Μία Ελλάδα Ελευσίνα-Ταξίδι νοσταλγίας στις αλάνες, στις γειτονιές και στις ομάδες της καρδιάς της

Στην Ελευσίνα στα προπολεμικά και μεταπολεμικά χρόνια της αλάνας και της γειτονιάς, άνθισαν και σκόρπισαν τα υπέροχα αρώματά τους, περισσότερα από ογδόντα (80) μικρά πανέμορφα ποδοσφαιρικά κρίνα.

Ομάδες της ψυχής και της καρδιάς, που έδωσαν νόημα και περιεχόμενο στη ζωή των παιδιών και των κατοίκων της πόλης σε φαιούς, μίζερους και ανταριασμένους καιρούς. Μικρά ανεξάρτητα σωματεία, ζεστές φωλιές της χαράς και της λαχτάρας, μέσα από τις οποίες αναδείχθηκαν μεγάλοι μπαλαδόροι. Λύχνοι λαμπροί. Ολόφωτα αστέρια με τεράστια προσφορά στο ποδόσφαιρο και σε άλλους προμαχώνες της σκληρής βιοπάλης.

Ο ανεκτίμητος και αφανέρωτος αυτός σε αξία, μέγεθος και ιστορία ποδοσφαιρικός και όχι μόνο θησαυρός της διάσημης από την αρχαιότητα πόλης, θαμμένος στα βάθη του χρόνου και της λησμονιάς, αναδύεται σήμερα στην επιφάνεια από τον δημοσιογράφο Βαγγέλη Αβραάμ Κουκούλογλου στο νέο βιβλίο του υπό τον τίτλο «ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑ-Ταξίδι νοσταλγίας στις αλάνες, στις γειτονιές και στις ομάδες της καρδιάς της», με αρωγό και ένθερμο συμπαραστάτη τον Δήμο Ελευσίνας, που με απόλυτο σεβασμό στην αθλητική ιστορία της πόλης, αγκάλιασε και στήριξε την έκδοση αυτής της προσπάθειας.

Πρόκειται για μια ρομαντική τσάρκα στα παλιά, για λίγα τρίμματα νοσταλγίας στις ΘΡΥΛΙΚΕΣ ΑΛΑΝΕΣ, στις γειτονιές και στα ποδοσφαιρικά δρώμενα της πόλης του Αισχύλου, για ένα αλαργινό ταξίδι με τα φτερά της μνήμης και του ονείρου στις κρυψώνες των παιδιών, στις εικόνες, στις στιγμές, στα χρώματα, στα αποτυπώματα και στις κραυγές αλλοτινών εποχών. Για ένα ρομαντικό σεργιάνι στα απόρθητα κάστρα της νιότης και της παιδικής αθωότητας, στα ιερά προσκυνήματα της ζωής, τα ποτισμένα με αίμα, ιδρώτα, ελπίδα, αισιοδοξία, όνειρα και καρτερία, που συνθέτουν, ως τρόπο καθημερινής διαβίωσης, ένα τεράστιο κεφάλαιο στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδας.

Η παρουσίαση του βιβλίου, εμπλουτισμένη με έκθεση φωτογραφίας, προβολή σε ψηφιακή μορφή όλων των φωτογραφιών με συμμετοχή της φιλαρμονικής ορχήστρας του Δήμου Ελευσίνας υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Χρήστου Μαρούγκα (ακούστηκαν τραγούδια Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Τσιτσάνη, Ζαμπέτα, κ.α), έγινε το βράδυ της Δευτέρας 23 Σεπτεμβρίου στο κατάμεστο από πλήθος παλαιό ελαιουργείο, στην παραλία της Ελευσίνας και στις ομιλίες τους ο Δήμαρχος της πόλης Γιώργος Τσουκαλάς, οι Αντιδήμαρχοι Παναγιώτης Λινάρδος και Γαβριήλ Καμπάνης, τόνισαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ Δήμαρχος Ελευσίνας:

«Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του Βαγγέλη Κουκούλογλου, με τις εκατοντάδες φωτογραφίες ερασιτεχνών ποδοσφαιριστών, ανθρώπων του αθλητισμού και της βιοπάλης, επίδοξων μπαλαδόρων, ταξιδεύεις μέσα στο χρόνο και συναντάς μια πλευρά της ιστορίας της πόλης μας. Μιας ιστορίας γραμμένης με ποτάμια ιδρώτα, απίστευτη αγωνία, μα πάνω απ’ όλα απροσμέτρητη αγάπη για τον αθλητισμό, για τη μπάλα.

Δεκάδες ομάδες βγήκαν από τα σπλάχνα της εργατούπολης της Ελευσίνας. Σε κάθε γωνιά αυτής της πόλης, από την παραλία και το Καλυμπάκι μέχρι την Άνω Ελευσίνα και τον Παράδεισο, ξεφύτρωναν σα μανιτάρια, με ευφάνταστα ονόματα και με τη δίψα κάποιων να παίξουν στη «μεγάλη» ομάδα, τον Πανελευσινιακό.

Στις αλάνες, τους πολλούς ελεύθερους και ανοικτούς χώρους, έβρισκε αποκούμπι η δίψα για το ποδόσφαιρο, η λαχτάρα για τη στρογγυλή θεά, που τις πιο πολλές φορές αποχτιόταν με πολύ κόπο, με στερήσεις από το πενιχρό χαρτζιλίκι.
Η Ελευσίνα από τότε άλλαξε. Oι αθλητικές συνήθειες άλλαξαν κι αυτές. Oι αλάνες σκεπάστηκαν από σπίτια ή πολυκατοικίες. Νέοι χώροι και νέες ομάδες κάνουν την εμφάνισή τους για να συνεχίσουν με το δικό τους τρόπο. Oι αναμνήσεις όμως μένουν. Αναμνήσεις για τους μεγαλύτερους, μια διδαχή για τους πιο νέους και τα παιδιά που ζουν σε μια άλλη εποχή. Το μέλλον θα έχει πάντα τις ρίζες του σ’ αυτό το λαμπρό παρελθόν που τόσο νοσταλγικά μας φέρνει στην επιφάνεια το βιβλίο».

ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Αντιδήμαρχος –Παλαίμαχος Ποδοσφαιριστής Πανελευσινιακού:

Είναι πολύπλευρη η προσφορά του στην πόλη με τα 5 βιβλία που έχει συγγράψει, και με τα 40 χρόνια μάχιμης αθλητικής δημοσιογραφίας. Πάντα με ταλέντο, μεράκι και αγάπη, τον θυμάμαι από έφηβο, να καταγράφει το αθλητικό ρεπορτάζ του Πανελευσινιακού, στην συνέχεια να εργάζεται στις πιο σημαντικές εφημερίδες της Ελλάδος και στα ΜΜΕ, και σήμερα να αποτυπώνει με την πέννα του, την αθλητική ιστορία και τα δρώμενα κατά τον 20ο αιώνα, στην Ελευσίνα, δίνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο σάρκα και οστά σε 100δες φωτογραφίες.

Ο Βαγγέλης Κουκούλογλου από σπίτι σε σπίτι, από καφενείο σε καφετέρια, στους δρόμους σταματούσε κάθε γνωστό και κάθε μέρα συγκέντρωνε φωτογραφίες που τις έφερνε στο Δημαρχείο, για να αναγνωρίσουμε μαζί τα πρόσωπα που είχε αποθανατίσει ο φακός, τρείς και τέσσερις και πέντε δεκαετίες πριν!

Το μοναδικό αυτό έργο φέρνει στη μνήμη μας 3 γενιές, την εσωτερική μετανάστευση και τους σημερινούς συμπολίτες μας που ήλθαν τον προηγούμενο αιώνα, αναζητώντας εργασία στα εργοστάσια της Ελευσίνας και ενσωματώθηκαν στην τοπική κοινωνία, φέρνει στη μνήμη μας το ποδόσφαιρο και τον κλασικό αθλητισμό που μεγαλούργησαν τον προηγούμενο αιώνα στην πόλη μας και σε πανελλαδικό επίπεδο, το μπάσκετ, το βόλεϊ, ομάδες εργοστασίων, γειτονιές και ομάδες, (83 συνολικά, δημιουργήθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, σε κάθε γειτονιά και αλάνα), παράγοντας αθλητισμό και πολιτισμό μαζί, ανάδειξη ταλέντων και ίδρυση του Πανελευσινιακού και του Ηρακλή Ελευσίνας, ομαδική συμπεριφορά-σύσφιξη των ανθρώπινων σχέσεων και διατήρηση των εθίμων που μετέφεραν από τις ιδιαίτερες πατρίδες τους.

Το βιβλίο αυτό επίσης, αποτελεί φόρο τιμής και αναγνώριση προσφοράς για αυτούς που έχουν φύγει από την ζωή και έδωσαν πάρα πολλά στον αθλητισμό και στην κοινωνική ζωή της πόλης μας.

Μικροπωλητές, άνθρωποι της καθημερινότητας που άφησαν το στίγμα τους, αθλητικοί παράγοντες και προσωπικότητες, προπονητές, γιατροί, φροντιστές ,απλοί φίλαθλοι, πρόσκοποι, εραστές του ποδοσφαίρου και του αθλητισμού, είναι τα πρόσωπα που γεμίζουν τις σελίδες αυτού του μοναδικού βιβλίου.

Γεώργιος Παύλου, Βαγγέλης Τσάκος, ο γιατρός Παπαγιάννης, ο πρωτοπόρος της τοπικής δημοσιογραφίας Στέλιος Βασιλάκης, ο πολυπράγμων Μελετίου Χρήστος, ο σύνδεσμος παλαιμάχων Πανελευσινιακού με το βιβλίο της ιστορίας του, και πολλοί άλλοι επώνυμοι που σημάδεψαν την κοινωνική και αθλητική ζωή της πόλης.

Η ποδοσφαιρομάνα-αθλητομάνα Ελευσίνα ανέδειξε μεγάλα αστέρια που διακρίθηκαν στο Ελληνικό ποδόσφαιρο και κάποιοι, πέρα από τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα όπως οι Πήλιουρης, Ματθαίος Μουράτης, Καρμπώνης, Μουρίκης, Τσικιτζέλας, Μίχας, Καναβάς, Κάπουας, Καλιτζάκης και στον στίβο αντίστοιχα οι Σακελαρίου, Τσούτσουρας, Παπαδιάς, Τσαντήλας, Μίχας .

Αγαπητέ φίλε Βαγγέλη, το βιβλίο σου αυτό αποτελεί την ευχάριστη έκπληξη του σήμερα και μία πολύ σημαντική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, όχι μόνο της Ελευσίνας αλλά και της Ελλάδας».


ΓΑΒΡΙΗΛ ΚΑΜΠΑΝΗΣ Αντιδήμαρχος:
«Αγαπητοί φίλοι, η έκδοση ενός βιβλίου με μνήμες του παρελθόντος αποτελεί σημαντικό αλλά και δύσκολο εγχείρημα. Όσο εύκολο είναι αυτό το νοσταλγικό ταξίδι, να σε γλυκάνει με αναμνήσεις, να σε χαλαρώσει και να σε αφήσει στο παρελθόν, άρα να είναι άχρηστο για το παρόν και μέλλον, άλλο τόσο μπορεί να αποτελέσει εγχείρημα αυτογνωσίας και συνείδησης και τα δύο χρήσιμα για να αντιμετωπίσουμε, ιδίως σήμερα, μια δύσκολη απαιτητική πραγματικότητα.

Αυτό το βιβλίο του Βαγγέλη Κουκούλογλου θέλει να υπηρετήσει τον διακτινισμό του παρελθόντος στο παρόν και στο μέλλον, έτσι ώστε τα πολλαπλά διδάγματα που περιέχει να γίνουν εφόδια για τον ταξιδευτή της ζωής και όχι για τον τουρίστα και τον οπαδό του lifestyle».

Μίλησαν επίσης βετεράνοι μπαλαδόροι με μεγάλη προσφορά στο ποδόσφαιρο της Ελευσίνας, όπως οι: Γιώργος Νημάς, Βασίλης Μαμαλούκος, Κώστας Καρμπώνης, Γιώργος Τζιγκιτζέλας, Γιώργος Κάπουας και ο Γιάννης Καλιτζάκης ο οποίος έγραψε μεγάλη ιστορία στο ελληνικό ποδόσφαιρο με τα χρώματα του Πανελευσινιακού, του Παναθηναϊκού, της ΑΕΚ, και της Εθνικής Ομάδας.

Το βιβλίο «ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑ» είναι ένα ασύνορο οδοιπορικό στον χαμένο παράδεισο των παιδιών στις εποχές, που κάθε στενό, κάθε σοκάκι, κάθε γειτονιά, κάθε γωνιά, κάθε πέτρα και κάθε αγκωνάρι, είναι γραμμένο με συναρπαστικές ιστορίες από παιδιά και νιάτα και γεγονότα που συγκλόνιζαν την καθημερινότητα και οικοδομούσαν τα κύτταρα μιας μεγάλης ιστορίας. Από δημιουργούς μιας ξεχωριστής κοινότητας, που λειτουργούσαν με μοναδικότητα, με μαστοριά και με υψηλή τεχνική, όπως ο καμβάς στο εργόχειρο.

Από αθλητές της ζωής, που αποτύπωναν με ειλικρίνεια και αγάπη τα σημεία των καιρών. Συνέθεταν ποιοτικά. Αποκρυπτογραφούσαν και σηματοδοτούσαν την ένταση, την αγωνία, την έκφραση, την ελπίδα, την εσωτερική τους βαρύτητα. Υποδείκνυαν την προσμονή και την αισιοδοξία. Έκαναν σινιάλα, για ένα καλύτερο ξεκίνημα, για χαρμόσυνα μαντάτα. Κυρίως οι άνθρωποι, οι οποίοι διακρίθηκαν για τον ποδοσφαιρικό τους ζήλο και αγωνίστηκαν με μεγάλο φλογισμό για την θεμελίωση της ποδοσφαιρικής πίστης και αγάπης. Μας ομόρφυναν την ζωή. Μας έκαναν να την αγαπήσουμε πιο πολύ, ακόμη και όταν εκλιπαρούσαμε έξω από τους ποδοσφαιρικούς ναούς κάποιον «θείο» για να μας βάλει τσάμπα στο γήπεδο, για να κρατήσουμε αναμμένη για πάντα την καντήλα της μπάλας.

Γέννημα και θρέμμα της Ελευσίνας ο μικρασιάτης στην καταγωγή συγγραφέας του βιβλίου, κάνει μια μοναδική και σπάνια καταγραφή-απογραφή των ανεξάρτητων συλλόγων της ιδιαίτερης πατρίδας του με εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό, που για πρώτη φορά έρχεται στο φως της δημοσιότητας, καθώς και φωτογραφιών ατίμητης συλλεκτικής αξίας από τις μεγάλες μορφές και προσωπικότητες της Ελευσίνας. Μπαλαδόρων και του Πανελευσινιακού, και του Ηρακλή, που επανδρώθηκαν στο πέρασμα των χρόνων από ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΑΛΑΝΑΣ, στα οποία είναι ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ το βιβλίο και σε όσους έζησαν στ’ ανθισμένα και μοσχομύριστα χρόνια.

Στο βιβλίο «ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑ» παρουσιάζεται ένας πολύ μεγάλος αριθμός προπολεμικών και μεταπολεμικών ποδοσφαιριστών, οι οποίοι ακτινοβόλησαν στα γήπεδα, ψελλίζοντας το αλφαβητάρι της μπάλας στους τούμπους, στις γούβες, στις λάσπες, στα χαλίκια, στις πέτρες, στα ξύλα, στα γυαλιά και στα καρφιά, με κρύα, ζέστες, βροχές και χιόνια, καθώς και άλλων παιδιών της αλάνας, που ναι μεν αγάπησαν το ποδόσφαιρο, ωστόσο λάτρεψαν άλλα παιχνίδια και αθλήματα όπως το μπάσκετ, το βόλεϊ , τον στίβο κ.λπ.

Περιγράφεται επίσης, η καθημερινότητα της ζωής εκείνης της εποχής και γίνεται εκτενής αναφορά με πολύ σεβασμό στα μυθικά και θρυλικά πρόσωπα της πόλης. Στις φιγούρες, στις φάρσες, στα αυτοσχέδια παιχνίδια, στους αλησμόνητους μικροπωλητές, στα στέκια γλυκοδιασκέδασης, στους κινηματογράφους, στο σινεάκ της Κυριακής, στις παραστάσεις Καραγκιόζη και των γιγάντων της παλαίστρας, γενικά στη ζωή μιας ζωής η οποία κυλούσε ακατάπαυστα σαν ποταμός ως τις μέρες που τελείωσαν τα έργα της γειτονιάς, τα έργα της αλάνας.

Και όχι μόνο στην Ελευσίνα, αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της οποίας υπήρξε και η μεγάλη εργατούπολη, που ήταν σπαρμένη με τόσα πολλά και τροφαντά ποδοσφαιρικά ρόδα. Και από τους ντόπιους κατοίκους. Και από τους μικρασιάτες πρόσφυγες των παραλίων και του Εύξεινου Πόντου. Και τους Κρητικούς. Και τους Ηπειρώτες. Και τους Δωδεκανήσιους. Και τους Θεσσαλούς. Και τους Πελοποννήσιους. Και τους Συμιακούς. Και τους Χιώτες. Και τους Λευκάδιους. Και τους Κερκυραίους. Και τους Μακεδόνες.

Από παντού… Απ’ όλα τα μέρη της ελληνικής γης και της θάλασσας. Από το Ορμένιο ως τη Γαύδο και από τους Οθωνούς ως τη Μεγίστη, που αποτελούν τους ακοίμητους φρουρούς των ελληνικών συνόρων. Από αυτή την ιστορική εξέλιξη της πόλης, επιλέχθηκε και ο τίτλος του βιβλίου «ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑ» ως ελάχιστος φόρος τιμής σ’ αυτούς που έβαλαν τα μπράτσα , την ψυχή και την καρδιά τους, για να χτίσουν σαν τα χελιδόνια σπυρί-σπυρί τη μικρή φωλιά τους και να κρατήσουν όρθια, ζωντανή και περήφανη την όμορφη πόλη.

«ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΕΛΕΥΣΙΝΑ», λοιπόν, μια Ελευσίνα που αγκάλιασε και χώρεσε στα ευλογημένα χώματά της όλη την Ελλάδα!