Για κορμοράνους καλά πάω;

Mε αφορμή την πολύκροτη υπόθεση του γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό ακούω και διαβάζω πολλές βαρύγδουπες δηλώσεις. Κάποιες απ' αυτές, μάλιστα, γεμάτες αγανάκτηση. «Οσοι αντιτίθενται στην ανάπλαση (sic) της περιοχής είναι οι γνωστοί αντιδραστικοί, που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να μην προχωράει τίποτα στην Ελλάδα για να έχουν με κάτι να ασχολούνται». Ωραία τοποθέτηση και βαθιά φιλοσοφημένη…

Επίσης, δεν είναι λίγοι αυτοί που υιοθετούν την πρόσφατη έκρηξη σοφίας του βουλευτή του ΛΑΟΣ Αδωνι Γεωργιάδη, η οποία αποτυπώνεται στη φράση: «Αν υπήρχε στην αρχαιότητα ΣτΕ, θα σταματούσε την κατασκευή του Παρθενώνα». Χαριτωμένο! Επειδή, όμως, η πρόοδος θα πρέπει να ταυτίζεται με τον πολιτισμό, νιώθω ιδιαίτερα υπερήφανος που τέτοιου είδους ακροδεξιές χαριτωμενιές δεν με αγγίζουν.

Νιώθω επίσης υπερήφανος που ανήκω σ’ αυτούς τους αντιδραστικούς. Θέσει και όχι φύσει. Εδώ που φτάσαμε απαραίτητη η διευκρίνιση.

Κατά διαβολική σύμπτωση για το ίδιο θέμα, αυτό του γηπέδου, την ίδια φράση χρησιμοποίησε σε άρθρο του στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής τμήματος Περιβάλλοντος Νίκος Μάρκαρης! Η επιστήμη στην υπηρεσία της προόδου! Είναι ο ίδιος καθηγητής που όταν καιγόταν η Πάρνηθα απαντούσε -και μάλιστα αυστηρά από τη στήλη του σε όσους ισχυρίζονταν ότι θα μας λείψει το οξυγόνο- ότι η θέση τους είναι αντιεπιστημονική, διότι το οξυγόνο παράγεται από τους ωκεανούς κι όχι από τα δάση! Βαράτε, βιολιτζήδες. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Το να δαιμονοποιείς την πρόοδο το βρίσκω γελοίο. Το να στέκεσαι κριτικά και ψύχραιμα απέναντι στις αρνητικές επιπτώσεις και στα παράγωγα μιας ανεξέλεγκτης «προόδου», τα οποία μάλιστα τρέχει να καλύψει ένα ανύπαρκτο κράτος όπως το δικό μας με χρηματισμούς και άλλα κωλομελογλυφάτα, το βρίσκω πολύ σοβαρή υπόθεση ακόμη και για μυαλά που θέλουν να θεωρούνται φτωχά.

Ενα παράδειγμα. Ανοίγει ένα εργοστάσιο με συνοπτικές διαδικασίες (“το συνοπτικές” ορίζει τον ελληνικό τρόπο αδειοδότησής του). Μιλάμε για πρόοδο. Αν η παραγωγή του ημερησίως οφείλει να περιορίζεται στον έναν τόνο και αυτό παράγει 10 και συγχρόνως τα απόβλητά του μολύνουν και αν ζητήσουν κάποιοι το κλείσιμο του εργοστασίου διότι αυτό δεν συμμορφώνεται προς τις υποδείξεις, τότε μιλάμε για αντιδραστικούς.

Οποιος αποκαλεί κάποιον αντιδραστικό με περισσή ευκολία, είναι αυτός που με την ίδια ευκολία θα θεωρεί ανάπλαση και αναβάθμιση τη δημιουργία ενός εμπορικού κέντρου με δενδράκια γύρω γύρω! Μα η περιοχή έτσι κι αλλιώς ρημάζει. Ωραίο επιχείρημα, εναρμονισμένο απόλυτα στη λογική του μη χείρον βέλτιστον. Δεν με εκπλήσσει. Η ίδια λογική εκλέγει κυβερνήσεις. Αφού αυτοί είναι άχρηστοι, ας ψηφίσουμε τους λιγότερο άχρηστους. Η ιερά των μετρίων συμμαχία. Να γιατί η Ελλάδα δεν προκόβει. Γιατί βολεύεται από όλες τις μπάντες στο μέτριο. Σαν τον καφέ που απολαμβάνει. Και το μέτριο, μη έχοντας άλλη λύση, το βαπτίζει πρόοδο. Η κοινωνική εξέλιξη δεν χρησιμεύει στον λαό, αν δεν προηγηθεί η εξέλιξη του πνεύματος και της σκέψης, τραγουδά ο Φράνκο Μπατιάτο. Καλά, τραγούδα εσύ.

Από την εποχή της σκανδαλώδους ρύθμισης του γηπέδου του Ολυμπιακού μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει τίποτα όσον αφορά τη στάση των μεγάλων κομμάτων, αλλά και τα ανακλαστικά της εκλογικής τους βάσης. Τότε από κοινού τα κοινοβουλευτικά συνεταιράκια ψήφιζαν με τον… πισινό, τώρα κοιτάζουν πώς με λιγότερες απώλειες (βλέπε πολιτικό κόστος) θα διαφυλάξουν τα… νώτα τους.

Υπάρχει μεγαλύτερη πρόοδος από τον συμψηφισμό. Αφού τα ίδια έγινα τότε, γιατί να μην επαναληφθούν και τώρα;

Στην πρώτη μου μεγάλη βόλτα στη Ρώμη, πιτσιρικάς τη δεκαετία του '80, έπεσα σε μια διαδήλωση στην Πιάτσα ντι Σπάνια. Οι κάτοικοι διαμαρτύρονταν γιατί μια μεγάλη εταιρεία fast food ήθελε να κρεμάσει έξω από το κατάστημα φωτεινή επιγραφή. Αντιδραστικοί κι αυτοί. Τελικά κέρδισαν.

Το ιστορικό κέντρο της Ρώμης σε έκταση είναι μεγαλύτερο απ' αυτό της Αθήνας. Ολα τα κτίρια είναι παλιά, παμπάλαια, περασμένων και μακρινών αιώνων. Κανένα δεν έχει ασανσέρ. Εν έτει 2009 ανεβαίνεις τους ορόφους με τα πόδια. Δεν τους έκοψε να ψηφίσουν ένα νόμο για ανάπλαση και αναβάθμιση κτιρίων. Για τόσο μαλάκες μιλάμε οι αντιδραστικοί.

Και κάτι για τους κορμοράνους. Ο Μπρους Τσάτουιν, συγγραφέας–περιηγητής, στο εκπληκτικό του βιβλίο «Songlines» («Τα Μονοπάτια των Τραγουδιών» σε ελληνική μετάφραση, αν δεν κάνω λάθος, κι αν, πάλι, δεν πέφτω έξω από τις εκδόσεις Χατζηνικολή), διηγείται την περιπέτεια των μηχανικών στην Αυστραλία στην προσπάθειά τους να στήσουν το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Τα σχέδια άλλαξαν άπειρες φορές, τα έργα κράτησαν χρόνια γιατί οι Αβορίγινες, οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αυστραλίας, κάτι άπλυτοι με τσιγκέλια στα αυτιά και στις μύτες, διαμαρτύρονταν, άκουσον άκουσον, ότι έτσι όπως χαράχθηκε το δίκτυο ενοχλούνταν τα ιερά πνεύματα. Το κράτος των αποίκων σεβάστηκε απόλυτα τις παραξενιές τους και συνεργάστηκε μαζί τους για την αποπεράτωση του έργου. Οτιδήποτε συμβαίνει στην αλλοδαπή μάς βρίσκει σύμφωνους και αφυπνίζει τον αδρανοποιημένο μας πολιτισμό. Αρκεί να μη συμβεί κάτι ανάλογο στα μέρη μας, γιατί για να γίνει η δουλειά μας θα του γαμ... ό,τι έχει και δεν έχει! Κάνω λάθος;

Η πρόοδος όπως και η αντικειμενικότητα είναι σύνθετες έννοιες. Πριν λοιπόν τις επικαλεστούμε ας φροντίσουμε για τα πιο απλά. Για τον σεβασμό χωρίς ειρωνείες και εξυπνακισμούς σε όσους διαφωνούν με την άποψή μας, για τον σεβασμό στο διαφορετικό, στις μειοψηφίες, στην άλλη άποψη. Μετά ασχολούμαστε, αν είμαστε έτοιμοι, με τα… σύνθετα όπως η πρόοδος και η ευημερία!