ΘΕΜΑ: Πέταξε το χαρτί στον κουβά και δημιούργησε το... μπάσκετ (pics)

Φαντάζεστε έναν κόσμο χωρίς Μάικλ Τζόρνταν, χωρίς Μάτζικ Τζόνσον, χωρίς Λάρι Μπερντ και χωρίς την βγαλμένη από άλλο πλανήτη ομάδα των ΗΠΑ του 1992, την μια και μοναδική «Dream Team»;

Υπάρχει στο μυαλό σας το σενάριο να είχαμε ζήσει σε ένα κόσμο χωρίς το έπος του ’87, σε ένα κόσμο που δεν θα έμπαιναν ποτέ οι βολές του «τίμιου γίγαντα» Αργύρη Καμπούρη και που ποτέ δεν θα στολιζόταν με δάφνινο στεφάνι το κεφάλι του «Δράκου». Σε έναν κόσμο που δεν θα χρειαζόταν να πληρώνουμε «γκαλόσημο», αφού ο Νίκος Γκάλης θα ασχολούνταν με την πυγμαχία και δεν θα μαθαίναμε ποτέ «τι την έκανε τη μπάλα ο θεός»...

Γράφει ο Γιώργος Σπανομανώλης

Και όμως, όπως θα έλεγε και ο Μάνος Χατζηδάκις «ένα μύθο θα σας πω, που τον μάθαμε παιδιά, ήταν κάποιος μια φορά...».

Σε αυτό τον κάποιο, ας τον αποκαλούμε Τζέιμς Νέισμιθ, ένα παιδί μεταναστών από τη Σκωτία, που εγκαταστάθηκαν και έζησαν σε μια μικρή πόλη, στο Άλμοντ στο Οντάριο του Καναδά στα μέσα του 1850, έναν τύπο που σπούδασε θρησκευτικά και φαρμακευτική, χρωστάει η μπασκετική ανθρωπότητα, το άθλημα που έμελλε να γίνει για εμάς τους Έλληνες, το εθνικό μας σπορ... το μπάσκετ.

Έναν παγωμένο Δεκέμβρη, εκείνον του 1891, ο Νέισμιθ που δούλευε ως γυμναστής σε ένα κολέγιο στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, το ΥMCA, σπάει το κεφάλι του και δεν βγάζει άκρη. Του είχε ζητηθεί από τον διευθυντή του κολεγίου να δημιουργήσει ένα άθλημα σε διάστημα δύο εβδομάδων, το οποίο έπρεπε να παίζεται σε κλειστό χώρο, ώστε να αθλούνται και να μην κάθονται οι μαθητές, τις μέρες που θα είχε κακοκαιρία.

Ο δάσκαλος σπάει το κεφάλι του... Το πρωινό της 21ης του Δεκέμβρη, τον βρίσκει να είναι καθισμένος στην καρέκλα του γραφείου του.

Έχει μπροστά του ένα σωρό σημειώσεις, αλλά άκρη δεν φαίνεται να βγάζει. Άθλημα σε κλειστό χώρο. Νευριάζει από την αδυναμία του να αντεπεξέλθει στην πρόκληση του διευθυντή του. Τσαλακώνει τα χαρτιά με τις σημειώσεις που σκάρωνε όλο εκείνο το διάστημα και τις πετάει από μακριά στο καλάθι... Ένα μικρό σουτ για τον ίδιο, ένα μεγάλο για την ανθρωπότητα, που θα έλεγε και ο Νιλ Άμστρονγκ αν ήταν σε μια γωνιά και έβλεπε. Αυτό ήταν... Και εγένετο το μπάσκετ!



Ο 30χρονος γυμναστής ήξερε πλέον τι έπρεπε να κάνει. Πήρε πάλι τα χαρτιά του και άρχισε να δομεί το νέο άθλημα. Και επειδή στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση – και ας συμφωνήσουμε ότι το μπάσκετ είναι τέχνη – πήρε τα τρία πιο δημοφιλή αθλήματα στις ΗΠΑ εκείνη την περίοδο και έφτιαξε το νέο του άθλημα.

Συστατικά για τη συνταγή του νέου αθλήματος, μια τζούρα ποδόσφαιρο, μια πρέζα ράγμπι ράγκμπι και στη μύτη του κουταλιού, λίγο μπέισμπολ και λίγο χόκεϊ.

Έβαλε και λίγα στοιχεία από ένα παιχνίδι που ήξερε από τον Καναδά, το «Μία πάπια σε ένα βράχο» και ήταν πλέον έτοιμος για την ιδέα του.

Στο μυαλό του επανέρχεται η εντολή του προϊσταμένου του, ο οποίος δεν ήθελε πολλές σωματικές επαφές για να μην υπάρχουν τραυματισμοί μεταξύ των σπουδαστών. Αυτό του έδωσε την ιδέα ότι έπρεπε να φτιάξει ένα παιχνίδι στο οποίο δεν θα έπρεπε να γίνεται κουβάλημα της μπάλας, αλλά έπρεπε να γίνονται πάσες.

Κάθε παιχνίδι όμως που σέβεται τον εαυτό του, έπρεπε να έχει και ένα σκοπό. Στην αρχή σκέφτηκε να βάλει το καλάθι στο δάπεδο, αλλά μάλλον θα ήταν εύκολο να μαζευτούν γύρω-γύρω οι «αθλητές», οπότε ο σκοπός, του να μπει η μπάλα μέσα, όπως η μπάλα του χαρτιού στον κάδο, θα ήταν μάλλον ακατόρθωτος.



Κάπου εκεί έπρεπε να βρει καλάθια. Ο επιστάτης του κολεγίου, ο Ποπ Σέμπινς τον προμήθευσε με δύο καλάθια στα οποία έβαζαν ροδάκινα. Για τον Νέισμιθ ήταν ιδανικά. Έκοψε τους πάτους και τα έβαλε σε ένα μπαλκονάκι στο γυμναστήριο του κολεγίου σε ύψος 3 μέτρων και 5 εκατοστών.

Στις 21 Δεκεμβρίου του 1891, μάζεψε τους μαθητές στο γυμναστήριο, τους χώρισε σε δύο ομάδες, τους έδωσε μια μπάλα ποδοσφαίρου και δημιούργησε το μπάσκετ.

Τα... βαφτίσια, τα έκανε ένας μαθητής του, ο Φρανκ Μάχαν. Αρχικά ο πιτσιρικάς, πρότεινε να το πουν «Νέισμιθ-μπολ», αλλά ο Καναδός καθηγητής ήταν τόσο σεμνός όσο έπρεπε. Ο μαθητής επανέρχεται με νέα ιδέα. «Μπάσκετ-μπολ». Αυτό ήταν... Το άθλημα που θα κατακτούσε τις ΗΠΑ από εκείνη τη μέρα είχε περάσει στην ιστορία.

Μετά από 1,5 μήνα, στις 26 Ιανουαρίου 1892, ο Νέισμιθ δημοσίευσε τους πρώτους κανόνες του μπάσκετ, χωρίς σ’ αυτούς να υπάρχει η ντρίπλα της μπάλας. Αρχικά, η μπάλα μετακινούταν στο γήπεδο μόνο με πάσες. Ύστερα από κάθε καλάθι, γινόταν τζάμπολ στο κέντρο του γηπέδου, ενώ οι αθλητές για να έχουν καλύτερη επαφή με την μπάλα έβαζαν στα χέρια τους κιμωλία...



Οι 13 κανόνες του μπάσκετ, όπως τους έγραψε ο Τζέιμς Νέισμιθ

1. Η μπάλα μπορεί να ριχτεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα ή και τα δυο χέρια.

2. Η μπάλα μπορεί να αναπηδά προς οποιαδήποτε κατεύθυνση είτε με το ένα, είτε με τα δυο χέρια, αλλά ποτέ με μπουνιά.

3. Ένας παίκτης δεν μπορεί να τρέξει με την μπάλα. Ο παίκτης πρέπει να πασάρει την μπάλα από τη θέση στην οποία έπιασε τη μπάλα, αλλά επιτρέπεται να υποδεχθεί την πάσα ακόμα κι όταν τρέχει.

4. Η μπάλα πρέπει να κρατείται στα χέρια, χωρίς τη χρήση των βραχιόνων ή του σώματος.

5. Απαγορεύεται το χτύπημα με αγκώνα, το κράτημα, το σπρώξιμο ή η τρικλοποδιά με κάθε τρόπο σ’ έναν αντίπαλο. Η πρώτη παραβίαση αυτού του κανονισμού απ’ ένα παίκτη θα μετρά ως φάουλ. Με τη δεύτερη ίδια παραβίαση, ο παίκτης θα αποβάλλεται μέχρι να μπει το επόμενο καλάθι ή αν υπάρχει ορατή πρόθεση να τραυματίσει τον αντίπαλό του, για τον υπόλοιπο αγώνα και απαγορεύεται η αντικατάστασή του.

6. Καταλογίζεται φάουλ εάν κάποιος χτυπήσει την μπάλα με γροθιά, στις παραβάσεις των κανονισμών 3 και 4 και ό,τι περιγράφεται στον κανονισμό 5.

7. Εάν μια από τις δυο ομάδες κάνει τρία συνεχόμενα φάουλ θα μετρά ως καλάθι για τους αντιπάλους. Συνεχόμενα φάουλ σημαίνει χωρίς ο αντίπαλος εν τω μεταξύ να κάνει φάουλ.

8. Καλάθι επιτυγχάνεται όταν κάποιος παίκτης πετάξει την μπάλα από το έδαφος μέσα στο καλάθι κι αυτή μείνει εκεί (τα καλάθια ήταν κλειστά εκείνη την εποχή και η μπάλα δεν έπεφτε). Απαγορεύοντας στην αμυνόμενη ομάδα να ακουμπήσει ή εμποδίσει την μπάλα από τη στιγμή που μπήκε μέσα στο καλάθι. Εάν η μπάλα μείνει στην άκρη του καλαθιού και οι αντίπαλοι μετακινήσουν το καλάθι, θα μετράει κανονικά.

9. Όταν η μπάλα βγαίνει εκτός γηπέδου, η επαναφορά θα γίνεται από τον πρώτο παίκτη που θα την ακουμπήσει. Σε περίπτωση διαφωνίας, ο επόπτης είναι αυτός που θα την επαναφέρει στον αγωνιστικό χώρο. Η επαναφορά της μπάλας θα πρέπει να γίνεται από τον παίκτη μέσα σε 5 δευτερόλεπτα. Αν την κρατήσει παραπάνω, αλλάζει κατοχή. Αν μια ομάδα προσπαθήσει να καθυστερήσει το παιχνίδι, ο επόπτης θα καταλογίσει φάουλ εις βάρος της.

10. Ο επόπτης είναι υπεύθυνος για τους παίκτες και ο απόλυτος υπεύθυνος για να κρατά σημειώσεις για τα φάουλ και για να υποδεικνύει στον διαιτητή πότε μια ομάδα συμπληρώνει τρία συνεχόμενα φάουλ. Έχει τη δύναμη να αποβάλει ένα παίκτη αν παρέβη τον κανονισμό νούμερο 5.

11. Ο διαιτητής είναι υπεύθυνος για την μπάλα και αποφασίζει πότε η μπάλα είναι «ζωντανή», εντός αγωνιστικού χώρου, ποια ομάδα έχει την κατοχή και κρατά και τον χρόνο του αγώνα. Αποφασίζει πότε έχει επιτευχθεί καλάθι, κρατά το σκορ κι έχει οποιαδήποτε άλλη εξουσία που συνήθως αφορά ένα διαιτητή.

12. Ο χρόνος του αγώνα είναι δυο ημίχρονο των 15 λεπτών με πέντε λεπτά διάλειμμα μεταξύ τους.

13. Η ομάδα που πετυχαίνει τα περισσότερα καλάθια σ’ αυτό το διάστημα αναδεικνύεται νικήτρια.