ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει τη λύση για τη βία στα γήπεδα!

Ενώ ο υφυπουργός Αθλητισμού Λ.Αυγενάκης δρομολογεί άμεσα προς ψήφιση στη Βουλή την πρώτη δέσμη μέτρων που είχε συναποφασιστεί και ανακοινωθεί πριν από λίγες μέρες στην κοινή σύσκεψη με τα Υπουργεία Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη, προκύπτει ότι υπάρχει μια Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης που δίνει απλόχερα λύσεις για την αντιμετώπιση της βίας στα ελληνικά γήπεδα. Την οποία, ενώ έχει υπογράψει η χώρα από το καλοκαίρι του 2016 δεν έχει ακόμα επικυρώσει!

Οι συστάσεις και οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που τη συνοδεύουν αποτυπώνουν τη συσσωρευμένη εμπειρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, από την τραγωδία του Χέυζελ το 1985 μέχρι σήμερα. Αυτά και άλλα πολλά αποκάλυψε στον ΣΠΟΡ FM 94,6 ο διακεκριμένος δικηγόρος Νίκος Λαγαρίας, με σημαντική θητεία στη διαφάνεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον αθλητισμό, συνομιλώντας με τον Κυριάκο Θωμαΐδη στην εκπομπή «Έφεση της Τρίτης».

Αναλυτικά η συζήτηση Κ.Θωμαΐδη – Ν.Λαγαρία:

Η βία στα γήπεδα είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα του ελληνικού αθλητισμού, αν δεν είναι τα χειραγωγημένα παιχνίδια, και μέχρι σήμερα δεν έχει αντιμετωπιστεί. Ας ξεκινήσουμε απ’ το απλούστερο σενάριο. Πιστεύετε ότι η μη αντιμετώπισή της, μπορεί να οφείλεται σ’ αυτό που λέμε «έλλειψη πολιτικής βούλησης»; «Όχι, θα ήταν αδιανόητο αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Για να μην πω εγκληματικό. Κανείς δεν δικαιούται να μένει, και δεν μένει απαθής μπροστά σε ένα τέτοιο κοινωνικό πρόβλημα. Άλλωστε υπάρχει ένα μεγάλο κίνητρο για τις κυβερνήσεις: όποια το λύσει, θα μείνει στην ιστορία».

-Ένας ιδιοκτήτης ποδοσφαιρικής ομάδας, πιστεύετε ότι θα μπορούσε ποτέ να έχει όφελος από τη βία στα γήπεδα; «Δεν το πιστεύω αυτό. Κάποιος που ασχολείται στοιχειωδώς με την αθλητική δικαιοσύνη, γνωρίζει καλά πόσο κοστίζει σε μια ομάδα το άναμμα ενός και μόνο πυρσού στην κερκίδα. Ή πολύ περισσότερο, πόσο κοστίζει ένας αποκλεισμός μιας ομάδας από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, λόγω επεισοδίων. Ο ιδιοκτήτης μια ομάδας γίνεται δημοφιλής και αποκτά επιρροή, μόνο όταν τα πράγματα πάνε καλά για την ομάδα του. Όχι όταν καίγεται το σύμπαν λόγω των αποτυχιών της, ή άλλων καταστάσεων. Πάντως είναι γεγονός ότι κάποιες ΠΑΕ έχουν αποτύχει στη «διαχείριση» των οργανωμένων φιλάθλων τους, προφανώς και διότι δεν εφαρμόζεται ο νόμος για τις λέσχες φιλάθλων».

-Κάποιες κακές διαιτητικές αποφάσεις, θα μπορούσαν να προκαλέσουν βία; «Πολλοί φίλαθλοι ταυτίζονται με μια ομάδα. Επομένως αν ένας διαιτητής αδικήσει εξόφθαλμα την ομάδα τους, αισθάνονται ότι αδικούνται οι ίδιοι. Και αυτό σε ακραίες περιπτώσεις αδικίας θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ξέσπασμα αγανάκτησης, ειδικά όταν σε κάποιες στιγμές ενός παιχνιδιού ο φίλαθλος μπορεί να έχει 160-170 σφυγμούς στο λεπτό».

-Επομένως πάμε στο σενάριο της αναποτελεσματικότητας και της έλλειψης τεχνογνωσίας. Δε θα μπορούσαμε να αναζητήσουμε λύσεις μέσα από τη διεθνή εμπειρία; Βεβαίως, ένα κλασσικό παράδειγμα είναι το Βρετανικό. Αμέσως μετά τους 39 νεκρούς του Χέϋζελ στις Βρυξέλλες το 1985 στο παιχνίδι Λίβερπουλ-Γιουβέντους, η Θάτσερ απέκλεισε για πέντε χρόνια τις βρετανικές ομάδες από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Και το 1989 θέσπισε το Football Spectators Act, ένα νόμο για τους φιλάθλους με καινοτόμες προβλέψεις για την εποχή.

-Θυμάμαι μάλιστα ότι είχε υπάρξει τότε και μια πρωτοβουλία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ή κάνω λάθος; «Πράγματι, το καλοκαίρι του 1985 η τότε ΕΟΚ, η σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση δηλαδή, θέσπισε μια Ευρωπαϊκή Σύμβαση που επικεντρωνόταν στην αντιμετώπιση της βίας και της ανάρμοστης συμπεριφοράς στα γήπεδα. Παράλληλα, στο Συμβούλιο της Ευρώπης δημιουργήθηκε μια Διαρκής Επιτροπή κατά της βίας στον αθλητισμό. Σήμερα η Σύμβαση αυτή έχει ουσιαστικά καταργηθεί, γιατί θεωρείται παρωχημένη. Ξεπεράστηκε από τις εξελίξεις. Το 2016 η Διαρκής Επιτροπή προετοίμασε μια νέα Σύμβαση που συμπεριέλαβε όλη την εμπειρία αυτών των ετών και ενσωματώνει τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Και κυρίως αντιμετωπίζει τα πράγματα με εντελώς διαφορετικό τρόπο».

-Δηλαδή πώς; «Η πρώτη Σύμβαση επικεντρωνόταν μόνο στη βία. Και αυτό διαπιστώθηκε ότι ήταν λάθος. Η νέα Σύμβαση στοχεύει αλλού. Αποσκοπεί στην προώθηση της φιλοξενίας και της ασφάλειας των φιλάθλων εντός και εκτός των γηπέδων, στην αναβάθμιση του διαλόγου μεταξύ της αστυνομίας, των τοπικών αρχών, των ποδοσφαιρικών ομάδων και των φιλάθλων, στην ενίσχυση της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας και στην πρόληψη και τιμωρία του χουλιγκανισμού μέσω αποτελεσματικών μέτρων. Πρόκειται για μια νέα, διαφορετική προσέγγιση βασισμένη κυρίως στην ιδέα ότι τα μέτρα για την ασφάλεια, την προστασία και την παροχή υπηρεσιών σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, αλλά και στις άλλες αθλητικές διοργανώσεις, πρέπει να συνεκτικά, αλληλοεξαρτώμενα και ισορροπημένα».

-Τι σημαίνουν στη Σύμβαση οι λέξεις «ασφάλεια-προστασία-παροχή υπηρεσιών σε ποδοσφαιρικούς αγώνες»; «Για να το πούμε απλά, οι λέξεις αυτές καθορίζουν αυτό που θα λέγαμε «προστατευμένο, ασφαλές και φιλικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο πρέπει να διοργανώνονται ποδοσφαιρικοί αγώνες και γενικότερα αθλητικές διοργανώσεις». Πάντως είναι φανερό ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει κάνει μια ιδιαίτερα έξυπνη και αποδοτική επικοινωνιακή διαχείριση. Αντιστρέφει το πρόβλημα της βίας και το προσεγγίζει πλέον με θετική και αισιόδοξη διάθεση. Ενώ στην Ελλάδα συνεχίζουμε να μιλάμε ακόμα μόνο για τη βία και μάλιστα χρωματισμένη με τα πιο μελανά χρώματα.
Λες κι αν την ξορκίσουμε με λόγια, αυτή θα εξαφανιστεί».

(O δικηγόρος Νίκος Λαγαρίας)


-Πώς αντιμετωπίζουν οι διεθνείς ποδοσφαιρικοί οργανισμοί τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που δεν είναι δημιούργημά τους; «Την υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό. Μάλιστα το Μάιο του 2018 η UEFA και το Συμβούλιο της Ευρώπης υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας με το οποίο δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν συνεργασία στη βάση αυτής ακριβώς της Σύμβασης, του Συμβουλίου της Ευρώπης».

-Η Ελλάδα την έχει υπογράψει; «Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε για τους ακροατές ότι η Σύμβαση στην οποία αναφερόμαστε, είναι η «Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Ασφάλειας, Προστασίας και Παροχής Υπηρεσιών σε αγώνες ποδοσφαίρου και σε άλλες αθλητικές διοργανώσεις», με αριθμό 128, που εγκρίθηκε στο Σεν Ντενί του Παρισιού το καλοκαίρι του 2016.
Η Ελλάδα είναι μια από τις 14 χώρες που την υπέγραψαν αμέσως».

-Μου κάνει εντύπωση ότι την ακούω για πρώτη φορά, παρότι είμαι από αυτούς που παρακολουθούν πολύ στενά τα θεσμικά δρώμενα του ποδοσφαίρου, επί δεκαετίες.
«Έχετε δίκιο να το λέτε αυτό, γιατί έτσι είναι. Θα περίμενε κανείς να έχει προβληθεί επικοινωνιακά αυτή η Σύμβαση, και κυρίως πολιτικά, από τον υφυπουργό Αθλητισμού που την υπέγραψε».

-Τον κύριο Σταύρο Κοντονή. «Ναι. Αλλά το γεγονός ότι δεν έχει προβληθεί όσο θα περίμενε κανείς ή όσο της αξίζει, δε μειώνει καθόλου την αξία της. Πρέπει όμως να επισημάνω ότι η Σύμβαση δεν έχει ακόμα επικυρωθεί από τη χώρα μας».

-Δηλαδή, άλλο πράγμα η υπογραφή και άλλο η επικύρωσή της;
«Ακριβώς. Έτσι συμβαίνει με τις διεθνείς Συνθήκες, τις διεθνείς Συμβάσεις. Η επικύρωσή της δεν έχει γίνει ακόμα. Επομένως για εμάς δεν έχει τεθεί ακόμα σε τυπική ισχύ».

-Άρα τι έχουμε εδώ; Μια καταπληκτική Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αν την ακολουθούσαμε πιστά ίσως θα είχε λυθεί το πρόβλημα της βίας στα ελληνικά γήπεδα.
Αλλά φαίνεται ότι κάποιοι αρμόδιοι την αγνοούν επιδεικτικά. Αναρωτιέμαι πώς δεν το έχουν αντιληφθεί αυτό οι άνθρωποι της UEFA τουλάχιστον, που στην ουσία κυβερνούν το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η Σύμβαση δεν έχει επικυρωθεί από την Τσεχία για παράδειγμα, τη χώρα καταγωγής του κυρίου Φούσεκ; «Κανείς δεν μπορεί να αγνοεί μια διεθνή Σύμβαση που έχει υπογράψει, ακόμα κι αν δεν την έχει ακόμα επικυρώσει. Και ειδικά μια Σύμβαση που πέραν πάσης αμφιβολίας είναι καθ’ όλα επωφελής για τη χώρα …»

-Δεν είναι δα και η Συμφωνία των Πρεσπών, για να «στραβομουτσουνιάζει» η κυβέρνηση όταν καλείται να την εφαρμόσει! «… Και οφείλει να μην την αγνοεί γιατί έχει ήδη δεσμευτεί να ενεργεί με τρόπο που να μην την υπονομεύει. Για το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας δεν είναι δύσκολο να σας απαντήσω, γιατί έχω μπροστά μου τον πίνακα υπογραφών και επικυρώσεων της Σύμβασης. Η Τσεχία υπέγραψε τη Σύμβαση ένα χρόνο μετά από εμάς και την έθεσε σε ισχύ πριν από δύο μήνες περίπου, τον Ιούλιο».

-Ενώ η Ελλάδα ακόμα όχι! Μπορείτε να διαβάσετε και τις υπόλοιπες χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση; «Είναι η Βουλγαρία, η Γαλλία, η Βόρεια Μακεδονία, η Γεωργία, η Λιθουανία, η Μολδαβία, το Μονακό, το Μαυροβούνιο, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρωσία, η Ελβετία και η Ουκρανία».

-Και παρόλα αυτά λοιπόν, μέχρι σήμερα «ούτε την είδαμε, ούτε την ξέρουμε» τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης στην Ελλάδα. «Πάντως η Διαρκής Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης, που επιβλέπει την εφαρμογή της, έχει ήδη πραγματοποιήσει τουλάχιστον μια συμβουλευτική επίσκεψη στη χώρα, στις αρχές Απριλίου του 2017. Και μέσα σ’ αυτές τις λίγες μέρες της επίσκεψης λέχθηκαν, έγιναν και γράφτηκαν πολλά».

-Σίγουρα όμως δεν γράφτηκαν πολλά στον ελληνικό Τύπο, διότι ουδέποτε είχαμε κάποια εκτενή ενημέρωση από τη ΓΓΑ.
Ή τουλάχιστον δεν υπέπεσε στη δική μου αντίληψη. «Ίσως κάποιοι δεν αξιολόγησαν ως σημαντικό το γεγονός ότι σκοπός της επίσκεψης ήταν η παροχή συμβουλών και υποστήριξης στην Ελλάδα, ώστε οι αθλητικοί της χώροι να μπορέσουν να παρέχουν κάποια στιγμή μια ασφαλή και ευχάριστη εμπειρία στους φιλάθλους, αλλά και στους αθλητές ασφαλώς».

-Αγγίζετε ένα πολύ μεγάλο και ευαίσθητο θέμα, το θέμα της ασφάλειας των αθλητικών εγκαταστάσεων. Πριν από λίγες μέρες η κυβέρνηση έδωσε ακόμα μια παράταση ενός έτους, για τη νομιμοποίηση των αθλητικών εγκαταστάσεων που εποπτεύονται από τους Δήμους και τη ΓΓΑ. Μπορεί άραγε να εφαρμοστεί η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σε μια χώρα που πολλά από τα γήπεδά της δεν έχουν άδεια δόμησης και λειτουργίας; «Είναι μάλλον αδύνατο να συμβεί αυτό όπως καταλαβαίνετε, διότι το ζήτημα της ασφάλειας των αθλητικών εγκαταστάσεων είναι από τα θεμελιώδη της Σύμβασης. Σε κάθε περίπτωση όμως δε νομίζω ότι πρέπει να μας πει μια Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης πόσους κινδύνους εγκυμονεί ένα ανασφαλές γήπεδο, ώστε να κάνουμε αυτά που πρέπει χωρίς καμία απολύτως καθυστέρηση. Δυστυχώς όλοι θυμόμαστε ότι πριν από λίγες εβδομάδες ένας δεκαενιάχρονος νέος έχασε πολύ άδικα τη ζωή του στη Χίο, επειδή καταπλακώθηκε από μια ετοιμόρροπη μπασκέτα σε ένα ανοιχτό γήπεδο. Αυτό που έγινε είναι πολύ βαρύ, δεν αντέχεται».

-Έχετε δίκιο, ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι η κυβέρνηση θα αναθεωρήσει την απόφασή της για την παράταση ενός χρόνου που έδωσε, και θα τρέξει πιο γρήγορα τις διαδικασίες. Ας επανέλθουμε όμως στην επίσκεψη της Διαρκούς Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης στην Ελλάδα το 2017, που σχετίζεται και με το θέμα αυτό. Τι έγινε εκείνες της μέρες; «Ό,τι γίνεται πάντα σ’ αυτές της περιπτώσεις: αρκετές συναντήσεις. Με ανθρώπους της Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας, της ΕΠΟ, της Super League, της ΑΕΚ, του Παναθηναϊκού, της Διαρκούς Επιτροπής για την Αντιμετώπιση της Βίας, με τον Γενικό Γραμματέα Αθλητισμού και άλλους».

-Οπότε σχεδόν όλοι είναι ενήμεροι για τη Σύμβαση, αλλά και αν δεν είναι, σίγουρα θα έπρεπε να είναι. Τι έμεινε από αυτή την επίσκεψη; «Μια αναφορά 89 σελίδων της Διαρκούς Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στην οποία αναφέρονται 28 συστάσεις προς τη χώρα, συμβουλευτικού χαρακτήρα προς το παρόν, διαβαθμισμένες ως «αναγκαίες», «σημαντικές» ή «επιθυμητές», και ένα προτεινόμενο προσχέδιο δράσης».

-Προς ποιες κατευθύνσεις «δείχνει» η αναφορά; «Κοιτάξτε, γενικότερα η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης απαιτεί από τα συμβαλλόμενα μέρη να διασφαλίζουν μέτρα συντονισμού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, με σκοπό την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας πολύπλευρης και ολοκληρωμένης προσέγγισης για την ασφάλεια, την προστασία και την παροχή υπηρεσιών. Επομένως η αναφορά της Διαρκούς Επιτροπής κινείται εκ των πραγμάτων προς αυτή την κατεύθυνση. Προτείνεται η δημιουργία μιας εθνικής συντονιστικής ομάδας, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης, ενός national coordination group, αρμόδιου για την κατάρτιση και εφαρμογή ενός εθνικού σχεδίου δράσης, που θα πρέπει οπωσδήποτε να ικανοποιεί τις απαιτήσεις της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης».

-Με χθεσινό της δελτίο Τύπου η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού ανακοίνωσε ότι αύριο, σε συνάντηση με τις διεθνείς αρχές του ποδοσφαίρου, θα συσταθεί μια επιτροπή αντιμετώπισης της βίας και των προσυνεννοημένων αγώνων, μια steering committee. Θεωρείτε ότι μια τέτοια επιτροπή θα μπορέσει να δαμάσει το τέρας της βίας στα ελληνικά γήπεδα; «Το εύχομαι ολόψυχα. Αν μάλιστα καταφέρει να πιέσει για την επικύρωση και την εφαρμογή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης στην οποία αναφερθήκαμε, και κυρίως αν καταφέρει να ικανοποιήσει τις Συστάσεις της αρμόδιας Διαρκούς Επιτροπής εφαρμόζοντας τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, τότε οι ελπίδες για επιτυχία του εγχειρήματος θα πολλαπλασιαστούν».