Κάθε εβδομάδα περίπου, οι επιστήμονες εκδίδουν άλλη μια προειδοποίηση ότι η γρίπη των πτηνών H5N1 πλησιάζει να εκραγεί σε πανδημία. Παρά το γεγονός ότι αντιμετώπισαν μια πανδημία που ξέσπασε πριν από λιγότερο από πέντε χρόνια, οι ΗΠΑ δεν έχουν σταθερό σχέδιο για να χειριστούν μια νέα - ούτε οι ηγέτες μας έχουν κάνει τίποτα για να ενσωματώσουν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τον όχι και τόσο ιδανικό χειρισμό της Covid- 19.

Πάρα πολλοί Αμερικανοί πέθαναν από τη Covid επειδή η κοινότητα της δημόσιας υγείας άργησε να εκδώσει προειδοποιήσεις, άργησε να δημιουργήσει τεστ για να αξιολογήσει την κατάσταση και άργησε να διευρύνει την αντιμετώπισή της για να χωρέσει τα δεδομένα αεροπορικής μετάδοσης. Τα lockdown που επικρίθηκαν πολύ θα μπορούσαν να ήταν λιγότερο ενοχλητικά και να έσωζαν περισσότερες ζωές, αν είχαν προσαρμοστεί περιοδικά καθώς άλλαζαν τα δεδομένα σχετικά με το ποιος κινδύνευε περισσότερο και ποιες δραστηριότητες ήταν πιο επικίνδυνες.

Ήδη, ορισμένα από τα ίδια λάθη μπορούν να φανούν στην ανταπόκριση στον H5N1, η οποία ξεκίνησε στα πουλερικά πριν μια νέα παραλλαγή αρχίσει να μολύνει τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής της χώρας. Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα ξεκινήσει τη δειγματοληψία του γάλακτος της χώρας για έλεγχο για τον ιό. Η Καλιφόρνια προχώρησε σε ανάκληση ορισμένων νωπού γάλακτος και προϊόντων νωπού γάλακτος αφού τα δείγματα βρέθηκαν θετικά. Αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα που θα μπορούσαν να γίνουν για να μειωθούν οι πιθανότητες να οδηγήσει αυτή η κατάσταση σε πανδημία.

Οι αμφιλεγόμενες επιλογές Τραμπ σε περίπτωση πανδημίας

Επιπλέον, οι επιλογές του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για να ηγηθούν των κορυφαίων υπηρεσιών δημόσιας υγείας του έθνους -οι αξιωματούχοι που θα ήταν υπεύθυνοι για οποιαδήποτε αντιμετώπιση πανδημίας- έχουν προκαλέσει ανησυχίες μεταξύ επιστημόνων και ειδικών στον τομέα της υγείας. Περιλαμβάνουν τον Robert F. Kennedy Jr., έναν σκεπτικιστή για τα εμβόλια και λάτρη του νωπού γάλακτος, για την ανώτατη θέση του γραμματέα του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών. Έχει, επίσης, δεσμούς με τον παραγωγό από την Καλιφόρνια, του οποίου το αγρόκτημα αποτέλεσε αντικείμενο ανάκλησης από την πολιτεία, αφού αρκετές παρτίδες νωπών γαλακτοκομικών προϊόντων βρέθηκαν θετικές στον ιό. Ο αγρότης είπε στο Politico ότι του ζητήθηκε να υποβάλει αίτηση για τη θέση του «συμβούλου για το νωπό γάλα» στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων.

Ο πρώην εκπρόσωπος Ντέιβ Γουέλντον, που επιλέγει ο Τραμπ να διευθύνει τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, προώθησε ψευδείς θεωρίες για τα παιδικά εμβόλια ως μέλος του Κογκρέσου και ήταν επικριτής του CDC και του προγράμματος εμβολίων του. Και για να ηγηθεί των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, ο Τραμπ ονόμασε τον Jay Bhattacharya, συγγραφέα της Διακήρυξης του Great Barrington, η οποία επέκρινε την απάντηση της κυβέρνησης στον Covid και προώθησε τη θεωρία - βασισμένη στην κακή επιστήμη - ότι η πανδημία θα τελείωνε γρήγορα μέσω της ανοσίας της αγέλης. Ο Μάρτι Μάκαρι, τον οποίο επέλεξε ο Τραμπ για να ηγηθεί της FDA, προώθησε την ίδια έννοια της ανοσίας της αγέλης καθώς υποσχέθηκε ότι ακόμη και χωρίς εμβολιασμό, ο Covid θα εξαφανιζόταν σε αρκετούς μήνες.

Πιθανότατα δεν θα ξέρουμε πώς αυτοί οι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να χειριστούν την επόμενη κρίση μέχρι τις ακροάσεις επιβεβαίωσης της Γερουσίας στις αρχές του επόμενου έτους.

Οι προειδοποιήσεις για τον H5N1

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έχουν σημειωθεί περιοδικά κρούσματα του H5N1, που συνήθως ονομάζεται γρίπη των πτηνών, στον πληθυσμό των οικόσιτων πτηνών. Ωστόσο, ενώ λιγότεροι από 1.000 άνθρωποι παγκοσμίως έχουν βρεθεί θετικοί στον ιό από τότε, οι επιστήμονες ανησυχούν επειδή σκότωσε τους μισούς από αυτούς που ήταν γνωστό ότι είχαν μολυνθεί. Το 2022, ο ιός άρχισε να εμφανίζεται σε θηλαστικά - αλεπούδες, αρκούδες, ρακούν, θαλάσσιοι λιοντάρια, φώκαινες και βιζόν - και στη συνέχεια, τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής των ΗΠΑ. Εκατομμύρια κοτόπουλα στις ΗΠΑ έχουν υποστεί ευθανασία για να ελέγξουν τα κρούσματα σε κοπάδια πουλερικών και τον Οκτώβριο, οι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι ο ιός είχε βρεθεί σε γουρούνι εδώ για πρώτη φορά.

Σε μια μελέτη για το γάλα των σούπερ μάρκετ τον περασμένο Απρίλιο, θραύσματα ιού εμφανίστηκαν σε 58 από τα 150 δείγματα. Οι επιστήμονες που διεξήγαγαν τη μελέτη είπαν ότι η θερμότητα από την παστερίωση θα σκότωνε τον ιό. Αλλά το νωπό γάλα από μολυσμένες αγελάδες είναι σμήνος με ζωντανό ιό - αρκετό για να σκοτώσει τις γάτες των αχυρώνων που έχουν πιτσιλιστεί.

Τουλάχιστον 60 επιβεβαιωμένα κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους έχουν αναφερθεί φέτος στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων δύο στην Αριζόνα. Οι περισσότεροι ήταν εργάτες αγροκτημάτων που είχαν επαφή με ζώα ή πουλερικά και τα συμπτώματά τους ήταν ήπια. Πιο ανησυχητικές είναι οι λίγες περιπτώσεις των οποίων η προέλευση παραμένει μυστήριο, συμπεριλαμβανομένου ενός εφήβου στη Βρετανική Κολομβία που νοσηλεύτηκε με μια μεταλλαγμένη εκδοχή του ιού και ενός παιδιού από την Καλιφόρνια που διαγνώστηκε με μέτρια συμπτώματα τον Νοέμβριο. Δεν έχουν υπάρξει επιβεβαιωμένα κρούσματα μετάδοσης από άτομο σε άτομο.

«Κατά τη γνώμη μου, είναι θέμα χρόνου να αρχίσουμε να βλέπουμε τεκμηριωμένη μετάδοση αυτού του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο… γιατί συνεχίζουμε να αφήνουμε αυτόν τον ιό να μολύνει ανθρώπους και του επιτρέπουμε να προσαρμοστεί στους ανθρώπους», δήλωσε η Seema Lakdawala, ανοσολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Emory.

Για να μειωθεί αυτή η πιθανότητα, λέει ότι οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην ελαχιστοποίηση των κρουσμάτων μεταξύ των βοοειδών. Αυτό σημαίνει όχι μόνο την παρακολούθηση ορισμένων δειγμάτων γάλακτος, αλλά τον εντοπισμό μεμονωμένων μολυσμένων αγελάδων και τη διασφάλιση ότι απομονώνονται και το γάλα τους απορρίπτεται με ασφάλεια, ώστε να μην μπει στο νερό άρδευσης όπου θα μπορούσε να μολύνει άλλα ζώα. Είπε ότι ακόμη και αν αυτές οι αγελάδες δεν θανατωθούν, η απομόνωσή τους θα μπορούσε να αποτρέψει περαιτέρω εξάπλωση.

Το ρολόι της πανδημίας χτυπάει

Κάθε νέα μόλυνση επιτρέπει στον ιό να δημιουργεί εκατομμύρια ελαφρώς μεταλλαγμένα αντίγραφα, αυξάνοντας τις πιθανότητες να αποκτήσει κανείς την ικανότητα να μεταπηδά εύκολα από άτομο σε άτομο. Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Science έδειξε ότι η παραλλαγή που εξαπλώνεται αυτή τη στιγμή σε εκατοντάδες κοπάδια χρειάζεται μία μόνο μετάλλαξη για να αποκτήσει την ικανότητα να προσκολλάται σε υποδοχείς στα ανθρώπινα κύτταρα.

Πολλά παραμένουν άγνωστα, συμπεριλαμβανομένου του γιατί η γρίπη των πτηνών δεν έχει ξεκινήσει μία πανδημία. Αλλά κάποια στιγμή θα υπάρξει άλλη μία πανδημία, είπε ο Μάικλ Όστερχολμ, ένας επιδημιολόγος που έχει συμβουλεύσει κάθε πρόεδρο από τον Ρόναλντ Ρίγκαν και τώρα είναι διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής για τις λοιμώδεις νόσους του Πανεπιστημίου της Μινεσότα. «Το ρολόι της πανδημίας χτυπάει. Απλώς δεν ξέρουμε τι ώρα είναι», είπε.

Ο Όστερχολμ έχει ερευνήσει τον Έμπολα, τον Ζίκα και άλλους θανατηφόρους ιούς. Ωστόσο, οι κορωνοϊοί και η γρίπη είναι μακράν οι πιο πιθανοί να εξελιχθούν σε παγκόσμιες πανδημίες, επειδή μεταδίδονται εύκολα μέσω του αέρα.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σχεδιάσουμε το ενδεχόμενο - πριν συμβεί. Και χρειαζόμαστε κάτι πιο λεπτομερές από το εγχειρίδιο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας που συντάχθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ομπάμα και αγνοήθηκε περίφημα από τον Τραμπ. Περιέγραψε την οργάνωση μιας αρχικής αντιμετώπισης πανδημίας, όπως η σύνδεση πολιτικών ηγετών με επιστημονικούς εμπειρογνώμονες. Αλλά δεν περιλάμβανε λεπτομέρειες για πράγματα όπως διακοπές λειτουργίας, εντολές μάσκας ή άλλα μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια του Covid. Ο Όστερχολμ είπε ότι η σύνταξη ενός νέου σχεδίου θα πρέπει να ξεκινήσει με μια δικομματική έρευνα για τον τρόπο χειρισμού του Covid-19 - όπως η επιτροπή για τη 11η Σεπτεμβρίου. «Όχι για να κουνήσω το δάχτυλο», μου είπε, αλλά για να προετοιμαστώ για την επόμενη φορά.

Ένα νέο βιβλίο θα πρέπει επίσης να εξετάσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Ο Osterholm είπε ότι τα δεδομένα που ήταν διαθέσιμα την άνοιξη του 2020 έδειξαν ότι ο Covid ήταν τόσο εύκολα μεταδοτικός που η πανδημία θα μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια. Και όμως, κανείς δεν ήθελε να το ακούσει.

Υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα θα μπορούσαν να είχαν σώσει πολλές περισσότερες ζωές με βραχυπρόθεσμο κλείσιμο εστιατορίων και άλλων καταστημάτων υψηλού κινδύνου όταν αυξάνονταν τα κρούσματα. Αυτή η στρατηγική θα μπορούσε να είχε διατηρηθεί όσο η απειλή παρέμενε. Στην Κίνα, η οποία άρει το αυστηρό lockdown της τριετούς μηδενικής Covid πριν από την υποχώρηση της απειλής, το CDC εκτιμά ότι 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν τους πρώτους τρεις μήνες που είχαν χαλαρώσει οι περιορισμοί.

Ένα νέο σχέδιο ετοιμότητας θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει περισσότερη προστασία για τους βασικούς εργαζόμενους και τις οικογένειές τους. Κατά τη διάρκεια του 2020, πολλά άτομα με γνωστούς παράγοντες κινδύνου ή ηλικιωμένους συγγενείς στο σπίτι ρίχτηκαν σε επικίνδυνες εργασιακές καταστάσεις.

Οι ΗΠΑ υπέστησαν κύματα θανάτων τον χειμώνα του 2020-2021, όταν πολλοί Αμερικανοί δεν μπορούσαν πλέον να ανεχθούν να μένουν στα σπίτια τους. Η βιωσιμότητα θα είχε ακόμη μεγαλύτερη σημασία εάν η επόμενη πανδημία είχε υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας.

Ενώ συχνά επαναλαμβάνεται ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Αμερικανοί πέθαναν, δεν έχουμε ανάλυση για το πώς μολύνθηκαν και πώς ήταν σε κίνδυνο. Δεν επρόκειτο για κακή συμπεριφορά αλλά ανεπαρκή πολιτική. Η καλή πολιτική έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί για τα ανθρώπινα όντα όπως είμαστε. Με την Covid, όλα δημιουργήθηκαν εν κινήσει. Δεν χρειάζεται να είναι έτσι την επόμενη φορά.

Η FD Flam είναι αρθρογράφος του Bloomberg Opinion που καλύπτει την επιστήμη. Έχει το podcast "Follow the Science".

Πηγή: skai.gr

ON DEMAND: Όλα τα ρεπορτάζ στο επίσημο κανάλι του bwinΣΠΟΡ FM στο youtube