Λένε, πως την ιστορία τη γράφουν οι παρόντες. Έτσι γίνεται συνήθως, αλλά όπως συμβαίνει πάντα με τους κανόνες, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Όπως συνέβη το 1968, όταν η ΑΕΚ κατέκτησε το Κύπελλο Ευρώπης. Ο Αμερικάνος, ο Τρόντζος, ο Χρηστέας, ο Ζούπας και τα άλλα τα παιδιά της «βασίλισσας» ΑΕΚ ήταν εκεί και έγραψαν ιστορία. Μαζί τους όμως ήταν ακόμα ένας και ας έλειπε.
Ο Γιώργος Μόσχος... Και ας είχε φύγει από τη ζωή, μερικούς μήνες νωρίτερα.
Γράφει ο Γιώργος Σπανομανώλης
Μεγάλο σχολείο η ταινία του Μπουλμέτη. Το «1968» δεν έχει χρώμα. Μπορεί να έχει απόχρωση «κιτρινόμαυρη», αλλά είναι ένα έργο που μόλις κατέβει από τις αίθουσες θα πρέπει να γίνει dvd και να μοιράζεται δωρεάν σε όλα τα σχολεία. Θα πρέπει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο να καθιερώσει την προβολή της στους μαθητές. Υποχρεωτικά. Μάθημα, στα σχολειά μας.
Διότι, τούτη η ταινία, που με περίσσια στοργή και αγάπη συνέθεσε ο Μπουλμέτης, αποτελεί μάθημα. Όχι μόνο ιστορίας, όχι μόνο αθλητισμού. Είναι μάθημα... ζωής!
Το «1968» το ξέρετε, το έχετε δει, έχετε διαβάσει για αυτό, έχετε ακούσει τους δημιουργούς και τους πρωταγωνιστές να δίνουν συνεντεύξεις και να μιλούν για αυτή τη δουλειά. Περιττό θα ήταν να ξαναδιαβάσετε ακόμα μια γνώμη. Αν δεν την έχετε δει, θα αναρωτιέστε τι κάνει ξεχωριστή ετούτη την ταινία. Μα οι ιστορίες πάνω στις οποίες δομείται.
Μια από αυτές είναι εκείνη του Γιώργου Μόσχου. Ίσως είναι ο μοναδικός αθλητής στην ιστορία του αθλητισμού που έχει μετάλλιο, που έχει τρόπαιο δικό του και ας έλειπε από τον τελικό, αφού τον είχε νικήσει ο θάνατος. Ο Μόσχος το 1968 ήταν εκεί.
Στο Καλλιμάρμαρο, μαζί με τον Αμερικάνο και τους άλλους και δικαίως βρίσκεται στο κάδρο της ιστορίας στο έπος της ΑΕΚ επί της Σλάβια Πράγας και ας τον είχε κερδίσει ο καρκίνος, μερικούς μήνες νωρίτερα.
Ο Γιώργος Μόσχος, ήταν γόνος καλής και ευκατάστατης οικογένειας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1937 και τα πρώτα του μπασκετικά βήματα τα έκανε στον Πανελλήνιο, με τη φανέλα του οποίου στα 20 του, το 1957, πανηγύρισε το πρωτάθλημα Ελλάδας. Τη σεζόν 1960-1961 αγωνίστηκε στον Ηρακλή, ενώ στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα για την ΑΕΚ.
Ήταν η εποχή που η «Ένωση» έκανε «παιδομάζωμα», συγκεντρώνοντας στις τάξεις της, την αφρόκρεμα των ταλαντούχων παικτών της εποχής της. Ήταν η εποχή που γεννιόταν... η «βασίλισσα».
Μέχρι το 1966, ο Γιώργος Μόσχος, που διακρινόταν για το μυαλό του, το σουτ του και την ταχύτητα του, είχε κατακτήσει τέσσερα πρωταθλήματα με τους «κιτρινόμαυρους». Το μέλλον προδιαγραφόταν λαμπρό μπροστά του, αλλά οι μοίρες και αυτή η άτιμη η Κλωθώ που γνέθει το κουβάρι της ζωής των ανθρώπων, είχε άλλη άποψη.
Μυστικό καλά κρυμμένο
Το καλοκαίρι του 1965, ο Γιώργος Μόσχος μαθαίνει το... κακό. Η καταραμένη αρρώστια του είχε χτυπήσει την πόρτα. Διαγνώστηκε με καρκίνο στους λεμφαδένες. Δεν το έμαθε κανείς, παρά μόνο λίγοι άνθρωποι. Ο Μόσχος, το κράτησε για πάρτη του. Δεν το ήξερε κανείς από τους συμπαίκτες του, δεν το ήξερε καν η αγαπημένη του κόρη.
Είχε αποφασίσει να τραβήξει μόνος το κουπί, στη γαλέρα της ζωής του.
Τρεις άνθρωποι όλοι και όλοι, γνώριζαν για την αρρώστια του Μόσχου. Ο πρόεδρος της ΑΕΚ, ο γιατρός Βασίλης Χατζηγιάννης, ο προπονητής Μίσσας Πανταζόπουλος και ο γιατρός της «Ένωσης» εκείνη την εποχή, Μίμης Γιαννακόπουλος.
Ο Μόσχος δεν το έβαλε κάτω. Ήταν εκεί και ας ήταν άνιση η μάχη. Στις προπονήσεις, στους αγώνες, στην παρέα με εκείνη την ολόχρυση γενιά. Είχε αποφασίσει να δώσει τη μάχη του με αξιοπρέπεια, με ψηλά το κεφάλι. Αυτός ήταν η ψυχή εκείνης της ομάδας και δεν γινόταν να κιοτέψει, να γίνει ρίψασπις... και ας υπέφερε.
Το 1966 ξεκινά το ταξίδι της μετέπειτα «βασίλισσας» στην Ευρώπη. Η ΑΕΚ, ξεπέρασε τις προσδοκίες στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και βρέθηκε στο Final 4 του Μιλάνου. Αντίπαλος τότε, η ομάδα κόντρα στην οποία μετά από δύο χρόνια, θα γραφόταν η πιο ένδοξη σελίδα της ιστορίας της. Η Σλάβια Πράγας!
Όλοι ξεκίνησαν το ταξίδι για την ιταλική πόλη. Ο Μόσχος δεν ήταν εκεί, μαζί με τους άλλους. «Παιδιά, ο Γιώργος είχε μια προσωπική δουλειά και για αυτό δεν ήρθε μαζί μας» ήταν το μήνυμα της διοίκησης προς τους παίκτες.
Η προσωπική δουλειά του Μόσχου ήταν ένα ταξίδι αστραπή στο Λονδίνο. Στην αγγλική πρωτεύουσα ο παίκτης της ΑΕΚ, προσπάθησε να ακολουθήσει μια θεραπεία για αν κερδίσει την αρρώστια. Το πάλεψε με κάθε δύναμη. Με όση μπορεί να έχει η ανθρώπινη ψυχή. Με θάρρος και περηφάνια.
Η συγκλονιστική αποκάλυψη
Το «αετόπουλο» που δεν τα παρατούσε ποτέ, πήγε στο Μιλάνο και ήταν κανονικά στον ημιτελικό κόντρα στους Τσεχοσλοβάκους. Και όμως, αυτό το παλικάρι, είχε νικηθεί. Ο καρκίνος τον είχε διαλύσει. Εκείνο το βράδυ, κέρδισε μια θέση όμως στα κιτάπια της ιστορίας.
Στην ανάπαυλα, έγινε η αποκάλυψη. Όταν του έγινε παρατήρηση για την κακή απόδοση του, ο Μόσχος αποκάλυψε το κακό μαντάτο.
Σήκωσε με θάρρος τη κιτρινόμαυρη φανέλα, έδειξε τα σημάδια της αρρώστιας που τον έτρωγε, γύρισε στον «Παγκόσμιο», Γιώργο Αμερικάνο και είπε: «Γιώργο, έλα να σου δείξω γιατί δεν μπορώ να τρέξω. Και μόνο που στέκομαι στα πόδια μου, είναι θαύμα».
Σε εκείνο το «κοιτάξτε μωρέ πως έγινα» του Μόσχου, ήταν να σαν γεννήθηκε αυτή η ομάδα. Σαν να σμιλεύτηκε από τα λόγια του, το καλούπι της νίκης και της επιτυχίας. Η αγκαλιά του «Παγκόσμιου» στον Μόσχο και οι λυγμοί εκείνων των παλικαριών που δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα δάκρυα τουσ, ήταν η παρακαταθήκη της ομάδας αυτής για το μέλλον. Το ένας για όλους και όλοι για έναν που μερικούς μήνες αργότερα θα δημιουργούσε την ίδια την ιστορία.
Ναι, η ΑΕΚ εκείνο το βράδυ έχασε. Έχασε και στον μικρό τελικό, απέναντι στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Τι σημασία είχε όμως; Είχε κερδίσει πολλά περισσότερα.
Το κύκνειο άσμα του Γιώργου Μόσχου, είχε γραφτεί εκείνο το βράδυ στο Μιλάνο. Πήγε ξανά στην Αγγλία, έκανε χημειοθεραπείες, έδωσε τον αγώνα του, προσπάθησε να κερδίσει τον θάνατο, αλλά ποιος το έχει κάνει μωρέ;
Λίγο καιρό μετά το Μιλάνο, η ΑΕΚ θέλησε να τον τιμήσει. Ο Μόσχος, κυνικός απάντησε... «Ας φέρουν την πλακέτα στον τάφο μου, μαζί με τα λουλούδια».
Τον Δεκέμβριο του 1966, το «αετόπουλο» έφυγε από τη ζωή. Ήταν μόλις 29 ετών. Είχε χάσει από τον καρκίνο, αλλά είχε προλάβει να κερδίσει την αθανασία.
Στο βωμό του, σφραγίστηκε η μπασκετική ιστορία της ΑΕΚ. Στη μνήμη του, οι συμπαίκτες του, ορκίστηκαν να αγγίξουν την κορυφή.
Την κατέκτησαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο λίγους μήνες αργότερα. Του αφιέρωσαν τη νίκη. Δεν χρειαζόταν. Ο Μόσχος ήταν εκεί, μαζί τους.
Είχε πάρει το ευρωπαϊκό και ας έλειπε...
*Μπορεί ο Μόσχος να μην βρισκόταν στην ομάδα του 1968, αλλά λογίζεται από τους ίδιους τους παίκτες εκείνης της ομάδας, τους συμπαίκτες του, ως μέλος της «χρυσής ομάδας» του 1968. Δικαίως...
_103051.jpg?w=350&f=bicubic&um=VerySharp)
