Το ηφαίστειο στην Ινδονησία που πριν 200 χρόνια άλλαξε τον πλανήτη

Το όρος Tambora άλλαξε τον κόσμο. Το 1815, το ηφαίστειο της Ινδονησίας εξερράγη στην πιο ισχυρή καταγεγραμμένη ιστορία έκρηξη, στέλνοντας μια τεράστια στήλη από μικροσκοπικά σωματίδια ψηλά στην ατμόσφαιρα, δροσίζοντας τον πλανήτη και προκαλώντας ταυτόχρονα καταστροφή.

Αυτό που ακολούθησε ονομάστηκε «έτος χωρίς καλοκαίρι»: οι παγκόσμιες θερμοκρασίες έπεσαν, οι καλλιέργειες καταστράφηκαν, οι άνθρωποι λιμοκτονούσαν, μια πανδημία χολέρας εξαπλώθηκε και δεκάδες χιλιάδες πέθαναν.

Μερικοί πιστεύουν ότι το ηφαίστειο ενέπνευσε τη Mary Shelley να γράψει το Frankenstein, όταν βρισκόταν στην Ελβετία το 1816.

Πολλά ηφαίστεια έχουν εκραγεί από τότε, αλλά η Tambora παραμένει η πιο πρόσφατη τεράστια έκρηξη του πλανήτη.

Το ερώτημα δεν είναι αν, αλλά πότε, θα «ξυπνήσει» είπε ο Markus Stoffel, καθηγητής κλίματος στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, στο CNN.

Τα γεωλογικά στοιχεία υποδηλώνουν πιθανότητα 1 στις 6 για μια τεράστια έκρηξη αυτόν τον αιώνα, εκτίμησε.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, αν συμβεί θα είναι σε έναν διαφορετικό κόσμο που όχι μόνο είναι πιο πυκνοκατοικημένος αλλά έχει θερμανθεί και από την κλιματική κρίση.

Η επόμενη τεράστια έκρηξη θα «προκαλέσει κλιματικό χάος», είπε ο Stoffel και η ανθρωπότητα «δεν έχει κανένα σχέδιο».

Μια τεράστια ηφαιστειακή έκρηξη μπορεί να ωθήσει το διοξείδιο του θείου μέσω της τροπόσφαιρας - το μέρος της ατμόσφαιρας που παρατηρείται ο καιρός - και στη στρατόσφαιρα, το στρώμα περίπου 7 μίλια πάνω από την επιφάνεια της Γης όπου πετούν τα αεροπλάνα.

Για τα σύγχρονα ηφαίστεια, τα δορυφορικά δεδομένα δείχνουν πόσο διοξείδιο του θείου απελευθερώνεται. Όταν το όρος Pinatubo στις Φιλιππίνες εξερράγη το 1991, ώθησε περίπου 15 εκατομμύρια τόνους θείου στη στρατόσφαιρα. Αν και αυτή δεν ήταν τεράστια έκρηξη όπως η Tambora, ωστόσο εξακολουθούσε να ψύχει τον κόσμο κατά περίπου 0,5 βαθμούς Κελσίου για αρκετά χρόνια.

Για τα παλαιότερα ηφαίστεια, ωστόσο, «έχουμε πολύ φτωχά δεδομένα», είπε ο Stoffel. Οι επιστήμονες προσπαθούν να ανασυνθέσουν αυτές τις προηγούμενες εκρήξεις χρησιμοποιώντας πληροφορίες από πυρήνες πάγου και δακτυλίους δέντρων, που είναι σαν χρονοκάψουλες, που αποθηκεύουν μυστικά της προηγούμενης ατμόσφαιρας.

Από αυτό ξέρουν ότι οι ογκώδεις εκρήξεις των τελευταίων χιλιάδων ετών προκάλεσαν προσωρινά ψύξη στον πλανήτη κατά περίπου 1 έως 1,5 βαθμούς Κελσίου.

Το Tambora, για παράδειγμα, μείωσε τις μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες κατά τουλάχιστον 1 βαθμό Κελσίου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η τεράστια έκρηξη Samalas στην Ινδονησία το 1257 μπορεί να βοήθησε να πυροδοτήσει τη «Μικρή Εποχή των Παγετώνων», μια ψυχρή περίοδο που διήρκεσε εκατοντάδες χρόνια.

Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι τεράστιες εκρήξεις μπορεί να επηρεάσουν τις βροχοπτώσεις και να στεγνώσουν τα συστήματα μουσώνων, συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Αφρική και την Ασία. «Ο μουσώνας το καλοκαίρι συμβαίνει επειδή η γη θερμαίνεται πιο γρήγορα από τον ωκεανό», είπε ο Robock. Μια τεράστια ηφαιστειακή έκρηξη μπορεί να διαταράξει τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ των δύο.

Πηγή: skai.gr