Ήταν 16 Ιουνίου του 1976 όταν ο Αντόν Οντρούς, ως παίκτης της Τσεχοσλοβακίας, πέτυχε το πρώτο αυτογκόλ στην ιστορία του Euro. Σήμερα, 48 χρόνια μετά, η φάση ομίλων της αντίστοιχης διοργάνωσης του 2024 ολοκληρώθηκε και τα τέρματα στη... λάθος εστία είναι ήδη 7, αποτελώντας τον άτυπο πρώτο σκόρερ του τουρνουά!
Η αρχή έγινε στην πρεμιέρα της διοργάνωσης, όταν ο Αντόνιο Ρίντιγκερ πέτυχε το μόνο γκολ της... Σκωτίας στη νίκη της Γερμανίας με 5-1. Ακολούθησε το αυτογκόλ του Μαξιμίλιαν Βέμπερ της Αυστρίας, που διαμόρφωσε τη νίκη της Γαλλίας με σκορ 1-0, ενώ στη συνέχεια σκόραραν στη λάθος εστία ο Ρόμπιν Χράνατς της Τσεχίας, ο Κλάους Γκιασούλα της Αλβανίας, ο Ρικάρντο Καλαφιόρι της Ιταλίας, ο Σαμέτ Ακαϊντίν της Τουρκίας και ο Ντονιέλ Μάλεν της Ολλανδίας.
Αυτό που είναι χαρακτηριστικό, ωστόσο, είναι η ραγδαία αύξηση των αυτογκόλ όσο περνούν τα χρόνια στα Euro. Αυτό θα γίνει ακόμη πιο εμφανές παρακάτω, όπου θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τη στατιστική σύγκριση σε σχέση με τις προηγούμενες διοργανώσεις, αλλά και να διερευνήσουμε τους λόγους που οι (αισθητά ικανότεροι πλέον) αμυντικοί σκοράρουν συχνότερα στη λάθος εστία σε σχέση με παλιά!
Η ραγδαία αύξηση
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, το πρώτο αυτογκόλ στην ιστορία των Euro μπήκε στη διοργάνωση του 1976. Αυτό που προκαλεί τεράστια εντύπωση είναι το γεγονός πως χρειάστηκαν 20 χρόνια ώστε ένας παίκτης να παραβιάσει την εστία της ομάδας του και πάλι!
Πράγματι, το επόμενο αυτογκόλ μπήκε στην πρώτη αγωνιστική των ομίλων του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος του 1996, από τον Λιούμποσλαβ Πένεβ, σε μία αναμέτρηση της Γαλλίας και της Βουλγαρίας. Για 20 χρόνια, δηλαδή, κατά τη διάρκεια των οποίων παίχτηκαν παραπάνω από 60 αγώνες Euro, όλα τα γκολ έμπαιναν στο... σωστό τέρμα και όχι στο λάθος!
Η κατάσταση αυτή έχει διαφοροποιηθεί πλήρως στις τελευταίες δύο διοργανώσεις. Το 2021, στο τουρνουά που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 σε 11 διαφορετικές χώρες, έσπασαν όλα τα ρεκόρ, καθώς σημειώθηκαν 11 αυτογκόλ! Αυτή τη στιγμή, στη Γερμανία, έχουν ήδη σημειωθεί 7 και ακόμα έχουμε μπροστά μας όλα τα νοκ άουτ, επομένως υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να γραφτεί για δεύτερη συνεχόμενη φορά ιστορία.
Άμα βγάλουμε μια «σούμα» από το νούμερα, αυτά γίνονται ακόμη πιο εντυπωσιακά. Συνολικά, στα 16 Euro που έχουν διοργανωθεί από το 1976 μέχρι σήμερα, έχουν σημειωθεί 27 αυτογκόλ. Από αυτά, τα 18 μπήκαν στις διοργανώσεις του 2021 και του 2024. Με άλλα λόγια, στα δύο τελευταία Ευρωπαϊκά έχουν μπει τα 2/3 των αυτογκόλ, και ακόμη έχουμε... δρόμο!
H πιθανή εξήγηση
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Πώς γίνεται, ενώ το ποδόσφαιρο διαρκώς προοδεύει και οι αμυντικοί με τα χρόνια γίνονται ακόμη πιο ικανοί ποδοσφαιριστές, τα αυτογκόλ να αυξάνονται; Το λογικό θα ήταν η βελτιωμένη τεχνική κατάρτιση των αμυνόμενων να μειώσει τα λάθη και κατ' επέκταση τα γκολ σε λάθος εστία, όμως βλέπουμε ότι αυτά όχι απλώς δεν πέφτουν, αλλά γίνονται ολοένα και περισσότερα!
Φυσικά, είναι δύσκολο να βρει κανείς μια συγκεκριμένη εξήγηση γι' αυτό το γεγονός. Άλλωστε, τα αυτογκόλ είναι συνήθως αποτέλεσμα ατυχίας και όχι... ελλιπούς ικανότητας, και αντιμετωπίζονται συχνά ως μία δυστυχής συγκυρία. Η λογική αυτή είναι σωστή, όμως η «κακοτυχία» ήταν υπαρκτή και παλιότερα, και οι παίκτες του σήμερα στέλνουν την μπάλα στην εστία της ομάδας τους πιο συχνά από ποτέ.
Η πρώτη λογική εξήγηση είναι ο αριθμός των παιχνιδιών. Τα πρώτα Euro αποτελούνταν από 4 ομάδες, οι οποίες κάποια στιγμή έγιναν 8, μέχρι και το 1996 που έγιναν 16. Αυτό σημαίνει πως ο όγκος των αγώνων ήταν πολύ μικρότερος. Είναι χαρακτηριστικό πως από το 2016 και μετά, που η διοργάνωση άλλαξε format, τα παιχνίδια έγιναν 51 ανά τουρνουά, ενώ παλιότερα για πολλά χρόνια ήταν 15!
Προφανώς, λοιπόν, όσο αυξάνονται τα παιχνίδια, ανεβαίνουν και οι πιθανότητες για τη σημείωση ενός αυτογκόλ. Όμως, δεν μπορεί να είναι μόνο αυτός ο λόγος. Σίγουρα, αυτή η στατιστική «ανωμαλία» έχει να κάνει και με την αλλαγή του αγωνιστικού στυλ των ομάδων, καθώς για πολλά χρόνια δεν είχαμε σχεδόν κανένα αυτογκόλ και τώρα ξαφνικά δεν περνάει αγωνιστική χωρίς να δούμε τουλάχιστον ένα.
Πράγματι, το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια προς το καλύτερο, όμως ο τρόπος που παίζουν οι περισσότερες ομάδες είναι τέτοιος που προκαλεί περισσότερα αυτογκόλ. Πλέον, τα περισσότερα σύνολα προτιμούν ένα κοινό ποδοσφαιρικό στυλ, προσπαθώντας μέσω build-up να φέρουν τους εξτρέμ ή τους πλάγιους μπακ σε ευνοϊκή θέση στα πλάγια της περιοχής, έτσι ώστε να γίνει ένα επικίνδυνο, συνήθως χαμηλό και δυνατό γύρισμα στην περιοχή.
Αυτός ο τρόπος παιχνιδιού είναι... κίνδυνος θάνατος για τα αυτογκόλ, καθώς τα παράλληλα δυνατά γυρίσματα προς την περιοχή είναι συχνά πολύ δύσκολα αντιμετωπίσιμα από τους αμυντικούς, που επιτίθενται προς την μπάλα προκειμένουν να ανακόψουν την πορεία της προς κάποιον επιτιθέμενο και καταλήγουν μερικές φορές να σκοράρουν κατά λάθος. Αν το παρατηρήσουμε, τα περισσότερα αυτογκόλ και στο Euro 2024 έχουν μπει με αυτόν τον τρόπο.
Προφανώς, αυτό το αγωνιστικό στυλ δεν είναι κάτι που δεν υπήρχε παλιότερα, όμως η αλήθεια είναι πως το μοντέρνο ποδόσφαιρο έχει αλλάξει ραγδαία τα τελευταία 10-15 χρόνια. Παλιότερα, οι περισσότερες ομάδες, ειδικά αυτές του χαμηλότερου βεληνεκούς, προτιμούσαν περισσότερο τις μακρινές σέντρες ελπίζοντας στην παρέμβαση κάποιου φορ για την επίτευξη του γκολ. Τα... γεμίσματα, όπως τα λέμε, όμως, μπορούν πολύ πιο δύσκολα να προκαλέσουν αυτογκόλ, καθώς συνήθως οι στόπερ μπορούν να διώξουν πολύ πιο αποτελεσματικά με το κεφάλι.
Ψηφίστε το αγαπημένο σας αυτογκόλ
Και αφού αναλύσαμε όλα τα παραπάνω, είναι η ώρα για εσάς να... ψηφίσετε. Τα επτά αυτογκόλ που μπήκαν στη φάση των ομίλων ήταν το καθένα εντυπωσιακό με τον δικό του τρόπο, επομένως σας δίνουμε την ευκαιρία να τα δείτε όλα στο παραπάνω βίντεο και να επιλέξετε το καλύτερο στο παρακάτω poll!
