Βαλένθια.
Η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας είναι καταρχήν διάσημη για την παέγια της. Εδώ γεννήθηκε αυτή η συνταγή με τις αραβικές καταβολές, που έμεινε στους Βαλενθιάνους από το πέρασμα των Μαυριτανών. Μετά είναι διάσημη για τα πορτοκάλια της. Και μετά για το ποδόσφαιρο.
Η αντιπαλότητα, τώρα, μεταξύ των δύο ομάδων της Βαλένθια είναι ακόμα λιγότερο διάσημη. Άλλωστε, η ομώνυμη ομάδα της πόλης, η πιο γνωστή, η πιο επιτυχημένη, η πιο «φινετσάτη» αν θέλετε, δεν συναντήθηκε με τους λιγότερο επιφανείς γείτονές της, της Λεβάντε, σε επίσημο αγώνα της La Liga μέχρι το 1963. Όταν, δηλαδή, η Βαλένθια ήταν ήδη 44 χρονών και η Λεβάντε 10 χρονάκια μεγαλύτερη. Αλλά τι να γίνει. Μόλις τότε έκανε το ντεμπούτο της στα ισπανικά «σαλόνια».
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, τα... πορτοκάλια απειλούνται. Η παέγια όχι. Ποτέ.
Η «φούντωση» της αντιπαλότητας
Με τη Λεβάντε να καθιερώνεται -με τα σκαμπανεβάσματά της- στην πρώτη κατηγορία του ισπανικού ποδοσφαίρου από τις αρχές, περίπου, του 21ου αιώνα, η αντιπαλότητα ανάμεσα στις δύο συμπολίτισσες αυξήθηκε ραγδαία. Σε αυτό, φυσικά, έπαιξε ρόλο -πέρα από το ότι είναι αμφότερες στην ίδια πόλη, που πάντα αρκεί- και το γεγονός ότι η Βαλένθια, την ίδια περίοδο, προερχόταν από δύο τελικούς στο Champions League, έπαιρνε τα δύο τελευταία της πρωταθλήματα και «σήκωνε» ένα UEFA.
Για να το πούμε απλά, σεβόμενοι και το ότι μεγαλώσαμε κάποιοι μέσα σε αυτή την περίοδο, η Βαλένθια από το 1998 έως και το 2004 ήταν μία από τις πιο «ωραίες» ομάδες στον κόσμο, με καταπληκτικούς παίκτες, που σημάδεψαν μια ολόκληρη γενιά πιτσιρικάδων.
Κάπως έτσι, ωστόσο, φούντωσε η κόντρα μεταξύ των δύο «γειτονισσών», που μέχρι τότε απλά έβλεπαν η μία την άλλη από το παράθυρο στη γειτονιά και το έκλειναν αδιαφορώντας. «Φούντωση» σε επίπεδο οπαδών πάντα και όχι μέσα στο γήπεδο, διότι η Λεβάντε δεν έχει καταφέρει -προς το παρόν- να πλήξει ουσιαστικά το πρεστίζ της Βαλένθια, πόσω μάλλον να πάρει τη θέση της ως «η πρώτη της πόλης». Αντίθετα, φαίνεται πως η συνύπαρξή τους παραμένει εύκολη, αφού το στάτους των δύο σωματείων είναι κοινώς αποδεκτό. Και για την ιστορία, η Λεβάντε δεν έχει πάρει «διπλό» στο «Μεστάγια» από το 1937. Νίκησε μόνο μια φορά σε ένα φιλικό του 1995.
Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, το ντέρμπι της Βαλένθια δεν μπορεί να συγκριθεί με τα ντέρμπι πραγματικού μίσους άλλων πόλεων, της Σεβίλλης (Μπέτις-Σεβίλλη), της Μαδρίτης (Ατλέτικο-Ρεάλ) ή ακόμη και της Γαλικίας (Ντεπορτίβο λα Κορούνια-Θέλτα).
Τι σόι ντέρμπι, τελικά, είναι αυτό;
Και όμως. Βλέποντας το παρακάτω βίντεο από το 4-2 της Λεβάντε επί της Βαλένθια το 2007, που είναι και η μεγαλύτερη νίκη απέναντι στη συμπολίτισσά της, βλέποντας πόσο έξαλλα πανηγύριζαν τότε στα γκολ οι παίκτες της, τι χαμός γινόταν στην εξέδρα, καταλαβαίνει κανείς πως ναι, πράγματι, το ντέρμπι της Βαλένθια έχει μια περίπλοκη σημασία, αλλά δεν παύει να έχει σημασία. Και αυτό αρκεί, για να είναι το "Derby del Turia" ακριβώς αυτό: Ντέρμπι. Με ό,τι συνεπάγεται ο όρος.
Και τέλος πάντων, και για μιντιακό τέχνασμα να πρόκειται, είναι αρκετή η οργή της μπλαουγκράνα εξέδρας στη συμπόνοια, ακόμα και τη βοήθεια (με παραχώρηση παικτών) της Βαλένθια προς την πιο αδύναμη, ιστορικά, Λεβάντε, για να κατατάξει το μεταξύ τους ματς στα ντέρμπι του ισπανικού ποδοσφαίρου.
"Derby del Turia", για να μην αφήνουμε απορίες, από τον ποταμό Τούρια, η παλιά κοίτη του οποίου, που διερχόταν μέσα από τη Βαλένθια, έχει μετατραπεί σήμερα σε ένα αξιόλογο ανισόπεδο πάρκο μήκους 9 χλμ.
Για τους δύο συλλόγους, λοιπόν, που απόψε (12/3, 22:00) διασταυρώνουν τα ξίφη τους στο ''Ciutat de Valencia'', υπάρχουν μερικές καταπληκτικές ιστορίες, που σχετίζονται με το... ζωικό βασίλειο.
Η νυχτερίδα
Πάμε στο ον που τις ενώνει: Τη νυχτερίδα. Διότι, μπορεί η Βαλένθια να έχει το παρατσούκλι «νυχτερίδες», αλλά αν δείτε το έμβλημα της Λεβάντε και αυτή έχει νυχτερίδα -αν και το προσωνύμιό της είναι «βάτραχοι». Μπέρδεμα.
Εξηγούμε: Καταρχήν, σε ό,τι έχει να κάνει με τις νυχτερίδες, στην περιοχή υπάρχουν πάρα πολλές. Πραγματικά πάρα πολλές. Δεν είναι αυτός, όμως, ο λόγος για τον οποίο εμφανίζονται στον θυρεό των συλλόγων, αλλά και της πόλης. Ο λόγος είναι πιο... ιστορικός.
Το 1238, λοιπόν, ο βασιλιάς Ιάκωβος Α’ της Αραγωνίας είπε να πάει και να πάρει πίσω τη Βαλένθια από τους μουσουλμάνους Μαυριτανούς. Μαζί του είχε τον στρατό των Καταλανών, καθώς και πολλούς Ευρωπαίους, που υπάκουσαν (δηλαδή βρήκαν την ευκαιρία να κονομήσουν) στο κάλεσμα του Πάπα για σταυροφορία.
Και όταν ο Ιάκωβος ετοιμαζόταν να μπουκάρει στη Βαλένθια, μια νυχτερίδα, σύμφωνα με τον μύθο, εμφανίστηκε και έκατσε είτε στο κεφάλι του είτε στο λάβαρό του, είτε, όπως λέει άλλη ιστορία, πέταξε προς την πόλη και έδειξε τον δρόμο στους πολεμιστές. Ό,τι και να συνέβη από τα τρία (μάλλον τίποτα), ένας θρύλος γεννήθηκε και αφού η πολιορκία πήγε μια χαρά, η νυχτερίδα θεωρήθηκε τυχερή και έγινε σύμβολο της πόλης.
Η Λεβάντε, σαν τη Βαλένθια, έχει νυχτερίδα από τα γεννοφάσκια της, δηλαδή από το 1909.
Γιατί, λοιπόν, βατράχια;
Τη δεκαετία του '30, πριν τη δημιουργία της σημερινής Αθλητικής Ενώσης Λεβάντε (Levante Unio Deportiva), υπήρχαν ο γυμναστικός σύλλογος του Λεβάντε και ο ποδοσφαιρικός όμιλος του Λεβάντε. Μετά τον εμφύλιο στην Ισπανία ο πρώτος είχε παίκτες, αλλά όχι γήπεδο και ο δεύτερος το ακριβώς αντίθετο. Τι κάνανε; Συγχώνευση.
Το γήπεδο, όμως, όπου αγωνιζόταν ο ΓΣ Λεβάντε, ήταν στις όχθες του ποταμού Τούρια, περιοχή στην οποία, πέρα από τις νυχτερίδες, υπάρχει και μεγάλος αριθμός από βατράχια. Στα ισπανικά ονομάζονται «ράνας», αλλά στην τοπική διάλεκτο «γρανότας», οπότε να και το επίσημο προσωνύμιο.
Τα κατσίκια
Σκεφτείτε, όμως, πως αν η Λεβάντε είχε τη δυναμική της Βαλένθια, η τελευταία, πιθανότατα, δεν θα λεγόταν «νυχτερίδες», αλλά «κατσίκια». Η Βαλένθια φαίνεται πως πήρε εκείνη το προσωνύμιο του συμβόλου της πόλης αφενός γιατί έχει το ίδιο όνομα με αυτήν και αφετέρου γιατί έχει και κάμποσους τίτλους.
Οι οπαδοί της Λεβάντε, ωστόσο, «κατσίκια» λένε τη Βαλένθια και τους οπαδούς της σχεδόν 100 χρόνια τώρα! Και ο λόγος είναι ο εξής εκπληκτικός, επιτομή της καζούρας θα λέγαμε: Το «Μεστάγια» χτίστηκε το 1923 σε μια περιοχή όπου έβοσκαν χιλιάδες αιγοπρόβατα και αμνοερίφια. Εκεί, δε, υπήρχε και ένα σφαγείο. Να το και το ''chotos'', δηλαδή «κατσίκες», που κόλλησαν στους αντιπάλους οι της Λεβάντε.
Η γάτα και ο φοίνικας
Για να καταλάβετε, όμως, ότι μια χαρά την έχουν την κόντρα τους οι οπαδοί των δύο ομάδων, ακόμη και από την πλευρά των υπεράνω -και καλά- της Βαλένθια, προσέξτε τι έκαναν ορισμένοι εξ αυτών το 1959. Ενώ η Λεβάντε, δηλαδή, βολόδερνε στις χαμηλότερες κατηγορίες, τέσσερα χρόνια πριν κερδίσει την άνοδό της για πρώτη φορά στη La Liga. Θα μπορούσε αυτό να το είχε καταφέρει εκείνη τη χρονιά, αλλά η Λας Πάλμας της «γκρέμισε» τα όνειρα. Κάποιοι, λοιπόν, ανεκδιήγητοι τύποι, οπαδοί της Βαλένθια, τι έκαναν. Πήγαν στο θρυλικό ''Estadio de Vallejo'' -που αντικαταστάθηκε το 1969 από το ''Ciutat de Valencia''- και άφησαν μια νεκρή γάτα στην είσοδό του, μαζί με ένα σημείωμα, που αναφέρει: «Όταν η γάτα σκαρφαλώσει στον φοίνικα, τότε η Λεβάντε θα παίξει στην πρώτη κατηγορία». Μακάβριο, και προκάλεσε την οργή των «γρανότας», που δεν ξέχασαν.
Το 1963, όταν η Λεβάντε κερδίζει τη Λα Κορούνια και ανεβαίνει στη La Liga, οι οπαδοί της έφτιαξαν -ευτυχώς- μια γάτα από χαρτόνι, την ανέβασαν σε ένα φοινικόδεντρο και έγραψαν: «Η γάτα σκαρφάλωσε στον φοίνικα και είναι στην πρώτη κατηγορία».
Κηδεία
Αν δεν πειστήκατε, βέβαια, ακόμα ότι το Βαλένθια-Λεβάντε είναι ένα ντέρμπι με τα όλα του, έχουμε κάτι ακόμα πιο μακάβριο: Μια κηδεία! Όχι κανονική. Της Βαλένθια, το 1986, όταν οι «νυχτερίδες» υποβιβάστηκα στη δεύτερη κατηγορία μετά από 55 συναπτά έτη στη La Liga, οι οπαδοί της Λεβάντε ξεχύθηκαν στους δρόμους με ένα φέρετρο, το οποίο είχε πάνω το όνομα της αντιπάλου τους και μέσα στην τρελή χαρά και αφού το έκαναν περιφορά σε όλη την πόλη, του έβαλαν φωτιά και το έκαψαν!
Και προσέξτε τώρα το εκπληκτικό της υπόθεσης. Την ίδια χρονιά η Λεβάντε έπεσε από τη δεύτερη κατηγορία στην τρίτη...