European Super League: Επαναστάτες με… ποδοσφαιρική και οικονομική αιτία

Ήταν μια συνηθισμένη Κυριακή... 18 του Απρίλη και αρκετή ησυχία, αφού είχε λιγοστά ματς. Στην Αγγλία είχε έναν ημιτελικό του FA CUP ανάμεσα σε Λέστερ-Σαουθάμπτον, με τις «αλεπούδες» να περνούν στον τελικό, παιχνίδια σε Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, αλλά και αγώνες για τα playoffs της Super League για να αναφέρουμε και τα του οίκου μας. Τίποτα δεν προμήνυε τα όσα θα συμβαίνουν το απόγευμα προς βράδυ...

Υπήρξε συνάντηση των μελών της UEFA με τις ομάδες ώστε να παρουσιαστεί το νέο μοντέλο του Champions League με περισσότερους συλλόγους από το 2024 και έπειτα. Λίγο μετά το τέλος του, ακολούθησαν κοινές ανακοινώσεις από την Ρεάλ Μαδρίτης, τη Γιουβέντους, τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τη Λίβερπουλ, την Άρσεναλ... Αλλά και από τον λογαριασμό της European Super League που μόλις είχε δημιουργηθεί. Η νέα διοργάνωση ήταν εδώ, η επανάσταση των ισχυρών του ποδοσφαίρου είχε ξεκινήσει. Τα νέα ταξίδεψαν σε όλο τον πλανήτη με ταχύτητα φωτός, άπαντες έμαθαν το νέο εγχείρημα και τη νέα διοργάνωση που ερχόταν στο αγαπημένο μας άθλημα. Ξεκίνησε με το μότο «οι καλύτερες ομάδες, οι καλύτεροι ποδοσφαιριστές, κάθε εβδομάδα»...

Ας τα πιάσουμε όλα, όμως, με τη σειρά. Πρόκειται για μια κλειστή διοργάνωση ουσιαστικά με λίγες κενές θέσεις, με συμβόλαια ομάδων αλά... Ευρωλίγκα. Το αντίπαλο δέος του Champions League, χωρίς φυσικά την εποπτεία της UEFA κάτι που έκανε την ευρωπαϊκή ομοσπονδία να αντιδράσει έντονα. Οι άριστες μέχρι πρότινος σχέσεις του Αντρέα Ανιέλι, αφεντικό της Γιουβέντους, με τον πρόεδρο της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, διαλύθηκαν σε λίγα λεπτά. Ο Ανιέλι ήταν εκ των ιδρυτικών στελεχών και θα είχε τον ρόλο του αντιπροέδρου, όπως και ο Τζόελ Γκλέιζερ της Γιουνάιτεντ, ο Τζον Ο' Χένρι της Λίβερπουλ και ο Σταν Κρένκε της Άρσεναλ. Τη θέση του προέδρου κατείχε το αφεντικό της Ρεάλ Μαδρίτης, Φλορεντίνο Πέρεθ.



Οι ομάδες που συμμετείχαν σε αυτό το εγχείρημα και θεωρήθηκαν ως οι ιδρυτές ήταν 12. Από την Αγγλία οι Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μάντσεστερ Σίτι, Λίβερπουλ, Άρσεναλ, Τσέλσι, Τότεναμ. Από την Ισπανία οι Ρεάλ Μαδρίτης, Ατλέτικο Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα. Από την Ιταλία οι Γιουβέντους, Ίντερ, Μίλαν. Ο αρχικός σχεδιασμός περιελάμβανε την συμμετοχή άλλων τριών ομάδων που θα τους προσφερόταν επίσης συμβόλαιο μακράς διάρκειας, ενώ πέντε διαφορετικοί σύλλογοι θα προσκαλούνταν κάθε χρόνο. Φυσικά, είχαν τη στήριξη του κολοσσού της JP Morgan, η οποία κατά πολλούς έχει αναμειχθεί σε πολλά σκάνδαλα και έχει παίξει ρόλο στην οικονομική κρίση του πλανήτη κατά το παρελθόν.



Οι Πέρεθ-Ανιέλι που ήταν τα πρώτα ονόματα, άρχισαν επαφές με συλλόγους για να τους καλέσουν στην Λίγκα. Η Παρί Σεν Ζερμέν αρνήθηκε αφού ο Αλ Κελαϊφί δεν θα πρόδιδε τον φίλο του, Αλεξάντερ Τσέφεριν, που είναι... ελαστικός μαζί του σε θέματα Financial Fair Play. Η Μπάγερν Μονάχου πιστή στα παραδοσιακά της θέλω και πιστεύω δεν υπήρξε περίπτωση να συμμετείχε επίσης. Οι υπολοιπες καλές ομάδες της Γαλλίας και της Γερμανίας απέρριψαν επίσης την πρόταση, οι πορτογαλικές δεν μπήκαν καν σε σκέψεις συμμετοχής. Οι 12 είχαν μείνει μόνοι τους και έψαχναν εναλλακτικές λύσεις, με τις διαμαρτυρίες, διαδηλώσεις και τις αντιδράσεις να μεγαλώνουν.

To background της διοργάνωσης και το πρότυπο των Αμερικανών

Αν μη τι άλλο, η ιδέα της δημιουργίας μιας κλειστής διοργάνωσης που θα συμμετέχουν τα top clubs της Ευρώπης υπάρχει χρόνια. Το 1987 οι Μίλαν, Ρεάλ Μαδρίτης και Ρέιντζερς θέλησαν να φτιάξουν μια διοργάνωση με τις καλύτερες ομάδες της εποχής, όπου θα έπαιζαν όλες μεταξύ τους και θα κατέληγαν σε έναν αριθμό ομάδων που θα προκρίνονταν σε νοκ-άουτ φάση, μέχρι τον τελικό. Το 1998 η ιταλική εταιρεία Media Partners έριξε και αυτή την πρότασή της για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής λίγκας, αλλά γρήγορα η σκέψη έμεινε στο χρονοντούλαπο αφού η UEFA αναπροσάρμοσε τα πλάνα της για το Champions League.

Η Premier League είχε λίγα χρόνια αργότερα την ιδέα του «αγώνα νούμερο 39» που θα διεξαγόταν εκτός Αγγλίας ώστε να αυξηθούν τα έσοδα και η εμπορικότητα. Ο Φλορεντίνο Πέρεθ το 2009 μίλησε για τη δημιουργία μίας Super League, η οποία θα αποτελούσε μια βελτιωμένη έκδοση του «προβληματικού» όπως ανέφερε Champions League. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2012, οι πρώτες συζητήσεις ανάμεσα στις ομάδες άρχιζουν να λαμβάνουν χώρα.



Στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ γίνονταν διαρκώς συζητήσεις από το 2012 και έπειτα, ανάμεσα στον Γούντγουορντ και στην οικογένεια Γκλέιζερ, που είχαν στο μυαλό τους το αμερικάνικο πρότυπο του NBA και του NFL. Η ασχολία τους άλλωστε κατά το παρελθόν με τους Tampa Bay Buccaneers τους έμαθε αρκετά πράγματα και τους έκανε να αναζητήσουν λύσεις για να βρουν τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν αυτό το μοντέλο λειτουργίας να το περάσουν στο ποδόσφαιρο για να... εκτινάξουν τα έσοδά τους!

Μέσα στις συζητήσεις της διοίκησης της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έπαιζαν σημαντικό ρόλο και ο Μπόλινγκμπροουκ (πρώην διευθύνων σύμβουλος) και κυρίως ο Ρίτσαρντ Άρνολντ, που είχε τον ρόλο του Commercial Director και ήταν από τους ανθρώπους που είχαν πάρει στα χέρια τους το κομμάτι της διαφήμισης στον σύλλογο. Ο Άρνολντ, ένας εξαιρετικός άνθρωπος και ιδιαίτερα σημαντικός από τη θέση του στην ομάδα του Μάντσεστερ, γνωρίζοντας πως το μάρκετινγκ παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο σε μια εταιρεία-σύλλογο.



Οι ομάδες της European Super League έβλεπαν τα έσοδά τους να μην μεγαλώνουν μέσω της συμμετοχής τους στο Champions League, θεωρούσαν πως το μοντέλο της UEFA είναι πεπαλαιωμένο και ήταν «άδικο» ομάδες δισεκατομμυρίων να παίζουν με ομάδες πολύ χαμηλού επιπέδου.

Ο βασικός άξονας πάνω στον οποίο οι 12 συμμετέχοντας ήθελαν να κινηθούν, ήταν αυτός του αθλητισμού των ΗΠΑ! Το πλάνο τους ήταν βασισμένο πάνω σε αυτό του ΝΒΑ, βλέποντας πως οι ομάδες στο κορυφαίο μπασκετικό πρωτάθλημα έχουν τεράστια έσοδα. Συγκεκριμένα, μέσω μελετών και ερευνών που παρουσιάστηκαν από τα αφεντικά των ποδοσφαιρικών συλλόγων έδειξαν πως οι ομάδες του ΝΒΑ έχουν τουλάχιστον τετραπλάσια έσοδα από τις επενδύσεις που κάνουν και τα χρήματα που βάζουν στα ταμεία τους από εμπορικές εκμεταλλεύσεις είναι πάρα πολλά.

Ουσιαστικά, οι businessmen των δώδεκα συλλόγων θέλησαν να αυξήσουν τα έσοδά τους ακόμη και σε ένα ποσοστό άνω του 400% από αυτά που λαμβάνουν κατά μέσο όρο από την UEFA την τελευταία δεκαετία. Τα πάντα βασίζονταν στο πρότυπο των αθλημάτων των ΗΠΑ και του NBA (αλλά και του NFL), όπου τα έσοδα είναι τεράστια και οι χορηγικές συμφωνίες αποφέρουν πολλά χρήματα στις ομάδες. Ωστόσο, χωρίς το αρχικό κεφάλαιο της JP Morgan δεν θα μπορούσε να δημιουργηθεί η ESL, αλλά και να πείσουν τις ομάδες να συμμετέχουν στη νέα διοργάνωση. Η προσέγγιση έγινε από τον Αντρέα Ανιέλι που διατηρεί άριστες σχέσεις με την τράπεζα, ενώ τον δικό τους ρόλο έπαιξαν οι Αμερικανοί ιδιοκτήτες των αγγλικών ομάδων!

O κομβικός ρόλος της JP Morgan και οι υπόλοιποι «συμπαίκτες»

Το πλάνο παρουσιάστηκε στα στελέχη της JP Morgan, η οποία έχει τον δικό της συγκεκριμένο ρόλο στην υπόθεση. Η JP Morgan είναι ένας κολοσσός στην παγκόσμια οικονομία, με τα στελέχη της να έχουν μελετήσει εδώ και αρκετό καιρό όλες τις παραμέτρους. Ουσιαστικά υπήρξε ένα business plan, το οποίο θα είχε βάθος πενταετίας όπως συνηθίζεται στις μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη.



Η JP Morgan θα ήταν αυτή που θα βοηθούσε τις ομάδες με το δάνειό της να χτίσουν τη νέα διοργάνωση, με το ποσό να είναι ακριβώς 3,525 δισεκατομμύρια ευρώ. Φυσικά, υπήρξαν οι κατάλληλες διασφαλίσεις από τις ομάδες προς την τράπεζα για να μπορέσει να πει το «ναι», με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως είχαν υπογραφεί και ορισμένα προσύμφωνα ανάμεσα στις δύο πλευρές. Οι διασφαλίσεις αυτές προέρχονταν μέσα από το τηλεοπτικό συμβόλαιο που προσανατολιζόταν η ESL να υπογράψει με εταιρεία-κολοσσό, με το ρεπορτάζ να αναφέρει πως βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με δύο πολύ μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα, μέσω των χορηγών που θα υπήρχαν και την εισχωρή κάποιων τεράστιων brand names από τον χώρο της αγοράς, όπως και μέσω των εισιτηρίων που θα πωλούνταν, αφού η ESL προσανατολιζόταν να ξεκινήσει τη διοργάνωσή της με ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό οπαδών στις κερκίδες.

Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες αναφέρουν πως η JP Morgan δεν ήταν η μοναδική τράπεζα στην European Super League. Διότι σε ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα, το οποίο χρειάζεται γερές βάσεις, χρειάζονται και διάφοροι ακόμη «συμπαίκτες». Δεν θα ήταν εύκολο για μόνο μία τράπεζα, παρά το τεράστιο όνομα που έχει χτίσει η JP Morgan, να κάνει ένα υπερβολικά μεγάλο οικονομικό άνοιγμα. Υπήρξαν και άλλες εταιρείες-τράπεζες, σαφώς μικρότερου βεληνεκούς από την JP Morgan που είχαν εμπλοκή στην ESL, αλλά ποτέ τα ονόματά τους δεν βγήκαν στην επιφάνεια. Ουσιαστικά, υπήρξαν συμπαίκτες της JP Morgan, οι οποίοι θα βοηθούσαν επίσης στο οικονομικό σκέλος.



Η JP Morgan είναι μια από τις ισχυρότερες τράπεζες στον πλανήτη, ένας ιδιαίτερα δυνατός παίκτης στο κομμάτι της οικονομίας. Θέλησε να έχει τον δικό της ρόλο στην ESL, αφού το ρίσκο που έπαιρνε ήταν ιδιαίτερο μικρό καθώς θα αποτελούσε την τράπεζα που θα έκανε τη δανειοδότηση και είχε λάβει τις κατάλληλες εγγυήσεις για να μη βγει ζημιωμένη.

Ουσιαστικά, η JP Morgan δεν μπορούσε να πληγεί, ούτε η φήμη της. Έχοντας ασχοληθεί σε εκατοντάδες πρότζεκτ παγκοσμίως, όπως και σε ορισμένα ακόμη που αφορούσαν τον αθλητισμό στις ΗΠΑ, οι άνθρωποι της τράπεζας είχαν τις γνώσεις πάνω στο αντικείμενο. Την ίδια ώρα, απλά θα είχε τον ρόλο του βοηθού, θέλοντας με την παροχή ενός μεγάλου ποσού να βοηθήσει το εγχείρημα των συλλόγων για την ESL. Φυσικά, εξετάστηκε εξ αρχής εξονυχιστικά κάθε παράμετρος. Για να αντιληφεί κανείς υπήρξε μελέτη, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ακόμη και για τους δείκτες ηθικής. Οι δείκτες αυτοί μετράνε σε μια εταιρεία κατά πόσο ηθική είναι προς τους πελάτες της, με ανθρώπους να κάνουν αυτή τη συγκεκριμένη μελέτη και να καταλήγουν σε συμπεράσματα. Την ίδια ώρα, μπορεί στο χρηματιστήριο να παρουσιάστηκε μια μικρή πτώση, ίσως και κάτω από το 1%, στις μετοχές της JP Morgan ωστόσο μερικά 24ωρα αργότερα υπήρξε μεγάλη άνοδος, πάνω από 2%. Δείγμα του ότι η συμμετοχή της στο όλο εγχείρημα δεν μπορούσε να επηρεάσει το brand name της εταιρείας.

Την «τελείωσαν» προσωρινά οι τεράστιες αντιδράσεις

Από το ξεκίνημα αυτού του εγχειρήματος, από τις πρώτες κιόλας ώρες υπήρξαν αλυσιδωτές αντιδράσεις. Άπαντες θεώρησαν πως το άθλημα του λαού, το άθλημα που δημιούργησαν οι φτωχοί, περνούσε στα χέρια των πλουσίων που έβλεπαν απλά μπροστά τους μια ποδοσφαιρική μπάλα γεμάτη με χρήματα. Οι οπαδοί πρωτοστάτησαν, βγήκαν στους δρόμους, έκαναν επεισόδια και πορείες διαμαρτυρίας, κρέμασαν πανό στα γήπεδα και στα προπονητικά κέντρα, ακόμη και στις πολυκατοικίες και στους δρόμους των πόλεων. Έβγαλαν ανακοινώσεις, έκαναν επίθεση στα αφεντικά των συλλόγων τους.

Αρκετοί από τους χορηγούς ενημέρωσαν πως θα αποχωρήσουν αν δεν πάρουν οι ομάδες πίσω την απόφασή τους για συμμετοχή στη Super League, ενώ η UEFA και η FIFA ενημέρωναν πως θα αποβάλουν από τα πρωταθλήματα τους συλλόγους που θα συμμετείχαν. Οι ομοσπονδίες κάθε χώρας πορεύονταν παρέα με τις UEFA, FIFA και προειδοποιούσαν με κυρώσεις. Η ESL από τη μεριά της απαντούσε πως έχει πάρει το «ΟΚ» από ευρωπαϊκά (πολιτικά και αθλητικά) δικαστήρια και δεν φοβόταν τίποτα, αφού ήταν καθόλα νόμιμη.



Παρόλα αυτά, η εμπλοκή ορισμένων πολιτικών ηγετών ήρθε για να βάλει φρένο στα σχέδια για την Super League. Ο Μπόρις Τζόνσον βγήκε μπροστά, ήρθε σε επικοινωνία με τα αφεντικά των έξι ομάδων και τους έπεισε να ακυρώσουν τη συμμετοχή τους στην νεοσύστατη διοργάνωση. Η Τσέλσι άνοιξε τον χορό των αποχωρήσεων, για να ακολουθήσουν και οι άλλες πέντε. Ο Μάριο Ντράγκι έκανε το ίδιο στην Ιταλία και ίσωφς για πρώτη φορά βρέθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Αντρέα Ανιέλι, με μια κόντρα να δημιουργείται ανάμεσά τους. Ο Εμάνουελ Μακρόν χαιρέτησε την απόφαση των γαλλικών ομάδων να μην συμμετέχουν στην ESL, ενώ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την αντίθεσή του στο όλο εγχείρημα που έδειχνε να καταρρέει σαν ένας πύργος από τραπουλόχαρτα.

Κράτησε δύο μέρες, αλλά συνεχίζει να υπάρχει

Η European Super League κράτησε δύο μέρες. Το εγχείρημα των ισχυρών δεν προχώρησε, αλλά για πρώτη φορά μετά από την έντονη φημολογία των περασμένων χρόνων όλα πήραν επίσημη μορφή. Δεν άντεξε, όμως, απέναντι στην παγκόσμια κατακραυγή. Ο κόσμος εναντιώθηκε, οι χορηγοί επίσης, οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές, η πολιτική ηγεσία των ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) κρατών. Η κακή και μικρή πληροφόρηση, το γεγονός πως οι «ανίσχυροι» σύλλογοι ουσιαστικά πετούνταν σε έναν κάδο απορριμάτων, αλλά και ότι η εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου έφτανε στο τέλμα της, έκανε τους περισσότερους να μην αντιμετωπίσουν θερμά την ιδέα. Ίσα-ίσα, αμέσως την απέρριψαν!



Οι σύλλογοι έκαναν πίσω. Χωρίς κόσμο δεν υπάρχει ποδόσφαιρο. Ο τηλεοπτικός πάροχος δεν είχε βρεθεί ακόμα. Οι ποδοσφαιριστές δεν ήταν βέβαιοι αν θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτό. Οι ομάδες αντιμετώπιζαν την απειλή της αποβολής τους από τα εγχώρια πρωταθλήματα. Ήταν μόνες τους απέναντι σε όλους.

Η δημιουργία της European Super League έμοιαζε σαν δουλειά του... ποδαριού. Σαν να ξύπνησαν ορισμένοι ισχυροί του ποδοσφαίρου μία ημέρα και να είπαν, «πάμε σήμερα να ανακοινώσουμε μια νέα διοργάνωση». Σαν να έπαιζαν πόκερ και να έκαναν all in χωρίς να δουν τα φύλλα που έχουν στα χέρια τους. Ή θα έβγαιναν κερδισμένοι αφού οι υπόλοιποι θα έκαναν πίσω ή θα έχαναν τα πάντα. Τελικά, δεν έχασαν τα πάντα, ίσως την αξιοπρέπειά τους και αρκετούς οπαδούς προς τα πρόσωπά τους. Η επανάστασή τους είχε ποδοσφαιρική αιτία (σσ. λέγοντας πως το Champions League δεν έχει μέλλον, είναι άδικο) αλλά κυρίως οικονομική αιτία. Θέλησαν να απογειώσουν τα έσοδά τους, που είναι ήδη αρκετά, να καλύψουν τη μεγάλη ζημιά που έχουν ως σύλλογοι. Οι 12 ιδρυτικοί σύλλογοι είναι αυτοί που ξοδεύουν τα περισσότερα, που ορισμένες φορές αδυνατούν να καλύψουν τα έξοδά τους. Και το όλο εγχείρημα ήταν μια εύκολο διέξοδος, ένα εύκολο χρήμα σε συνδυασμό με την διεξαγωγή σπουδαίων αγώνων κάθε εβδομάδα ανάμεσα σε τεράστια club.

Η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα και η Γιουβέντους είναι οι μοναδικές που απέμειναν. Ακόμη και σήμερα, τα ονόματά τους βρίσκονται στο καταστατικό της European Super League, συνεχίζουν να επιμένουν πως η διοργάνωση δεν έχει τελειώσει. Όταν μιλάμε μάλιστα για τρία από τα σπουδαιότερα, πιο κερδοφόρα και εμπορικά κλαμπ του πλανήτη, είναι βέβαιο πως δεν θα το αφήσουν να περάσει έτσι και θα επανέλθουν δριμύτεροι...