τα παιχνίδια είναι ίδια. Έχουν όμως παίκτες με πολύ χαρακτήρα και καταφέρνουν να κερδίσουν, οπότε συγχαρητήρια. Είναι δύσκολο, αλλά πρέπει να το αποδεχτούμε. Παίζουν αμυντικά. Κέρδισαν γιατί ήξεραν το πώς να παίζουν καλά μ' αυτόν τον τρόπο», σημείωνε ο Βραζιλιάνος τεχνικός και εμείς δεν έχουμε παρά να δεχτούμε τα ''συγχαρητήριά'' του και να απολαύσουμε εκ νέου τις μαγικές εκείνες στιγμές!