Αντρέα Πίρλο: «Παγιδευμένος» ανάμεσα στο ολλανδικό και το ιταλικό μοντέλο!

O Αντρέα Πίρλο θέλησε να βαδίσει στο μονοπάτι της προπονητικής. Σε ένα απόμερο και... σκοτεινό μονοπάτι, όπου είσαι μόνος σου απέναντι σε όλους. Σχεδόν παντού, ο προπονητής είναι ο πρώτος στον οποίο πέφτουν τα βάρη, οι ευθύνες. Είναι και ο πρώτος που συνήθως την πληρώνει στα «στραβά».

Η Γιουβέντους του εμπιστεύτηκε τον... ηλεκτρικό της πάγκο, παρότι δεν είχε καθόλου εμπειρία ως προπονητής. Το μόνο που είχε ως... παράσημο ήταν ότι πέρασε τις εξετάσεις για να πάρει το δίπλωμά του ως προπονητής με τους υψηλότερους βαθμούς στην «τάξη» του, παρέα με τον Τιάγκο Μότα. Είχε προσληφθεί ως τεχνικός της under 23, αλλά μεταπήδησε χωρίς καν να καθίσει στον πάγκο της στην ανδρική ομάδα. Βούτηξε κατευθείαν στα βαθιά, χωρίς... σωσίβιο, για να «κολυμπήσει». Μοιάζει, όμως, «πνιγμένος» ανάμεσα στις σκέψεις και στα «θέλω» του.

Η αγαπημένη ολλανδική σχολή και οι ομάδες «ορόσημα»

Τα «θέλω» του Αντρέα Πίρλο ήταν άγνωστα όταν ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Γιουβέντους. Ωστόσο, σιγά-σιγά άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια οι προτιμήσεις του. Ο Πίρλο «αγαπάει» την ολλανδική σχολή, το ολλανδικό μοντέλο. Αρκετοί έχουν το ολλανδικό ποδόσφαιρο στο μυαλό τους ως κάτι το άναρχο, χωρις ιδιαίτερους αμυντικούς προσανατολισμούς και σκοπιμότητα. Ρωτώντας, όμως, θα μάθεις πως αρκετοί σκάουτερ, αναλυτές και μέλη επιτελείων παρακολουθούν αρκετά την Eredivisie και τον τρόπο παιχνιδιού των ομάδων. Θεωρείται ως ένα από τα τοπ πρωταθλήματα στην Ευρώπη σε θέματα τακτικής, αλλά και στο πώς προσεγγίζουν οι ομάδες τους αγώνες τους.



Στον Πίρλο αρέσει το θεαματικό ποδόσφαιρο με το υψηλό πρέσινγκ, κάτι που κάνουν αρκετά καλές ομάδες της Eredivisie, όπως και οι γρήγοροι συνδυασμοί, οι εναλλαγές της μπάλας στο δεύτερο μισό του γηπέδου και η κατοχή. Τα πρώτα στοιχεία που θέλησε να περάσει στην Γιουβέντους ο Ιταλός είχαν «άρωμα» Ολλανδίας: επιθετικό στιλ, υψηλά ποσοστά κατοχής και σκοπιμότητα. Το επιθετικό στιλ δεν αφορούσε μόνο το πώς η Γιουβέντους προσπαθούσε διαρκώς να επιτεθεί, αλλά και στα μαρκαρίσματα και στο πρέσινγκ. Στο παρθενικό του παιχνίδι με αντίπαλο την Σαμπντόρια, η Μεγάλη Κυρία πήρε αρκετές πρώτες μπάλες, είχε κλεψίματα και επεμβάσεις στο δεύτερο και τρίτο μέρος του γηπέδου.

Επέλεξε ως διάταξη το 3-4-2-1 με δύο μεσοεπιθετικούς πίσω από τον φορ Κριστιάνο, αλλά και δύο μπακ-χαφ να παίρνουν όλη την πλευρά. Είναι σύνηθες φαινόμενο στο 3-4-2-1 της Γιουβέντους οι δύο μεσοεπιθετικοί να κλέινουν πολύ κοντά στον φορ για να τον υποστηρίζουν, προσπαθώντας να συνεργαστούν σε λίγα τετραγωνικά, ενώ την ίδια ώρα τα μπακ-χαφ συγκλείνουν και αυτοί κοντά τους. Είχαν ρόλο trequartista: κάτι ανάμεσα σε 10αρι και επιθετικός. Ο trequartista πρέπει να έχει καλύτερα τελειώματα φάσεων από ένα 10αρι και καλύτερη τεχνική από έναν σέντερ φορ. Ο Ντιμπάλα τα έχει αυτά τα στοιχεία, αλλά δεν ήταν διαθέσιμος τότε. Όχι, όμως, ο Ράμσεϊ και ο Κουλουσέφσκι με τον πρώτο να είναι ουσιαστικα εσωτερικός χαφ και ο δεύτερος εξτρέμ ή δεύτερο φορ, αλλά όχι με τα στοιχεία ενός trequartista. Κάτι που έπαιξε ρόλο στο να μην... πιάσει η εν λόγω διάταξη.


*με κίτρινα οι αποστάσεις ανάμεσα στον φορ και στους μεσοεπιθετικούς, με άσπρα οι αποστάσεις ανάμεσα στην παραπάνω τριπλέτα και στα μπακ-χαφ

Είχε κάποιες ομάδες «ορόσημα» στο μυαλό του ως τα ιδανικά παραδείγματα. Την Μπαρτσελόνα του Κρόιφ και μετέπειτα του Γκουαρδιόλα, ο Άγιαξ του Φαν Χάαλ, η Μίλαν του Αντσελότι και η Γιουβέντους του Κόντε.

Το 3-5-2, οι παραλλαγές του και η «μεταμόρφωση» σε 4-4-2

Ο Αντρέα Πίρλο ξεκίνησε την πορεία του στον πάγκο της Γιουβέντους, πηγαίνοντας με την... πεπατημένη. Επέλεξε το 3-5-2 ως διάταξη που έχει χρησιμοποιηθεί αρκετά στη Γιουβέντους και στο ιταλικό ποδόσφαιρο. Ουσιαστικά χρησιμοποιούσε κυρίως παραλλαγές του, με το 3-4-1-2 ή ορισμένες φορές το γυρνούσε σε 3-4-2-1, με το δεύτερο να παρεκπέμπει και στο 3-4-3. Είχε πάρει μια ιδέα από τον Μαρτσέλο Λίπι, με τον τελευταίο να θεωρείται... master στη χρησιμοποίηση του 3-5-2, του 3-4-3 και των παραλλαγών τους.

Κυρίως, ο Ιταλός τεχνικός χρησιμοποιούσε το 3-4-1-2 σε παραλλαγή. Με τον Μοράτα να αρχίζει να μπαίνει στο βασικό σχήμα και να πλαισιώνεται με έναν εκ των Ντιμπάλα, Κουλουσέφσκι λόγω των περιπετειών υγείας του Κριστιάνο και τον Ράμσεϊ σε κομβικό ρόλο τύπου δεκαριού. Υπήρχαν παιχνίδια που επανέφερε το flat 3-5-2, με καθαρή τριάδα στον άξονα (έναν κόφτη και δύο εσωτερικούς χαφ) και καθαρό δίδυμο στην επίθεση (με έναν κλασικό φορ και έναν σε πιο περιφεριακό ρόλο).



Από τα μέσα Νοεμβρίου, πάντως, ο Αντρέα Πίρλο άρχισε να «μεταμορφώνει» την ομάδα του μέσω της διάταξής του. Το... γύρισε σε 4-4-2 και από Δεκέμβρη και έπειτα, το προσάρμοσε ακόμη περισσότερο στο ιταλικό μοντέλο.

Προσαρμογή στο ιταλικό μοντέλο

Βλέποντας πως η Γιουβέντους δέχεται με σχετική ευκολία τελικές, αλλά και γκολ, ο Αντρέα Πίρλο έπρεπε να αρχίσει να προσαρμόζεται πάνω στο... dna της ομάδας και στο ιταλικό μοντέλο γενικότερα. Προσπάθησε να κάνει την Γιουβέντους πιο «σφιχτή», πιο κυνική. Για να γίνει αυτό άλλαξε τη διάταξη σε 4-4-2 και από Δεκέμβρη την προσάρμοσε ακόμη περισσότερο στο ιταλικό στιλ παιχνιδιού.

Είναι το λεγόμενο 4-4-2 με double 6, δηλαδή δύο κόφτες στον άξονα. Η Γιουβέντους δεχόταν διαρκώς φάσεις και πολλές φορές από τον άξονα, ενώ ήταν αργή ειδικά στο αμυντικό transition game. Έριξε το βάρος στο ανασταλτικό κομμάτι, χωρίζοντας την μικρή περιοχή σε τρεις ζώνες για να δώσει στους παίκτες του να καταλάβουν που πρέπει να κινούνται όταν η Γιουβέντους βρίσκεται σε θέση άμυνας, αλλά και πώς πρέπει να ξεκινάει το build-up και με τις κατάλληλες θέσεις που πρέπει να έχουν οι ποδοσφαιριστές. Επόμενοι... εμπνευστές του για τη χρησιμοποίηση του 4-4-2 είτε ως flat σύστημα (τετράδα στον άξονα στην ευθεία) είτε με δύο εξάρια (double 6), ήταν ο Λουίτζι Σιμόνι στην Ίντερ και ο Τζουζέπε Ματεράτσι στην Πιατσέντζα. Ορισμένες φορές χρησιμοποίησε και το λεγόμενο... christmas tree (σσ. χριστουγεννιάτικο δέντρο), ουσιαστικά το 4-3-1-2 και το 4-1-2-1-2, σαν παραλλαγές του 4-4-2 και ανάλογα με τις ανάγκες των αγώνων. Ο Κάρλο Αντελότι υποστήριξε αυτή τη διάταξη ως επί το πλείστον στη Μίλαν, αλλά και ο Φατίχ Τερίμ αρκετές φορές.





Στα δύο κίτρινα πεδία βρίσκονται πάντα τα μπακ, στο κόκκινο πεδίο είναι τα στόπερ σε θέση άμυνας. Την ώρα του η Γιουβέντους προσπαθεί να ξεκινήσει επίθεση και ένα build-up και πιέζεται από τον αντίπαλο, τότε εάν η μπάλα είναι στην εκάστοτε κίτρινη ζώνη και στα μπακ, ένας από τους τρεις στόπερ καλείται να... εισέλθει από την κόκκινη στην κίτρινη ζώνη, με ένα από τα δύο αμυντικά χαφ να βρίσκεται στο όριο της περιοχής-κίτρινης ζώνης και να δημιουργούν στηρίγματα.

Το πλάνο με τους δύο καθαρούς κόφτες άρχισε για ένα διάστημα να αποδίδει, η Γιουβέντους ως επί το πλείστον έπαιρνε θετικά αποτελέσματα και έμπαινε ξανά στη μάχη του τίτλου. Έμοιαζε λίγο αυτό το flat 4-4-2 με αυτό της Ατλέτικο Μαδρίτης του Ντιέγκο Σιμεόνε, με την τετράδα των χαφ να είναι σε ευθεία. Ήταν αρκετές οι φορές που ο Πίρλο χρησιμοποιούσε δίπλα στους δύο κόφτες ένα μπακ και ένα χαφ για πλάγιους μέσους, ώστε να συγκλίνουν προς τα μέσα και να βοηθάνε τόσο στον άξονα, όσο και στα ντουμπλαρίσματα στα μπακ.



Βέβαια, υπήρχαν παιχνίδια που ο Ιταλός τεχνικός δεν διάβαζε καλά τους αντιπάλους του. Όπως στο κομβικό ματς με την Ίντερ όπου δεν «βοήθησε» τα χαφ του να ματσάρουν την τριάδα των μέσων των «νερατζούρι». Επέλεξε αριστερό χαφ τον Ράμσεϊ, με τον Ουαλό να προσπαθεί ορισμένες φορές να συγκίνει για να έχει πιο οργανωτικό ρόλο και τον Κιέζα στα δεξιά για να έχει έναν σαν εξτρέμ που θα υποστηρίζει τα δύο φορ (Μοράτα-Ρονάλντο). Έχασε, όμως, με τον τρόπο που χρησιμοποίησε τους δύο παραπάνω από τα ανασταλτικά του καθήκοντα και η Ίντερ μπορούσε διαρκώς να δημιουργήσει υπεραριθμίες.

Επιστροφή στη διάταξη σε θέση άμυνας

Πάγια τακτική του Αντρέα Πίρλο, από τη στιγμή που το... γύρισε σε 4-4-2 και θέλησε να προσεγγίσει την ιταλική σχολή ποδοσφαίρου, ήταν προς τους παίκτες του να επιστρέφουν στις θέσεις του στο γήπεδο όταν έχαναν την μπάλα και βρίσκονταν σε θέση άμυνας. Άμεση επιστροφή δηλαδή σε 4-4-2, με τετράδα στην άμυνα σε ευθεία όπως και στον άξονα, με τα δύο φορ να έχουν τον άχαρο ρόλο να μαρκάρουν ένα στόπερ και... λίγο από το μπακ της πλευράς τους.





Η «τριγωνομετρία», οι στάνταρ παίκτες στο «κουτί» και οι υπεραριθμίες

O Αντρέα Πίρλο ως λάτρης της ολλανδικής σχολής γουστάρει το positioning, την κατοχή και την γρήγορη εναλλαγή της μπάλας στο τελευταίο τρίτο του γηπέδου. Βασικό χαρακτηριστικό της φετινής Γιουβέντους και των τακτικών του Ιταλού τεχνικού είναι η συνεχή δημιουργία τριγώνων. Είτε στο πρώτο τρίτο του γηπέδου με σκοπό τη δημιουργία στηριγμάτων και την αποφυγή της πίεσης του αντιπάλου, είτε στο τελευταίο τρίτο στο οποίο συμμετέχουν κυρίως οι δύο στράικερ (με το 4-4-2 πλέον ως διάταξη) και ένας εκ των δύο πλάγιων χαφ. Παράλληλα, ο άλλος ακραίος χαφ και το ένα μπακ που έχει ανέβει είτε ο ένας αμυντικός μέσος που έχει κάνει overlap και βρίσκεται στην πλευρά τους δίνουν επιλογές άλλοτε ως στηρίγματα και άλλοτε με διαγώνιες κινήσεις.





Η Γιουβέντους της φετινής σεζόν έχει ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό. Μετά από οδηγία του Πίρλο, πρέπει ΠΑΝΤΑ να βρίσκονται στην περιοχή την ώρα που θα γίνει ένα γύρισμα ή μια κάθετη μπάλα, τουλάχιστον δύο ποδοσφαιριστές. Θεωρεί με αυτόν τον τρόπο πως γεμίζει η αντίπαλη περιοχή και μπορεί να εκμεταλλευτεί την απουσία κάποιου εκ των δύο ακραίων μπακ, όντας 2 vs 3.

Μια ακόμη οδηγία είναι η δημιουργία υπεραριθμιών τόσο στις πλευρές, όσο και στον άξονα. Αυτό που θέλει ο Πίρλο είναι η διαρκής κίνηση των ποδοσφαιριστών μεσοεπιθετικά, ώστε να προσφέρουν στηρίγματα και να δημιουργούνται καταστάσεις δύο εναντίον ενός. Κάπως έτσι, με συνεχόμενο passing game και στηρίγματα, υπάρχουν αρκετές καταστάσεις υπεραριθμίας που δημιουργούνται, βάζοντας στη μέση τους αντιπάλους τους.



Το απόλυτο μπέρδεμα...

Ο Αντρέα Πίρλο δείχνει να βρίσκεται σε αδιέξοδο. Προσπαθεί να τα βγάλει πέρα στην πρώτη του υπερβολικά δύσκολη δοκιμασία, αλλά οι πάμπολες σκέψεις που έχει στο μυαλό του του μπαίνουν εμπόδια. Μπερδεμένος ανάμεσα στη φιλοσοφία που θέλει να περάσει, ακροβατώντας ανάμεσα στην ολλανδική και την ιταλική σχολή. Χωρίς να έχει καταφέρει να κατασταλάξει στη διάταξη που θέλει να χρησιμοποιήσει. Ξεκινώντας με 3-4-2-1, μετατρέποντάς το σε 3-4-1-2 και 3-5-2. Ακολούθησε το 3-4-3, το 4-4-2 με double 6 , το flat 4-4-2 και το 4-4-2 με ρόμβο.



Έχει δείξει ότι με τις αλλαγές του ορισμένες φορές είναι επιδραστικός, μπορεί να αλλάξει την τύχη των παιχνιδιών και να «συμμετέχει» ενεργά από τον πάγκο. Δεν θα μπορούσε άλλωστε ένας τόσο εγκεφαλικός ποδοσφαιριστής, ένας ολοκληρωτικός χαφ σαν τον Πίρλο να μην διαβάζει σωστά το ματς. Μέσα από τις αναμετρήσεις και τις εμπειρίες που συλλέγει από αυτές, θα αρχίσει να γίνεται καλύτερος και να βελτιωθεί σημαντικά στον τρόπο που θα κατεβάζει την ομάδα του, τη διάταξη, τους ποδοσφαιριστές. Να φύγει από το μυαλό του αυτό το μπέρδεμα, το οποίο τον κρατάει πίσω. Ο σπουδαίος Αντρέα Πίρλο δείχνει να βρίσκεται σε σύγχυση, να μην ξέρει προς τα που να βαδίσει. Και αυτό μπορεί να του στοιχίσει...