Γράφουν (ξανά) ιστορία 84 χρόνια μετά...

Αν είχε συμβεί στην Αμερική και οι «Γιάνκηδες» διατηρούσαν καλύτερη σχέση με αυτό που όλος ο κόσμος ονομάζει ποδόσφαιρο κι εκείνοι «soccer», είναι βέβαιο πως θα γινόταν σύντομα ταινία.

Όταν βλέπεις βέβαια το πώς συμπεριφέρθηκε το Hollywood σε άλλες υποθέσεις τις οποίες δεν κατείχε ιδιαίτερα και αφορούν κάτι μακρινό, σχεδόν εξωτικό γι’ αυτούς, λες πως θα ‘ταν καλύτερο για όλους να μην ασχοληθεί ποτέ.

Κάποια πράγματα είναι προτιμότερο να τα διαχειρίζονται άνθρωποι που είναι σε θέση να εκτιμήσουν, να νιώσουν και να αντιληφθούν το μεγαλείο και της προεκτάσεις μιας απλής ανθρώπινης ιστορίας που -έστω και με 84 χρόνια καθυστέρηση, θα βρει το τέλος που της αξίζει.

Σε λίγες μέρες, στις 10 Μαΐου συγκεκριμένα, στη Χίο θα διεξαχθεί ένα φιλικό παιχνίδι μεταξύ μιας τοπικής ομάδας, του Λαίλαπα και της τουρκικής Καρσίγιακα. Θα μπορούσε να είναι ένα ακόμη παιχνίδι ανάμεσα στα τόσα αν δεν είχε παρελθόν που χάνεται στα βάθη του χρόνου και αγγίζει πολύ ευαίσθητες για τον ελληνισμό χορδές.



Στις 7 Δεκεμβρίου 1930, μόλις 8 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της Μικρασιατικής καταστροφής, οι κάτοικοι της Χίου και της Σμύρνης ήταν έτοιμοι να κάνουν το πρώτο βήμα μιας επαναπροσέγγισης που θα άφηνε πίσω της τις θηριωδίες και το αίμα που συντροφεύει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις μέσα στους αιώνες. Κάνοντας μια υπέρβαση ψυχής που ακόμη και σήμερα φαντάζει επίπονη οι δυο λαοί προσπάθησαν να έρθουν τόσο κοντά όσο και τα παράλιά τους. Το μέσο που χρησιμοποιήθηκε ήταν το ποδόσφαιρο, όμως λες και κάποια άλλη δύναμη είχε αντιταχθεί σ’ αυτήν την απόπειρα συμφιλίωσης, το τολμηρό αυτό εγχείρημα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.



Η αποστολή της τουρκικής ομάδας συνοδευόμενη και από φιλάθλους, έφτασε στο νησί της Χίου την παραμονή του αγώνα. Οι χθεσινοί (και για κάποιους σημερινοί και αυριανοί) εχθροί έγιναν δεκτοί με τιμές από τους ντόπιους που την επόμενη ημέρα γέμισαν το γήπεδο το οποίο θα φιλοξενούσε τον αγώνα.

Τρία λεπτά μετά τη σέντρα του ματς, η καταρρακτώδης βροχή αποτέλεσε την αιτία της οριστικής διακοπής του κι έτσι μπήκε ένα άδοξο τέλος σε αυτήν την πρωτοβουλία συμφιλίωσης που ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με το πνεύμα αντιπαλότητας (και) εκείνη την εποχή.

Η ιστορία θα μπορούσε να χαθεί στο βάθος του χρόνου και να παραμείνει ένα παραμύθι που θα μεταφερόταν από στόμα σε στόμα αν δεν την είχε καταγράψει ο Χιώτης συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης και στη συνέχεια δεν είχε υποπέσει στην αντίληψη του γεννημένου και μεγαλωμένου στο Λονδίνο, Μιχάλη Κωττάκη που θέλησε να κάνει κάτι για τον τόπο καταγωγής του και το μέλλον του.



Το πείσμα και η εργατικότητά του, αλλά και η ενθουσιώδης υποδοχή στην ιδέα που επιφύλαξε στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου ο Mehmet Yaya, γενικός γραμματέας της Καρσίγιακα, ήταν οι βασικές αιτίες για να γίνει πραγματικότητα αυτό το τρελό όνειρο.

Το να ολοκληρωθεί, δηλαδή, με 84 χρόνια καθυστέρηση ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που ξεκίνησε το 1930 και διακόπηκε μετά από τρία λεπτά… Άδοξα, δηλαδή, όπως τόσες και τόσες προσπάθειες να μπει για λίγο στην άκρη η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός.

Οι εμπνευστές αυτής της ιδέας, αλλά και οι κοινωνοί της δούλεψαν σκληρά για να φέρουν στο φως όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες από εκείνο το παιχνίδι. Οι ομάδες θα φορούν τις ίδιες εμφανίσεις, ενώ περίπου 2.000 Τούρκοι αναμένονται στο νησί κι εκείνη τη μέρα θα καθίσουν δίπλα σε εκείνους που έχουν μάθει να αποκαλούν -δικαίως ή αδίκως- "εχθρούς" τους...



Στις 10 Μαΐου η Χίος θα βάλει ξανά τα καλά της και θα υποδεχτεί τα… εγγόνια εκείνων των σκαπανέων με σκοπό να μπει –επιτέλους- ένα τέλος που θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία μιας νέας αρχής.



Φυσικά, επειδή κανείς δεν είναι αιθεροβάμων, καλό θα ήταν τουλάχιστον εκείνη την ημέρα, ο ιστορικός αυτός αγώνας να μην διεξαχθεί παράλληλα με μία από τις πολλές αερομαχίες που λαμβάνουν χώρα στον ουρανό του Αιγαίου και αποτελούν μόνιμη τροχοπέδη σε κάθε προσπάθεια να επουλωθούν οι πληγές που άφησαν αιώνες γεμάτοι εχθροπραξίες.

Η ιστορία σίγουρα μαθαίνει και κανείς δεν μπορεί να προσποιηθεί πως κάποια πράγματα δεν συνέβησαν ποτέ. Αυτό όμως δεν είναι το μόνο χαρακτηριστικό της. Η ιστορία αναγκαστικά γράφεται καθημερινά και ίσως τέτοιες κινήσεις –ειδικά αν γίνουν θεσμός όπως ευελπιστούν οι εμπνευστές της- να αποδειχθούν καθοριστικές για ένα μέλλον δίχως αερομαχίες και τύμπανα πολέμου.

Επιμέλεια: Νικόλας Ακτύπης