Τέλη δεκαετίας του ‘80 και αρχές εκείνης του ’90 η Γιουγκοσλαβία ήταν μία παγκόσμια υπερδύναμη και δεν περιορίζονταν στα… στενά σύνορα του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Μόνο να δει κανείς τα ονόματα που έπαιζαν στο τότε αντιπροσωπευτικό συγκρότημα θα τον έπιανε ένα… δέος. Στο Ευρωμπάσκετ του 1991, λοιπόν, στην Ιταλία οι «πλάβι» συμμετείχαν ως κάτοχοι και καλούνταν να υπερασπιστούν τον θρόνο τους.
Δύο χρόνια νωρίτερα είχαν κατακτήσει την κορυφή της Ευρώπης, έχοντας ως… μαέστρο τον «Μότσαρτ» τους, Ντράζεν Πέτροβιτς. Ωστόσο, δύο χρόνια αργότερα ήταν η σειρά να «λάμψει» το… άστρο ενός άλλου Κροάτη. Και το όνομα αυτού, Τόνι Κούκοτς. Βέβαια, ο «Μάγος από το Σπλιτ» (σ.σ. όπως ήταν ένα από τα παρατσούκλια του) είχε ξεκινήσει τις μαγικές παραστάσεις ένα χρόνο νωρίτερα. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Αργεντινής είχε οδηγήσει τη Γιουγκοσλαβία στην κατάκτηση του τροπαίου και ο ίδιος αναδείχθηκε MVP της διοργάνωσης.
Το 1991, λοιπόν, ο Τόνι Κούκοτς συνέχισε με την ίδια φόρα. Στα 23 του ήδη είχε κατακτήσει τα πάντα, τόσο σε συλλογικό επίπεδο, όσο και σε εθνικών ομάδων βέβαια. Πριν την έναρξη της διοργάνωσης στη Ρώμη, ο Κροάτης είχε οδηγήσει ως MVP τη Γιουγκοπλάστικα στη three-peat κατάκτηση της τότε Ευρωλίγκας. Μερικές εβδομάδες αργότερα, λοιπόν, ο «Μάγος του Σπλιτ» πήρε τη Γιουγκοσλαβία από το χέρι και τη διατήρησε στην κορυφή της Ευρώπης και ως πολυτιμότερος παίκτης του τουρνουά. Μάλιστα, το συγκεκριμένο τρόπαιο ήταν ιστορικής σημασίας, καθώς ήταν το τελευταίο για την πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία…
Διψήφιος από τη φάση των ομίλων
Η Γιουγκοσλαβία μετέτρεψε τη φάση των ομίλων του Ευρωμπάσκετ σε… περίπατο. Βάσει των τότε κανονισμών στην τελική φάση του τουρνουά συμμετείχαν συνολικά οκτώ ομάδες, που χωρίζονταν σε δύο γκρουπ των τεσσάρων. Έκανε το 3/3 απέναντι σε Ισπανία, Πολωνία και Βουλγαρία. Εκτός από τη «φούρια ρόχα» που νίκησε με εννιά πόντους διαφορά (76-67) με τις άλλες δύο οι «πλάβι» έκαναν… πάρτι, επικρατώντας με άνω των 20 πόντων. Ο Κούκοτς δεν ήταν το πρώτο… βιολί των Γιουγκοσλάβων, αλλά στους τρεις πρώτους αγώνες της διοργάνωσης είχε κατά μέσο όρο 17 πόντους.
Πρώτη παράσταση απέναντι στη Γαλλία
Μετά την εξασφάλιση της κορυφής του πρώτου ομίλου, η Γιουγκοσλαβία αντιμετώπισε στα ημιτελικά τη δεύτερη του δεύτερου, που ήταν η Γαλλία. Οι «τρικολόρ» τότε είχαν στις τάξεις τους επίσης παίκτες υψηλού επιπέδου όπως Ριγκοντό, Ντακουρί, Οστρόφσκι, Κουρτινάρ, Φορτέ κ.α. Μετά τις… ρελαντί εμφανίσεις του στην πρώτη φάση, ο Τόνι Κούκοτς πήρε το… όπλο του και άρχισε να «πυροβολεί» κατά ριπάς. Ο «Μάγος από το Σπλιτ» είχε πάρει «φωτιά» και με 24 πόντους πήρε τους «πλάβι» από το χέρι και τους ώθησε στη νίκη επί των Γάλλων με το εμφατικό 97-76 και την πρόκριση στον τελικό.
Κούκοτς… μαγεία και κούπα η Γιουγκοσλαβία
Στις 29 Ιουνίου του 1991 το «Palazzo dello Sport» της Ρώμης είχε φορέσει τα… καλά του για τον τελικό του Ευρωμπάσκετ, με τις κερκίδες να είχαν κατακλυστεί από 12.000 κόσμο. Η οικοδέσποινα Ιταλία είχε ξεπεράσει δύσκολα το εμπόδιο της Ισπανίας στον ημιτελικό, όπου είχε επικρατήσει 93-90, περιμένοντας να διώξει από τον… θρόνο τη Γιουγκοσλαβία. Στο ρόστερ της «σκουάντρα ατζούρα» έπαιζαν «τέρατα» του μπάσκετ της χώρας τότε όπως Τζεντίλε, Μανίφικο, Πίτις, Ρίβα και άλλοι. Ωστόσο, από την άλλη και οι «πλάβι» δεν είχαν όρεξη για… αστεία. Περισσότερο απ’ όλους δεν είχε ο Τόνι Κούκοτς.
Οι Γιουγκοσλάβοι είχαν από νωρίς τον έλεγχο του ματς, κλείνοντας το πρώτο ημίχρονο στο +7 (41-48) και συνεχίζοντας ακόμη πιο δυνατά στο δεύτερο 20λεπτο, πήραν τη νίκη με σκορ 88-73 και κατέκτησαν back-to-back το τρόπαιο. Ο «Μάγος του Σπλιτ» ήταν για ακόμη μία φορά ηγετικός με τους «πλάβι» με 20 πόντους και 9 ασίστ. Παράλληλα, εκτός από το τρόπαιο με τη χώρα του, έφυγε και με το βραβείο του MVP της διοργάνωσης, στην οποία πετύχαινε κατά μέσο όρο 19 πόντους.