Η περιπέτεια της Διπλής Ανάπλασης από το 2006 μέχρι σήμερα - Πιο κοντά το γήπεδο του Παναθηναϊκού

Την κατάληξη μιας μακράς διαδικασίας, που ξεκίνησε πριν από 18 χρόνια, σηματοδοτεί η έκδοση της οικοδομικής άδειας για το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό και η έναρξη των πρώτων κατασκευαστικών εργασιών. Μια πορεία επεισοδιακή, που σημαδεύτηκε από πολιτικές και επιστημονικές συγκρούσεις για τον σχεδιασμό της διπλής ανάπλασης, δικαστικές διαμάχες, πολυετή εγκατάλειψη του έργου λόγω της οικονομικής κρίσης και επανεκκίνησή του το 2019.

Σύμφωνα με την οικοδομική άδεια (αναθεώρηση της αρχικής άδειας του 2009), το γήπεδο θα φθάνει σε ύψος έξι ορόφων (29,7 μέτρα) και σε βάθος τριών υπογείων (325 θέσεις στάθμευσης), καταλαμβάνοντας συνολικά 34.380 τετραγωνικά μέτρα. Οπως προέβλεπε η σχετική νομοθετική ρύθμιση, λόγω του μεγέθους του έργου η άδεια δεν εκδόθηκε από την πολεοδομία του Δήμου Αθηναίων, αλλά απευθείας από το υπουργείο Περιβάλλοντος (Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων – ΔΑΟΚΑ).

Οπως απαιτείτο, της έκδοσης της οικοδομικής άδειας και της έναρξης των εργασιών προηγήθηκαν μια σειρά από προαπαιτούμενες ενέργειες: εκτός από τη λήψη των απαραίτητων εγκρίσεων και την ανανέωση των περιβαλλοντικών όρων του έργου, κατεδαφίστηκαν διάφορες αυθαίρετες κατασκευές που υπήρχαν στο οικόπεδο του δήμου (που αγοράστηκε περίπου πριν από μια δεκαετία με πόρους του Πράσινου Ταμείου). Παράλληλα εκδόθηκε η άδεια κατεδάφισης του γηπέδου της λεωφόρου Αλεξάνδρας, η οποία θα «ενεργοποιηθεί» μόλις εκδοθεί η άδεια λειτουργίας του γηπέδου στον Βοτανικό και ολοκληρωθούν οι εγκαταστάσεις του Ερασιτέχνη. «Ηταν μια δέσμευση που αναλάβαμε και υλοποιούμε αταλάντευτα απέναντι στους φιλάθλους του Παναθηναϊκού, αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής που βλέπουν τον Βοτανικό να αναβαθμίζεται», σχολίασε ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας.

Θα φθάνει σε ύψος έξι ορόφων και σε βάθος τριών υπογείων, με τις πρώτες εργασίες στον χώρο να έχουν ξεκινήσει.

Η υπόθεση ξεκίνησε το 2006, όταν το (τότε) ΥΠΕΧΩΔΕ θεσμοθέτησε (ν. 3481) τη διπλή ανάπλαση, ένα σχέδιο «μεταφοράς» του γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό, με κατεδάφιση της Λεωφόρου προς δημιουργία κοινόχρηστου χώρου 16 στρεμμάτων. Η ρύθμιση «έδενε» την τύχη του γηπέδου με την κατασκευή εμπορικού κέντρου από την εταιρεία «Μπάμπης Βωβός» – η επιλογή αυτή μετετράπη σε «ταφόπλακα» για το έργο, που κρίθηκε αντισυνταγματικό από το Συμβούλιο της Επικρατείας το 2009 (αρ. απόφασης 3059).

Παρά τις φαιδρότητες που γράφονται ακόμη και σήμερα περί «κορμοράνων», καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του ΣτΕ δεν έπαιξε η περιβαλλοντική προστασία του Βοτανικού, αλλά η προσθήκη άλλων χρήσεων (εμπορικό κ.ά.) με προνομιακούς πολεοδομικούς όρους. Το σχέδιο «πάγωσε», το εμπορικό Βωβού που ήδη είχε ξεκινήσει να χτίζεται έμεινε ημιτελές (το κτίριο αποτελείται από τέσσερα υπόγεια και 50.000 τ.μ. ανωδομής, ενώ τα 2/3 αυτού έχουν κατασκευαστεί ως προς τον φέροντα οργανισμό).

Το υπουργείο Περιβάλλοντος επανήλθε το 2013 με ένα νέο προεδρικό διάταγμα για τη διπλή ανάπλαση (ΦΕΚ 161/ΑΑΠ), όμως το momentum είχε χαθεί. Εν τω μεταξύ η εταιρεία «Βωβός» πτώχευσε και το ημιτελές εμπορικό κέντρο πέρασε στις πιστώτριες τράπεζες Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς. Οι δύο τράπεζες έφτιαξαν αργότερα μια εταιρεία ειδικού σκοπού, για να αναλάβει και την ανάπτυξη του ακινήτου.

Το σχέδιο επανεκκινήθηκε το 2019, επί της προηγούμενης ηγεσίας του δήμου, με την υπογραφή συμφωνιών ανάμεσα στον δήμο, στην ΠΑΕ Παναθηναϊκός, στον Ερασιτέχνη και την ΑΕΠ Ελαιώνας (την εταιρεία που ίδρυσαν οι δύο τράπεζες). Με βάση τις συμφωνίες αυτές, ο Δήμος Αθηναίων ανέλαβε σχεδόν το σύνολο του κόστους του έργου (πλην του γηπέδου του Ερασιτέχνη, που θα πληρώσουν οι δύο τράπεζες) μέσω του κρατικού προϋπολογισμού (έλαβε 115 εκατ. από το ΠΔΕ), ενώ η δημιουργία των υποδομών χρηματοδοτείται με επιπλέον 140 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.