Ποια Μάνη θέλουμε...

Η ημερίδα περιλάμβανε 4 ενότητες, με σύντομες εισηγήσεις, διάλογο και ερωτήσεις, καθώς και παρεμβάσεις από το κοινό, με άξονες τον γεωργοκτηνοτροφικό τομέα, την προστασία και ανάδειξη των μνημείων, την τουριστική ανάπτυξη και τις προοπτικές της και το περιβάλλον. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος που υπήρξε είναι ότι η εκδήλωση διήρκησε πάνω από τρεις ώρες.

Όπως προοιώνιζε και ο τίτλος, οι εισηγητές περιέγραψαν και ανέλυσαν, ο καθένας στον τομέα του τις προοπτικές και τα θετικά στοιχεία σημεία της περιοχής αλλά και τα εμπόδια που τίθενται για μια βιώσιμη και ισορροπημένη ανάπτυξή του.

Ο Δημήτρης Δημητριάδης, γεωπόνος, βιοκαλλιεργητής και πρόεδρος των βιοκαλλιεργητών Λακωνίας, ξεκίνησε διερωτώμενος «ποια Μάνη έχουμε πριν δούμε ποια Μάνη θέλουμε», θέτοντας το ζήτημα της εγκατάλειψης της αγροκτηνοτροφίας στη Μάνη και τη διακοπή της συνέχειας που υπήρχε σε αυτόν τον τομέα. "Η ελαιοκαλλιέργεια", είπε, "έχει σχεδόν ταυτιστεί με την αυτοκατανάλωση, με πολλές παρεξηγήσεις όσο αφορά την παραγωγή και ποιότητα των προϊόντων ελιάς και λαδιού. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη για ενημέρωση-εκπαίδευση όσων σκοπεύουν να ασχοληθούν." Τόνισε επίσης την ύπαρξη και άλλων προϊόντων, όπως το λούπινο ή τα βότανα, που επίσης μπορούν να διατεθούν με επιτυχία στην αγορά, από παραγωγούς όμως που έχουν εκπαιδευτεί και ενημερωθεί για τις προδιαγραφές που τηρούνται και απαιτούνται σήμερα ώστε να είναι ανταγωνιστικοί.

Η Εύη Κατσάρα, αρχαιολόγος στην 5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (Σπάρτη), παρέθεσε στην αρχή στοιχεία και αριθμούς που φανερώνουν την ιδιαιτερότητα της Μάνης όσο αφορά τον αρχαιολογικό - κυρίως βυζαντινό - πλούτο. «Μόνο οι βυζαντινοί ναοί και εκκλησάκια είναι 734», τόνισε «και εδώ πρέπει να προσθέσουμε κάστρα, μονοπάτια, οικίες, πύργους και πολλά ακόμα δείγματα και ίχνη». Υπογράμμισε, όμως, ότι δεν είναι ξεκομμένα από το ανθρώπινο και το φυσικό στοιχείο. Επομένως οι επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και οι δυσαρμονικές με τον τόπο οικονομικές δραστηριότητες και παρεμβάσεις υπονομεύουν το «ανοιχτό μουσείο» που λέγεται Μάνη. "Η εγκατάλειψή τους", πρόσθεσε, "είναι απόρροια της ένδειας της Πολιτείας αλλά και της απροθυμίας/άγνοιας μεγάλου μέρους του ντόπιου στοιχείου, που καταλήγει σε εύκολες λύσεις. Η διαφύλαξη της πολιτισμικής ταυτότητας ενός τόπου είναι υπόθεση ακριβή, ακριβή μεταφορικά και ακριβή κυριολεκτικά", κατέληξε η Εύη Κατσάρα. Δευτερολογώντας και απαντώντας σε σχετική ερώτηση διατύπωσε και προς την Ένωση Ξενοδοχείων Λακωνίας μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση: τη συνεργασία της αρχαιολογικής αρχής και των τουριστικών επιχειρήσεων για τη διενέργεια πολιτιστικών διαδρομών σε εξωκκλήσια και χώρους αρχαιολογικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος. Πρόταση που έγινε αποδεκτή από τον πρόεδρο της Ενωσης Δημήτρη Πολλάλη.

H Άντα Γεωργακάκου, χημικός μηχανικός, MSc μηχανικού περιβάλλοντος, αφού έκανε μια γενική εισαγωγή/αποτίμηση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος εστίασε στις πρακτικές ανακύκλωσης και το διπλό όφελος που μπορεί να έχουν για τη Μάνη και τους κατοίκους της. Τόνισε, όμως, την ανάγκη πληροφόρησης /εκπαίδευσης και αλλαγής νοοτροπίας που συνοδεύουν τέτοιες πρακτικές. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «πρέπει να σκεφτούμε τη δυνατότητα προσέλκυσης πολλαπλού οφέλους, οικονομικού, περιβαλλοντικού, ενεργειακού, ακόμα και τουριστικού, όταν εφαρμόζονται με επιτυχία οι οικολογικές πρακτικές». Κατέληξε με μια ενδιαφέρουσα πρόταση για πιλοτική εφαρμογή ενός προγράμματος ανακύκλωσης απορριμμάτων από τους επαγγελματίες εστίασης ενός οικισμού.

Ο Δημήτρης Πολλάλης, ξενοδόχος και πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Λακωνίας, στήριξε την εισήγησή του σε μελέτες ειδικευμένων επιστημόνων του τουρισμού, με αντικείμενό τους τη σημερινή και τη δυνητική τουριστική ανάπτυξη της Μάνης. Εστίασε στο μειωμένο χρόνο παραμονής των επισκεπτών στην περιοχή, τη χαμηλή πληρότητα των ξενοδοχείων και την προσέλευση επισκεπτών σε σχετικά σύντομες περιόδους μέσα στο χρόνο. Αναφέρθηκε στην περιορισμένη σύνδεση των ντόπιων παραγωγών με τα ξενοδοχεία και την εστίαση αλλά και στις δυσκολίες πρόσβασης, πληροφοριακής και φυσικής, σε μεγάλο μέρος του μνημειακού και φυσικού πλούτου της περιοχής.

O συντονιστής της συζήτησης Σταύρος Μπαζάκος, πρόεδρος της Ενωσης Απανταχού Μανιατών, έκλεισε τον κύκλο των από έδρας παρεμβάσεων χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία της Οι.Πο.Κίνησης αλλά και τις προσπάθειές της να αποτραπεί η χωροθέτηση και εγκατάσταση Βιομηχανικών Αιολικών Πάρκων (ανεμογεννήτριες) στις κορυφογραμμές της χερσονήσου της Μάνης. Θέμα για το οποίο υπήρχαν αναφορές τόσο από τις εισηγητές όσο και από όσους έκαναν ερωτήσεις – παρεμβάσεις. Η υπόθεση αυτή, όπως τονίστηκε, είναι ανοιχτή και θα υπάρξουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες το επόμενο διάστημα για την αποτροπή της καταστροφής της Μάνης.

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση από τον πρόεδρο της Οικολογικής Πολιτιστικής Κίνησης Μέσα Μάνης, Κυριάκο Κοττέα, του προγράμματος δράσης και των παρεμβάσεων της Κίνησης για το επόμενο διάστημα.
Ειδικότερα το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει τέσσερις δράσεις ενταγμένες στο θέμα της ημερίδας:

α. Παραδειγματική προβολή ενός μονοπατιού και σύνδεσή του με τις τοπικές τουριστικές επιχειρήσεις.
β. Εκπόνηση ενός προγράμματος μελέτης και προστασίας των «χταριών», των πέτρινων αναβαθμίδων στα βουνά, στοιχείων της λαϊκής αρχιτεκτονικής με μεγάλη αισθητική και περιβαλλοντική αξία.
γ. Εναρξη ενός προγράμματος ευαισθητοποίησης των μαθητών/τριών στην περιοχή της Μάνης σε θέματα οικολογίας, περιβάλλοντος και ανακύκλωσης.
δ. Μελέτη και έκδοση ενός φυλλαδίου με θέμα την ελαιοκαλλιέργεια, παραγωγή και εξαγωγή λαδιού από μικρούς παραγωγούς.

Το παραπάνω πρόγραμμα, όπως τονίστηκε, για να υλοποιηθεί χρειάζεται συλλογική δουλειά και διάθεση για προσφορά. Λεπτομέρειες για το πρόγραμμα αυτό θα ανακοινωθούν σύντομα.


Επιμέλεια: Δημήτρης Μπαλής