Πιο επίκαιρος από ποτέ ο «Φον Δημητράκης»

Ένα ιδιαίτερα επίκαιρο και κλασικό έργο της ελληνικής δραματουργίας, παρουσιάζει ο Πέτρος Φιλιππίδης στο Θέατρο Μουσούρη (Πλ. Καρύτση 7, Αθήνα, τηλ.: 2103310936). Ένα έργο που γράφτηκε το 1946 μέσα στην περίοδο της κατοχής, μια σπαρταριστή σάτιρα πάνω σ’ ένα επίκαιρο θέμα: το πάθος για εξουσία.

«Τύποι προδοτών υπάρχουν πολλών λογιών» γράφει ο Δημήτρης Ψαθάς για τον ήρωά του. «Ο Φον Δημητράκης δεν είναι ο στυγνός προδότης που τραβά τον δρόμο του με πλήρη συνείδηση του έργου του. Είναι ο κωμικοτραγικός Ρωμιός πολιτικάντης που τους ειρηνικούς καιρούς απέτυχε και γελοιοποιήθηκε οικτρά ζητώντας την ψήφο του λαού, κι όμως τον καίει πάντα ο καημός ν ανέβει. Έναν τέτοιο τύπο είχα υπ’ όψιν μου πάντα ν’ ανεβάσω στη σκηνή. Τοποθετώντας τον μέσα στην κατοχή, είχα όλη την ευκαιρία να τον αναπτύξω και να τον φωτίσω, γιατί τους ανθρώπους αυτούς που τον καιρό της ελεύθερης ζωής αποδοκίμασε και γελοιοποίησε ο λαός, ήρθε ν’ αποζημιώσει η μεγάλη ευκαιρία που παρουσιάστηκε. Τα Υπουργεία, τις Νομαρχείες και τους Δήμους, τα καβαλούσε ο καθένας, αρκεί να ήταν πρόθυμος να πουλήσει την ψυχή του στον διάβολο. Την πουλήσανε πολλοί που τους έκαιγε ο καημός της εξουσίας. Πρόσωπα απίθανα και γελοία χύμηξαν στ’ αξιώματα, την ώρα που ο Ελληνικός λαός αγωνιζότανε τον υπέρτατο αγώνα για τη λευτεριά του…».

Χορηγός Επικοινωνίας είναι ο NovaΣΠΟΡ FM 94,6.

ΥΠΟΘΕΣΗ: Εκτυλίσσεται σ’ ένα αστικό σπίτι της Αθήνας της Κατοχής του 1942. Ο Δημήτρης Χαρίτος είναι ένας αποτυχημένος και δειλός πολιτευτής,ο οποίος μέσα στην Κατοχή βρίσκει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο, να γίνει Υπουργός, συνεργαζόμενος όμως με τους Γερμανούς. Μέσα όμως στο σπίτι του και πίσω από την πλάτη του επικρατούν αντίθετες τάσεις. Η οικογένειά του σε αντίθεση με εκείνον αποτελείται από πατριώτες, ο γιός του είναι αντάρτης στα βουνά, η κόρη του λαμβάνει ενεργό μέρος στην αντίσταση, ενώ ο αδερφός του ο Λεωνίδας, δάσκαλος στο επάγγελμα, και αγωνιστής ανοίγει μέσα στην Κατοχή μπακάλικο, απ’ όπου διακινεί στα κρυφά πολεμοφόδια στους αντάρτες στο βουνό πίσω από την πλάτη του. Ο Δημητράκης καμαρώνει για την υπουργική του καρέκλα, μέχρι που έρχεται η στιγμή να πάρει μία μεγάλη απόφαση…

Πίσω από τη έξοχη κωμωδία χαρακτήρων του Δημήτρη Ψαθά, βρίσκεται σε όλη του την οξύτητα το τραγικό στοιχείο. Θίγεται το θέμα της εξάρτησης των ανθρώπων από την εξουσία, η επικινδυνότητα της αρρωστημένης φιλοδοξίας, ενώ παράλληλα τίθεται το δίλημμα αν οι επιλογές των ανθρώπων πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τη συνείδηση ή με το συμφέρον. Η επιστροφή στη σκηνή του θρυλικού «Φον Δημητράκη», του κορυφαίου έργου του Ψαθά, συμπίπτει με μια εποχή που μοιάζει σε πολλά μ’ εκείνην που πρωτοεμφανίστηκε.

Το πρόσωπο του κεντρικού χαρακτήρα είναι ''προιόν'' μιας ανώμαλης και δραματικής περιόδου, μα ταυτοχρόνως διαχρονικό και πανανθρώπινο: ένας επικίνδυνος κακομοίρης με μίζερη συνείδηση, ένας εν δυνάμει Κάιν για ένα πινάκιο εξουσίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μεγάλος Αιμίλιος Βεάκης ήταν ο πρώτος

Ένας εξαιρετικός θίασος καταξιωμένων ηθοποιών, καθώς και νέων ταλαντούχων, έρχεται να αποδώσει με δεξιοτεχνία το σημαντικό αυτό έργο, που θα επιχειρήσει να επαναπροσδιορίσει την έννοια του ανθρωπισμού και να προτείνει αντίδραση κι αντίσταση σε όλα όσα θέλουν να μας μετατρέψουν σε άθυρμα στα σχέδια επίδοξων ''κατακτητών''. Αυτό που θεωρείται σίγουρο είναι ότι ο Δημητράκης, όλο και κάποιον πρωταγωνιστή της σύγχρονης πολιτικής εξουσίας θα θυμίσει σε όλους μας...

Για τις ανάγκες της παράστασης ο Πέτρος Φιλιππίδης έδωσε την ευκαιρία σε δύο νέα παιδιά, την Εύα Καλαποθάκη και τον Θανάση Ισιδώρου, οι οποίοι μόλις αποφοίτησαν από τη δραματική σχολή «Πράξις 7», να βρεθούν επί σκηνής με αξιόλογους ηθοποιούς.


ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Σκηνοθεσία: Πέτρος Φιλιππίδης
Σκηνικά - Κοστούμια: Γιώργος Γαβαλάς
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος
Καλλιτεχνική σύμβουλος: Σεμίνα Διγενή
Παραγωγή: Θεατρικές επιχειρήσεις Κάρολος Παυλάκης
Προβολή και επικοινωνία: Brainco

ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Πέτρος Φιλιππίδης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Δημήτρης Μαυρόπουλος, Μαρία Κατσανδρή, Φαίη Ξυλά, Γιάννα Παπαγεωργίου, Γιώργος Ψάλτου, Μανώλης Χουρδάκης, Χριστίνα Σπατιώτη, Εύα Καλαποθάκη, Θανάσης Ισιδώρου.

ΚΡΙΤΙΚH: «Ο Φον Δημητράκης είναι αναμφισβήτητα το κορυφαίο έργο του Ψαθά […]. Πρόκειται για μία σπαρταριστή κωμική σάτιρα πάνω σ' ένα τραγικό θέμα: το πάθος για εξουσία. Ο κεντρικός χαρακτήρας του έργου έχει μία θεατρική ανάπτυξη σχεδόν ιδανική [...] Ο χαρακτήρας αναπτύσσεται και φαίνεται μέσα σε μια σιγουριά έξαρσης ως εκπρόσωπος μιας τάξης και ως προϊόν μιας συγκεκριμένης κοινωνικής δομής. Ο Δημητράκης παράγεται από μια ιδεολογία που θητεύει χρόνια στον καθημερινό φασισμό, πολύ πριν ο φασισμός εμφανιστεί ως επίσημη ιδεολογία της ισχύος. Γι' αυτό το έργο του Ψαθά δεν είναι δέσμιο της επικαιρότητάς του. Οι Φον Δημητράκηδες πλήθυναν τα τελευταία χρόνια στον τόπο, προϊόντα μιας ιδεολογίας, που απολυτοποιεί την ισχύ, που εξατομικεύει το κέρδος, που μονοπωλεί τον πατριωτισμό, που θεωρητικοποιεί την προδοσία. [...] Στο Φον Δημητράκης δε γελοιοποιείται ένας άνθρωπος, ξεσκεπάζεται μια νοοτροπία, μια αγωγή, ένα κοινωνικό ιδεώδες. [...] Η εποχή των Φον Δημητράκηδων και οι άνθρωποί τους γίνονται μοντέλα για κάθε εποχή, όσο η κοινωνία βράζει στο ζουμί της. [...] Αλλά εκείνο στο οποίο στέκεται κανείς είναι η μαστοριά της κατασκευής της κωμωδίας αυτής. Δίχως τεχνάσματα, δίχως καταφυγή στην τεχνική της φάρσας, χωρίς βιασμένα απρόοπτα, η κωμωδία του Ψαθά κυλάει ακάθεκτη προς την κάθαρσή της. Κι όλα αυτά ενώ ο περίγυρος σφύζει από εκρηκτικά γεγονότα […]. Ο Φον Δημητράκης είναι μία πολιτική κωμωδία μόνο, που η θέση της, σωστά δε λέγεται, αλλά παράγεται και επιβάλλεται από τη δραματική της υφή.», Κώστας Γεωργουσόπουλος 24-10-1979 [Κλειδιά και Κώδικες του Θεάτρου]