Ένα αυτογκόλ ίσον έξι σφαίρες

Από σπουδαίος ποδοσφαιριστής, μοιραίος για την εθνική Κολομβίας λόγω του αυτογκόλ του σημείωσε και στη συνέχεια θύμα και ταυτόχρονα… είδωλο.

Ο Αντρές Εσκπομπάρ εκτελέστηκε σαν σήμερα πριν από 22 χρόνια (02/07/1994) από εμπόρους ναρκωτικών πληρώνοντας πολύ ακριβά το γεγονός ότι σημείωσε αυτογκόλ δέκα ημέρες νωρίτερα από το τραγικό συμβάν στην ήττα της εθνικής του ομάδας με 2-1 από τις ΗΠΑ που φιλοξενούσαν εκείνη την περίοδο το Μουντιάλ.



Το φέρετρο του στη κηδεία του το συνόδευσαν περίπου 120.000 Κολομβιανοί.

Θα μπορούσε να είχε αποφύγει τους δολοφόνους του, παραμένοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (όπως τον προέτρεψαν), αλλά επέλεξε να μην κρυφτεί, όπως έκαναν οι συμπαίκτες του, θα μπορούσε να αφήσει να περάσει λίγος καιρός και να περάσει η… μπόρα και το πλήρωσε με τον πιο σκληρό τρόπο. «Πρέπει να με δουν οι άνθρωποί μου. Η ζωή δεν τελειώνει εδώ...», το μήνυμα που έστειλε λίγα 24ωρα πριν το μοιραίο βράδυ.

Ένα… αστέρι ανατέλλει

Αν ζούσε θα ήταν 49 ετών τώρα, πιθανόν να είχε κάνει μια σπουδαία καριέρα ως κεντρικός αμυντικός, καθώς ήταν πολύ κοντά στο να κλείσει στην πρωταθλήτρια Ευρώπης και Ιταλίας, Μίλαν, που είχε επικρατήσει 4-0 της Μπαρτσελόνα στο ΟΑΚΑ λίγους μήνες πριν. Είχε ξεπεράσει και το εμπόδιο που του εμφανίστηκε στα 20 όταν αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα στο γόνατο. Σιγά μη μασούσε, εδώ δεν φοβήθηκε τον θάνατο…

Επιπλέον, είχε προγραμματίσει να παντρευτεί την αγαπημένη του, Πάμελα Κασκάρδο, το φθινόπωρο του 1994, λίγους μήνες δηλαδή μετά τη δολοφονία του.

Ο Φάμπιο Καπέλο πίστευε ότι μπορούσε να διαδεχθεί τον Φράνκο Μπαρέσι, που είχε πατήσει τα 34 και μετά τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου στις ΗΠΑ κόντρα στη Βραζιλία (έχασε το πρώτο πέναλτι της «σκουάντρα ατζούρα») έκανε ακόμη μια εμφάνιση για τα προκριματικά του Euro και αποσύρθηκε από την εθνική, ενώ στους «ροσονέρι» παρέμεινε για τρεις σεζόν ακόμη και αποσύρθηκε από την ενεργό δράση.



Παράλληλα, ο Αντρές ήταν «νούμερο 2» στην εθνική Κολομβίας πίσω από τον Κάρλος Βαλντεράμα, που σε λίγο καιρό έκλεινε τα 33 και αργά ή γρήγορα θα του παρέδιδε τα σκήπτρα όπως φαινόταν τότε. Εν τέλει ο σγουρομάλλης μέσος σταμάτησε από την εθνική στα 37 το 1998, όταν υπό διαφορετικές συνθήκες θα ήταν 31 ετών ο «ιππότης του ποδοσφαίρου».

Ο Αντρές Εσκομπάρ πρόλαβε να αγωνιστεί οκτώ χρόνια σε επαγγελματικό επίπεδο. Σύμφωνα με τα όσα έλεγαν οι δικοί του και να επέλεγε άλλη διαδρομή δε θα έβγαινε χαμένος. Ήταν εξαιρετικός μαθητής (και ντροπαλό παιδί, πολύ καλός χαρακτήρας) όπως είχε αναφέρει η αδερφή του, αλλά όταν ολοκλήρωσε το σχολείο είχε στο μυαλό του μόνο τη μεγάλη του αγάπη, το ποδόσφαιρο.

Τον είχε εντοπίσει η Ατλέτικο Νασιονάλ, ξεκίνησε να αγωνίζεται σε αυτήν το 1985 και λίγο καιρό ύστερα έγινε επαγγελματίας. Τα επτά από τα οκτώ χρόνια του ως ποδοσφαιριστής τα πέρασε σε αυτήν την ομάδα. Τα τρία στην πρώτη του θητεία. Τη σεζόν 1989-90 αποτέλεσε μέλος της ελβετικής Γιούνγκ Μπόις και στη συνέχεια επέστρεψε στην ομάδα που τον ανέδειξε. Λίγο καιρό πριν κάνει το μεγάλο άλμα όμως έσβησαν όλα.

Στις 30 Μαρτίου του 1988 έκανε ντεμπούτο με την εθνική στο 3-0 εναντίον του Καναδά. Πήρε μέρος στο Κόπα Αμέρικα το 1989, όπου δεν κατάφερε η Κολομβία να περάσει στον επόμενο γύρο. Η επόμενη σεζόν είχε Μουντιάλ και συμμετοχή για πρώτη φορά ύστερα από 30 χρόνια για τη χώρα του. Πέρασε στον επόμενο γύρο και αποκλείστηκε από το Καμερούν.

Ο Εσκομπάρ που τα είχε πάει πολύ καλά στη διοργάνωση δήλωσε λίγο καιρό μετά: «Παραμονή του ματς με την Παραγουάη δολοφονήθηκε ο κυβερνήτης Αντόνιο Ρολντάν Μπετανκούρ, ένας άνθρωπος που ήταν φίλος όλων μας, που μας επηρέαζε θετικά. Θα μου πείτε ότι παντού υπάρχουν προβλήματα. Πόλεις βομβαρδίζονται, άνθρωποι δολοφονούνται. Θα σας διαβεβαιώσω πάντως ότι δεν είναι τόσο εύκολο να ξεχάσεις, να απομονώσεις το συμβάν πριν μπεις στο γήπεδο και αφοσιωθείς για 90 λεπτά στη δουλειά σου».

Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν (λόγω του τρόπου που έφυγε από τη ζωή) και οι δηλώσεις που είχε κάνει, μιλώντας γενικότερα για το ποδόσφαιρο. «Έχει (σ.σ το ποδόσφαιρο) κάποιου είδους μαγείας. Η μαγεία αυτή έχει ένα στιλ, μια σειρά, έχει διασκέδαση. Μαθαίνεις να μάχεσαι, να μην εγκαταλείψεις. Κάνεις τον κόσμο να ασχοληθεί με το σόου. Στο ποδόσφαιρο, εν αντιθέσει με τις ταυρομαχίες, δεν παίζεις για να σκοτώσεις κάποιον. Η δολοφονία δεν γίνεται διασκέδαση. Όταν βλέπεις την ομάδα σου να νικά, όλη η μέρα σου είναι χαρούμενη. Όταν τη βλέπεις να χάνει, δεν έχεις κουράγιο για τίποτα», είχε αναφέρει, μη γνωρίζοντας το τι του επιφυλάσσει η μοίρα.

Πήρε μέρος και στο Κόπα Αμέρικα του 1991 και παρότι ήταν εκτός από τα προκριματικά του Μουντιάλ του 1994 πήρε μέρος στην τελική φάση του τουρνουά.

Το μοιραίο ματς με τις ΗΠΑ

Αφορμή για το μοιραίο συμβάν αποτέλεσε η φάση του 35ου λεπτού της αναμέτρησης ΗΠΑ-Κολομβία. Με το ματς στο 0-0, ο Τζον Χαρκς κάνει σέντρα από τα αριστερά, προσπαθώντας να τροφοδοτήσει τον Έρνι Στιούαρτ που έμπαινε στην αντίπαλη περιοχή. Ο Εσκπομπάρ τη βρίσκει με το κακό του πόδι (δεξί) και τη στέλνει στα δίχτυα της ομάδας του, καθώς ο τερματοφύλακας, Όσκαρ Κόρντομπα (η επτάμηνη θητεία του Χιγκίτα στη φυλακή τον έθεσε εκτός Μουντιάλ), δεν μπορούσε να κάνει κάτι καλύτερο, έχοντας κάνει κίνηση προς τον αντίπαλο επιθετικό ώστε να του κλείσει το χώρο και σημειώνει το πρώτο αυτογκόλ στην καριέρα του. Έτσι άνοιξε ο δρόμος προς τη νίκη για τις ΗΠΑ με ένα πολύ φθηνό τρόπο, που πλήρωσε πολύ ακριβότερα ο Εσκομπάρ λίγο καιρό αργότερα.



«Δεν είχα φανταστεί ποτέ στη ζωή μου πως θα συνδεθώ με το θάνατο ενός παίκτη» ανέφερε κάποια χρόνια μετά ο Χαρκς και πρόσθεσε: «το παιχνίδι ήταν στο Λος Άντζελες και ξέραμε πως οι εξέδρες θα είναι γεμάτες και 80.000 με 90.000 κόσμος θα φώναζε για εμάς. Θυμάμαι να προσπαθώ να στείλω την μπάλα στον Έρνι με μια διαγώνια μπαλιά. Ο τερματοφύλακας της Κολομβίας είχε βγει από τη θέση του, με κατεύθυνση στην τροχιά της μπάλας και μπήκε στη μέση ο Εσκομπάρ για να καθαρίσει. Γλίστρησε, χτύπησε την μπάλα και κατέληξε στα δίχτυα. Ήταν ένα γκολ από το πουθενά».



Εν τέλει οι Αμερικανοί επικράτησαν 2-1. Ο Στιούαρτ κατάφερε να σκοράρει στο 52’ και ο Βαλένθια μείωσε στο 90ο λεπτό. Η καλύτερη πιθανόν Κολομβία όλων των εποχών (ξεχώριζαν οι Κάρλος Βαλντεράμα, Φρέντι Ρινκόν, Φαουστίνο Ασπρίγια), που ήθελε το τρίποντο για να ελπίζει σε πρόκριση, ζευγάρωσε τις ήττες μετά και το 3-1 από τη Ρουμανία στην πρεμιέρα και τελικά τερμάτισε τέταρτη και τελευταία, νικώντας την Ελβετία με 2-0 και αποχαιρέτησε τη διοργάνωση και ενώ είχαν ξεκινήσει με μεγάλες φιλοδοξίες λόγω και του 5-0 επί της Αργεντινής μέσα στο «Μπουένος Άιρες» στα προκριματικά. Ο Αντρές Εσκπομπάρ έβγαλε 90λεπτο και στις τρεις αναμετρήσεις.





Βλέποντας το ματς στην τηλεόραση, η ανιψιά του ρώτησε τη μητέρα της: «Μαμά, θα τον σκοτώσουν;», για να πάρει την απάντηση: «όχι γλυκιά μου, οι άνθρωποι δεν σκοτώνουν για ένα λάθος. Ο Αντρές λατρεύεται στην Κολομβία».

Απειλές πριν το ματς

Η Κολομβία είχε την ποιότητα να φθάσει μακριά στη διοργάνωση βάσει του ρόστερ της και του αέρα που είχε πάρει λόγω της συντριβής επί της Αργεντινής. Ωστόσο, οι συνθήκες δεν ήταν οι ιδανικές για παίκτες και τεχνικό τιμ. Το κλίμα που επικρατούσε τριγύρω της ομάδας ήταν αρρωστημένο. Πριν το ματς με τις ΗΠΑ, δεχόντουσαν απειλές από τους εμπόρους ναρκωτικών της χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το συμβάν με τον Γκάμπριελ «Βαραβά» Γκόμεζ που ήταν βασικό μέλος και αναντικατάστατος παίκτης. Αγωνίστηκε στην πρώτη αγωνιστική, αλλά όχι και στη δεύτερη και τα κριτήρια δεν ήταν αγωνιστικά. Το απαίτησαν οι έμποροι ναρκωτικών από τον τεχνικό της ομάδας, Φρανσίσκο Ματουράνα, που δεν είχε ουσιαστικά άλλη επιλογή.

Ο λόγος που είχαν τόση αγωνία οι έμποροι για το τι θα συμβεί, δεν ήταν φυσικά η μεγάλη τους αγάπη για την εθνική τους ομάδα, αλλά το γεγονός ότι είχαν οικονομικό συμφέρον. Οι περισσότεροι από τους βαρόνους των ναρκωτικών τζογάραν και ξεπλέναν χρήμα στο ποδόσφαιρο και φυσικά ξέπλεναν χρήμα. Γενικότερα, χρησιμοποιούσαν το άθλημα για να κάνουν τις βρωμιές τους. Narco-soccer όπως το χαρακτήριζαν οι άνθρωποι της... πιάτσας. Στο ματς με τις ΗΠΑ αρκετοί από αυτούς είχαν ποντάρει σε νίκη της Κολομβίας.


(Πάμπλο Εσκομπάρ)



Η κατάσταση ήταν πολύ οριακή εκείνη την περίοδο στην Κολομβία και μπορεί να πει κάποιος με σιγουριά ότι αν δεν σημειωνόταν το δυσάρεστο συμβάν με τον Αντρές Εσκομπάρ θα πάθαινε κάτι κακό κάποιος άλλος ποδοσφαιριστής. Στη χώρα επικρατούσε χάος εκείνη την περίοδο, διότι προ επτά μηνών δολοφονία του αρχιβαρόνου, Πάμπλο Εσκομπάρ (καμία συγγένεια με τον Αντρές), δεν έφερε ηρεμία και τα πάντα έγιναν χειρότερα. Το Μεντεγίν, εν τη απουσία του, έγινε τρομερά επικίνδυνη πόλη και η εγκληματικότητα χτυπούσε κόκκινο. Έστω και αν επρόκειτο για έναν άνθρωπο που είχε ευθύνη για αμέτρητους φόνους, έχοντας πιάσει στα χέρια του μπόλικο «βρώμικο» χρήμα.

Διότι μπορεί να έφυγε από τη μέση ο ένας, αλλά βγήκαν μπροστά οι αδύναμοι που ήταν πάντως και πιο πολλοί. Οι αρχηγοί των συμμοριών είχε ως στόχο να κάτσουν στον… θρόνο του βασιλιά. Μάλιστα στο ντοκιμαντέρ του ESPN με τίτλο: «The Two Escobars», υπάρχει η άποψη ότι αν ζούσε ο Πάπμλο Εσκομπάρ τότε, δεν θα τολμούσαν να σκοτώσουν τον ποδοσφαιριστή. Αλλά μπορεί απλά να πρόκειται για εικασία.



Μπορεί να μην είχαν συγγένεια, αλλά, εκτός του γνώριζε ο ένας τον άλλον, είχαν παίξει μπάλα στο σπίτι του Πάμπλο, αν και αρχικά ο Αντρές ήταν έτοιμος να απαντήσει αρνητικά στην πρόταση που του έγινε. Ωστόσο, τονίστηκε στον ποδοσφαιριστή από τη σύντροφό του και από γνωστούς του ότι το «όχι» δεν ήταν ουσιαστικά ανάμεσα στις επιλογές του.

Φώναζαν «γκοολ» οι δολοφόνοι

Πάμε και στο μοιραίο βράδυ. Ο Αντρές έχει επιστρέψει στην Κολομβία, δείχνοντας μεγάλο θάρρος και παίρνοντας μεγάλο ρίσκο, αν και έγινε μεγάλη προσπάθεια από το περιβάλλον του ώστε να δείξει λίγη υπομονή και ενώ οι συμπαίκτες του όπως ο Βαλντεράμα επέλεξαν να παραμείνουν λίγο παραπάνω στις ΗΠΑ. Μάλιστα, είχε δεχθεί πρόταση από ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας του ώστε να κάνει σχόλιο για τα ματς του Μουντιάλ. Ούτε αυτό το δέχθηκε.

Το μεσημέρι έφαγε μεσημεριανό με τη σύντροφό του, κάποιες ώρες νωρίτερα είχε επισκεφθεί συγγενείς του στη Νεβάδα και το βράδυ πήγε για ποτό με φίλους του στη γειτονιά Ελ Πομπλάδο της πόλης Μεντεγίν (που όπως αναφέραμε είχε γίνει πολύ επικίνδυνη). Αποχωρώντας από το κλαμπ «El Indio» και όντας μόνος του στο πάρκινγκ, καθώς είχε αποχαιρετήσει την παρέα του, τον πλησίασαν τρεις άντρες, οι οποίοι ήταν επιθετικοί και προκλητικοί. «Ευχαριστούμε για το αυτογκόλ», είπαν μεταξύ άλλων. Απάντησε και του έβγαλαν όπλο. Τρυπήθηκε με έξι σφαίρες και μάλιστα φώναζαν «γκοοολ» μετά από κάθε πυροβολισμό με το 38άρι πιστόλι τους.

Τον βρήκαν περαστικοί, κάλεσαν το ασθενοφόρο, αλλά σχεδόν μετά από 45 λεπτά άφησε την τελευταία του πνοή.





Τραγική ειρωνεία το άρθρο που έγραψε στην εφημερίδα «Εl Tiempo», τονίζοντας: «Η ζωή δεν τελειώνει εδώ, πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Η ζωή δεν τελειώνει εδώ. Δεν έχει σημασία το πόσο δύσκολο είναι, πρέπει να επανέλθουμε. Έχουμε δύο επιλογές: είτε να επιστρέψουμε στο θυμό να μας παραλύσει και να συνεχιστεί η βία ή να επανέλθουμε και να προσπαθήσουμε για το καλύτερο ώστε να βοηθήσουμε τους άλλους. Η επιλογή είναι δική μας. Αφήστε να μας διατηρήσουμε τον σεβασμό. Θερμούς χαιρετισμούς σε όλους. Πρόκειται για μια καταπληκτική και σπάνια εμπειρία. Θα ειδωθούμε ξανά, διότι η ζωή δεν τελειώνει εδώ».


(Πανό στη μνήμη του, που κρεμάστηκε στο ματς της Ολλανδίας με την Ιρλανδία)

Η συγγνώμη του BBC

Το πασίγνωστό δίκτυο BBC απολογήθηκε επισήμως, καθώς κατά τη διάρκεια της αναμέτρησης της Αργεντινής με τη Ρουμανία που διεξήχθη μια ημέρα μετά τον φόνο του Αντρές Εσκομπάρ ο δημοσιογράφος, Άλαν Χάνσεν ανέφερε: «Ο Αργεντίνος αμυντικός θέλει σκότωμα με το λάθος που έκανε».

Τα αδέρφια Γκαγιόν

Μια από τις συμμορίες που πήρε τα πάνω της μετά τη δολοφονία του Πάμπλο Εσκομπάρ ήταν αυτήν των αδερφών, Γκαγιόν, που συνδέονται τόσο στη δολοφονία του Πάμπλο όσο και του Αντρές. Με τον πρώτο συνεργαστήκαν μάλιστα για αρκετό καιρό και γνώριζαν διάφορα μυστικά του. Έγιναν μέλη των PEPES (People persecuted by Pablo Escobar: Άνθρωποι που εκδιώχθηκαν από τον Πάμπλο Εσκπομπάρ). Ο Χουάν Σαντιάγο και Πέδρο Ντέιβιντ Γκαγιόν ήταν τα δύο από τα τρία άτομα που βρέθηκαν μπροστά στη δολοφονία του γνωστού ποδοσφαιριστή.


(Σαντιάκο Γκαγιόν)

Το τρίτο ήταν ο σωματοφύλακάς και οδηγός τους, Ουμπέρτο Κάστρο Μουνιός. Αυτός φαίνεται πως τράβηξε όπλο. Πάντως, σίγουρα ήταν ο μόνος που τιμωρήθηκε. Παραδέχθηκε το 1995 την ενοχή του και το δικαστήριο του επέβαλλε 43 χρόνια φυλάκιση. Τα 43 έγιναν 26 το 2001.


(Ο Κάστρο)



Εν τέλει ύστερα από έντεκα χρόνια (το 2005) από την πράξη του αποφυλακίστηκε λόγω καλής διαγωγής και ενώ φημολογείται ότι έβαλαν το χεράκι τους τα αδέρφια Γκαγίον δωροδοκώντας τους κατάλληλους ανθρώπους.

Η... μετά θάνατον προσφορά του Αντρές

Συνεχίστηκε η προσφορά του Αντρές Εσκομπάρ στον αθλητισμό και όχι μόνο και μετά τον θάνατο του. Η οικογένειά του έκανε πραγματικότητα το όνειρο (με μικρές διαφορές) που υπήρχε πριν τη δολοφονία του Αντρές και για το οποίο είχε γίνει συζήτηση αρκετές φορές. Η μια ήταν δύο εβδομάδες πριν το Μουντιάλ. Αρχικά, υπήρχε η σκέψη για δημιουργία σχολής ποδοσφαίρου αμέσως μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο, με σκοπό να μεταδοθούν οι γνώσεις του 27χρονου αμυντικού για το ποδόσφαιρο, «δουλεύοντας» και πάνω στη συμπεριφορά των νεαρών και εκκολαπτόμενων ποδοσφαιριστών. Δημιουργήθηκε ίδρυμα με το όνομά του με σκοπό να μεταλαμπαδεύσουν την αξία των σπορ, την οποία –όπως τονίστηκε στη συνέντευξη Τύπου- στερήθηκαν οι δολοφόνοι του αδικοχαμένου Αντρές.

Πλέον, ο Αντρές Εσκομπάρ είχε μετατραπεί σε είδωλο!

Αποστόλης Λιβάνιος